Stads- en Gewestelijk Nieuws.
(Zw. Ct-)
BINNENLAND.
gelegenheid van het Raraadan-feest. De
politie doorzoekt alle huizen aan den weg
en zelfs de riolen, uit vrees voor een dyna-
mietaanslag.
Aan de Times wordt van daar bericht,
dat men in de Turksche kringen de Creta-
kwestie reeds moede is en velen den afstand
van het eiland aan Griekenland bepleiten,
onder voorwaarde dat Griekenland belooft
Macedonië met rust te zullen laten.
Aan de grenzen van Thessalië heerscht
groote opgewondenheid wegens het lossen
van schoten op de Turksche wacht te Arta
de rediifs van Salonika zijn in aller haast
onder de wapens geroepen en onmiddellijk
zijn troepen gezonden naar de richting van
waar het vuren gehoord is.
Te Constantinopel begint men hoe langer
hoe minder te gelooven aan een vreedzame
oplossingwant bij de troebelen op Creta
komen weer geruchten over onlusten onder
de Armeniërs. Het heet namelijk, dat een
groot aantal bommen te Bourgas en Varna
zijn binnengebracht, met het doel om deze
weer te transporteeren naar Constantinopel.
Bovendien zijn oproerige biljetten aange
plakt, waarin de Sultan met den dood wordt
bedreigd.
Een verwoed gevecht is op de Philip-
pijnen geleverd door de kolonne van Baro-
quez tegen een versterkt kamp der opstan
delingen bij Pamplana. Dit werd door de
Spanjaarden genomen en vele honderden
opstandelingen werden gedood.
Volgens een Reuter-telegram uit Constanti
nopel is bevel gegeven voor het in gereed
heid brengen van twee escaders. Het eerste
dezer eskaders zal binnen vijf dagen naar
Creta worden gezonden.
Met 34 tegen 31 stemmen heeft de Senaat
der Noord-Amerikaansche Unie het verslag
goedgekeurd van de commissie uit beide
huizen omtrent wijziging van de immigran-
tenwet, zooals de eisch dat immigranten
moeten kunnen lezen en schrijven, terwijl
de mogelijkheid wordt voorkomen, dat man
en vrouw gescheiden wordt.
Volgens de berichten uit Washington zal
Sherman in den Senaat vandaag een hope
loos geachte, laatste poging doen om het
arbitrage-verdrag bekrachtigd te krijgen.
Mac Kinley te Canton is lijdende aan influenza
en aan de gevolgen van te veel wei ken;
hij ontvangt echter bezoeken tegen het
verbod der dokters.
Schiedam, 18 Februari 1897.
De Waterleiding en het Kiesrecht.
De Schied. Court, behandelt eene kwestie
die ook ons ter oore was gekomen, maar
waarvan wij om voor ons overwegende
redenen tot heden geen melding hebben
gemaakt.
Nu men 't van andere zijde blijkbaar
goed oordeelt door openbare bespreking de
oplossing dezer kwestie te bevorderen, ach
ten wij 't noodig er ook onze lezers mede
in kennis te stellen.
De zaak is deze Hier te Schiedam zou
den eenige adspirant-kiezers die zich op
titel van huur voor het kiesrecht aanmeld
den, niet als huurkiezer worden toegelaten,
omdat onder het bedrag f 1.75 dat zij ver
wonen, ook het genot der waterleiding is
begrepen, en aldus naar het inzicht der be
trokken autoriteit te dezer stede dit bedrag
niet de werkelijke huurwaarde vertegen
woordigt.
Ons kwam deze interpretatie der wet al
aanstonds onjuist voor. Het genot der water
leiding is een genot vast aan de woning
verbondenhet heeft hier in de laatste
jaren zulk een burgerrecht verkregen dat
er bijna geen sprake meer is van het ver
huren van een woning zonder waterleiding
de woningen, bijna allen van waterleiding
voorzien, worden verhuurd zooals zij zijn
er wordt in den regel geen onderscheid ge
maakt tusschen woninghuur en water leiding-
kosten, maar voor de woning met inbegrip
van het genot der waterleiding wordt een
totaal-huurprijs gevraagd.
De Schied. Crt. stelt dit op grond van de
geschiedenis dezer zaak als volgt in 't licht.
Toen hier de waterleiding werd gesticht,
verzochten verschillende huurders van ar
beiderswoningen hunnen huisheeren, water
leiding in hunne perceelen te doen aanleggen.
Aan dat verzoek werd toen voldaan.
Echter werd de huur toen van de bewuste
perceelen met b. v 10 ct. per week verhoogd.
Let welDe huur werd verhoogd, niet
de huurder had afzonderlijk over de water
leiding gecontracteerd. Stelt men dan ook
de vraag zou de huiseigenaar genegen zijn
thans nog weer b. v. voor fl.65 's weeks
zijn huis te verhuren zonder waterleiding,
waar hij nu f 1,75 met waterleiding ontvangt,
dan zal het antwoord ontkennend luiden.
De waterleiding is hier dus een conditio
sine qua non geworden. Waaruit volgt: dat
het genot der waterleiding niet anders mag
beschouwd worden dan b, v. het genot van
het gehuurde perceel van tijd tot tijd te
zien opgeschilderd.
Een ander geval is het natuurlijk, waar
de huurder abonné der waterleiding is.
Daar mag hij het hiertoe vereischte be
drag niet bij de huur optellen.
Waar dit echter niet het geval is, maar
de verhuurder de waterleiding betaalt, kan
de volle huurprijs in aanmerking komen,
om op de kiezerslijst geplaatst te worden.
Met onderlinge overeenkomsten tusschen
huurder en verhuurder heeft de uitvoerder
der wet niet te maken.
Tot toelichting van bovenstaand betoog
zouden wij nog kunnen aanvoeren, dat ver
schillende huiseigenaren, die aanvankelijk de
huur der woningen hadden verhoogd, voor
het genot der waterleiding, die later weder
hebben moeten verlagen, zoodat het temeer
blijkt, dat bij de tegenwoordige huurprijzen
van aparte berekening der waterleiding-
kosten geen sprake is.
Met den wensch aan het slot van boven
bedoeld betoog uitgesproken, dat de groote
kiesvereenigingen de handen zullen ineen
slaan om voor éen geval een rechterlijke
beslissing uit te lokken, kunnen wij ons zeer
goed vereenigen.
De kwestie achten wij belangrijk genoeg,
wijl zij het kiesrecht van zeer vele nijvere
en ordelijke ingezetenen raakt. Vinde zij
spoedig d e oplossing welke naar letter en
geest geheel met de nieuwe kieswet over
eenstemt.
De toewijzing van de Vrijdag jl. gehouden
aanbesteding van bouwmaterialen ten dienste
der gemeentewerken heeft heden plaats
gehad en wel
Perceel 1 aan J. B. Petit te Breda voor
f58.94 en f88,41 per mille.
Perceel 2 aan de Maatschappij tot ver
vaardiging van oouwmaterialen, voorheen de
erven H. Trip te Rotterdam, recht fl.94
f2.05 en 12.30 de gebogen stukken.
Perceel 3 aan W. de Haas te Dodewaard
f 17.20 per mille met het lot tegen W. G.
Burgers te Weurt.
Perceel 4 aan W. C. Burgers te Weurt
117.per mille.
Perceel 2 aan R. M. Jongenburger te
Gouda f 8.39 per mille.
Perceel 6 aan F. W. v. d. Eist Co.
alhier voor f 16.48.
Perceel 7 aan A. v. d. Sanden te Uden-
hout f369.02.
Perceel 8 aan C. Blijlevens Azn. te Made
f 243.60.
Perceel 9 aan K. v. d. Torren Jz. te Wad-
dinxveen f 1318.75.
Perceel 10 aan K. v. d. Torren Jz. te
Waddinxveen f 256.50.
Perceel 11 aan de Maatschappij de Ijzer
gieterij inde Prins van Oranje" voor f 899.85.
Het R. K. Parochiaal Armbestuur te
dezer stede, daartoe edelmoedig in staat
gesteld, heeft bij de gewone bedeeling ook
weder steenkolen aan zijne armen kunnen
verstrekken.
De heer J. J. Speelman te Pernis is voor
nemens twee houten sloepen door ijzeren
te vervangen.
Het is zeker dat de Pernisser vloot binnen
eenige jaren alleen zal bestaan uit ijzeren
sloepen en dus wel een model vloot zal
worden.
Dinsdag was te Rotterdam en te Amster-
dam de inschrijving opengesteld op de obli
gatiën der 3% leening van f 3 000,000 ten
bate der gemeente Rotterdam, tot de uit
gifte waarvan de gemeenteraad in zijn zitting
van 23 Januari besloot. Te Rotterdam is
ingeschreven voor f 200,000 en te Amster
dam voor f 1,000,000 te zaraen dus voor
f 1,200,000.
Nachtarbeid van Bakkers.
Men schrijft aan de Tijd uit Rotterdam
Thans, nu door den heer Pyttersen een
wetsvoorstel is ingediend om den nachtar
beid der baükers te verbieden, en wellicht
daartegen zal worden aangevoerd dat dit
voorstel te ver gaat of te veel ingrijpt in
de persoonlijke vrijheid, is het mogelijk niet
ondienstig te vermelden, dat het verbod
voor de bakkers, Vnachts te arbeiden, in
ons Vaderland heeft bestaan en dat over
treding zwaar werd gestraft.
Het is volkomen waar, das men hiertegen
zal kunnen inbrengen, dat het hierbedoelde
verbod niet was gegeven, omdat de nacht
arbeid zelf werd afgekeurd, maar dat het
verbod werd gegeven als een voorzorg tegen
brand, doch de beweegreden tot het verbod
doet minder ter zake dan wel het feit, dat
het verbod bestond.
In het oudste keurboek van Rotterdam,
bepalingen bevattende van omstreeks het
jaar 1400, wordt het volgende verbod ge
geven
»Ende nyement te backen dan bij daghe
op XV scell."
Deze boete van vijftien schellingen, waar
mede degenen werden bedreigd, die niet bij
dag bakten, was voor het begin der XVe
eeuw een zeer zware boete.
Gelijk reeds gezegd is, schijnt 't dat het
verbod 's nachts te bakken, uitgevaardigd
werd om tegen brandgevaar te waken,
want het voorschrift is omringd door an
dere, welke allen schijnen gegeven te zijn
tot beperking van het gevaar van of bij
brand. Deze bepalingen doen thans minder
ter zake, doch het feit, dat het bakken des
nachts in de XVe eeuw verboden was, dat
er geen vuur in den oven mocht zijn van
het oogenblik af dat »die wachter (de nacht
wacht) uitgaet ende ochtens eer die wachter
den dach blaest," is een afdoend bewijs dat
het mogelijk was het brood gedurende den
dag te pakken, en wat in de XVe eeuw
mogelijk was, zou dat onmogelijk zijn in de
XlXe eeuw
Na een langdurige ongesteldheid overleed
gisteren te Rotterdam de oud officier van
het Ind. leger, kapt. G. Lamers, oud 58
jaren. De overledene begon zijn militaire
loopbaan als soldaat bij de hoofdcursus,
doorliep achtereenvolgens alle rangen en
maakte als kapitein de expedities van de
generaals van Swieten en Van der Heijden
op Atjeh mede, waarbij hij de Militaire
Willemsorde behaalde. Kapitein Lamers was
commissaris van afmonstering van het In
dische leger.
De overledene was medeoprichter en be
stuurslid van verscheidene militaire vereeni-
gingen en instellingen, o. a. het Lombok
fonds, de vereeniging »Je rnaintiendrai", enz.
Het te Rotterdam bij een effectenhande
laar in de Wijnstraat in beslag genomen
effect, afkomstig van den diefstal bij den
heer Joh. van Wotki, is een effect van
honderd schouwburgloten. Het was te Rotter
dam verhandeld door een bediende van Max
Stein, uit Amsterdam, die het te Londen
gekocht moet hebben. De ontdekking heeft
echter tot nog toe niet op het spoor van
de daders van dezen brutalen diefstal met
braak gebracht.
In verband met eenige sensatiemakende
berichten omtrent den in Juni 1895 ge-
pleegden diefstal, bij den heer J. Van Wot
ki, Stationsweg No. 2, te Rotterdam kan
het R. N. op gezag Van den heer hoofd
commissaris van politie mededeelen, dat
in het laatste halfjaar reeds meermalen
effecten van dien diefstal afkom3'"-'
en uit het buitenland hierheen e
zonden, in beslag genomen zijr.. Deze a
fecten waren echter door de handen va°
drie of vier als eerlijk en solide beke"
staande personen gegaan, zoodat het mo6,e
lijk te verwachten is, dat deze inbeslaS
namen, zooals men in bovenbedoelde benc
had laten doorschemeren tot de ontdekkmë
van de dieven zullen leiden.
De afdeeling Rotterdam van den boAjj
van Nederlandsche onderwijzers heeft bij
adres den gemeenteraad instemming betuig
met het adres der vereeniging voor kind®1"
speeltuinen en den raad verzocht, die v®r
eemging financieel en, kon 't zijn, ook m
een bijzonder politietoezicht te steunen.
Gisteren-ochtend bemerkten de agenten
3e kl. B. Reijrigoud en P. V. L. de Brui"
te Rotterdam, dat een 13 jarige knaap, ^'e
op den Boezemsingel door het ijs gezak'
was, op het punt was te verdrinken. ReO°
goud begaf zich te water, doch toen hij d®°
reeds bewusteloozen knaap gegrepen ha
zakte hij met hem in de modder weg. 0°
middelijk sprong nu ook de agent De Brul°
te water en met inspanning van alle kracht®0
slaagden zij er in op het droge te kom6'1
met den drenkeling. In een nabijzijnd ko
fiehuis werd den jongen binnengedragen,
het gelukte aldaar aan de politiebeambte11'
na een paar uur de bekende voorschrift®0
te hebben toegepast, hel bewustzijn bij de°
knaap op te wekken.
De gisteren te Rotterdam binnengekom®0
met vaten terpentijn geladen en aan bo®1
20 liggende bark Magne, kapitein L.
Larsen, komende van Nieuw-Brunswijk, wer
den 24en Januari in den den Atlantische0
Oceaan door zwaar stormweder overvalle"'
Door een stortzee werden de kapitein e°
diens broeder, de 24 jarige 2e stuurma°'
tegen het dek geslagen. Laatstgenoemd
bleef, gelijk reeds gemeld is, op de plaa1'
dood en de kapitein zelf was eenige ur®°
bewusteloos. Het schip bekwam zwaie avei'J-
Het lijk van den 2en stuurman is op d®
begraafplaats te Rotterdam ter aaid
besteld.
Half Maart brengt de firma Fop Smit
Co. een nieuwe salonboot in de vaart vo"r
den dienst Rotterdam, uordrecht, Gorkum*
Het salon zal versierd worden rnet eeI1
twintigtal schilderijen van Hoilandscfie ffl®eS
ters, ïeuere schilderij zal te koop zyn en d
schilder verbindt zied een andere te Ie vei e°'
zoodra zijn schilderij verkocht is, ter aa°
vulling van de ledige piaats. Een perma
nente tentoonstelling dus van Hollandsch®
kunst, varende tusschen Rotterdam e°
Gorkum.
Zooals men weet, hebben Fop Smit
Co. reeds vroeger in deze richting vee! g°e<^'
gedaan door hunne reiswijzers met krabh®'c
jes van Hollandsche schilders en door traa'fi
wandplaten voor de dienstregeling.
In de gisteren gehouden vergadering
den Raad der gemeente Delft werd be3'"
ten, voor één jaar als proef een kookcur--
te verbinden aan de herhalingschool,
onder directie zal komen van mej. Bets'
Maas, te Schiedam.
Te Delft zal de kiezerslijst volgefls^
nieuwe kieswet bevatten ongeveer
kiezers tegen 1824 in vorige jaren. Alda'
zijn aangeslagen in de grondbelasting, P^
soneele of bedrijfsbelasting 4093 manehj
inwoners. Daarvan hebben 1200 hun bel*5
tirig niet betaald.
l9
Bij kon. besluit van den 11 dezer n°'
is met ingang van 15 Februari jl. ben°elil
tot adjunct-inspecteur der Directe b®a
tingen, invoerrechten en accijnzen te
dam de heer C. Valknoff, thans adjunC
controleur der Directe Belastingen en
het Kadaster te Rotterdam.
