Het huwelijk van den kroonprins van
Italië zal te Rome plaats hebben. Koning
Humbert heeft nu bepaald, dat zoowel het
kerkelijk huwelijk als de burgerlijke forma
liteit aldaar zal plaats hebben. De inzegening
van het kerkelijk huwelijk zal plaats hebben
door den aalmoezenier van het hot mgr.
Anzino. Men heeft uit vrees van eene wei
gering niet aan een hooggeplaatst geeste
lijke willen verzoeken om dit te doen.
De opstand in Matabelenland blijkt nog
niet geheel bedwongen te zijn. Uit Rhodesia
komen weer ongunstige berichten. Een
graankonvooi van 5 blanken en 70 bevriende
inboorlingen is te Red Bark door de Mata
belen aangevallen de vijand nam de inboor
lingen, ook hun vrouwen en kinderen, ge
vangen. Naar de Matoppo's is nu een patrouille
gezonden om de Matabelen bij Sjilo aan te
vallen. Men zegt dat 2000 Matabelen zich
op 10 mijlen ten noordwesten van Boeloewajo
verzamelen kapitein Drury zal een verken
ning doen in die richting. In de buurt van
Gwelo heeft een gevecht plaats gehad, naar
het schijnt, met een voor de Engelschen
ongunstigen uitslag.
Eindelijk is nu de verkiezing van den candi-
daat der conservatieve en gematigde liberalen
Errazuriz tot president der republiek in Chili
geldig verklaard en afgekondigd. Frederico
Errazuriz, die 18 dezer zal optreden, is een
zoon van den president, die van 1871 tot
1875 aan het bestuur was. Sedert 1876 was
hij afgevaardigde en in 1890 minister van oor
log. Hij had een werkzaam aandeel in de revo
lutionaire beweging, die Balmaceda in 1891
omverwierp. Als senator in 1894 en vooral
als minister var, justitie heeft hij tot het bij
eenbrengen der partijen van overwinnaars
en overwonnenen veel bijgedragen.
De tegenstanders van Errazuriz, voor
standers van den candidaat der radicalen
en democratische liberalen, Reyes, schijnen
zich bij de eindbeslissing kalm te hebben
gehouden, ondanks vroegere dreigementen.
Stads- en Gewestelijk Nieuws.
Schiedam, 8 September 1896,
In eene openbare bijeenkomst van werk
lieden, gisteren-avond van wege de afdeeling
Schiedam van het Algemeen Nederlandsch
Werkliedenverbond in de zaal der Officieren-
Vereeniging gehouden, trad als spreker op
de heer D. de Klerk, lid van den gemeen
teraad van Rotterdam en president van de
Smidsvereeniging »St. Eloy" aldaar.
Wijzende op den grooten omvang van het
menschelijk weten en kunnen, op den ge
leidelijken voortdurenden ontwikkelingsgang
in 't algemeen en op de toepassing van de
stoomkracht op de industrie in 't bijzonder,
merkte spr. op, dat ondanks al de vindingen
van den nieuweren tijd de werkman niet
evenzeer in zijn positie is verbeterd het
is omdat men bij die toenemende voort
brengende kracht geen rekening heeft ge
houden met den werkman. Dat zelfde ver
schijnsel heeft zich ook te dezer stede
voorgedaan, waar een fabriek voor het afge-
loopen jaar 35 pet., gemiddeld 22 pet. dividend
in de laatstverloopen jaren, kon uitkeeren,
zonder dat er gedacht werd aan een ver
betering van de positie der werklieden,
die, zooals spr. later opmerkte, daarbij
honger leden.
De hoofdgedachte van sprekers betoog
was, dat de hartewensch van den mensch
is een lang en gelukkig leven en de onmis
bare voorwaarden om daartoe te geraken,
zijn een matige arbeidstijd en voldoende
loon. Met cijfers aan statistieken ontleend,
toonde hij aan den grooten invloed van den
arbeid op het menschelijk leven, en bewees
hij, dat het levensgevaar stijgt naarmate de
arbeidsdag langer duurt. Voor alles is dus
noodig een matige arbeidstijd en een rust
dag na de werkdagende Zondag mag den
arbeider niet ontnomen worden. Spr. wees
op de goede resultaten van verkorten ar
beidsduur en weersprak op grond van
verkregen ervaring, dat een verkorte arbeids
tijd aanleiding zou geven tot drankmisbruik,
'twelk veeleer door een langen arbeidsdag
bevorderd wordt.
Het afdoend middel om tot 'swerkmans
ideaaleen lang en gelukkig leven door
matigen arbeidstijd en voldoende loon, te
komen, is het vereenigingsleven, inderdaad
geen nieuwe zaak, maar reeds vóór onze
christelijke tijdrekening bekend. Spr. wees
er op, hoe dat vereenigingsleven, door mid
del van het Alg. Ned. Werkliedenverbond,
'twelk in October zijr. 25-jarig bestaan viert,
geleid heeft tot resultaten die zeker niet
door de kracht van enkelen zouden bereikt
zijn, getuige de resultaten op onderwijsge
bied, kiesrechtkwestie en pensioneering van
werklieden tot heden verkregen, om te
eindigen met eene aansporing om toe te
treden tot het Alg. Ned. Werkliedenverbond,
dat, naar hij betoogde, niemand afstoot,
iedere godsdienstige richting eerbiedigt, niet
vijandig staat tegenover het koninklijk huis
of de bestaande regeering, maar langs den
weg van recht en orde den toestand der
werklieden tracht te verbeteren. In eigen
kring moesten hier de werklieden verbete
ring van positie trachten te verkrijgen, en
eerst dan hulp van buiten inroepen als de
eigen kracht onvoldoende bleek.
De president der Schiedamsche afdeeling
van het Alg. Ned. Werkliedenverbond, de
heer G. W. Snel, deed na de pauze eenige
mededeeling omtrent hetgeen door samen
werking van den Ned. R. K. Volkbond,
Patrimonium en het Werkliedenverbond tot
verbetering van den toestand der werklieden
in de branderijen was verricht. Wetende
dat iedere verbetering voor den patroon
met opoffering moet gepaard gaan, en dat
die opoffering vooral in de tegenwoordige
omstandigheden niet groot kan zijn, waren
de eischen zoo billijk mogelijk gesteld. Na
dat een vergadering met patroons in het
lokaal van den R. K. Volksbond gehouden,
geen succes had gehad, hadden de bestu
ren der drie werklieden-vereenigingen
een onderhoud met het bestuur van den
Brandersbond. De eerste vergadering met
het bestuur van den Brandersbond gehouden
had een zeer loyaal verloop. De president
van dien Bond erkende, dat het verlangen
naar een minimum-loon niet overdreven
was en hij gaarne het plan zou ondersteunen.
De wijzigingen die in het ontwerp der drie
werklieden-vereenigingen werden gemaakt
betroffen hoofdzakelijk den jongens-arbeid,
terwijl het toch een feit is, dat er kinderen
in de branderijen werken nu nog werken
16 kinderen beneden den leeftijd van 16 jaar
een zelfs van 12 jaar, in de branderijen 1
In het ter teekening aanbieden van de
loonlijst zijn de betrokken vereenigingen
bitter teleurgesteld. Tot heden hebben slechts
10 branders die lijsten geteekend een ge
achte firma is op de Gistvergadering niet
alleen voorgegaan in de teekening maar
heeft ook anderen tot teekenen aangespoord.
Het bestuur acht de behandeling aldus den
drie werklieden-vereenigingen wedervaren,
een miskenning van den arbeider en brengt
er een krachtig protest tegen uit, maar wijst
tevens te meer op de noodzakelijkheid van
aaneensluiting om door vereeniging van
krachten te komen tot het beoogde doel.
Hierin vond de president aanleiding tot
eene dringende opwekking om toe te treden
tot het lidmaatschap van het Alg. Ned.
Werklieden-verbond, dat zich volgens hem
niet inliet met godsdienstige overtuiging,
daar naar aonze begrippen," eene verbetering
van de maatschappelijke toestanden niets
met de godsdienstige belangen te maken
heeft, ten bewijze daarvan meende spr. te
kunnen aanvoeren dat verschillende bran
ders-vereenigingen hier werkzaam zijn, waar
bij toch ook naar de godsdienstige overtui
ging der leden niet wordt gevraagd. Alleen
door krachtige aaneensluiting zou het doel,
de verbetering van den toestand der arbei
ders, kunnen bereikt worden. Daartoe nog
maals opwekkend, sloot de president, onder
dankbetuiging voor de bewezen groote aan
dacht, de bijeenkomst.
Gisteren-avond na 11 uren heeft de slager
A. Lensveld, aan de Hoofdstraat alhier, een
kalfskop gemist die buiten aan den haak hing.
Tot dusver is het nog niet gebleken,
wie op dit veel gewild tafelgerecht is
belust geweest.
Aan den heer C. de Zeeuw, oud-ontvan
ger van Roon, werd eene eigenaardige hulde
gebracht voor zijne toewijding aan de be
langen dier gemeente, gedurende zulk eene
lange reeks van jaren bewezen. Vanwege
den burgem. en de raadsleden nl. werd hem
een gouden bril in zilveren étui overhandigd.
Het gemeente-verslag van Rotterdam dat
elk jaar in omvang toeneemt, verscheen dit
jaar voor het eerst in twee deelen. Het
eerst deel bevat het verslag, dat door Burg.
en Weth. is uitgebracht, het tweede deel de
bijlagen daarvan, zijnde de verslagen der
commissies.
Nadat op de eerste bladzijden is geboek
staafd de geschiedenis der vereeniging van
de gemeente Rotterdam, Charlois en Kra
lingen, wordt èen overzicht gegeven van den
loop der bevolking. Daaruit blijkt dat het
totaal-cijfer der bevolking in de drie ver-
eenigde gemeenten in het afgeloopen jaar
is vermeerderd met 7368 inwoners en dat
het bevolkingscijfer geklommen is tot 276,338
zielenvan deze behoorden 78,180 tot de
R. K. Kerk.
In de godsdienstige behoeften der bevol
king werd voorzien door 45 kerken met 122
bedienaren van den godsdienst. Hiervan
zijn 12 kerken katholieke tempelgebouwen,
welke bediend worden door 67 priesters.
Onder de kerken zijn niet mede geteld de
openbare en de gestichts-kapellen.
De vrouwelijke bevolking overtreft de
mannelijk met 13,606.
Het aantal huwelijken, zijnde 1963, was
grooter dan het aantal gestichte nieuwe
woningen dat slechts 1852 bedroeg even
wel was het aantal nieuwe woningen, welke
dit jaar werden gebouwd, ruim 600 meer
dan het jaar te voren.
De oppervlakte der thans tot één ge
meente vereenigde gemeenten Rotterdam,
Charlois en Kraiingen bedraagt 5519 H.A.,
waarvan 1514 H.A. met huizen zijn gebouwd.
Van het onbebouwde gedeelte zijn 947 H.A.
graanland, 2060 H.A. weiland en 187 H.A.
tuin of warmoeziersgrond. De koop-en huur
prijzen der landerijen zijn in het afgeloopen
jaar gelijk gebleven aan die van het vorige
jaar.
In eene plechtige openbare zitting van de
arrondissementsrechtbank te Rotterdam, werd
gisternamiddag ten 3 uur als rechter ge
ïnstalleerd mr. S. Gratama.
Verscheidene leden der balie en advocaten
waren bij de installatie tegenwoordig.
Om tot lid van het Delftsche studenten
korps te worden ingeschreven, hebben zich
50 canaidaten aangemeld.
De groentijd der nieuwe leden van het
Delftsche studentenkorps zal dit jaar slechts
14 dagen duren. De inauguratie zal plaats
hebben op Vrijdag 17 dezer.
Ir. 40 dagen tijds zijn door de onlangs in
de vaart gebrachte bootjes tusschen Den
Haag en Delft 50.000 personen vervoerd. Bij
de oprichting der maatschappij was gere
kend op ongeveer 50.000 passagiers per
jaar.
Zondag 20 Sept. wordt het nieuwe ge
bouw van den Ned. R. K. Volksbond te Delft
plechtig ingewijd.
BINNENLAND.
H. M. de Koningin-Kegentes heeft
gisteren de Kieswet bekrachtigd.
Bij de stemming over de Kieswet in de
Eerste Kamer waren vier leden afwezig, nl.
de liberale heeren Viruly, Bruining, E.
Cremers en de katholieke heer Smitz. De
12 tegenstemmers waren de anti-revolution-
nare heeren Engelberts, Godin de Beaufort,
Schimmelpenninck van der Oije en Melvil
van Lijnden, benevens de Katholieken uit
Noordbrabant en Limburg, behalve de h88
Verheijen. Met dezen laatste stemden v
de Katholieken nog vóór de beide he8'
Van Nispen en de heer Cremers. Overig8
waren het, behalve de heer Van Pall»n ,j
uitsluitend liberalen, die de meerderh8
vormden alleen de heer Muller stemde
de liberalen tegen.
ivve
De nieuwe faillissementswet.
Den lsten September trad de nie"
faillissementswet in werking en Zater^
werd deze wet voor het eerst te Rottend8"1
toegepast en wel op een bouwondernem8''
wiens faillietverklaring reeds vóór
maanden tot tweemaal toe aangevraag1
maar toen geweigerd was op grond dat d8
schuldenaar, hoewel hij de schuld erken^ej
verklaarde geen koopman te zijn, ter^'J
tegen deze verklaring geen genoegzaam8
wijs was aan te voeren. Thans is hij,
de bepalingen der nieuwe wet, als n'8''
koopman in staat van faillissement verklaag'
ee»
Naar het Vad. verneemt, zal in de
staande Troonrede de indiening van
wetsontwerp tot invoering van verpli0^
verzekering tegen ongelukken worden aa"
gekondigd. Het bedoelde wetsontwerp,
het Departement van Waterstaat bewerk'
heeft de strekking, aan de patroons de V8'
plichting op te leggen, hun werklieden '8
verzekeren. Een verzekeringsbank zal
Staatwege worden opgericht en aan
Postspaarbank worden verbonden.
Naar nader vernomen wordt zal het freg8
De Ruijter, ter bescherming van de Ned81"
landers, naar Constantinopel worden gez8"
den.
Naar de Geld. meldt is mr. Haffmans h8'
bekende katholieke Kamerlid te Ems W»8'
hij voor een badkuur tijdelijk verblijf hie1^
zeer ernstig ongesteld geworden, zoo
dat familieleden telegrafisch werden oo'
boden.
Gisteren was evenwel eene aanmerk8'
lijke verbetering waar te nemen, zoodat h8'
mogelijk was hem naar Keulen te trans'
porteeren. Bleef de toestand van den lij^ef
gunstig, dan zou hij heden naar zijne woO°'
plaats Kessel worden overgebracht.
Farncombe Sanders, f
Gisteren-avond is te 's-Gravenhage ov«f'
Iepen het lid der Tweede Kamer
Haarlem, mr. Farncombe Sanders.
De heer Farncombe Sanders was e8"
man van groote bekwaamheden. Een sdl'
made man, die zich in Engeland gevor$
had, promoveerde hij later Nederland in1*8
rechten, waar hij bij het openbaar ond8"'
wijs werkzaam werd gesteld en later optf®
als inspecteur van het lager onderwijs
de provincie Utrecht.
Zijne in woord en schrift betoonde h8'
langstelling in politieke en openbare a*"'
gelegenheden bezorgde hem in 1886 ee°8
plaats in de Tweede Kamer der State0'
Generaal, waarin hij behoudens zijn kof'
uittreden door niet-herkiezing in 1894 tot
heden deel uitmaakte van de vooruitstrevend8
liberale partij.
Hij was lid der Staatscommisse voor d8
grondwetsherziening van 1887, in welke ho8'
danigheid hij afzonderlijk een advies indiend8
tot aanbeveling van een uitgebreid kiesrecht
ln de Tweede Kamer toonde hij zijn groo'8
kennis op het gebied der international
rechten en van de techniek van het ki®s'
recht.
De overledene was een bij alle partij8"
geacht Kamerlid. Vooral door de voorstandefs
van de vrijzinnige beginselen zal het beried'
van zijn overlijden met diep leedwezen vef'
nomen worden. (Tel.J
De Inspecteur van het Geneeskundig
Staatstoezicht in Zuid-Holland heeft een8
Commissie uitgenoodigd, om een onderzoek
in te stellen en rapport uit te brengen of'
trent de woningtoestanden te Schevening8"'
