Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
tweede blad.
19de Jaarg.
Zondag 15 Maart 1896.
No. 5443.
^Sureau ^Soferöfraaf 50.
Parijsche Kroniek.
Vervolg Binnenland.
PRIJS TAN DIT BLAD:
Voor Schiedam per 3 maandenf 4.50
Franco per post door geheel Nederland -2.
Afzonderlijke Nommers0.05
PRIJS DER ADViERTENTIËN:
Van 16 regelsf 0.60
Elke gewone regel meer- 0.10
Voor herhaalde plaatsing worden billijke overeenkomsten
aangegaan.
ooals te verwachten was, hebben de
p erlagen der Italianen in Abessinië in
Itr^krijk een zeer grooten indruk gemaakt.
M ^at reec*s se(*ert jaren bier even sterk
s Duitschland gehaat wordt, is door zijn
'ukte koloniale politiek in zijne financieele
stand en zijn militaire prestige zoo zeer
aald, dat die vijand voor lang geen angst
eer zal verwekken. Het is alsof de Voor-
enigheid den man, die nog zoo kort geleden
(j'e Ver waande toon tegen den grooten Leo XIII
nar aanslaan en zich overmachtig waande,
2ljn eersten val weer op den minister-
^etel plaatste, alleen om hem thans des te
erder en lager te doen vallen. De
®rzucht van een land als Italië, dat voor
es zijne reeds niet schitterende geldmid-
e en moest aanwenden om verschillende
^nie provinciën te steunen en er de ellende
e lenigen, om ook eene koloniale mogend
heid te worden, is streng gestraft en geheel
-Uropa volgde met deelnemende belang-
e"'ng het lot van zoovele Italianen die
P de hoogten van Ethiopië hun leven waag-
eri en verloren. Doch het komt mij al zeer
°^bi'lyk voor dat men ook niet aan dat
ristenrolk zoude denken dat daar sedert
^oveel eeuwen voor zijn onafhankelijkheid
°rstelt en de westersche beschaving hand
haft tegen het Islamisme. De gevoelens
6r groote menigte kunnen niet anders dan
®°r Menelik en tegen Crispi zijn, omdat de
k ®gus het recht voor zich heeft. Deze Afri-
a&nsche vorst heeft altijd bewijzen van
ie er^ykheid gegeven, de hand aan zijn
genstanders reikende en slechts voort-
echtende, omdat hij er toe gedwongen
erd, nadat hij zijne vredesvoorstellen,
aarbij de oude grenzen van zijn land zou-
eri bewaard blijven, zag verwerpen.
Men vraagt zich nu af wat koning Hum-
et zal doen Zal hij, en dit was zeker
et verstandigst, erkennen, en andere deden
11 wel voor hem, dat de vrede nog kan
e®loten worden met enkele rechten toe te
^®ven waarmede de eer van het land niet
zwaar gekwetst werd Laat hij de
ej*uddeling hem door lord Salisbury aan
boden aannemende vijandelijkheden
P ben en tot een vergelijk trachten te
0lhendaarmede verliest Italië natuurlijk
e' van zijn prestige, doch verder worden
J, 'zenden menschenlevens gespaard en de
"ancien niet verder geruineerd. Het nieuwe
'histerie di Rudini schijnt wel in die rich-
8 te willen regeeren en de geest der
^biking is te krachtig tegen het door-
ten der vijandelijkheden gekant om daar
j5 ®n rekenschap mede te houden en men
2®er nieuwsgierig naar de besluiten welke
^"aangaande d°or den Senaat en de
atOer, die Maandag bijeenkomen, zullen
buien worden.
Ij 6 reis van president Felix Faure naar
(f( z°o radicale zuiden van Frankrijk is
®t de benoodigde ophef genoeg beschreven
om er nog op terug te komen en de talrijke
kreten »weg met den Senaatwelke op
vele plaatsen den president en den ministers
Bourgeois, Rocroy en Mesureur begroetten
moeten, zoo verklaarde ten minste de heer
Mesureur, niet ernstig opgenomen worden.
Met dit alles wordt de brutaliteit der
socialisten er niet minder op. In de kerk
Saint Vincent de Paul worden gedurende
de Vasten alle Maandagavonden philosopisch
godsdienstige conférences gehouden door
den abbé Dumont professor en superieur
aan de school Jéanne d'Arc te Aulnay. Het
onderwerp dat dezen rijk begaafden rede
naar gekozen heeft. »Het leven zonder God",
en waaraan door aanplakbiljetten nogal veel
publiciteit gegeven was, schijnt niet in den
smaak der actieve socialisten, communards
en anarchisten uit de voorsteden St. Denis,
St. Quen en Montmartre te zijn gevallen,
zoodat de tweede conférence van Maandag
3 Maart op ergerlijke wijze verstoord werd.
Het middenschip der groote kerk was voor
de mannen gereserveerd voor wien deze
preekenjmeer bijzonder bedoeld zijn, en ik
had reeds van het begin af enkele in het
oog loopende typen en gezichten waarge
nomen welke hier niet thuis behoorden en
voornamelijk in het achtergedeelte der kerk
de stoelen innamen. De goed in elkaar
gezette beschouwingen over de verschillende
hypothezen der geleerden om de vorming
der werelden zonder een Schepper te ver
klaren, werden op meesterlijke wijze bestre
den en hen die de stof zelve een levens
kracht toekennen, werd de dwaasheid dier
leer schitterend aangetoond en bewezen.
Het was op zulk een oogenblik dat een dier
onruststokers, een materialist zeker, den
spreker in de rede viel met de vraag of
zijn God ook geen hypothese kon genoemd
worden Deze schandelijke interuptie ver
wekte meer verontwaardiging dan ontstel
tenis en de redenaar ging rustig voort en
kon zijn conférence geheel ten einde bren
gen zonder iets van zijn koelbloedigheid en
voorbeeldelooze kalmte te verliezen en ook
zonder verder verstoord te worden. Toen
echter daarop door de geloovigen met luiden
stemmen het Tantum Ergo werd aange
heven, hoorde men eenige kreten van sieve
de socialen 1 leve de Commune.! en trachten
enkele deugnieten de »Carmagnole" te zin
gen. Hierin door de suisses en de leden der
katholieke jongelingen-vereenigingen ver
hinderd, ontstond er een korte worsteling,
doch de rustverstoorders werden spoedig de
kerk uitgedreven en hoewel onder de pén-
stijl eenige slagen vielen, konden de geloo
vigen nadat de Zegen gegeven was, de kerk
onverhinderd verlaten.
Den volgenden Maandag had de conférence
over de moral independant en de moral
chrétien onder een nog grooter en inge
togen gehoor plaats, en de oproermakers
waren zeker zoo weinig over hun ontvangst
tevreden geweest, dat zij niet meer terug
kwamen, en wij konden de 4£ ure lange
en zoo schoone preek, zonder door iets
afgeleid te worden genieten. Er waren
buitendien de noodige maatregelen genomen;
doch de politie in burgerkleeding aanwezig,
behoefde gelukkig niet op te treden en alles
liep in de beste orde af.
Parijs, 1/43 Maart 1896.
Fidélius.
Gisteren bood baron Von den Brincken,
Duitsch gezant aan ons Hof, den commandant
van het te Rotterdam liggend Duitsch oor
logschip Stosch, kapt ter zee Thiele, en
diens officieren een diner aan in het Hotel
des Indes te 's-Gravenhage.
De invloed der literatuur.
In de groote zaal van Zomersorg te Lei
den trad Woensdag-avond op in een spreek-
benrt voor de afdeeling Leiden van den
Bond van Nederlandsche onderwijzers, dr.
H. J. A. M. Schaepman. Als onderwerp
zijner rede behandelde de sprekerDe invloed
van de literatuur op de school." Deze heeft
ofschoon velen een andere meening zijn
toegedaan op de lagere school zeer
zeker reden van bestaan, want hoe wil men
de taal onderwijzen zonder het grootsche
voortbrengsel van de taal, hetwelk men de
letterkunde noemt? Deze behoort niet te
zijn eene schoone kunst voor maar enkelen,
maar zij moet 't gemeen goed zijn van
allen. Vervolgens moet de vraag besproken,
wat in eigenlijken zin literatuur kan en
mag genoemd werden. Op de vraag of ook
wij op een eigen klassieke letterkunde
mogen bogen, kwam spreker tot bevestigende
beantwoording.
Wat de nieuwe richting betreft, daarover
zal eerst een eindoordeel kunnen worden
uitgesproken door het nageslacht, hoezeer
spreker meent dat de lauwerkrans van het
classicisme niet spoedig haar schedel zal
versieren.
Die nieuwe richting gevoelt echter ook
eerbied en liefde voor de oudere. Getuige
de jongste studie van Albert Verwey over
Joost Van Vondel, den onvolprezen en on
overtroffen dichtervorst van Nederland.
Spreker trad hierin een uitvoerige beschou
wing over Vondel als oudsten en grootsten
poëet van Nederland. Hoewel enkele malen
een vraagteeken mag worden geplaatst
achter zijn versificatie of zij wendingen, heeft
deze eerst recht geleerd den schat in de
taal verborgen en de macht door de taal
in het rijk der geesten aan hare dienaren
verleend,
Spreker zou wenschen, dat in navolging
van onze vlaamsche buren, de volksschool
ook hier werd dienstbaar gemaakt aan de
verbreiding van kennis der talrijke kern
spreuken van den eenigen Joost, en dat de
gebeurtenissen onzer historie werden inge
prent door zijn Vrede van Munster, Vrede
van We&tphalen en zoovele andere zangen
als op dit gebied aan zijn dichterlijke lier
onttokkeld zijn.
Daarbij zou in aanmerking kunnen komen,
en dit denkbeeld gaf spreker zijne hoorders,
zoo velen die met de opvoeding der jeugd
belast zijn, in overweging, de bij de oefe
ning hunner leerlingen in het schoonschrift
veelal niet zeggende spreuken te vervangen
door kernspreuken eu levenslessen, als bij
Vondel is zoo grooten getale worden aan
getroffen en gegeven.
»Het zij ons een levensbehoefte", aldus
ongeveer besloot spreker zijn rede »meer
een evenswet, onze taal heillig te houden
en haar over te brengen ongeschonden en
onbevlekt aan ons volk".
Langdurige, schier stormachtige toejuichin
gen van de zeer talrijke aanwezigen, toon
den den geëerden redenaar, hoezeer zijn
met ademlooze stilte aangehoorde welspre
kende en sierlijke verhandeling op hoogen
prijs was gesteld.
Te Haarlem hebben de ambtenaren van
de accijnzen weder eene aanhaling gedaan
Het betreft ontduiking van belasting voor
niet aangeven glucose, die door eene bier
brouwerij in vrij groote hoeveelheid werd
gebruikt tot de bereiding van haar product.
Dinsdagmorgen deden de kommies-verifi
cateur Scheepstra en twee kommiezen een
inval in de fabriek en verklaarden de voor
handen hoeveelheid glucose verbeurd. De
te betalen boete zal zeer belangrijk zijn.
(Hbl.)
Bij het afbreken van de tentoonstellings
gebouwen achter het Rijksmuseum te Am
sterdam zijn gisteren-morgen een paar
spanten gevallen, waardoor 2 werklieden
ernstig gekwetst werden. De werklieden
wenschen met het oog op het gevaar waar
aan zij blootstaan, hun arbeid niet meer voort
te zetten, dan tegen 3 cents loon meer per
uur, zoodat dit dan 25 cent zou bedragen.
Men herinnert zich dat iets dergelijks ook
bij een opbouw plaats had.
Aan boord van den te Nieuwediep thuis-
behoorenden stoomtrawler Betsy heeft
eergisteren, terwijl het vaartuig uit de
Noordzee naar de haven terugKeerde, nabij
de Haaksgronden eene ontploffing plaats
gehad, of iets wat daarop gelijkt, waardoor
de machinist Van Velsen en de stoker De
Bruin erstige brand wonden bekwamen. Men
vermoedt dat een of ander ontplofbaar
voorwerp in de steenkolen verborgen was
de juiste toedracht van het ongeval kan
men zich echter nog niet verklaren. De
gekwetsten zijn te Nieuwediep in het
marine-hospitaal ter verpleging opgenomen.
Een eigenbouwer, die aan de 2de Nassau-
straat op den hoek van de Nassaukade een
blok huizen liet zetten, zag zich Woensdag
door de bouwcommissie genoodzaakt van een
tweetal dezer gebouwen een verdieping af
te breken, aangezien zij, in strijd met de
stedelijke verordening, te hoog gebouwd
waren. Men zal zich nu met vijf verdie
pingen in plaats van zes moeten vergenoegen.
Eergisteren-namiddag oni 5| u u- werd
door de stoomboot Burgemeester Jlir. Cue-
nen, kapitein de Gruiter, te Kampen bin-
*®5J3BT
