Dagblad voor Schiedam en Omstreken. SAVONAROLA. 19de Jaarg. Dinsdag 29 September 1896 JVo. 5604. IJSureau "-Sofersfraaf 50. Eene verzoening. Feuilleton. PRIJS VAN DIT BLAD: Voor Schiedam per 3 maanden Franco per post door geheel Nederland Afzonderlijke Nommers f 1.50 PRIJS DER ADVERT EN TIN Van 16 regelsf 0.60 Elke gewone regel meer- 0.40 Voor herhaalde plaatsing worden billijke overeenkomsten aangegaan. I. De boetprediker. {Vervolg.) De kerk van Santa Maria del Fiore, de 'oem" Tan Florence, is een wonder van °Uwkunst. Toen de roem van de kleine rePubliek een trap had bereikt, welken men v°°r den hoogsten hield in beschaving, a*nzien en eere, werd bij besluit van het ^°uvereine volk aan Arnolto del Cambio den °uwmeester, opgedragen, ter eeuwiger gedachtenis aan den roem der fiere stad eene kerk te bouwen, zóó »dat er niets ^grooters of schooners zou zijn tot stand te J,brengen." En het werd zóó. Arnolfo trok zijn kerk op, Brunellesco bouwde zijn koepel, waardig en stout, Giotto, schilder, streefde den bouwmeesters op zij, door zijn heerlijken Gothischen klokketoren> en zoo ontstond het geheel, dat als een ^erg van marmer en glans, het schoonste 's van ï>la bella Firenza." Het is marmer, wit en zwart en goud en rood marmer, wat men ziet daarbuiten. Hn van binnen stemt alles grijs-donker te Samen, niet meer licht opdoemend en neer ziend dan noodig is om de grijze pilaren, grijze muren, den grijzen vloer te onder scheiden. Edel en streng buigen de grijze 'ijnen naar elkander toe, zonder ophouden doorloopend in bogen op bogen, op en naast en tot elkander, hoog op. En in die gedempte omgeving van weg- gedonkerd grijs en wazige lijnen lichtte de helwitte figuur van Savonarola in 1483 voor he eerste maal. Hij predikte boetvaardig heid met de aangrijpende beelden van het hoek der Openbaring schetste hij de ellende, halend over stad en volk, door den toorn van den rechtvaardig vergramden God. boetvaardigheid predikte hij aan de stad her hoogste weelde, ongebondenheid en lichtzinnigheid, zooals Florence toen was 2) »Hoeriep de herder, zijn er in geheel mijne parochie geene twee jonge, sterke en vastberaden mannen, die op God vertrou wen en die eene boot kunnen besturen Dat zij naderen en mij volgen Alvorens hij eindigde, boden zicb drie jonge menschen met ontdekte hoofden aan. Vruchteloos begonnen hunne vrouwen of zusters te weenen, terwijl zij hen bij de kleederen vatteden en ze aldus wilden te genhouden De pastoor stelde hen met een zoeten glimlach gerust, en terwijl de boot te water werd gelaten, en men de sterkte der riemen beproefde, voorzag hij zich van eene lantaarn en een doosje luci fers, die zijne dienstmeid hem weenende boetvaardigheid aan mannen, die de Grieksche wijsbegeerte hooger stelden dan den godsdienst van Christus, die de boeken der Ouden voor beter hielden dan de heilige werken, door den H. Geest geïnspireerd; boetvaardigheid aan vrou wen die groot gingen op hare wuftheid, en erger. Het fijn-besneden gelaat van Savonarola dat zijn beeltenis op de vDispitta" van Rafaël en zijn portret in de galerij van San Marco, door Giovanni delle Corniole ge schilderd, nog heden vertoonen die ranke 30-jarige gestalte, in de wolwitte golving van het Dominicaner-habijt, met die spre kende bewegingen en dat machtige woord, verscheen des morgens en des avonds, dag aan dag, in de kathedraal, en sprak daar van boete en van berouw. En dat woord van boete aan de stad die geen boete kende, - dat woord van bestraffing aan hen die van niets wisten dan van genot, dat woord van overtuiging aan hen die meenden in Plato en zijn volgers de hoogste wijsheid te hebben gevonden, werd aanhoordde raadsheeren en edelen van Florence verne derden zich voor den monnik van San Marco, de Magdalena's knielden schreiend voor zijne voeten, de grijzen bekeerden zich vóór den dood, heel Florence rouwde en deed boet vaardigheid. En de monnik, die door zijn machtig woord zulk eene verandering tot stand bracht, fra Girolamo Savonarola, werd vereerd als een heilige. De moeders brachten hem hare kinderen, dat hij ze mocht zegenende zieken raakten den boord van zijn kleed aan, dat ze mochten genezenmen kuste zijne voetstappen. Die spontane beweging van een heel volk was geen voorbijgaande opwellingSavonarola's woord werkte op de harten niet alleen, óók op de hoofden. Verstand en wil werkten samen met de genade die uitstroomde van zijn machtige taal, om den eersten indruk van zijn woord te bevestigen. En het was niet te verwonderen. overhandigde daarna ontstak hij de lantaarn, en lichtte zijne drie medegezellen voor, die zich gereed maakten tot het vertrek. Zie hen daar, onder Gods bescherming en de gelukwenschen der ontroerde menigte vertrekkenMen begon het eerste gevoel van eene edelmoedige geestdrift te ontwa ren, en zeker speet het op dit oogenblik meer dan een, geen deel aan die moedige daad van opoffering te kunnen nemen. Weldra werden de laatste groeten ge wisseld, want de boot verwijderde zich schielijkniets deed aan dien kant voor gevaar vreezen, vermits zij zeer goed ge kend was. Allengs werd de schijn van het licht flauwernog langen tijd zag men het rechts en links dwalenvervolgens verloor men het uit het gezicht, om het daarna weêr terug te zieneen weinig later was het geheel verdwenenop dit oogenblik werd elk ander voorwerp van angst ver geten en richtte men zich naar den kant waar de boot verdwenen was. Het algemeen belang was thans op de vier mannen ge vestigd, die hun leven gingen wagen, en op de familie, die zij gingen redden. Twee vuren werden als eene baak op den oever' ontstoken en onderhouden, en men wachtte Daar was een avond, Zaterdag van de tweede week in de Vasten, dat het gehoor in den Dom de stemming van berouw en vernietiging niet aannam. Wanneer Savona rola zijne groote boetepredikatiën deed weerklinken, rustte hij niet, voor de me nigte, in zuidelijk-sporitane opwinding, tot den stroom van tranen was bewogen, die den berouwhebbeuden toestand des harten kenmerkt. Vergeefs dan hadden zijn be dreigingen en vervloekingen geklonken over de hoofden der menigtevergeefs had zijn stem getracht, de Florentijnen tot berouw en tranen te bewegen. Hij wacht in een kleine stiltedan keert hij zich naar het altaar, valt op de knieën en roept uit »Ik kan niet meer, de kracht ontbreekt »mij Maar Heer, slaap dan toch niet, daar 3>op Uw kruis, verhoor mijn bidden, zie op »naar het aangezicht van Uwen gezalfde! »0 glorievolle Maagd, o heiligen, zaligen »van het Paradijs, engelen en aartsengelen »o leger van hemelsche geesten, bid den Heer dat Hij niet toeve, mij te verhooren! »Neem me weg uit het leven, als Ge mijn »gebed niet wilt verhoorenWat hebben »ze dan gedaan, Uwe schapen, Uwe lam- »meren Niets ze hebben niets gedaan, »ik ben de zondaar, ik alleen. Maar Heer, »zie niet naar mijne zonden, let liever alleen sop Uwe liefde, Uwe barmhartigheid barm hartigheid, mijn God, misericordia, Sig- •»nor mio En het berouw volgde, en de tranen en de vernedering en de verzoening. Savonarola's redenaarstalent, verhoogd nog door de impressie van zijne ascetische ge stalte, gaat boven beschrijving. De predi katiën van den dom van Florence, welke ons bewaard zijn gebleven, tintelen van gloed en geestdrift en bruisende kracht, diep grijpend in het hart. En wanneer we ons bij het lezen ervan hem voorstellen, zooals hij daar stond voor de Florentijnen, elk woord onderstrepend met een wel sprekend gebaar, met die koperklank van te midden der gissingen, die even wissel vallig schenen als het gedruisch der golven Intusschen spanden onze reizigers, die nog meer dan twee kilometers te doorklie ven hadden, al hunne krachten in, om het bedreigde huis te bereiken. Zouden zij nog tijdig genoeg aankomen Die gedachte deed hun hun eigen gevaar vergeten, en in hunne drift gebeurde het soms, dat zij tegen eenen hinderpaal stieten, die had moeten vermeden worden. Gelukkig had de lichte boot nog weinig lek er was dus geen gevaar van verdrinken. Eindelijk, na vele omwegen en een gevaarlijken overtocht van een uur, kwamen zij aan het huis, dat onbewoonbaar geworden was een lampje brandde aan een venster der eerste verdieping, en hartver scheurende kreten stegen uit het huis op. Toen zij dicht genoeg genaderd waren, riep de pastoor Hier is eene bootkomt spoedig, mijne kinderen 1 spoediggij zijt gefed. De boot ging aan den muur, drie voeten beneden de vensterbank, liggen, en negen personen van de tien, waaruit de familie samengesteld was, stapten zoo spoedig, als de voorzichtigheid het toeliet, in het brooze vaartuig. De hond was de laatste niet, om zijn stem, waarvan de faam nog voortleeft, dan kunnen we begrijpen, hoe hij door kracht van tale alleen en voorbeeld, in weinig tijds een geheel volk tot boete en berouw kon bekeeren. En ook op ander gebied werkte zijn reuzen- geest. In de staatkunde mengde hij zich, en het is te begrijpen hoe groot Savonarola's invloed ook daar was, van hem wien het voik als op de handen droeg. Een volgende male zal ik pogen, in eenige schetsen U een beeld te geven van den staatsman, die zijn volk ook maatschappelijk hervormde, een republiek stichtte en bestuurde, legers en koningen tegenhield. S. S. ALGEMEES OVERZICHT. 28 September '96. De komst van den Czaar in Frankrijk houdt steeds aller aandacht gespannen. Het is nu zeker, dat mevrouw Felix Faure, hoewel zij als echtgenoote van den pretident geen rol in de constitutie vervult, als vrouw des huizes zal voorzitten aan den maaltijd dien de Russische majesteiten op het Elysee zullen gebruiken. De moeilijkheden welke de strikte etiquette zou meebrengen zullen bovendien uit den weg geruimd worden doordat de Czaar bij het bezoek dat hij den eersten dag aan den president zal brengen, dadelijk zal verzoeken met de Czarina, de gemalin van het hoofd van den Staat te mogen be groeten, die dan mede zal uitgenoodigd worden voor het diner, dat den volgenden dag in de Russische ambassade zal plaats hebben. Zoo zal dus het probleem opgelost zijn in hoever mevrouw Faure aan de officieele ontvangst moest deelnemen. Wanneer zij gedurende het geheele verblijf met het keizerlijk paar aanzit, spreekt het ook van zelf, dat zij bij de gala-voorstelling in Opéra en Thédtre Francais naast haar echtgenoot of aan den arm van den Czaar zal verschijnen. En deze oplossing is zeker de meest be- zich te redden, en gaf door springen en blaffen zijne vreugde te kennen. Maar, vader zeide een dochtertje komt vader niet? Hij ontbreekt nog. Inderdaad, men zag de schaduw van een man, die zich onbewegelijk op het venster afteekende. Vader, haast u, zeide de herder met zachtaardige stemelk oogenblik kan ons verlies zijn. Er volgde eenige stilte, en een ongeloof lijk tooneel greep in dit uiterste oogenblik plaats. Het water klom nog steeds en sloeg onstuimig tegen het gebouw, dat scheen te drijvenmen hoorde een schrikkelijk ge kraak. De regen bleef aanhoudend, als een zondvloed, vallen in de verte hoorde men het aanhoudende geruisch van het onweder. Ozeide eene drooge en spottende stem, ik bedroog mij nietgij zijt het, mijnheer de pastoor I Ogij zijt het, die ons komt redden P Geen komplimentengeef mij de hand en stap in de boot. (Wordt vervolgd.) O - 0.05

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Nieuwe Schiedamsche Courant | 1896 | | pagina 1