leider der katholieke volkspartij, kon
digt aan, dat hij binnenkort een vlug
schrift zal uitgeven in het Fransch en
het Engelsch, waarin hij voor geheel
Europa zal uiteenzetten, welke middelen
de Hongaarsehe regeering heeft gebe
zigd om zich de thans verkregen groote
meerderheid :n het Huis van afgevaardigden
te bezorgen.
Het Journal des Débats maakt eene zeer
juiste opmerking over den uitslag der ver
kiezingen, als het zegt»Wat wij van deze
kwestie in het oog moeten houden, is dat
het liberalisme met zijne verwereldlijkende
strekking in Hongarije de overwinning be
haald terzelfder tijd dat het clericalisme
met zijne antisemitische strevingen in Oosten
rijk triomfeert. Dat is een bedenkelijk ver
schijnsel voor de zedelijke eenheid der
Monarchie."
Omtrent de positie der mogendheden
tegenover Turkije ontvangt de Daily News
het volgende telegram uit Rome: Uit ver
trouwbare bron wordt mij medegedeeld, dat
de mogendheden ijverig bezig zijn om ten
minste een voorloopïge oplossing der Arme
nische kwestie te verkrijgen.
Zij erkennen, dat een militaire bezetting
het eenige goede geneesmiddel zal zijn, maar
zij kunnen het nog niet eens worden over
de mogendheid, welke met die taak zal worden
belast, zoodat de discussie zich tegenwoor
dig hoofdzakelijk concentreert om een schema
voor de autonomie van Armenië, in naam
onder de hooge souvereiniteit van den sul
tan, maar feitelijk onder Europeesch toe
zicht. Dit wordt evenwel slechts beschouwd,
als een soort proefneming, waarin overigens
weinigen vertrouwen hebben.
De Europeesche diplomatie wordt thans
slechts beheerscht door twee grondgedach
ten de verantwoordelijkheid te vermijden
voor nieuwe moorden en het voorkomen
van een nieuw conflict.
De Atheensche correspont van de Standard
verzekert, dat er groote ellende moet heer-
schen onder de christen bevolking in Mace
donië. Daarenboven moet de gouverneur van
Journa alles doen om de Muzelmannen tegen
de christenen op te zetten. Twee bataljons
zijn naar de Macedonische grens gezonden.
De uitslag der presidentskeuze in de
Noord-Amerikaansche Unie is volgens de
laatst ontvangen telegrammen de overwin
ning van Mc Kinley. Gisteren-avond zeven
ure waren te New-York nog slechts locale
uitslagen bekend, doch deze duiden reeds
een overwinning aan van den heer Mc Kinley,
wiens succes scheen verzekerd in de steden
New-York, Chicago, evenals in den staat
Maine. De overwinning van den heer Bryan
in Zuid-Carolina scheen daarentegen zeker.
Een nader telegram verzekerde, dat de
candidaat der republikeinen de overwinning
had behaald in West-Virginie dat tot nog
toe democratisch was gezind en de laatst
ontvangen depêche meldt als zeker dat de
heer Mc. Kinley gekozen is. De heer Mc.
Kinley verkreeg naar het schijnt, totnogtoe
m het Electoral College 191 stemmen,
tegen 9 op Bryan. De volledige uitslag der
verkiezingen die weldra bekend zal worden,
zal m die cijfers nog wel eenige verandering
brengen, maar onbetwistbaar staat toch
vast, dat de bekende protectionist en goud
man Mc. Kinley met groote meerderheid is
gekozen.
stads- en Gewestelijk Nieuws.
Schiedam, 4 November 1896.
Voor de verkiezing van 6 leden van de
Kamer van Koopnandel en Fabrieken, ter
vervulling van de vacaturen ontstaan door
periodieke aftreding of vertrek uit de ge
meente, werden heden van de 207 kiezers
33 stembiljetten ingeleverd.
Er weiden uitgebracht op de heeren
J. J. G. Nolet, 27, S. A. Maas 28, J. H.
Houtman 27 P, M. J. Lagerweij 27
en M. C. Honnerlage Grete 27 stemmen,
zoodat deze aftredende leden allen herko
zen zijn.
Gekozen werd de heer G. C. Beakers
met 27 stemmen.
De verklaring door den heer De Groot
gisteren in den aanvang der vergadering
afgelegd, die wij in ons verslag slechts in
'tkort vermeldden, luidt meer uitvoerig als
volgt
Het was hem gebleken, dat zijne uitdruk
king in de vorige raadsvergadering, de moti
veering door den heer Maas van den post
voor de drinkwaterleiding in verband met
den post voor onvoorziene uitgaven, eene
ongeoorloofde financieele politiek te achten,
zóo was opgevat, alsof hij den heer Maas
van oneerlijkheid had willen beschuldigen. Er
steeds prijs op stellende tegenover iedereen
een scherpe uitdrukking te verklaren, maar
dubbel gaarne tegenover den heer Maas,
die zich in de laatste jaren voor de gemeente
zoo bijzonder veel moeite heeft gegeven,
wenschte spreker thans te verklaren, alleen
te hebben willen zeggen, dat bedoelde
motiveering streed met goede regelen van
een financieel beleid en meer volstrekt niet.
Op het ingekomen verzoek van mej. H.
W. Kam om restitutie op den aanslag in
de plaatselijke directe belasting naar het
inkomen, dienst 1895/6, van wijlen haren
broeder dr. N. M. Kam, werd in dien zin
beschikt, dat haar op gemelden aanslag over
een maand, ten bedrage van f 9.25, onthef
fing werd verleend.
De betrokken alinea in art. 2 onder C.
Binnenvaartuigen van het tarief voor het
havengeld werd woordelijk als volgt gewij
zigd
«Voor passagiersstoombooten uitsluitend
gebruik makende van de aanlegkade langs
de Maas en een geregelde dienst tusschen
deze en andere gemeenten onderhoudende
a. Voor elke reis per Ms f 0,02, b. In eens
per jaar per MJ fC.25
De inlassching bij 2 onder A. Zeeschepen
achter stoombooten te voegen ven zeelichters"
geschiedde met het oog op een soort sche
pen, dat thans gebruikt wordt tot het vervoer
van steenkolen uit Engeland en welke ge
sleept worden.
De Burgemeester, de heer H. J. Versteeg,
heelt gisteren het huis aan de Lange Haven
nabij de Vischmarkt, onlangs door hem
aangekocht, met zijn gezin betrokken.
De heer J. H. Joostema, die Zondag 11.
als binnenregent van de verpleegden in het
Diaconiehuis afscheid heeft genomen, is bij
zijn aftreden met een waardeerend schrijven
van de regentenen regentessen der inrichting
vereerd.
De aangekondigde feestelijke opening van
het nieuwe Volkshuis aan de Lange Haven,
heeft gisteren-avond in tegenwoordigheid
eener groote menigte leden en donateurs
plaats gehad. De groote bovenzaal met
eenig levend groen net versierd, was geheel
bezet.
De voorzitter van de commissie voor het
Volkshuis, de heer M. C. M. de Groot, de
feestelijke bijeenkomst openend, heette de
leden en donateurs van het Volkshuis, de
medewerkers en medewerksters van dezen
avond hartelijk welkom. De vraag beant
woordende hoe het Volkshuis is tot stand
gekomen, bracht hij hulde aan de werk
lieden die voor het denkbeeld propaganda
hadden gemaakt, de leden die de zaak door
hunne toetreding gesteund hadden, verschil
lende gegoede ingezetenen van Schiedam
en daar buiten die krachtigen financieelen
steun hadden verleend. Met dankbaarheid
en eerbied herdacht hij, dat HH. MM. de
Koninginnen daarin waren voorgegaan en
stelde voor aan die gevoelens uiting te geven
door het zenden van een telegram inhou
dende Aan H. M. de Koningin en H. M.
de Koningin-Regentes brengen eerbiedigen
dank, de feestvierenden bij de inwijding van
het Schiedamsche Volkshuis.
Nadat de vergadering hare instemming
met dit huidewijs had betuigd, deed piano
spel de tonen van het oude Wilhelmus
hooren. Daarop bracht de voorzitter dank
en hulde aan den heer J. A. Tours, die niet
alleen door het voorbeeld van de grootsche
stichting »Ons Huis" te Amsterdam, maar
ook door zijn krachtig pogen tot bijeen-
brenging van een groot deel van het kapitaal,
zooveel tot het totstandkomen van dit huis
had bijgedragen en nu de vergadering de
buitengewone eer bewees de inwijding van
het Volkshuis op te luisteren.
Nadat de voorzitter aldus de bijeenkomst
had geopend, bracht een dubbel kwartet
van dames en heeren«Feestgroet", koor
uit Handels »Josua" ten gehoore, waarna de
heer Tours de feestrede hield, die hij onge
veer als volgt aanving
In ons land golft een stroom, nu eens
krachtig voortstuwend dan weer langzaam
heen kruipend, maar telkens en telkens in
omvang winnend een stroom van mensch-
waardeering in alle rangen en standen wordt
het evangelie der humaniteit niet alleen
gepredikt door het woord, maar beoefend
door de daad. Prof. Pierson heeft dezen tijd
genoemd dien der verteederde gevoelens.
De zucht om het leven ten goede te ge
bruiken, neemt meer en meer toe, ook onder
de jonge dames der hoogere standen, die
voorheen een leven van onbeduidendheid
leidend, zich nu met opoffering wijden aan
den dienst der armen en minder bevoor
rechten. Onder de minder bevoorrechten
rekende spr. dien breeden zoom der bevol
king, den arbeidenden stand, die de kern der
natie vormt. Spr. meent, dat er onder de
verschillende standen nog te veel afzonde
ring heerschtde hoogere standen begrijpen
niet dat zij aan de mindere zooveel ver
schuldigd zijn de verhouding is niet zoo,
dat uit alles de broedertoon klinkt; er is
nog te veel verwijdering. Spr. meende dat de
meergegoeden de schuld moeten goed maken
van het voorgeslacht, dat zijn plicht ver
zuimd heeft doordat het veel te weinig hen,
die onder hen stonden, tot zich wist op te
trekkenzij moeten van de schatten van
hun kennis en talent aan de minder be
voorrechten mededeelen er is behoefte aan
meer gloed, kracht, licht, leven, boven alles
aan liefde. Dit hebben ook de mannen
begrepen, die dit Volkshuis hebben opge
richt. Blijkt het te klein, het kan later door
een grooter worden vervangen, en levert
het bezwaren, zij moeten worden overwon
nen maar in dit huis moet heerschen den
geest van den edelen Toynbee, die als student
van 32 jaren zich vestigde in de arbeiders
wijken van Londen, om den arbeiders met
zijn kennis en voorlichting te dienen en
wiens voorbeeld weldra in geheel Europa
navolging vond. Hier kunnen te zamen
komen de arbeider met vrouw en kind, de
meer en de minder bevoorrechten.
Spreker zette daarna uiteen de geschiedenis
van het tot stand komen van het Volkshuis.
In 1893 hadden eenige werklieden het plan
opgevat zulk eenjhuis te stichten een zelfde
wensch was gelijktijdig bij eenige andere
mannen opgekomende twee stroomen
vloeiden te zamen een bijeenkomst met de
besturen van een achttal werkliedenvereeni-
gingen werd gehouden het «Nut" verleende
zijne medewerking en eene commissie van
5 leden werd gevormd om! een huis te
zoeken en het noodige kapitaal bijeen te
brengen. Zoo verkreeg men een niet on
aanzienlijke som en dit vriendelijk gebouw,
waarvan de keuken reeds voor een ge-
waardeerden arbeid in beslag is genomen,
en waarvan de zalen, naar men hoopt, eiken
avond zullen gevuld zijn met mannen en
vrouwen waar kook- knip- en verstellessen
gegeven worden en cursussen en voor
drachten zullen worden gehouden, en in 't
algemeen een nuttigen en gewichtigen
arbeid zal worden verricht. Spr. wenschte
de oprichters en leden geluk met dit Volks
huis en uitte in feestelijke stemming den
wensch dat van dit hnis jaren enjarer.een
heilzamen en verheffenden invloed zou uit
gaan, welke hij besloot met een opge
wekt »lang leve Schiedams Volksgebouw I"
Nadat de feestredenaar aldus onder ap
plaus der vergadering het eerste gedeelte
van zijn rede ten einde had gebracht, wer
den nog eenige programnummers, piano, viool
en zang, tot aller genoegen uitgevoerd,
welke besloten werden met een nummer
voor dubbel kwartet «Gelukkig a 'Pjieei
door eenige medewerkende dames en
ten gehoore gebracht. c|,t«
Na de pauze zijn rede vervolgende, we
de heer Tours nog een viertal bez^a'
bespreken die tegen de oprichting va" j„.
Volkshuis als het hier bedoelde wer'^ieii'
gebracht. Het eerste bezwaar, van g0''1'1
stigen aard, is vervat in de opmerki"?^
een Volkshuis niet goed is als het me
op godsdienstigen grondslag. Spi'. nl .,j(
hier tegenover op, dat het de bedoel'
dit huis allen bijeen te brengen, onveI'^,et)
lig van welk geloof ook; ieder hetzij Is'9 ,f
Katholiek of Protestant is hier welkom
geloovigen en ongeloovigen is hier P
en in dit geval gaat het niet aan
ginselen van éene godsdienstige ricbtioë
te doen heerschen. Over godsdienst za
worden gesproken; maar ieders godsdien'" j
richting zal worden geeërbiedigdh'er
niet worden toegelaten dat er wordt ge
vlo»11
of het Woord des Heeren wordt
De inrichting zal ook niet worden d>el\
baar gemaakt ter bereiking vaneenig8
kundig doel. Houdt zij zich neutra9'
godsdienstig en staatkundig gebied, da'1
zij allen ten zegen zijn.
Het bezwaar dat men door meerder®0
wikkeling den werkman ontevreden w1®*
kon spr. op grond van eigen ervaring
genspreken; het bleek integendeel datB'jt)
door meerdere ontwikkeling den werk1"
meer tevreden maakt met zijn lot, o-9
da1
de kennis der geschiedenis hem leert
slechts langs geleidelijken weg de toesta
den zijn te verbeteren. ,e
Dat de oprichting van een Volkshuis1
uithuizigheid zou bevorderen kon spr
do0'
beslist tegensprekenintegendeel zal
de kennis die hier kan worden verkreg"
het genot van het huiselijk leven wor'
verhoogd.
Ook een laatste bezwaar, dat deze
'd$
iod
>ing
voor den werkman dikwijls met misken"1
en ondank wordt beloond, kon spr. op gr°"',
van verkregen ervaring ontzenuwen Mee'
malen mocht hij in zijn werkkring treff®"
blijken van waardeering ondervinden,
het feit dat de min bevoorrechten die
dezen stichting genieten hun vertrou^
schenken aan hunne weldoeners, met hu"
bezwaren wenschen en nooden tot hen ko""f
is een heerlijke voldoening voor hen ',lt!
zich aldus aan den dienst der min gego®^e'
belangeloos wijden.
Spreker, opwekkend om met goeden m°e
en volharding aan het begonnen werk
,d«
0°*
ve"
hand te houden, eindigde met de opmerk'"^
dat er bij al de raadselen van dit le^e'
niets gelukkiger is dan aan eikaars gef°'
telijke ontwikkeling te werken, (applO^l
Toen de feestredenaar aldus zijn t9*
had vervuld, werden nog verschillende Pr"
gramnummers, piano-, viool en zang, te"
gehoore gebracht, waarna de feestelijk'
bijeenkomst met het nummer voor dubbe
kwartet Gute Nacht van Frans Abt enk»,
pianonummer «Wilhelmus van NassouW»
werd besloten.
Gisteren-avond was er te Vlaarding»"
voortzetting der raadsvergadering tot 9
doening van de onderwerpen van jl. Vr'J'
dag. In de eerste plaats volgn. 127 der
grooting «pensioenen" waarover toen de
stemmen staakten. De begrooting is vas4'
gesteld in ontvangt- en uitgaaf op f 180,536,$''
Goedgekeurd werd een ontwerp-
beslui
tot verhooging der gemeentebegrooting
met f45000.
Verder werden vastgesteld verordeninge"
regelende de heffing en invordering
rechten betreffende de gemeentereinig'"^
met eene kleine wijziging, die van het
havengeld en een ontwerp besluit tot v"'
hooging van het maximum van den hoofd»'
lijken omslag, benevens een ontwerp 6»
treffende de regeling van de sterkte e"
samenstelling der straatpolitie.
In een goed bezochte vergadering, uitge
schreven door !t kiesrecht-comité, sprak »ir'
Z. Van den Berg Maandag-avond over d»
-y —7 LH
jo*
w o 7 I fl
Vil"
i""
ie"'
