oorlogsschepen granaten in de stellingen der
Christenen aan de kust en een poos later
trokken de Christenen het binnenland in
maar de Turksche officieren, aan land ge
komen, hebben de verzoeking weerstaan
om het in de nabijheid gelegen dorp Plaka
aan te vallen.
Volgens nadere berichten uit Athene is
het bijeenkomen van den Landdag der
Cretenzen onmogelijk geworden. De christe
lijke afgevaardigden hebben aar. prins Bero-
vits eischen van revendicatie gesteld, welke
officieus zijn toegestaan door de consuls. Op
verschillende punten is het tot schermut
selingen gekomen en men vreest voor
ernstige onlusten.
De gebeurtenissen in Transvaal blijven
by voortduring de aandacht trekken. Een
merkwaardig feit vooral uit de laatste
dagen is de sympathie door de Transvaal-
sche Boeren ook voor Frankrijk betoond.
Den 14en Juli is ook te Pretoria gevierd
met een feestmaal ten huize van den Fran-
schen consul. President Kruger zat mede
aan. In antwoord op een toespraak van den
consul, zeide de Staatspresident, dat het
hem genoegen deed veel Franschen naar
Transvaal te zien komen. De Franschen,
zeide Kruger, bebben sympathie voor de
Boeren, in wier aderen ook Fransch bloed
stroomt en die onder dezelfden regeerings-
vorm leven. Ook dr. Lleyds was bij dit
feestmaal tegenwoordig,
De Volksstem bevat een voor de Franschen
sympathiek artikel, waarin gezegd wordt,
dat Frankrijk, nu het Madagascar bezet
heeft, een naburige mogendheid en ook een
Zuid-Atrikaansche mogendheid is geworden.
In de vergadering door het Lagerhuis in
de Kaapkolonie gisteren gehouden is op
voorstel van Schreiner met 52 tegen 12
stemmen aan den afgevaardigde Cecil Rhodes
verlof gegeven om gedurende deze zitting
afwezig te blijven. Merriman noemde het
voorstel eene poging om eene motie van
vertrouwen voor Rhodes te verkrijgen.
Stads- en Gewestelijk Nieuws.
Schiedam, 17 Juli 1896.
De Burgemeester van Schiedam brengt
op verzoek van den heer Commisaris der
Koningin in deze provincie, ter kennis
van belanghebbenden het volgende bericht
aan zeevarenden
Schietoefeningen opdeHarssens
3e District.
Volgens mededeeling van den Minister van
Oorlog, do. 9 Juli j. 1. zullen op 21 Juli
1896 en zoo noodig op volgende dagen,
schietoefeningen plaats hebben van het fort
op de Harssens, reede Texel. 3de District.
De driehoek, gevormd door het fort op
de Harssens, en de twee verst verwijderde
voor anker liggende zeilvaartuigen met een
roode vlag aan den mast, welke op onge
veer 9000 M. van het fort verwijderd lig
gen, met als onveilig worden beschouwd.
Deze vaartuigen liggen 7500 M. van elkander.
Op de dagen, waarop gevuurd wordt, zal
een roode vlag, en een andere gekleurde
vlag, aangevende de richting, waarin ge
vuurd wordt, van het fort gehescnen worden
van minsten- éen uur vóór den aanvang tot
aan het einde der oefeningen terwijl een
stoomboot de schepen, voor zoover mogelijk,
zal waarschuwen en zoo gewenscht hulp ver-
leenen om buiten denonveiligen driehoek te
te komen.
Op die dagen zullen groote waarschuwings
borden aan den ingang der haven en op
het buitentalud der batterij \ischmarkt op
gesteld zijn, waarop vermeld staat van waar
en in welke richting dien dag gevuurd zal
worden, terwijl nabij de batterij Wierhoofd
en nabij het Torpedomagazijn borden zullen
worden geplaatst, waarop is aangegeven
de beteekenis der gekleurde vlaggen als
volgtrood en witte vlag beteekent N.,
zwarte vlag O., wit en roode vlag Z., witte
vlag W., wit en zwarte vlag N. O., rood
en zwartte vlag Z. O., zwart er witte vlag
Z. W., Zwart en roode vlag N. W.
De Arbeidsbeweging te Schiedam.
Door een comité, bestaande uit de mole
naarsknechts Th. de Jager, W. Knaap,
H. Dazenbroek en P. v. d. Water, werd
gisteren aan de directie van de stoommolens
«Nederland", «De West", «Draak" «Cy-
cloop" en «Melchcra' Aromatic Schnappe dis-
tillerie" een schrijven gezonden, waarin zij,
wijzende op den betreurenswaardigen toe
stand waarin de werklieden verkeeren, zoo
dat zij lang en zwaar arbeidende, niet kun
nende voorzien in de allereerste levensbe
hoeften, eene loonsverhooging verzoeken
volgens bijgaande loonlijst. Daarbij werd
verzocht die loonsverhooging in welwillende
overweging te nemen, opdat er zonder
stoornis van de werkzaamheden in een lang
gevoelde behoefte zou worden voorzien.
Die loonlijst luidde voor de stoommolens
„Nederland", «Melchers", «De West" en
«De Draak" als volgt
Meesterknechts f13 voor 18 vrachten
daags; onderknechts f 11.50 voor idem.
Boven de 18 vrachten 50 ct. per vracht.
Groot volk f 1.50 en jongens fl per week
meer weekloon. Werktijd 12 uren daags.
Overwerk
Groot volk 20 ct. per uur.
Jongens 10
Algemeen billoon f6 voor ieder bilsel.
Voor 2de zolders 1 ct. per zak
Voor vrachten naar de pakhuizen «Batavia"
«Petersburg" «Nederland" «Neerl. Indië"
«Oostzee" en «Koerland" ieder fl.
Voor zakkers fl.50 weekloon meer.
Voor de Cycloop met een klein verschil,
omdat daar minder vrachten gedaan worden.
Naar wij vernemen, is deze loonlijst met
eene kleine wijziging, zoodat als billoon voor
ieder bilsel f 4 wordt betaald, door het
meerendeel der bedoelde directiën aange
nomen en zijn over 't algemeen de eischen
door de werklieden, zoowel wat loon als
andere zaken betreft, ingewilligd, zoodat,
daar men vertrouwt, dat ook de overige
directiën wel zullen volgen, de tegen Zon
dag-avond uitgeschreven vergadering van
molenaarsknechts niet zal doorgaan.
Door het bestuur van den Niéuwen Ne-
derlandschen Bootwerkersbond, afdeeling
Schiedam, is onder den titel «een woord
van protest tegen laster" als strooibiljet, een
verweerschrift tegen het strooibiljet van de
Schiedamsche afdeeling van den Ned. R. K.
Volksbond in het licht gegeven
De bewering dat de N. N. B. B. de be
langen der werklieden alleen door werksta
kingen zou behartigen, wordt daarin een
impertinente onwaarheid genoemd, wijl hij
steeds getracht heeft langs vredelievende
weg de geschillen op te lossen, getuige de
beweging der molenaars, brandersknechts
enz., daar die zaken op geleidelijke manier
werden aanvaard.
Verder heet het in bedoeld stuk:
De R. K. Volksbond streeft naar meer
dere toenadering van patroons en werklie
den. Daar streeft de N. N. B. B. ook naar
waar zijn de bewijzen dat zij daar niet
naar streeft?
De R. K. Volksbond wil op wettige wijze
verbetering brengen in den toestand der
arbeiders. Waar blijkt dat wij dat ook niet
willen
Waar alweer die Volksbond protesteert,
dat de N. N. B. B. als eerste middel schijnt te
beschouwen werkstaking, daar heelt zij
het met haar protest glad mis. Wij trachten
op geleidelijke manier te werken. Wij zijn
huiverig om een werkstaking te aanvaarden,
omdat het een tweesnijdend zwaard is, dat
in de meeste gevallen een gevaarlijk wapen
voor de arbeiders schijnt te zijn, omdat zij
zich-zelve er aan snijden. Maar als die
arbeiders, na met allerlei middelen langs de
gewone manier getracht te hebben verbe
tering te krijgen in hun lot, als laatste
redmiddel de werkstaking aanvaarden, dan
laten wij hen niet aan zich-zelven over,
maar trachtten op ordelijke en nette manier
deze beweging te leiden.
Waar die Bond zijn meening uitspreekt,
dat wanneer de leiding van den N. N. B. B.
wordt gevolgd, het zal strekken tot ongeluk
van den arbeider, daar protesteeren wij
tegen zoo'n verdachtmaking. Wij vragen
wat heeft onze oudere zuster, de R. K. V.,
gedaan in het waarachtig belang der arbei
ders. Toont uw staat van dienst in dezen
Het blijkt dat ondanks haar bestaan de
toestanden van de werkdeden der verschil
lende vakken achteruit zijn gegaan.
Wij hebben geen orde verstoord, maar
integendeel gehandhaafd. Wij maken ook
geen propaganda voor socialistische begin
selen. Dat vinden wij ook de verschrikke
lijkste verdachtmaking, die wij van die
zijde gewoon zyn.
In het verder verloop van dit vrij uit
voerig stuk verweert de N. N. B. B. zich
legen het verwijt van propaganda te maken
voor socialistische beginselen door de op
merking dat hij alleen voorstaat eene vrije
neutrale beweging, alleen op de maagkwestie
werkend. Verder bevat het stuk een aanval
op den Volksbond, die door tot niets leiden
de onderhandelingen met de patroons de
arbeiders tot ontevredenheid zou hebben
opgewekt en wordt dien Bond (Bondsaf-
deeling) eene dubbelzinnige houding ver
weten, daar zij bij het begin der staking
van de Stearine kaarsen-fabriek vroeg of de
N. N. B. B. haar hulp noodig had, een
hulp die toen werd afgeslagen. Ten slotte
wordt haar verweten dat zij niet eerder
flink is opgetreden, daar zij wist hoe ellen
dig de toestanden der arbeiders zijn aan de
verschillende fabrieken, gevraagd of zij de
zijde der patroons kiest tegen de arbeiders en
geklaagd over den minder netten stijl waarin
de N. N. B. B. werd bestreden.
Tot zoover het strooibiljet van den N. N.
B. B. Waar hij klaagt over het feit, dat
hem propaganda voor socialistische beginselen
wordt verweten, hebben zeker zijne woord
voerders daartoe zelf aanleiding gegeven
door de ver gaand onbehoorlijke wijze, waarop
zij zich in de verschillende vergaderingen
ten opzichte van de patroons hebben uit
gesloten. Zij die de uitdrnkkingen gehoord
hebben welke bedoelde woordvoerders zich
ten opzichte van de patroons veroorloofden,
zullen het verwijt van propaganda maken
voor socialistische beginselen zeker aller
minst ongegrond achten.
In den ouderdom van 84 jaren is eer
gisteren te dezer stede overleden de heer
J. Dijkmans Gzn., oud-strijder, gerechtigd
tot het dragen van het Metalen Kruis en
oud-lid van den raad dezer gemeente.
Tot gisteren was alhier aangifte gedaan
van 370 gevallen van mazelen, welke ziekte
nog in 223 huisgezinnen voorkwam.
Door den keurmeester A. J. van Velzen
te deze stede werd gisteren-ochtend een
uit nood geslacht rund var. den veehouder
J. Kool aan den Oudendijk voor de consumtie
afgekeurd. Het cadaver werd begraven.
Gisteren-nacht heeft B. de Bruijn, wonende
aan de Dwarsstraat, die sedert eer.igen tijd
in gekrenkten geestestoestand verkeert, na
het bed verlaten te hebben, zijne onder-
kleeding met petroleum begoten en ze daarna
in brand gestoken. In dien toestand zag
zijne vrouw, wakker geworden, hem voor
het bed staan. Onmiddellijk verliet zij het
bed en rukte haar man de brandende klee
deren van het lijf, zoodat alleen het gelaat
geschroeid werd, terwijl zij zelve brand
wonden aan de handen bekwam.
De hulp van dr. B. de Bruijn werd inge
roepen.
Het voorstel Mackenzie.
II. (Slot.)
Rotterdam, 16 Mei 1896.
Aan HH. Branders van Schiedam
M. H.
Ingevolge de opdracht, ons gegeven door
Uwe Vereeniging in de vergadering van
Mei 1.1., hebben wij de eer U aangaande
het voorstel van den heer Mackenzie de
volgende mededeelingen te doen.
Het voorstel zelf mogen wij in al zijn
onderdeelen voldoende toegelicht achten
door de circulaire, welke op 16 Mei 1.1. aan
de branders van Schiedam en omstreken
werd rondgezonden. Nadat wij het met aan
dacht gelezen en met den heer Mackenzie
breedvoerig geconfereerd hadden, is het
ons aanstonds opgevallen, dat zijne wijze
van optreden gunstig afsteekt bij die zijner
voorgangers, waarvan Schiedam bij vroegere
gelegenheden eene niet juist bemoedigende
ondervinding heeft opgedaan. Waren het
vroeger meerendeels grootsprekers, die met
fraaie woorden en schoone beloften onze
branders het hooid vol praatten van de voor
treffelijkheid hunner uitvinding, maar onder-
tusschen èn voor overkomst, èn voor ver
blijf en eindelijk voor hunne proefnemingen
(die steeds op niets uitliepen) zich terdege
vooruit lieten betalen, bij den heer Mac
kenzie is van dat alles geen sprake. Hij
moge op Amerikaansche wijze zijn plan in
elkaar hebben gezet, hij moge, wanneer hij
slaagt, eene goede business in Schiedam
gedaan hebben, wij kunnen niet ontkennen,
dat hij zijn aanbod doet op eene wijze,
welke vertrouwen inboezemt en die allen
schijn van oplichterij en oneerlijkheid doet
verdwijnen.
Het komt ons zelfs voor, dat, wanneer
iemand in deze zaak het kind van de reke
ning moest worden, niet wij dat zouden
zijn, maar hij, en dit vermoeden rechtvaar
digen wij door ons den volgenden gang van
zaken voor te stellen
1. De lijst van deelneming zij geteekend
door de branders van Schiedam en omstreken,
de heer Mackenzie komt over en richt op zijne
kosten eene branderij naar zijn systeem in.
2. In dien tusschentijd heeft zich eene
commissie van arbitrage gevormd, bestaande
uit drie Shcïedamsche branders, in wier
handen de heer M. zich dus feitelijk over
levert. Deze commissie maakt uit of de be
loften op papier van den heer M. de proef
van de praktijk kunnen doorstaan.
3. Gesteld de uitkomst in de proefbran-
derij voldoet niet aan hetgeen ons is voor
gespiegeld. De commissie verzoekt den heer
Mackenzie eenvoudig heen te gaan, vanwaar
hij gekomen is, zonder dat deze recht heeft
op eenige vergoeding of restitutie van ge
maakte kosten. En let wel op, M. H., dat
hierbij geen kans bestaat, ooit in gerech
telijke kwestie of in proces met den heer
M. gewikkeld te worden, daar de commissie
bovengenoemd, die uitgemaakt heeft, dat
M. niet aan zijne beloften heeft voldaan, ook
de arbiters zijn in het hoogste ressort, wier
uitspraak bindend is voor beide partijen.
4. Veronderstellen wij nu, dat Mackenzie
zijn systeem in de branderij met glans heeft
aangetoond en bewezen. Is nu iedere brander,
omdat hij op de lijst van deelneming ge
teekend heeft, verplicht, zijne branderij te
veranderen en contributie te betalen Neen,
hij kan cp de oude manier doorwerken,
zoolang hij verkiest.
Maar wanneer hy overtuigd is voor zichzelf,
dat de voordeelen van de nieuwe gistberei-
ding ruimschoots opwegen tegen de te
maken kosten, dan is hij door Mackenzie
in staat gesteld een systeem te gaan volgen
waarbij hij, èn wat rendement èn wat
kwaliteit aangaat, zal kunnen concureeren
tegen welke fabriek ook, zoowel in binnen-
als buitenland.
Dat is de gang van zaken, zoo onpartijdig
en eenvoudig mogelijk door ons vastgesteld.
Wanneer nu verder onze persoonlijke mee
rling gevraagd wordt, dan zijn wij eenparig
van oordeel, dat het in bet werkelijk belang
onzer industrie zou zijn, den heer M. ten
minste in de gelegenheid te stellen, zijne
beloften te verwezenlijken.
Waar wij hier verslag uitbrengen aan
eene vereeniging van gisthandelaren, aan
mannen dus, die op de eerste plaats bevoegd
zijn, in deze zaak een oordeel te vellen,
daar is het wel onnoodig te wijzen op den
grooten voorsprong, die Schiedam op al
zijne concurrenten zou behalen, wanneer het
't eerst ter markt kwam met een gist, wier
kwaliteit zelfs de Schotsche merken zou
overtreffen en de Hamburgsche evenaren.
Unnoodig daarop te wijzen, omdat ook dit
jaar is bewezen, dat in het heete seizoen
vooral onze Schiedamsche gist het moet
ontgelden, en dat juist het geringe weer
standsvermogen tegen de warmte de reden
is, waarom zij in Engeland niet bijzonder
hoog staat aangeschreven.
Wat nu de vrees aangaat, dat eene ver
meerdering van 13 op 18 degistmarkt
zal overvoeren en wij, door het voorstel aan
te nemen, onze eigen glazen inslaan, deze
vrees kunnen wij niet deelen. Want evenals
voor enkele jaren de overgang van Holland-
sche in Weener gistbranderyen zeer geleide
lijk is gegaan en er zelfs nu nog van die
eerste soort zijn overgebleven, zoo zullen er
ook thans tal van branders zijn, die geen
lust hebben in verandering, of wel zóólang
zullen wachten totdat de nood hen dwingt.
En dan, M. H., een systeem afwijzen, alleen
omdat het volmaakter is dan het oude, omdat
het de grondstoffen voordeeliger verwerkt,
omdat bij dezelfde kosten de productie grooter
wordt, dit zou toch zeker een stap achteruit
zijn, dit zou eene beslissing zyn, rechtstreeks
gericht tegen de ontwikkeling eener industrie
en waarlijk ontmoedigend voor degenen, welke
nog eenige toekomst zien in het hoofdbedrijf
onzer stad.
En hiermede M. H., meenen wij aan onze
opdracht voldaan te hebben. Wy kunnen
hier nog aan toevoegen, in antwoord op een
der ons genoemde bezwaren, dat eene bran
derij, welke verkocht wordt, niet belast kan
blijven met de verplichting van contributie.
Deze verplichting zou natuurlijk den even-
tueelen hypotheekhouder kunnen schaden en
heeft daarom nooit in Mr. Mackenzie's be
doeling gelegen.
