werkman en tweedens, de openstelling onzer
koloniën voor de goederen van Neder-
landschen oorsprong met Nederlandsche
schepen, zoo als vroeger.
Dan, maar ook dan alléén, kan en zal
de welvaart van weleer in ons Vaderland
herleven.
Stads- en Gewestelijk Nieuws.
Schiedam, 8 Mei 1897.
Vergadering van den Raad der gemeente
Schiedam, Dinsdag 11 Mei 1897, des na
middags 2 uur.
Agenda
1. Vaststelling der notulen van de laatst
gehouden vergadering.
2. Mededeeling van de ingekomen stukken.
3. Adressen van A. J. Engering S.J. e. a.
om afschrijving van pi. dir. belasting
over 1897.
4. Adressen van de onderwijzers D. van
Nieuwkerk, C. de Haan en P. L. van
Amerom om eervol ontslag.
5. Ontwerp-besluiten tot wijziging der
gemeentebegrooting voor 1896 en 1897.
6. Goedkeuringvan de staten van onin
bare posten op de pi. dir. belasting, dienst
1895 en de pi. dir. belasting naar het inkomen
dienst 1805/6.
7. Benoeming van leden en plaatsverv.
leden van het stembureau in elk van de 4
stemdistricten voor de a. s. benoeming van
een afgevaardigde ter Tweede Kamer der
Staten-Generaal in het kiesdistrict Schiedam.
8. Voorstel van B. en W. tot vaststelling
der plaatselijke verordening bedoeld bij art.
65 der kieswet (aanwijzing der stemlokalen
voor elk stemdistrict) volgens het daarvan
door hen ingediende ontwerp.
9. Voorstel van B. en W. tot vaststelling
van het honorarium voor 1896 van den
penningmeester der commissie voor het
pakhuis «de Nederlanden".
10. Voorstel van B. en W. tot toekenning
van een gratificatie aan de ambtenaren en
bedienden, die belast zijn geweest met de
werkzaamheden, verbonden aan het opmaken
der nieuwe kiezerslijsten, (bijlage XXV).
11. Preadvies van B. en W. op het adres
van J. J. G. Nolet om verlening van erf
pacht. (Bijlage XXVII a en b.)
12. Preadvies van B. en W. op het adres
van A. W. Schippers te Vlaardingen, om
verlengingvan erfpacht (Bijlage XXIX a en b.)
13. Voorstel van B. en W. tot onderhand-
sche verhuring van het woonhuis aan den
Buitenhavenweg, no. 1, aan den opzichter
der gemeentewerken A. Bubberman. (Bijlage
XXVIII a en b.)
14. Voorstel van B. en W. tot aankoop
van een perceel open grond aan de Villa
straat, groot 36 centiaren, eigendom van
H. Gabel JJz. (Bijlage XXVI.)
15. Voorstel van B. en W. tot demping
van een gedeelte gemeentesloot nabij de
Dwarsstraat. (Bijlage XXXI.)
16. Voorstel van B. en W. tot verlenging
van den strekdam in de rivier de Maas, tot
tegen het Westerhavenhoofd, waarvan de
kosten op f 14.000 worden geraamd.
(Bijlage XXII.)
17. Preadvies van B. en W. op het adres
van J. Plooy Sr. om eene wekelijksche uit-
keering uit de fondsen herkomstig van het
voormalige Oude Mannenhuis. (Bijlage
XXX a en b.)
18. De door den heer Jansen in de raads
zitting van 6 April jl. gestelde vragen,
rakende de fondsen van de vernietigende
gildenen, in verband daarmede, behande
ling van de door de Commissie van beheer
dier fondsen ter goedkeuring ingezonden
rekening over 1896. (Bijlage XXXII a en b.)
19. Voorstel van B. er, W. om hen te
machtigen tot het doen vervangen van de
in de gasfabriek nog aanwezige ovens met
roostervuur door generator-ovens. (Bijlage
XXXIII.)
20. Voortzetting der behandeling van het
voorstel van B. en W. tot wijziging der
jaarwedden van de onderwijzers 3e klasse
aan de openbare lagere scholen, en van het
daarop door den heer Van Westendorp in
gediende amendement.
21. De door de Commissie voor de straf
verordeningen ingediende ontwerp-verorde-
ningen op de keuring van vleesch en visch
binnen deze gemeente.
Vernietigde gilden.
Door Burg. en Weth. dezer gemeente
waren bij schrijven van 9 April jl. inlich
tingen gevraagd van de commissie van
Beheer der Fondsen van de vernietigde
Gilden omtrent een drietal vragen door den
heer Jansen gesteld in de vergadering van
den gemeenteraad van 6 April 11.
Deze vragen waren
10. Welke is de oorsprong dier fondsen.
2o. Welke zijn de hierbedoelde gilden.
3o. Waaraan ontleenen de leden der
Commissie de bevoegdheid over een gedeelte
der rente te beschikken ten behoeve van
particuliere personen, m. a. w. bestaat een
instructie voor de leden der commissie en
van welk college is die uitgegaan.
Het antwoord daarop luidt in hoofdzaak
I. Ter beantwoording der eerste vraag
worden enkele onderdeelen van het gilde-
wezen gereleveerd in zijn opkomst bloei en
verval, waarbij vooral de nadruk wordt ge
legd op de schaduwwijde der instelling het
uitsluiten van alle mededinging, waardoor
de gildebroeders, die geen concurrentie
hadden te vreezen, slecht en duur werk
leverden.
Daarna is verder het antwoord als volgt.
De Fransche revolutie van het einde der
vorige eeuw heeft aan dezen misstand een
einde gemaakt. Nadat de wet van 2 Maart
1791 de gilden had afgeschaft, werden de
daartoe behoorende goederen en fondsen bij
decreet van 24 April 1793 verbeurd verklaard.
Bij ons te lande werden de gilden wel is
waar onder invloed van de denkbeelden der
Fransche revolutie vernietigd, maar hunne
goederen werden niet verbeurd verklaard,
doch gesteld onder beheer van «provisio-
neele commissarissen" zooals nader bij de
oeantwoording der derde vraag zal worden
uiteengezet.
11, Wat de tweede vraag betreft, dien
aangaande kan worden medegedeeld, dat,
blijkens de archieven, die zich in de boven
lokalen van den St. Joris-Doele bevinden,
hier ter stede hebben bestaan het smids-
gilde, de visschersgilde, het gilde van de
timmerlieden en het zakkendragers- of St.
Antoniegilde. Dit laatste gilde bestaat nog
in naamaan de leden wordt jaarlijks van
gemeentewege, bij gelegenheid van den
verjaardag der Koningin bier uitgedeeld.
Wellicht zal bij nader onderzoek van het
oud-archief hieromtrent nog meer licht
kunnen worden verspreid.
III. Zooeven werd reeds gezegd, dat de
gilden hier te lande vernietigd werden onder
den invloed der revolutie-denkbeelden, die
van uit Frankrijk naar ons land overwoeien.
Een der vruchten van die denkbeelden was
o. a. onze Staatsregeling van 1 Mei 1798.
Art. LUI van die constitutioneele wet be
paalde het volgende:
«Bij aanneming der Staatsregeling worden
«vervallen verklaard alle gilden, corporatiën
«of Broederschappen van neeringen, ambag-
ten of fabrieken. Ook heeft ieder Burger,
«in welke plaats woonachtig, het regt, om
«zoodanig eerlijk bedrijf aan te vangen, als
«hij verkiezen zal. Het Vertegenwoordigend
«Lichaam zorgt, dat de goede orde, het
«gemak en gerief der Ingezetenen ten deze
«worden verzekerd."
Aan dit constitutioneele voorschrift werd
door het Vertegenwoordigend Lichaam uit
voering gegeven door de pnblicatie van 5
October 1798, inhoudende o. a. der. last aan
alle municipaliteiten.
lo. «om uiterlijk binnen acht dagen na
de ontvangst van dat stuk te zorgen,
dat alle gilden enz. met alle gevolgen
en aankleven van dien worden ontbon
den
2o. «dat de bewindvoerende personen
van die lichamen zouden worden ver
vangen door provicioneele commissa
rissen door de municipaliteiten te be
noemen, welke alle goederen en papieren
van de gilden zouden overnemen
3o. «dat de municipaliteiten uiterlijk
binnen een maand aan de Eerste Kamer
van het Vertegenwoordigend Lichaam
een accuraat bericht zouden inzenden
van hetgeen door haar daaromtrent is
verricht."
Uit dit staatsstuk blijkt derhalve, dat de
constitutioneele bepaling, namelijk de ver
nietiging der gilden, volledig is uitgevoerd.
Niet islechts werden door deze publicatie
van 5 October 1798 de met de nieuwe
staatsorde strijdige voorrechten aan de gilden
ontnomen, maar tevens werd de rechts
grond waarop het bestaan van deze corpo
ratiën steunde vernietigd, terwijl, zooals
reeds werd gezegd, de fondsen der vernie
tigde gilden gesteld werden onder het beheer
van provisioneele commissarissen.
Aan die overgansperiode is een eind ge
maakt door het Koninklijk Besluit van 26
Juli 1820, no. 84, waarbij o. a. werd be
paald
dat binnen 5 maanden door de provisio
neele commissarissen verantwoording zou
worden afgelegd ten aanzien van het door
hen gevoerde beheer aan het plaatselijke
bestuur var. hunne gemeente (art. 1)
dat het plaatselijke bestuur door de ge-
wezene administrateuren of door andere de
schulden van het gewezen gilde zou doen
betalen en voorts de goederen en eigen
dommen bij publieken verkoop zou doen te
gelde maken en voor de opbrengst inschrij
ving in het grootboek der nationale werke-
schuld zou doen aanschaffen (art. 2)
«dat de commissarissen de opbrengst van
«die fondsen zouden doen verstrekken tot
«onderstand aan hulpbehoevende gewezen
«leden van het voormalige gilde, derzelver
«weduwen en kinderen, voor zooveel die
«nog aanwezig zijn en van verder hulpbe-
«hoevende beoefenaars en ambachtsgezellen
«van hetzelve beroep of bedrijf in dezelfde
«stad of plaats, ofschoon geene leden ge-
«weest zijnde en derzelver na te latene
«weduwen en kinderen en eerst dan, wan-
«neer zich onder al dezelve geene behoef-
«tigen mochten bevinden totonderstand aan
«andere hulpbehoevenden binnen de gemeen
ste in het algemeen" (art. 4;)
«dat het plaatselijk bestuur zorgt, dat de
«commissarissen op zekere vast te stellen
«tijden verantwoording van hunne gestie
«doen en voorts benoemt bij overlijden en
«demissie van commissarissen andere in
«derzelver plaats, steeds uit de beoefenaars
«van het beroep of bedrijf, zooveel immers
«mogelijk, te nemen" (art. 7.) Hieruit blijkt
dus, dat de commissarissen niet behoeven
gekozen te worden uit de leden van den
Raad, en ook, dat de Burgemeester als
zoodanig geen voorzitter of lid der com
missie behoeft te zijn.
Aan de voorschriften van dit K. B. werd
niet altijd overal streng de hand gehouden
bij Resolutie van 3 Juli 1851 no. 7 (P. B.
no. 69) werd daarom door Gedeputeerde
Staten van Zuidholland op dat besluit de
aandacht der betrokken plaatselijke besturen
gevestigd.
Daar in meergenoemd K. B. een en ander
wordt geregeld betreffende de benoeming
van commissarissen, hunne administratie en
rekenplichtigheid, vervullen deze voorschrif
ten de plaats van eene instructie. Bij niet
bestaan van het K. B. zou het vaststellen
van eene instructie historisch behooren tot
de taak van den gemeenteraad.
Nu de bedoelde vragen, voor zoover ons
dit mogelijk is, zijn beantwoord, laten wij
nog enkele bijzonderheden betreffende het
beheer der fondsen van de hier ter stede
bestaan hebbende gilden volgen.
Het oudste onder onze administratie be
rustende stuk is eene goedgekeurde reke
ning met bijlagen over de jaren 1847—1851.
Later is behoudens ééne enkele maal, de
rekening steeds jaarlijks goedgekeurd en
wel na het jaar 1871 door den gemeente
raad, terwijl dit vóór dat jaar door Burge
meester en Wethouders geschiedde, volgens
de rekening van 1847-51 bestond het fonds
uit twee inschrijvingen op het grootboek nl.
f7400.— op dat der 24 en f200— op
dat der 3 °/0 N. W. S.
Telken jare worden twee behoeftige per
sonen uit de rente van die kapitalen uit
besteed in het St. Jacobs-gasthuis. Het is
gewoonte geworden, dat steeds een pro
testant en een katholiek dien onderstand
genieten, zoodat, ingeval een van beiden
overlijdt, steeds een geloofsgenoot van den
overledene ir, diens plaats wordt gesteld.
Hetgeen van de rente overblijft, wordt,
zoolang het overblijvende niet toereikend is
voor het uitbesteden van een derden persoon
bij het kapitaal gevoegd, dat thans geac-
cresceerd is tot een bedrag van f9500.
N. W. S. 24 »/0 en f200.- N. W.S.3%.
Door de Commissie voor de gemeente
werken worden solicitanten opgeroepen naar
de vacante betrekking van aardwerker op
een bezoldiging van aanvankelijk 14 cents
per uur. Verzoekschriften moeten zijn in
geleverd vóór 12 Mei a. s.
Door de vergadering van obligatiehouders
Donderdag-avond in het Volkshuis alhier
gehouden, zijn de ontwerp-statuten onver
anderd goedgekeurd en is tot bestuurslid
benoemd mej. M. Odé.
Het bestuur benoemde tot penningmees
teres mej. Betsy Maas.
De uitslag van de aanbesteding van
bouwen van een glasblazerij, gisteren o
houden door den heer C. A. van Deve"
alhier, is geweest als volgt:
D. S. Houtzager, Delft, I
G. B. Lucke, -
r a
Cornelissen, Amsterdam, -
V. S. C. Schaap, Delft,
C. A. Zanini, Rotterdam, - 52-
H. Boomstra, Bergen-op-Zoom,
H. S. Nederhorst, Gouda, -
W. v. Leeuwen, Rotterdam,
V. d. Pluym Gille, Rotterdam, -
J. Pinster, Schiedam, - rn
K. Snijders de Vogel, Schiedam, -
G. H. Sondersmeyer, Rotterdam, - J
S. van Rossem, Maassluis, -A&
J. van Ypenburg, Rotterdam,
C. Smit, Rotterdam,
D. van Riemsdijk, Dordrecht, -5®'J.
G. Key, Rotterdam, -
H. Wienhoven, Schiedam, -48..6°
N. Monnée, Kralingen, nö
J. H. Gort, Rotterdam, -48-^
In eene goed bezochte vergadering van
Antirevolutionaire kiesvereeniging »Ned®r'
land en Oranje" alhier, werd met geslo'®®
briefjes en' met algemeene stemmen t0
candidaat bij de verkiezing van een
lid
Tweede Kamer voor het hoofdkiesdisff^
«Schiedam", benoemd; de heer mr. A.
R. C. baron van der Borch van Verwo'd®'
Naast dezen waren op de lijst geplaatst'
de heeren baron /E. Mackay, de Mzrei
Oyens, en van der Velde, burgemeester vaI1
Loosduinen.
De vergadering der Centrale Kiersve1"
eeniging beeft a. s. Maandag-avond
Vlaardingen plaats.
Onder de bootwerkers te Rotterdam 's
het sedert eenige dagen niet rustig Teekenen
hiervan waren merkbaar, toen de "fin"®
Müller Co. in de Katendrechtsche ha*®'
de ertsploegen met minder man liet werk®0.
Donderdag schoolde een groote
menig4®
werklieden voor het gebouw van den N-
B. B. in de Boompjes samen en had et
een onderlinge vechtpartij plaats, welk®
door de politie beëindigd werd. Ook gis'
ren kwam een groote menigte voor h®'
gebouw samen doch de politie hield toezie1*1'
Door den IV. IV. B. B. is een circulair®
verspreid, waarin tot vereenigen wordt aa*1'
gespoord. Ongeregeldheden hadden m®1
plaats.
Op 16 dezer zal de heer dr. Schaepm&n
ter gelegenheid van het Encycliekfeest a's
spreker optreden voor de leden van d®11
Ned. R. K. Volksbond, afd. Rotterdam-
De vergadering heeft in het Verkoop'
lokaal plaats.
Bij nadere inschrijving is de onderbond
voor de te maken draaibrug over de Oostfi4
haven te Vlaardingen gegund aan de hee<"el1
H. M. de Lange en A. Maarleveld alda3*"
voor de som van f56.000.
Donderdag-avond werd met den trein va1
den Hoek van Holland te Maassluis aang<"
bracht een persoon van de bemanning 1
een loodskotter aan den Hoek van Holland'
Deze man, Buiteiaar geheeten, was tengv'
volge van een zoogenaamd «stuk wate'
dat overkwam, in het ruim gevallen, waar'
door hij ernstig aan een been en eene r,b
gekneusd werd. 't Voornemen bestaat hem»
zoo mogelijk, naar zijn vrouw te Hellevo®1'
sluis te vervoeren.
Van het fort bij den Hoek-van-Holla"^
werden gisteren en worden volgende dage®
schietoefeningen met geschut gehouden.
Een strook van den Nieuwen Rotterdam'
schen Waterweg, ter breedte van ongeV'
400 M., wordt door het vuur onveilig gemaak
en door roode vlaggen aangeduid.
Op de dagen, dat gevuurd wordt, zal "P
het fort een roode vlag geheschen worde"
Door het bestuur der Vereeniging van de*1
H. Vincentius van Paulo te Delft is de so»1
Aa
