Stads- en Gewestelijk Nieuws.
BINNENLAND.
staking toen reeds wat zij later ook
werkelijk geworden is een machts
kwestie zagen, een proefneming om
te kunnen constateeren wie van beiden,
"werkgevers of werknemer, de sterkste zou
wezen. Zoo werd het geschil terstond van
sociale op het politieke gebied overgebracht,
niettegenstaande bij den aanvang der staking
slechts 4556 van den 16,430 stakers tot soc.-
dem. vereenigingen behoorden die als zoodanig
georganiseerd waren. In de elf weken, die de
werkstaking geduurd heeft, is aan de staken-
denruiml£ millioen Mark aan ondersteunings
gelden uitbetaald maar niemand kan de som
berekenen der, ondanks die ondersteuning door
de stakers geleden verliezen aan schuldver
meerdering of verlies van spaargeld en aan
verminderde ontvangst. Ook de verliezen der
patroons zijn niet te berekenen, en die van
den handel worden door den socialistischen
Vorwarta zelf op 50 a 60 milioen geschat.
En dat alles ware te vermijden geweest,
zoo men elkander in den aanvang had wil
len verstaan en zoo niet de werklieden zich
uitsluitend door socialistische nmenschen-
vrienden" hadden laten (mis)leiden.
Het einde der werkstaking te Ham
burg heeft zich gekenmerkt door hevige
vechtpartijen welke Zaterdag-avond zijn
uitgegaan van een kroeg waar vreemde
werklieden betaald werden. Tachtig politie
agenten gingen met de sabels op de werk
stakers in om hen van de Schaarmarkt in de
zijstraten te dringen. Ook Zondag hadden
weder op verschillende punten der stad
botsingen piaats. De verbittering tegen de
politie vooral is groot.
Maandag-avond hadden op de Schaar
markt te Hamburg weder nieuwe tumulten
plaats, die tegen middernacht een zoo ern
stig karakter aannamen, dat vele agenten zoo
welals burgers ernstige kwetsuren bekwamen.
Nadat het volk de gaslantaarns had uitge
draaid, werd in de Groote Backersgang de
politie door het werpen met steenen, asch
en... kokend water op de vlucht gedreven.
Toen zij echter onmiddellijk met de noodige
versterking terugkeerde, was spoedig het
gepeupel verjaagd en de orde hersteld. Op
nieuw hebben tal van arrestatiën plaats
gehad.
Schiedam, 10 Februari 4897.
Alle adspirant-kiezers op de lijsten 1
Nogmaals wekken wij de adspirant-kiezers
op, toch vooral deze laatste dagen voor den
16n Februari te gebruiken om zich het
kiesrecht te verzekeren. Bij herhaling zeg
gen wij
Wie hier in Schiedam 1450 per jaar of
meer geheel in geld of ten deele in geld
en verder in kost en inwoning geniet (waar
voor 300 mag gerekend worden) en in de
laatste 13 maanden bij den zelfden patroon
is geweest; wie een pensioen heeft van
f450 of aan loon en pensioen te zamen 1450
per jaar geniet; wie ten minste fl.75 ver
woont, wie f50 op de Rijkspostspaarbank
of f100 op het Grootboek heeft, hij geve
zich zoo spoedig mogelijk met overlegging
van de noodige bewijsstukken en het ge
vorderde formulier ter gemeente-secretarie
aan de formulieren zijn aldaar te verkrijgen.
Ook zjj die mede-eigenaars zijn van on
roerende goederen, behoorende tot een
onverdeelde nalatenschap, waarvan hun aan
deel in de grondbelasting minstens 11 be
draagt, moeten een formu ier inzenden met
overlegging van een gekwiteerd aanslag
biljet der grondbelasting over 1896 of een
duplicaat daarvan.
De overige belastingkiezers, die eenig
bedrag in de Rijksbelastingen, welk ook,
betalen, komen van zelf op de lijsten, maar
moeten zorgen dat zij hun belasting over
1895 96 hebben betaald.
Wie met een en ander niet uit de voeten
kan, hij begeve zich 's avonds slechts naar
het gebouw van den Ned. R. K. Volksbond,
waar het bestuur van de R. K. Kiesvereeni-
ging uRecht, Plicht en Orde" tot en met
Zaterdag-avond zitting houdt.
Ieder begrijpe zijne groote verantwoor
delijkheid om door uitoefening van het nu
zoo licht te verkrijgen kiesrecht tot de
zegepraal van de groote beginselen van
recht en orde mede te werken.
In ons verslag van de vergadering van
den Gemeenteraad op gisteren, meldden
wij abusief, dat overeenkomstig het rapport
van de commissie in zake het terrein be-
hoorend tot de Hofjes van Belois aan de
Kreupelstraat, was beslo.ten het rapport is
tot de volgende vergadering ter visie gelegd.
Ter verdediging van het voorstel van
B. en W. in zake de verbouwing van het
»Blauwhuis" tot Gymnasium, voerde de heer
Visser in zake de onbruikbaarheid van het
tegenwoordige gymnasium-gebouw aan, dat
de schoollokalen 2'/4 meter hoog zijn, dat
is iets meer dan voor een werkmanswoning
gevorderd wordt; de gangen zijn 1.20 meter
breed, daarenboven nog aan beide zijden
van kapstokken voorziende trap is zoo
nauw, dat men elkaar daarop niet kan pas-
seerende lokalen zijn 5 x 3x/4 meter,
zoodat het volgens spr. bleek, het gebouw
voor 65 leerlingen totaal onbruikbaar is.
De heer Den Breems betoogde dat eene
verhooging van het schoolgeld (f70) voor
de uitwonenden slechts tot het wettelijk
maximum van f100 zou kunnen gaan; dit
zou wanneer men daarvoor wilde doen in
aanmerking komen de leerlingen uit die
plaatsen waar geen gymnasium bestaat, 20
X f 30 f600 bedragen, waarvan het rijk
volgens de bepaling der subsidie de helit
zou nemenhet zou dus voor 't geheel
een verschil van f 300 opleveren.
De vaderlandsche driekleur, die heden van
de gebouwen van den stoommolen »Den
Draak", wapperde, bewees dat er weder een
jubilee werd gevierd. De molenaarsknecht
J. van der Most herdacht zijne 40 jarige werk
zaamheid aan genoemden molen.
De directie en eenige aandeelhouders toon
den, dat zij ook ijverige plichtsbetrach
ting in bescheiden dienstbetrekking be
toond, op den rechten prijs weten te stellen
door ten 2 ure te verschijnen ten huize van
den administrateur den heer E. Emond, waar
de jubilaris receptie hield. Met een waar-
deerende toespraak overhandigde de heer
J. Tak, nestor der aandeelhouders, den
jubilaris een stoffelijk huldeblijk (vervat in
een enveloppe) dat dankbaar werd aanvaard.
Ook van andere zijden werd den ijverigen
werkman veel belangstelling in zijn jubilee
betoond.
Heden-middag 12 ure is brand ontstaan
ten huize van den barbier J. Th. de Raay,
aan de Lange Haven, nabij de Koemarkt,
doordat een broek die boven de kachel te
drogen hing, vlam vatte, welke vlam zich
aan den schoorsteenlijst in de huiskamer
mededeelde. De brand werd door de be
woners en een politie-agent met een paar
emmers water spoedig gebluscht. De schade
daardoor veroorzaakt is gering.
Aan de Schans ta Overschie is eergister
avond ongeveer 8 uur zekere Jan Salters,
vroeger smid te Rotterdam, te water ge
raakt en verdronken. Wel was de ongeluk
kige spoedig op het droge gebracht, doch
dr. Steenhuizen kon toch slechts den dood
constateeren.
Maandag-avond trad de heer Staalman te
Pernis voor de kiezers op in het lokaal van
de school met den Bijbel der chr. ger. ge
meente. De vergadering had plaats onder
leiding van den heer Medeman, hoofd dezer
school. Er waren ongeveer 2U0 personen
bijeen, voor zeker J/9 anti-revolutionairen.
Op de reis van Rotterdam naar Oud Bei
erland is eergistermiddag de Oude Maas III
bij Spijkenisse aan den grond gevaren en blij
ven zitten. De reizigers werden door de Oude
Maas I overgenomen, en bereikten met eene
vertraging van 2 uur hun bestemming.
De positie van het stoomschip Gelderland
is er in de laatste dagen niet gunstiger op
geworden. Zat oorspronkelijk het schip
loodrecht op den wal, thans is het achter
schip zoover om de Zuid geslagen, dat het
licht in de richting van den kop van den
Noorderdam. Voor Noordwestelijke winden
ligt de boot dus thans onguntiger.
Gisteren-middag is van de Gelderland
opnieuw aan bakboord achteruit een anker
uitgebracht en stoom opgestookt in den
hulpketel.
Te Delft wordt door menschen, die 't
weten kunnen, verzekerd, dat de regeering
er ernstig over denkt de kweekschool voor
de Zeevaart van Leiden naar Delft te ver
plaatsen, als eene- kleine vergoeding voor
het vertrek der artillerie-inrichtingen.
Bij kon. besluit is aan G. Visser Bzn.,
op zijn verroek, eervol ontslag verleend als
lid van het college van regenten over het
huis van bewaring te Schiedam, onder dank
betuiging voor de in die beLrekking bewe
zen diensten, en zijn benoemdtot lid van
het college van regenten over het huis van
bewaring te Schiedam, mr. F. van Riems
dijk, ambtenaar van het openbaar mini
sterie bij de kantongerechten te Schiedam,
Brielle en Sommelsdijk, te Schiedam tot
lid, tevens voorzitter van genoemd college
van regenten, mr. H. M. G. Kloppenburg,
kantonrechter aldaar
De Koninginnen hebben Maandag-avond
haar eerste bezoek aan de Fransch opera
te 's-Oravenhage gebracht en de voorstelling
bijgewoond van de klucht Le Sourd en van
het eerste bedrijf van Paljas.
Gisteren-avond zouden H.H, M.M. in den
Hollandschen schouwburg de opvoering van
de Abt Constantijn met hare tegenwoordig
heid vereeren.
Maandag a. s. zal ten Hove een thé dan
sant plaats hebben, waartoe een 600 tal uit-
noodigingen zullen worden rondgezonden.
Ter gelegenheid van het dezen zomer door
H.H. M.M. de Koninginnen aan Dordrecht
te brengen bezoek, geeft het Dordrechts
Nieuwsbl. in overweging de stichting van
een monument, b.v. een fontein, in het
Oranje park. De Koninklijke Bezoeksters
zouden dan kunnen uitgenoodigd worden,
om dat monument te onthullen, en men zou
het den naam van Wilhelmina-gedenkteeken
of Wilhelmina-fontein kunnen geven.
De commissaris-generaal voor wereld
tentoonstelling in 1900, de heer Cremer,
vertrekt deze week naar Parijs, ten einde
zich voorloopig persoonlijk op de hoogte te
stellen van de eventueele terreinen voor
eene Nederlandsche en koloniale afdeeling.
Het lid der hoofdcommissie D. baron Van
Asbeck, ingenieur te Parijs, bevindt zich in
Den Haag.
Een leemte in de Kieswet.
Hoe zorgvuldig Minister van Houten de
kiezers ook heeft geclassificeerd, het blijkt
dat hij nog een bijzondere categorie heeft
overgeslagen, die op geen der elf modellen
van aanvrage voor het kiesrecht is onder
te brengen.
Het zijn n.l. de niet-aangeslagenen, die
geen voldoende huur verwonen die ook
niet in iemands dienstbetrekking staan,
maar toch met hun arbeid een inkomen
verwerven, dat voldoende is voor hun on
derhoud en samenvalt met de cijfers in de
bekende tabellen genoemd.
Het zijn de kleine neringdoenden, de
kleine handelaars, die voor eigen rekening
zaken doen. Verdient zulk een man gemid
deld door het jaar elf of twaalf gulden per
week, dan staat hij stellig gelijk met een
werkman van gelijke verdienste en het kan
de bedoeling des wetgevers niet geweest
zijn, zulk een in zijn soort onarhankelijk
werkzamen ploeteraar, die jaar in jaar uit
zijn klanten bedient en op eerlijke wijze
het brood verdient voor zijn gezin, acht*'
te stellen bij een werkman, die in dien*4'
betrekking is.
Zich blind kijkende op dienwerkW4"1
heeft men ai schiftend en sorteerend deze"
nijveren en onmisbaren burger vergeten'
Te Amsterdam waar aan ons bureau de
adspirant-kiezers in den war winkel dcr
formulieren worden terechtgeholpen, heef'
zich gisteren zulk een kiezer aangemeld
Wij hadden allerlei modellen, voor hem
echter was er geen model gedrukt ook lD
de letters der wet kwam zijn aanspraak,
titel niet voor.
Wat gebeurd is?
Wij hebben hem aangeraden het Mode'
V betreflende de loonkiezers dermate te
wijzigen; hij kon daarop nu een eerlijk®
verklaring teekenen, dat hij in zijn klein-
handel het vereischte loon heeft verdiend,
en nu deswege het kiesrecht aanvraagt.
Dit biljet gaat nu naar den Burgemeester-
Maar wij maken het geval nu reeds publiek,
omdat wellicht een offlcieele verklaring
dienaangaande licht zou kunnen verspreiden-
Ons komt het voor, dat naar den gee&
der wet den verzoeker het kiesrecht nie'
kan worden onthouden. (Centrum.)
Modellen voor de aangifte op de kiezers
lijst!
Om het den aanstaanden kiezers gemak
kelijk te maken, laten wij volgen een lijstj®
van de modellen voor de aangifte op de
kiezerslijst.
Door slechts het nummer van het model,
dat men gebruiken moet, te onthouden, wint
men tijd uit om spoedig gereed te zijn.
Ieder model heeft zijn eigen nummer.
Model I is niet voor de kiezersdat 's
het model voor de kiezerslijst, zooals de
burgemeesters die moeten invullen.
Model II is voor de mede-eigenaars van
onroerende goederen, behoorende tot eene
onverdeelde nalatenschap, waarvan hun aan
deel in de grondbelasting minstens 1 gulden
bedraagt. Zij moeten, als zij het biljet te
rugzenden, tevens het gekwiteerd aanslag
biljet der grondbelasting over 1896, of een
duplicaat daarvan inleveren.
Model UIA is voor hen, die als woning'
kiezer in aanmerking wenschen te komen
en van 1 Augustus 1896 tot 31 Januai-1
1897 slechts één huis of gedeelte van een
huis hebben bewoond.
Model IIIB is voor hen, die als woning
kiezers in aanmerking wenschen te komen
en van 1 Augustus 1496 tot 31 Januari 189^
twee woningen hebben gehad.
Model IV is voor hen; die van 1 Augustus
1896 tot 31 Jan. 1897 als eigenaar, vrucht
gebruiker of huurder een vaartuig hebben,
bewoond.
Mcrdel V is voor de loonkiezers"
Model VI is voor de inwonende zoons.
Model VII is voor de pensioen kiezers.
Model VIII is voor hen, die hun loon (l0
dienstbetrekking of als inwonende zoon) eü
hun pensioen samen moeten tellen om
de vereischte som te komeu.
Model IX V ls voor de grootboekkiezers-
Model IXB is voor de spaarbankkiezers-
Model X is voor de examen-kiezers.
Deze modellen zijn in alle plaatsen ge'Ü^
en aan het stadhuis (gemeentehuis) gra"s
te bekomen.
Na 15 Februari a.s. kan de aangifte u'e^
meer geschieden.
Kiespijn en kiesrechtI
Wanneer men kiespijn hebbende door deU
armendokter, aangesteld door een liefdadig
heidsinstelling, kosteloos een kies laattrekkc"'
verliest men met zijn kies zijn kiesrecht niet'
Maar wanneer de armendokter de kieS
niet trekt, maar een geneesmiddel voor
schrijft, en dat kosteloos wordt geleverd doOr
een apotneek eener liefdadigheidsinstellmff'
verliest men, met het behoud zijner ki0s'
zijn kiesrecht.
Het eerste geval is geen, het tweede We'
bedeeling volgens de nieuwe wet.
(Msb.)
