Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
21ste Jaar®:.
Vrijdag 28 Januari 1898.
bureau l$ofersfraaf 50.
No. 6006.
0
PRIJS TAK DIT BLAD:
Voor Schiedam per 3 maandenf 1.50
Franco per post door geheel Nederland - 2.
Afzonderlijke Nummers - 0.05
!li|
PRIJS DER ADYERTENTIËN:
Van 16 regelsif0.60
Elke gewone regel meer [-0.10
Voor herhaalde plaatsing worden billijke overeenkomsten
aangegaan.
OFFICIEELE BERICHTEN.
Kennisgeving.
De Burgemeester van Schiedam,
brengt bij deze ter kennis van de inge
zetenen
Dat het kohier der Grondbelasting op
de gebouwde en ongebouwde eigendommen
dezer gemeente, over het dienstjaar 1898,
door den heer directeur der directe belas
tingen te Rotterdam op den 25sten Januari
1898 executoir verklaard, op heden aan
den ontvanger der directe belastingen, ter
invordering is overgemaakt.
Voorts wordt bij deze herinnerd, dat een
ieder verplicht is. zijnen aanslag op den bij
den wet bepaalden voet te voldoen alsmede
dat heden de termijn van drie maanden in
gaat, binnen welke de reclames tegen dezen
aanslag behooren te worden ingediend.
En is hiervan afkondiging geschied, waar
het behoort, den 27"ten Januari 1898.
De Burgemeester voornoemd,
VERSTEEG.
Kennisgeving.
Inrichtingen welke gevaar, schade of
hinder kunnen veroorzaken.
Burgemeester en wethouders van
Schiedam,
Gezien het verzoek van de firma J. M.
Van der Schalk Co. om vergunning tot
uitbreiding harer bierbrouwerij staande
aan de Westvest no. 31, kadaster sectie
L no. 451/5, met een stoom vat tot het
koken en opbrengen van vloeistoffen.
Gelet op de bepalingen der Hinderwet
Doen te weten
dat voormeld verzoek met de bij
lagen op de secretarie der gemeente is ter
visie gelegd
dat op Donderdag den HF™ Februari a.s.,
des namiddags ten 2 ure, ten raadhuize ge
legenheid zal worden gegeven om bezwaren
tegen het toestaan van dat verzoek in te
brengen en die mondeling of schriftelijk toe
te lichtenen
dat gedurende drie dagen, vóór het
tijdstip hierboven genoemd, op de secretarie
•lor gemeente, van de schrifturen, die ter
zake mochten zijn ingekomen, kennis kan
Worden genomen.
En is hiervan afkondiging geschied, waar
bet behoort, den 27sten januari 1898.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
VERSTEEG.
De Secretaris,
VERNÈDE.
ALBEMEES OVERZICHT.
27 Januari '98.
Het regeeringsblad in Italië maakt een
®en koninklijk besluit openbaar, dat den
tuinister van oorlog machtigt een deel der
lichting van 1874 onder de wapenen te
r°epen.
De bevelhebber van de Spaansche vloot
beeft zich naar Madrid begeven en daar
een langdurig onderhoud gehad met den
utinister van Marine, Berniejo. De admiraal
*eide, dat de vloot in uitnemenden staat
Vei"keert, dat is bij de jongste oefeningen
gebleken. De admiraal begaf zich dadelijk
weer op zijn post. In den eerstvolgenden
ministerraad zal besloten worden, welke
schepen Amerikaansche havens zullen be
zoeken.
Het zenden van het Amerikaansche oor
logsschip Maine naar Havana blijkt een
idee van president Mc. Kin ley geweest te
zijn zonder dat hij er zijn Kabinet over
geraadpleegd heeft. Na dien heelt het
Kabinet echter dien stap goedgekeurd zelfs
verluidt, dat het geneigd is, een tweeden
oorlogsbodem naar Havana te zenden
misschien om kracht te zetten bij een nieuwe
nota, die de Amerikaansche regeering aan
de Spaansche regeering schijnt te willen
richten. In elk geval blijkt het, dat het
presidentschap van Mc. Kinley in de Staten
populair is, want hij ontvangt honderden
telegrammen van gelukwensching met het
zenden van het oorlogsschip en de jingo-
pers jubelt.
Woensdag-middag bevond zich weder een
groote menigte in de buurt ran het gebouw
der Belgische Kamer. Men verwachtte zeker
weer ongeregeldhedenmen is echter
teleurgesteld. Er is niets gebeurd 1
De werkstaking in het machinebouwvak
in Engeland schijnt nu werkelijk ten einde
te zijn.
Volgens de limes mag men uit de hou
ding door de werklieden in het machinevak
eergisteren op verscheidene vergaderingen
aangenomen, opmaken, dat zij met groote
meerderheid de voorwaarden van de patroons
zullen aannemen, en Maandag weer aan het
werk zullen gaan.
Onder het volk te Portsmouth heerschte
gisteren groote verontwaardiging, omdat de
admiraliteit dien dag vier aanvoerders der
trade-unionisten op staanden voet heeft
ontslagen en weggejaagd, die Zaterdag aan
den ingang van het tuighuis een demonstratie
tegen het stelsel van stukwerk geleid en
dit stelsel met den naam van blanke sla
vernij hadden bestempeld.
Wat er ook moge gebeuren te Peking,
schrijft de Daily News, Rusland en Enge
land schijnen thans in Constantinopel hand
aan hand te werken. De Czaar schjjnt de
candidatuur van prins George niet alleen
ernstig, maar met hardnekkigheid te willen
doordrijven. Lord Salisbury steunt het
Russische voorstel, want de heer Curzon
heeft in zijn laatste rede verklaard, dat
»de laatste candidaat de beste was." Laten
wij hopen, dat deze niet voorbestemd is,
om even spoedig te verdwijnen als zijn
voorgangers.
Toen onlangs het stoffelijk overschot van
prins Alexander van Battenberg naar het
voor hem, door Bulgarije bestemde graf
werd overgebracht, was het diplomatieke
corps bij de plechtigheid niet aanwezig,
Doch van de gebouwen der vreemde agent
schappen woei de vlag hafstok. Slechts de
Russischen vertegenwoordiger had dit laatste
saluut aan een ridderlijk prins nagelaten.
Geheel anders is de houding van den
Russischen keizer tegenover vorst Ferdinand,
al blijkt die houding dan nog slechts uit
uiterlijkheden. Er wordt n.l. uit Sofia ge
seind, dat de vorst, de vorstin en prins
Boris tegen het einde van Februari een
bezoek zullen brengen aan St. Petersburg
Een polietike beteekenis heeft dit bezoek
niet, wordt er beweerd. Doch het verschil
springt toch sterk in het oog, waar de
Russische vertegenwoordiger te Sofia de
uiterlijke beleefdheid tegenover wijlen prins
Alexander niet in acht meende te moeten
nemen I
Omtrent de bewegingen der Engelsche
vloot in de Chineesche wateren wordt het
volgende medegedeeld
Adrimaal Bueler bevindt zich met de
Centurion en vijf andere schepen bij de
eilanden Chu-Sae.
Admiraal Fitz Gerald is te Chemulpo met
zeven schepen. Men vermoedt, dat de Ipho-
genie van Port Arthur naar Chemulpo ver
trokken is.
Het schip Humbert is belast met de ap-
proviar.deeren der vloot. Pique is te Shang
hai, doch zal waarschijnlijk ook naar de
Chu-San eilanden vertrekken.
De Daily Mail verzekert, dat de Engel
sche oorlogsschepen zich in de haven van
Hongkong bevinden.
De moeilijkheden omtrent Kiaotischau
moeten geheel uit den weg zijn geruimd.
Duitschland krijgt beslist deze havenstad
voor den tijd van 99 jaar.
Aan de Times wordt geseind, dat de
Russische zaakgelastigde te Peking de Chi
neesche regeering heelt verzocht de voor
waarden, welke Engeland eischt voor het
sluiten eener leening, te verwerpen. Dinsdag
zou Rusland aan het TsungLi Yamen een
leening aanbieden onder dezelfde voor
waarden.
De Fransche zaakgelastigde moet, volgens
hetzelfde bericht, zijn Russchische collega
ondersteunen.
Stads- en Gewestelijk Nieuws.
Schiedam, 27 Januari 1898.
Ned. R. K. Yolksbond,
afd. Schiedam.
Minimum-loon en maximum-arbeidstijd.
NIEUWE SCHIEDAMSOHE COURANT
De afdeeling Schiedam van den Ned. R. K. Volks
bond hield gisteren-avond in de zaal der Officieren-
Vereeniging eene openbare vergadering, toegankelijk
voor alle R. K. patroons en werklieden, waarin de
heer C. W. J. Pastoors, algemeen president van den
Bond, als spreker optrad.
De president, de heer C. J. Willeman, de vergade
ring openend, bracht een woord van hulde san den
heer Pastoors, die zich bereid had verklaard, hier
het woord te voeren, en bracht dank voor de groote
opkomst. Het bestuur had gemeend per aanplakbiljet
patroons en werklieden tot het bijwonen dezer verga
dering uit te nooden en het zag zich niet teleurgesteld.
Het doel dezer vergadering is, zooveel mogelijk propa
ganda te maken voor de aansluiting bij de vakvereni
gingen, die de kracht en den steun uitmaken van den
Bond. Daartoe zon de heer Pastoors eene voordracht
houden over minimum-loon en maximum arbeidstijd en
het nut der vereeuiging van werklieden bespreken.
De heer Pastoors, daarna onder applaus den katheder
bestijgend, verklaarde dat het hem een eer en een
voorrecht was, hier te kunnen optreden, wijl het hem
gelegenheid geeft te spreken over het groote brandende
vraagstuk, de arbeidskwestie. Het is hem een genoegen
te kunnen optreden voor medeleden - voor leden
van den Bond, die de encycliek Rerttrn Nova-
run tot basis heeft waar hij aanvankelijk
dacht in eene vergadering toegankelijk voor alle
partijen en richtingen te zullen spreken hij zal dan
ook de vrijheid nemen, die in eene katholieke verga
dering past, eene eere-saluut brengen aan Hem, die de
Patroon van werkgevers en werklieden mag geuoemd
worden, den H. Jozef, den voedstervader van Christus,
den timmerman van Nazareth, de koninklijke werkman,
die de eer had den Godmentch als leerliag in zijne
werkplaats te zien, die in het zweet zijns aanschijn!
het brood heeft verdiend voor den Heiland der Wereld
en Zijne Moeder, de Allerh. Maagd Maria, Hem onzen
groet, ons saluut.
Spreker zal dan behandelen minimnm-loon en maxi
mum-arbeidstijd, een onderwerp, eene zaak bereikbaar
voor de werklieden in tegenstelling met zooveel an
dere, die nog in de verre toekomst liggenhij zal dit
onderwerp niet te langdurig bespreken, om ook op
verzoek van den voorzitter nog een enkel woord tot
zijn gehoor te richten tot aanmoediging van de aan
sluiting bij de vakvereenigingen.
Minimnm-loon en maximum-arbeidstijddat is het
hart der kwestie, maar velen zien in die bepalingen
een schrikbeeld in het voile daglicht geplaatst, blijken
zij eehter niet zoo schrikwekkend te zijn, maar
integendeel zeer bevorderlijk voor de rnst en sta
biliteit der maatschappij, die een levensbehoefte zijn
ook voor den werkman.
De geschiedenis leert ons, dat er geen hervorming
bereikt wordt zonder strijd. Velen huldigen echter het
laat-maar-waaien-stelsel; en willen zich slechts eenige
moeite geven wanneer zij er direct zelf voordeel bij
hebben zonder strijd of moeite wordt echter niets ver
kregen; de publieke opninie moet voor de zaak bewerkt
worden; in elke gemeente moet bij het bestuur worden
aangeklopt. Spreker bestrijdt de uitspraak van de be
trokken gemeente-commissie te Delft,dat minimum-loon
en maximum-arbeidsduur noch in het belang der gemeente
is, noch in dat der arbeiders ishet is ook
in het belang der gemeenten, dat er goed verdiend
wordt en het werk op zekeren tijd een einde neemt,
Spr. kan het den patroons niet kwalijk nemen, dat zij
met de invoering van deze maatregel wachten tot de
gemeente begintwant de patroons hebben veelal met
de concurrentie te strijden. Maar de sociologen en
inspecteurs van den arbeid zijn het daarover eens, dat
minimum-loon en maximum-arbeidsduur is in het be
lang van de patroons, het werk en de werklieden.
In den breede zette spr. dit in het vervolg zijner
rede uiteen vooral op grond van de ervaring door een
iabrieksinspecteur opgedaan in een fabriek waar vroeger
141/ï, nu II uur gearbeid wordt; d e ervaring leert dat
de arbeiders beter gevoed, beter betaald en minder ver
moeid, meer lust hebben in den arbeid de werkman ver
moeid, baloorig, zoekt daarentegen veelal zijn troost in
de herberg. Het zoogenaamde vrije arbeidscontract be
hoort hoe eer hoe beter te verdwijnen; iminers de
arbeider is niet vrij zijn arbeidskracht te verkoopen
wanneer hij wilhij kan niet wachten, Te lange
arbeidsduur zoowel als te laag loon is tegen het alge
meen belaag; daarentegen wordt het algemeen belaug
gebaat door een verkorten arbeidsduur, die een krachtigen
vierden stand in het leven zal roepen en den alge-
meenen bloei bevorderen.
Spr. zette hier uiteen, hoe de kwestie van minimum
loon en maximum-arbeidsduur ook in het buitenland
overal aan de orde is. In Oostenrijk en Zwitserland is
reeds een 11-urige arbeidsdag ingevoerd. (In Zwitser
land duurt de arbeidsdag 12 uren voor het verkeerswezen.)
In Noord-Amerika bestaat de 8-urige arbeidsdag. In
België zijn krachtige pogingen tot invoering van mini
mum-loon en maximum-arbeidstijd aangewend, wsarbjj
de heer Arthur Verhagen, president van den Volksbond,
groeten ijver heeft ontwikkeld. In 1897 waren die
bepalingen dan ook reeds in 8 van de 9 provinciën, in 51
gemeenten hoven 8000 zielen ingevoerden eene com
missie uit den gemeenteraad van Brussel kon in 1897
getuigen, dat de invoering van den maatregel in geen
eukele provincie nadeelige gevolgen had; slechts in 1
van de 51 gemeenten had zij eene verhooging der
uitgaven ten gevolge.
In '95 kwam de zaak ook in ons vaderland aan
de orde, de heer Gerritsen bracht haar in Maart '95
in, de Kamer. Wel werd zijn voorstel met 2 stem
men meerderheid verworpen, maar sedert werd toch
aan het departement van Justitie en dat van Water
staat de 11-urige arbeidsdag ingevoerd.
Nu rijst echter de vraag of bij het invoeren van
minimnm-loon en maximum-arbeidstijd, de bouwwer
ken niet duurder xnllen worden. Spr. betoogt, dat de
kosten slechts met een zeer klein percentage zullen
stijgen en staaft dit met voorbeelden, daarbij uitgaan
de van de stelling, dat van de aannemingasom onge
veer 80% arbeidsloon wordt betaald. Te Amsterdam,
waar voor een jaar de proef werd geaomen en inge
schreven werd op twee bestekken, een mèt en een
zonder de bepalingen, bleek de raming van 3 /O te
hoog; de kosten stegen slechts l'/,o'/oi zoodat de ge
meenteraad besloot het proetjsar af te breken eo de
bepalingen defiuitief in te voeren te'a-Gravenhoge be
droeg de verhooging slechts 1% en de burgemeester
van Hurlem, dia er niet in mocht slagen de bepalin-
