r«chLtóLrh,r,k^j!aDr«"°,
Een amend.-De Beaufort c. s. wil voor
gemeentelijk kiesrecht veel hooier tarief
aannemen, dan voor politiek kiesfecht
tneum Pyttersen begon met de
»emePn!TJa? Zljn u™6"*1- ^kkende om
all^n H J ri f,r®Cht toe te kennen aa»
M en, die politiek kiesrecht zullen verkrijgen,
mits zij ingezetene der gemeente zijn.
Zitting van Donderdag 4 Juni.
Het debat werd voortgezet over art. 7
oetreflende het
mlfV6jC voor de gemeenteraden
daaroP v°orgestelde amendementen
m de eischen daarvoor te verzwaren.
Daartegenover verdedigde de heer Pyt-
k®Ls e Z1J" amandement om het raads-
kiesrecht gelijk te stellen met het politieke
Kiesrecht, behoudens het ingezetenschap in
stek!iemeeilte' Hef Serneentelijk belasting
stelsel is te vicieus om daarop plaatseliik
kiesrecht te bouwen, en de eischen die het
ontwerp stelt zijn reeds hoog genoeg. Uit
dof hef t°P ??m®enteSebied zijn te weren
on Ha n toezieht der hoogere autoriteiten
suar ^rl gCn der gemeentebesturen,
meli[ke hAnWaLm 'n Verzet teSen de schro-
recht tot t ?n, het gemeentekies-
een uitsluiting die ontevreden!?^? C' S''
lisme kweekt W T f ?heid en na
bestaanden slechteu 'toe?! a agt 'lever den
te verzwaren toestand da" de eischen
'«or6 géffiMMii» ll|'0rl (Wijk) overigens
looferSSlf1'?'"S ki^ookt voor
voordfiUUK f 8emeenten> maar stelde
oor de betalers plaatselijke belasting
Ult te sluiten van kiesrecht.
e heer Schaepman verklaarde zich
mgen met-regeling bij deze wet, omdat hij
met wil medewerken, dat een volgende
n-amer weer het kiesrecht in het algemeen
gaat herzien. Daarentegen aanvaardde hij
ne regeling van het ontwerp, met bestrijding
van het amendement-De Beaufort dat mede
oen wapen in handen van het volk is om
oe,kiesrechtagitatie gaande te houden,
cnynbaar behoudend, is dat amendement
.pb}11 0°k onder de oude kiezers van
1850 waren er gemeenteraden, die zich te
ouiten gingen en dergelijke toestanden zijn
(slechts uit te roeien door verandering der
samenstelling van de gemeentebesturen.
De beer P ij n a p p e 1 was tegen verzwa
ring der eischen voor de gemeenteraads-
'ïezers tegenover de zooveel bittere eischen
voor het Kamerkiesrecht, een gewichtiger
Handeling, gelijk met voorbeelden werd
opgehelderd. Zeker wilde hij niet beperken
alleen omdat 25 van de 1100 gemeenten
hun plicht zouden verzaken, en evenmin
vreesde hij dat de exploitatie van inrich
tingen de gemeenten meer zou voorkomen
nan thans, ook van rijkswege. Spr. waar
schuwde tegen verbreking der eenheid van
deze wet door art. 7 vast te stellen in strijd
met art. 1.
De heer L o h m a n kwam op tegen niet-
ogeling van het gemeentekiesrecht, omdat
0 de kiesrechtcampagne niet wil heropenen,
die het volk slechts demoraliseert. Nog
sterker was hij tegen het beperkings
amendement-De Beaufort c.s., ongeveer op
dezelfde gronden als van mr. Pijnappel, nl.
dat geschikte kiezer voor het land even,
zelfs nog meer geschikte kiezer zijn voor
de gemeente, waarvoor het kiesrecht in
1887 is uitgebreid. Voor hem is het onhoud
baar, kiezers geschikt te verklaren voor het
land en niet voor de stad, te meer daar de
gemeenteraden slechts locale belangen be
hartigen en het wenschelijk is het geheele
'olk aan het beheer der gemeenten te doen
deelnemen, waardoor meer de buurt- dan de
partijbelangen tot hun recht kunnen komen.
De heer Rutgers aanvaardt het ver
zwaringsamendement de Beaufort, ook al
doet dit een terugtred op den weg der
kiesrechtregeling in 1887, waarbij niet
genoeg is gelet op het gevaar voor te uit
gebreid gemeenteraadskiesrecht.
Ook de heer Vermeulen betuigde
zijn ingenomenheid met het amendement-
Beaufort behoudens eenige bezwaren tegen
de belastingcijfers en de mogelijkheid dat
het kiezers toelaat die geen gemeentebe
lasting betalen. Het voortduren der kies
rechtbeweging schrikt hem niet af. Bij
verwerping van het amendement, stemt hij
tegen art. 7 en wordt dit afgestemd, dan
rijst de vraag om een overgangsbepaling
voor te stellen om de kieswet eerst in te
voeren na regeling der kiesbevoegdheid voor
de gemeenten.
De heer Royaards is ook voor eenige
beperking van het gemeentekiesrecht met
het oog op het gebeurde in landen met
uitgebreid kiesrecht,
Nadat de heeren Z ij p enKuyper hun
standpunt tegenover de verschillende amen
dementen hadden uiteengezet, beantwoordde
de Minister de verschillende sprekers.
De heer MichielsvanVerduynen
(rapporteur der commissie) zeide, dat de
commissie van rapporteurs zich niet met het
amendement—De Beaufort c. s. kan ver
eenigen, omdat zij de waarde der cijfers
niet kan beoordeelen. De minderheid is er
voor, omdat zij zich niet aansluit bij het
stelsel der regeering. De commissie is ook
tegen het amendement-Borgesius en even
zeer tegen art. 7, omdat zij meent, dat het
gemeentelijk kiesrecht op andere wijze moet
geregeld worden dan het politiek kiesrecht.
De meerderheid ontraadt bijgevolg tevens
het amendement Pyttersen.
De heer D r u c k e r lichtte zijn persoonlijk
standpunt in deze nader toe.
De heer De Beaufort (Amst.) ont
kende dat door zijn amendement de kiem
zou gelegd worden van latere ontbinding.
Het sub-amendement van den heer De
Beaufort (Wijk) werd door spr. overgenomen.
De heer Rutgers betoogde dat hij
volstrekt niet tegen het regeeringsartikel
is, zooals sommigen dachten. Wij moeten
kiezen tusschen het stelsel—Pyttersen en
dat van den heer De Beaufort. Mocht het
laatste niet worden aangenomen, dan zou
spr. stemmen voor het mindere dat hij
krijgen kan in het regeeringsvoorstel.
De heer De Savornin Lohman
beantwoordde nader den heer De Beaufort.
De heer Rink bestreed het amende
ment—De Beaufort en verdedigde het
amendement—Borgesius, door hem mede
voorgesteld. Nu evenwel gebleken is, dat
het doel der voorstellers ook op andere
wijze kan worden bereikt, trekt spr. het
amendement in en zullen de voorstellers
zich er toe bepalen tegen art. 7 te stemmen.
De beraadslagingen werden gesloten.
Het amendement—De Beaufort c. s. werd
verworpen met 53 tegen 36 stemmen.
Het amendement—Pyttersen werd ver
worpen met 54 tegen 35 stemmen.
Art. 7 werd aangenomen met 45 tegen
44 stemmen.
Bij de behandeling van art. 8 (Jaarlijksche
opmaking van de kiezerslijst) wenschte de
heer B a s t e r t een bepaling omtrent een
detroyement van de kosten, verbonden aan
het opmaken der kiezerslijsten.
De heer P ij n a p p e 1 achtte 't beter de
kiezerslijsten districtsgewijze op te maken
dan gemeentegewijs.
De Minister gaf te kennen, dat, wanneer
de Staat de door den heer Bastert bedoelde
kosten op zich nam of ze defroyeerde, de
kosten hooger zouden worden. Aan de stem-
bureaux kunnen worden uitgereikt districts
gewijze uittreksels van de lijsten.
Heden-ochtend 11 ure voortzetting.
Het hevig onweder, op sommige plaatsen
van geweldige regenbuien en hagelslag
vergezeld, dat Woensdag-avond over geheel
ons land woedde, heeft veel schade en
ongelukken veroorzaakt.
Op zeer vele plaatsen sloeg de bliksem in
tal van boerenwoningen, molens en huizen
werden door het hemelvuur getroffen, en
meerendeels geheel in de asch gelegd.
Boomen en hooibergen werden ook op ver
scheidene plaatsen getroffen en gingen in
vlammen op.
Ook zijn er vele persoonlijke ongelukken
te betreuren meerdere personen werden
buiten soms ook binnenshuis door den bliksem
getroffen of gedood.
Plaatsgebrek belet ons van al deze ge
vallen meer uitvoerig melding te maken.
Atjeh.
Bij het departement van koloniën is van
den Gouverneur-Generaal van Nederlandsch-
Indië ontvangen het volgende van heden
gedagteekende telegram betreffende de krijgs
verrichtingen in Atjeh
Opruiming van vijandelijke versterkingen
benoorden Beradin eergisteren ongestoord
beëindigd".
Laatste Berichten.
Afjeli.
Bij het departement van koloniën is van
den Gouverneur-geraal van Ned.-Indië ont
vangen het volgende van heden gedagteeken
de telegram betreffende de krijgsverichtin-
gen in Atjeh
«Gisteren werd een exursie gedaan in de
IV Moekims tot Lam Poesah aan zee.
«Slechts enkele vijanden." Kleine afdee-
ling keerde door den bergpas van Glitaroem
terug. Twee gewonden."
DEN HAAG, 5 Juni Tweede Kamer,
Kies west. Artt. 8 tot en met 49 aange-
meu na overweging door de Regeering van
een amendementPijnappel bepalende dat
in gesplitste districten, gesplitste kiezers
lijsten zullen moeten worden gemaakt en
na aanneming van een amendement
Drucker bepalende dat men alleen den
huurprijs zal moeten opgeven en niet hoe
veel huur betaald is. Een amendement
Heemskerk om alle Nederlanders een be
schrijvingsbiljet voor het kiesrecht te zenden,
werd verworpen.
Kerknieuws.
Z. H. D. de Aartsbisschop van Utrecht
heeft aan den weleerw. heer G. Waanders,
op zijn verzoek, eervol ontslag verleend als
pastoor te Harreveld benoemd tot pastoor
te Harreveld den weleerw. heer N. Majoor,
en tot pastoor van de parochie van den H.
Jozef te Groningen den weleerw. heer M.
Glaudemans.
J. 1. Woensdag herdacht de hoogeerw. heer
Joannes Henricus Van Welie, pastoor van St.
Catharina en kanunnik van het kathedraal
kapittel van St. Jan, te 's-Bosch zijn zilveren
priesterfeest. Zijn parochianen boden hun
beminden herder rijke geschenken aan een
prachtigen missaal-lessenaar van gedreven
zilver, de teekening in lijst van een geheel
stel zilveren canonborden, die eveneens uit
gedreven zilver zullen worden vervaardigd,
en een fraai antependium, waarop de Goede
Herder in schoon borduurwerk. Groot was
de belangstelling, gedurende den geheelen
dag in allerlei vorm geuit. Mogen hij ook
eenmaal zijn gouden feest vieren
De weleerw. heer J. T. M. Lagerweij,
kapelaan der St. Jozefskerk te 's-Graven-
hage, hoopt den 22 Juni a. s. zijn 12^-jarig
priesterfeest te vieren.
Volgens de Bien Public heeft Z. H. de
Paus aan de Nederlandsche Capucijnen te
kennen gegeven, vurig te verlangen, dat zij
zich zullen vestigen te Utrecht, Amsterdam,
Rotterdam en Den Haag.
Rechtszaken.
Door de arrondissementsrechtbank te
Rotterdam werd Dinsdag 11. veroordeeld W.
v. D., broodbakkersknecht te Rotterdam,
wegens diefstal van een partij afbraak te
Schiedam, tot 4 maanden gevangenisstraf.
Namens den minister van Binnenlandsche
Zaken is de burgemeester van Roermond
gedagvaard, om op Donderdag 11 Juni te
verschijnen voor de arrondissements-recht-
bank te Roermond, ten einde zich te hooren
veroordeelen tot afgifte der in de dagvaar
ding opgenoemde archiefstukken en tot be
taling der kosten van het geding.
De in de dagvaarding genoemde archief
stukken zijn hoofdzakelijk geborgen in de
schuur van den heer Diepen. Mitsdien be
gint nu het eigenlijke proces over het eigen
domsrecht dier archieven.
Burgerlijke Stand.
Geboren: 3 Juni. Klazina, dochter van
J. J. Krommenhoek en C. de Jong, Blee-
kerstraat. Ida, dochter van H. Trouwborst
en I. Kiela, Baan. Maria Catharina
Liduina, dochter van J. C. Reeling en C. T.
Zuidgeest, Breedstraat. 4. Cornelis Pieter,
zoon van H. Schouwenbnrg en J. van der
Voorden, Oude dijk. Johanna Aartje,
dochter van H. van der Tol en M. C. van
Lit, Singel.
Overleden: 3. Juni. Annaatje Zijm,
oud 27 jaar, Korte Haven. 4. Bastiaan
Pieter Sluijter, oud 6 maanden, Visscherstraat.
Ondertrouwd: 4 Juni. C. van Haat
ten, oud 21 jaar, en A. B. M. van Dijke,
21 jaar. H. Wijnands, oud 27 jaar, en
A. van den Bos, 22 jaar. J. Hodes, oud
31 jaar, en C. M. Putters, 22 jaar. J.
C. Heus, oud 40 jaar, en P. Gommel, 22 jaar.
Gehuwd: 4 Juni. C. de Lange, oud 34
jaar, en M. A. J. Maltha, 27 jaar. A.
Aaltsz, oud 27 jaar, en C. J. B. van den
Eelaart, 24 jaar. J. van Gurp, oud 55
jaar, en A. M. Reine, 39 jaar. E. Molenaar,
oud 27 jaar, en C. H. Charmes, 27 jaar.
F. van Oers, oud 25 jaar, en E. Schippers,
29 jaar.
Zeetijdingen.
Blijth, 1 Juni aangekomen s.s. Gorm,
kapt. N. W. Schmidt, van Schiedam.
Grangemouth, 1 Juni aangekomen Liva-
dia, kapt C. Ottomer, van Schiedam.
Domsjö, 30 Mei vertrokken Albion, kapt.
J. Duit, naar Schiedam.
Ban delsberi chten
BEURS TE SCHIEDAM, 5 Juni 1896.
4 Juni. 5 ï„n;
Spoeling fl._. fYi0
Moutwijn
Not. makelaars - 6Vs. gi/
d Brandersb. -5%-53/g.
Stemming Onveranderd.
113.50
(Slotk.) yPiritus
114.50
17.25
34'/8.
Berlijn, j Ro^e> fni
Juli
Sept. 116.50116.75
Juni 38.30 38.60
Sept. 38.70 39.—
Meel 12 Merk. 1. md. 39.90 40.10
Parijs. J 42 Ju» 40,30 40.60
Rogge, loop. md. 11.10 11.25
Juli li.li.
Hamb. I SPirit" Juni/Juli 16.87116.874
Aug./Sept. 17.25
Amsterdam.
4 Juni. Rogge op lev. weinig veranderd;
per Oct. f95,94. per Maart '97 f 97,96, 95,96.
5 Juni. Rogge op lev. iets lagerper
Oct. f94, 95, 96, 95. per Maart '97 f96.
97, 98, 97.
^eule" Rijnhoogte ('s morg. 11 uur)
4 Juni 2.63 M. 5 Juni 2.60 M.
Wisselkoersen te Rotterdam.
Per Telegraaf
Londen kort f 12.11 Disc. 2 pCt
Parijs - 48.10 2
Antwerp.- 48.— 3
WEEKMARKT TE DELFT, 4 Juni
Op de markt van heden waren de prij
zen als volgt: vette koeien le kwal. f160
a 200, dito 2de kwal. f 90 a 140kalf-
koeien le kwal. f170 a 210; dito 2e kwal.
f140 a 165vaarkoeien, le kwal. f 130 a 170
dito 2de kwal. f90 a 120; vette kalveren,
le kwal. f60 a 75, dito 2de kwal. f30 a
55; vette schapen le kwal. fa dito
2de kwal. a lamschapen le kwal.
f a 2e kwal. f a vette lam
meren fa weilammeren f7 a 13;
magere varkens f 18 a f28 biggen f4 a
11nuchtere kalveren f 7 a 18; paar
den f a stieren a ossen
fa rundvleesch 64, 60 en 56 c., vet
kalfsvleesch 85, 75 a 70 c., schapevleesch
a c., lamsvleesch c., alles per kilo.
Ter graanmarkt van heden gedaan: Zeeuw-
sche en Overmaassche tarwe, 15,50 a 7,
n. do. f 5.25 a 7. Westlandsche roode ris dito
f 4,75 a f 5,75, Zeeuwsche en Over
maassche rogge f 4.25 a f 5, nieuwe
dito f4,a 5.— wintergerst f3.25 a
f5,— zomergerst f 3,50 a 4,25. chevalier
dito 14.— a 5,25, zware haver f 3,50 a
14.25, lichte dito f 2 a 2,75, groene erw
ten f7,25 a 8,75, mesting f5,a f6.—,
paardeboonen f5.— a 5.25 duiveboonen
f5.75a 6.25, bruine boonen 110.a 11,50
witte boonen f 10.a 11.50, koolzaad f 5.50
a 7.50, buiten!, hennepzaad f5.— a 6.
kanariezaad f 5.a f 8.
Granen. Omzet gering. Prijzen onver
anderd.
De prijzen der boter waren hedenle
kwaliteit f51, goede 144, mindere f37 per
vat van 40 kilo. Aanvoer pot, 697/8
en .48/16 vaten, wegende te zamen 14.420
kilogram.
VEEMARKT TE LONDEN, 4 Juni.
Op de Veemarkt werden aangevoerd
Runderen, 5,000 Schapen, 120 Kalveren en
85 Varkens. Men noteertRunderen
a Schapen 3/4 a 5/4, Kalveren 3/0 a
4/8 en Varkens 2/0 a 3/4 per steen.
Beursbericht van Amsterdam.
Per Telefoon.
2!/j pCt. Nederland
Zilver Metalliek
3 pCt. Portugal
Rusland 1884
Turkije
Venezuela
Aand. Nederl. Handelmij
WarschauWeenen
Zuid West Sporen
Atchison le Hyp
2e Lr. A
Shares
Chicago Erie Oblig
Denver Rio Shares
Missouri le Hyp
Incomebond
Shares
Oostenr. loten 1860
Madridsche loten
Turksche
Prolongatie
5 Juni.
9V/t
85
218A
136%
77%
15
HVs
38
27%
3%
4 Juni
I
5 Juni
Juni.
3 Jun". 4
New-York. Maïs 34s/,
