Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
bureau 'SSofersfraaf 50.
20ste Jaarg,
Zondag 12 December 1897.
No. 5969.
TWEEDE BLAD.
PRIJS VAN DIT BLAD:
Voor Schiedam per 3 maandenf 1.50
Franco Der Dost door geheel Nederland -2.
Afzonderlijke Nummers - 0.05
Vervolg Binnenland.
TWEEDE KAMER.
Zitting van Vrijdag 10 December.
Voortgezet wordt de behandeling der be-
Sfooting van Binnenlandschezaken.
A-an de heer De Ras, die verbetering der
Positie van de ambtenaren, vooral van de
jagere, ter provinciale griffie aanbeval, be-
'oofde de minister ernstige overweging van
Verbetering dier tractementen, hoewel hij
h®t oogenblik voor een geheel nieuwe
'ractements-regeling nog niet gekomen acht.
De post van f 10,000 voor bestrijding
van drankmisbruik werd besproken
en ondersteund door de heeren V e r m e u-
Ui) enTruyen, die op de toeneming van
Pen ciandestienen verkoop wees en N o 11 i n g
Pie ook werklieden-vereenigingen die drank
misbruik bestrijden, voor subsidiën aanbeval
eb die de kwaal o. a. aan de slechte ar
beiderstoestanden, het slechte voedsel en
Pe slechte woningen toeschreef.
De Minister zal geen verschil maken met
Vereenigingen er dus ook werkliedenver-
eer.igingen steunen. De subsidien zullen o.a.
besteed worden om verpleging te bekostigen
Van krankzinnigen tengevolge van drankzucht.
Herziening der drankwet tot betere hand
having der wet acht de Minister noodig.
Tegen de stelling der heeren v. B y 1 a n d t
(Apeldoorn) en Dobbelman, dat de
sociale ellende ontstaat uit het drankmis
bruik kwamen de heeren N o 11 i n g en
Van Kol op, die betoogden dat juist de
armoede reden is tot drankmisbruik alleen
sociale hervormingen, betere woningen, beter
Voedsel en meer geluk zullen den drank
duivel kunnen verbannen, meende bovendien
de heer Van Kol.
De subsidie werd toegestaan.
De post van f 100.000 voor de i n h u 1 d i-
gingsfeesten en de ontvangst van
Indische en vreemde gasten op verzoek van
Pen heer Van der Zwaag, die deze ton
in de tegenwoordige omstandigheden niet
gewettigd achtte, in stemming gebracht,
Werd aangenomen met 72 tegen 2 stemmen
(Van Kol en Van der Zwaag).
De heer L o h m a n vroeg naar 's ministers
zienswijze over de verplichtevaccine,
een zijns inziens onrechtmatige dwang op
ouders en kinderen, welks afschaffing, ge
schiedt zij niet van regeeringswege, door
hem zal worden voorgesteld.
De heer Van Kol verzocht verbetering
van het lot van hetvrouwenpersoneei
in de rijks-ziekengestichten, waar de ver
pleegsters worden afgebeuld door te langen
arbeidstijd. Een strenge enquête naar die
toestanden acht spr. noodig.
De Minister vond beter dan een enquête
dadelijk iets te doen en verwees den spreker
naar de op deze begrooting voorgestelde
vermeerdering van het getal verpleegsters
met 9. Hij blijft diep overtuigd van de
nuttige gevolgen der vaccine door de af
neming der pokziekte en sterfte. Het geloof
aan de vaccine neemt steeds toe blijkens de
enquêtes. Vrijlating der vaccine ware niet
in 's lands belang, al erkent de min. dat
over dit vraagstuk het laatste woord niet
is gesproken.
Da heer Lohmlan repliceerde met een
protest tegen het geniepige middel om rnet-
ingeënten kinderen toegang tot de school te
weigeren,
De heer Van Kol achtte de voorstellen
tot verbetering van het lot der ziekenver
pleegsters onvoldoende en den toestand
PRIJS DER ADVERTENTIËN:
Van 16 regelsƒ0.60
Elke gewone regel meer-0.10
Voor herhaalde plaatsing worden billijke overeenkomsten
aangegaan.
dier vrouwen een schande voor het Parle
ment. Deze uitdrukking gaf den voorzitter
aanleiding den spreker te verzoeken zich
te matigen.
De Minister bracht den heer Lohman
nog onder het oog, dat het doel met de
tegenwoordige vaccine-regeling volkomen is
bereikt, aangezien het aantal niet gevac
cineerde kinderen zeer gering is.
Bij de afdeeling Hooger Onderwijs
meent de heer Lohman, dat de rijksuniver
siteiten moesten worden zelfstandige stich
tingen, gedoteerd door het Rijk onder cura
torium op toezicht van provinciale besturen
en zulks in het belang der zelfstandige ont
wikkeling. Verder betreurt hij, dat het bij
zonder hooger onderwijs geen steun vindt
bij liberalen en critiseert de antwoorden
van den minister o. a. over de klachten dat
bij de eind-examens der gymnasia de leer
lingen vooraf bekend zijn met de vragen.
De heer Everts wenschte wijziging
van het leerplan der gymnasia.
De heer Vermeulen juicht toe de
bevordering der Zuid-Afrikaansche studen
ten, ook de tegemoetkoming der klachten over
de eind-examens verheugt hem, doch hij
wenscht dat de leerlingen van bijzondere
gymnasia geëxamineerd worden door hun
eigen leeraren. Hij juicht toe het Grieksch
als verplicht leervak te doen vervallen, ter
wijl hij den eisch eener klassieke opleiding
voor geneeskundigen en wiskundigen met
den Minister wil laten vervallen.
De heer K u y p e r kon wat het Grieksch
betreft niet met den heer Vermeulen mee
gaan. Spr. weidt uit over de tegenstelling
tusschen hem en de liberale wereld en
levensbeschouwing. Nadat hij daarover door
den Voorzitter tot de orde geroepen was,
vervolgde hij zijne rede en besprak het
latten op geestesrichting bij het doen van
hoogleeraarsbenoemingen, betoogend dat de
sociale rechtvaardigheid geldt niet alleen
voor materieele maar ook voor geestelijke
belangen.
De heer Roessingh betoogde de nood
zakelijkheid van rijksbeurzen voor jongelieden
die ten platlelande wonen en niet in de
gelegenheid zijn de gymnasia te bezoeken.
De heer S m i d t drong bij de regeering
er op aan om beide categoriën van
leeraren in het pensioenfonds als rijks
ambtenaren op tenemen.
De minister van Binnenlandsche zaken,
de heer Goeman Borgesius, ver
klaarde het objectief standpunt van den heer
Vermeulen te opprecieeren, te meer om
dat gebleken is dat op practische punten
ook in hooger onderwijs samenwerking
alleszins mogelijk is. Tegenover den heer
Kuyper ontkende de Minister dat aan de
hoogescholen slechts mannen van een en
dezelfde richting worden benoemd. Hij
hoopte, datookdeheerLohmanzoa erkennen,
dat hij geen onzijdigheid had betracht.
Verder deed de Minister eenige toevoe
gingen omtrent het vergemakkelijken van
de eindexamens voor de leerlingen der bij
zondere gymnasia, de afschaffing van het
Grieksch als verplicht leervak voor de
gymnasia en het heffen van een proportio
neel minerval.
De Minister zal een eventueele vraag om
een protestantschen leerstoel bij de Rijks
universiteiten in overweging nemen. Over
uitbreiding van het beurzenstel ten behoeve
van het platteland wil hij denkenhet
pensioensbelang is tot onderzoek aan prof.
Van Pesch opgedragen.
De heer K u ij p e r, kortelijk repliceerende,
wees nog op het verschil in de kosten die
voor het openbaar en bijzonder gymnasiaal
onderwijs worden besteed en lichtte zijn
meening op andere punten toe.
Bij art. 50 dankte de heer H e 1 d t voor
's Ministers voornemen om den toestand van
de verpleegsters van het academisch zieken
huis te Leiden te verbeterenhij hoopt dat
dit voorbeeld zal gevolgd worden in particu
liere en gemeentelijke ziekenhuizen, waar
het lot der verpleegsters dikwijls veel te
wenschen laat.
De heer D r u c k e r deed de wenschelijk-
heid uitkomen der oprichting van een
leerstoel in de psychiatrie aan de Leidsche
universiteit. Met genoegen heeft hij gezien
dat de minister met het gemeentebestuur
in onderhandeling daarover is getreden.
Mochten die spoedig afloopen, dan hoopt hij
dat de minister bij suppletoire begrooting
een voorstel zal doen.
De Minister deed die toezegging.
Heden (Zaterdag) 11 ure voortzetting.
Een ernstige wenk.
De Haagsche correspondent van het N.
v. d. D. schrijft in het nummer van 29 No
vember het volgende, naar aanleiding van
den treurigen afloop der bakkersbeweging
te 's-Gravenhage, hetgeen zeker wel eens
ernstig mag overwogen worden, zoowel door
patroons als door gezellen, door bakkers
als door anderen
Een ernstige wenk.
Dezen hebben de leiders der bakkers
beweging nu toch ook begrepen, dat de
gang der zaken hun gegeven heeft.
Of de nachtarbeid voor afschaffing
vatbaar is, bleef onbeslist. Of men door
overleg tusschen patroons en werklieden
iets ten gemeenen nutte had kunnen ver
krijgen, evenzeer. De gelegenheid, die de
tegenpartij had en gretig aangreep, om het
vraagstuk te verplaatsen en om te zetten
in de vraag of het dames-comité zich be
moeide met zaken, waarvan het geen ver
stand had, was voor het publiek (dat ten
aanzien van de vrouwenbeweging doorgaans
niet symphatiek gestemd is) een welkom
middel om zich met grappen en aardigheden
van de ernstige kwestie af te maken.
Maar wat als een feit vaststaat, is dit,
dat het publiek niet rijp is voor arbaids-
vraagstukken, maar.de arbeiders-zelven
evenmin. Want de bakkers hebben zich met
een bewonderenswaardige kalmte gedragen,
den strijd gevoerd op een wijze, waarop
niets is aan te merken maar zij hebben
één cardinale fout begaan zij zijn geweest
als de Franschen in 1870, want zij begon
nen alsof er geen knoop aan een slobkous
ontbrak, terwijl reeds na den eersten voor
postenveldslag bleek, dat bijna alles aan
hun organisatie en «intendance" ontbrak.
Niet alleen de eigen troepen waren onbe
trouwbaar, maar ook had men niet gere
kend met de massa, die gereed stond om
de plaatsen in te nemen van hen, die zich
opofferden voor de gemeenschappelijke zaak.
Voor 't oogenblik althans is.hier voorde
bakkers de campagne totaal verloren. Zij
zijn verslagen over de geheele linie. De pa
troons schrijven de vrede voor, als om
nogmaals tot 1870 -71 terug te keeren
Bismarck aan Thiers: En de indruk, ver
sterkt door het lot, dat vermoedelijk aan
een deel der 60 slachtoffers wacht, heeft,
las ik 't wel zie, voor ten minste vijfjaren
elke arbeidersbeweging hier ter stede ge
smoord.
Of nochtans dat succes der patroons
zonder bedenking is
Ik zou het durven betwisten. Terecht
m. i. wees de voorzitter van het comité,
Adam, er in het Vaderland op, dat het
zaad, nu uitgestrooid, zal opschieten en
vruchten dragen. En die vruchten, vrees ik,
zijn haat tegen degenen die van de voor-
deelen zouden genoten hebben, als men de
overwinning had behaald, maar nu van de
nederlaag profiteerden om aan de ruif te
komen, en wrok tegen de overwinnaars,
die van hun macht gebruik maakten om de
tegenpartij te vernederen.
Wellicht zal men over een paar jaren
inzien, dat zij toch geen ongelijk hadden,
die in het heetst van den strijd pogingen
deden om beide partijen tot een verzoenend
vergelijk te brengen.
Zes-en-twintig jaren na 1871 is Elzas-Lo-
tharingen nog een gevaar voor Europa. Men
verdraagt een nederlaag, geen vernedering.
Een bediende in de grossierderij in ge
distilleerd aan de Rivierviscbmarkt te
's-Gravenhage werd gisteren door zijn
patroon naar het agentschap van de
Bank gezonden ter verwisseling van f400
aan specie in bankpapier. Hij heeft het geld
echter niet teruggebracht en er zich mede
uit de voeten gemaakt, zooals later gebleken
is naar Brussel, waar hij door de politie
gevat is.
Het gemiddelde cijfer der besomming
van de Scheveningsche haringvloot is, in
weerwil van den minderen aanvoer, hooger
dan het vorig jaar. Het bedraagt namelijk
thans ruim f8800 tegen f 7300 in 1896.
Tengevolge van het groote netten-verlies
bij den jongsten storm, zullen echter slechts
enkele reeders er beter door varen.
De hoogste besommer is een logger van
den reeder A. van der Toorn Jzn. ad
f 14.500.
Volgens nader aan de Tel. gedane mede-
deeling bestaat bij de Hollandsche IJzeren
Spoorweg Maatschappij het voornemen, om
nog meerdere uitbreiding aan den geldig
heidsduur harer retourkaarten in locaal
verkeer te geven dan voor eenige dagen
door ons werd medegedeeld en later door
haar geadverteerd is.
De geldigheidsduur der bovengezegde
retourkaarten zou namelijk op één maand
worden gebracht; zonder onderscheid van
den af te leggen afstand.
De heer P. W. Jansen te Amsterdam
heeft den predikant Hulsman, te Zandvoort,
in staat gesteld een gebouw aan te koopen,
dat ingericht zal worden tot eenZandvoortsch
j>Ons Huis", lokaal voor Christelijke en
maatschappelijke belangen.
Men schrijft aan het R. N. uit Amsterdam
Nauwelijks is de dag der plechtige inhul
diging van H. M. Koningin Wilhelmina
bekend, of het blijkt, dat verscheidene cor-
pororatiën reeds geruimen tijd met de
NIEUWE SCHIEDAM COURANT
