Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
21ste Jaarg. Zondag 27 Maart 1898. No. 6055.
bureau looierstraat 50.
JïERSTE blad.
^ICIEELE BERICHTEN.
e k e ïi d m a k i n g.
t ^akt dhTe?ingen
^^"avondschool Schiedam.
Parijsche Kroniek.
Alb
feuilleton.
W8e dagen uit het leven van
Wederik den Groote.
5)
Nog
»ebe herten geen uur verloopen, toen
§r°°tere v aiJ'er>de aanzienlijke versterking
ï.6 Ze8e c^k'i elen deed verwachten. Wie
»°rden m. L zou' kon no8 niet heslist
H ^lakt naar moest het worden uit-
stand v?" W,as niet zeer tevreden met
r6i dag „nnP 2ake en verwachtte niet, dat
o? bde mo V00r hem eindigen zouhij
»!ervvinnir<e n°P eene nederlaag dan op
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
PRIJS VAN DIT BLAD:
^oor Schiedam Der 3 maandenf 1.50
-"ranco per post door geheel Nederland - 2.
Afzonderiiike Nummers - 0.05
PRIJS DER ADVERTENTIES:
Van 16 regelsƒ0.60
Elke gewone regel meer-0.10
Voor herhaalde plaatsing worden billijke overeenkomsten
aangegaan.
ge2- Urgemeester van Schiedam,
j'6 We<; van December 1887
^0tlderst n°' betreffende onderstand
Vaste uVln") aa-n mindere geëmploieerden,
^r^ nnden en bedienden op daggeld
^acht m j inr>chtingen van 's rijks zee-
Va''endeen 's r^s werkvaartuigen, niet
2* 'n. de termen van art. 2 der wet
Gel®. Un' {staatsblad, no. 92)
l3" 10 °f art" van het Koninklijk besluit
"Udendp a,iuan 1888 staatsblad no. 3)
?le'lirig j Pa)'ngen nopens de betaalbaar-
er>de nlfr bÖ eerstgenoemde wet toege-
°tUva G dat de attestatiën de vita
het kn®St vatl bedoelde ondersteuningen,
,"ef^daiT0e®'1' van 'eder kwartaal, op de
Ul'dda>,g !!0van des vooruiiddags 10 tot des
^ente -Uren> ter secretarie der ge-
S verkrijgbaar zullen zijn.
e d a m, '26 Maart 1898.
-öe Burgemeester voornoemd,
VERSTEEG.
Liertnedletteurder Burgeravondschool, geeft
bet g)ri(j aftnnis aan belanghebbenden, dat
0oder(lJ»Qlnpn za' gehouden worden op
Zij, (lieg dl Maart en Vrijdag 1 April a s.
jCbeti te 2^°b aar' genoemd examen wen-
0 od iu erwerpen kunnen zich aanmel-
aan,aatBdag 28 en Dinsdag 29 Maart
°boo| gebouw der Hoogere Burger-
avonds tusschen en 9 uur.
De Directeur,
J. A. HINGMAN.
De °Bicieele
ert de
«en
ontvangst van den graaf
Mun in de Fransche Akademie
eit van beteekenis in de Parijsche
wn'. aan eèn f "i- ag«, h,f'g> z°o als men
.'Jking Va draadje. Maar zoo als de af
v'^'ndunifg]:-, et oorspronkelijke plan en het
I ^arint, handelen van één generaal
°rzaakt ruissisch leger had ver-
°nrzaamhBiJ Was ook hier wederom onge
6ö> dat Van een enkelen officier de
de Oostenrijkers het veld be-
wereld geweest, en dit niet alleen om de
hooge plaats welke hij daarin bekleedt, doch
voornamelijk om zijn groote, ik zoude bijna
zeggen, ongeëvenaarde welsprekendheid.
De ruime zaal van het Instituut was dan
ook bij deze gelegenheid geheel gevuld en
de aristocratie sterk vertegenwoordigd.
Het gebruik wil dat het nieuwe lid eene
lofrede op zijn voorganger, wiens zetel hij
gaat innemen, houdt, en deze voorganger
was de zoo veelzijdig begaafde Jules Simon.
In de gelukkigst gekozene woorden ver
haalt graaf De Mun Simons kinderjaren in
het geloovig Bretagne dat nog onder de
doorgestane worstelingen sidderde, doorleefd.
De moeielykheden welke hij om zijn studiën
te kunnee voltooien te overwinnen had.
Zooals hij zelf verhaald heeft, gaf hij reeds
op 15-jarigen leeftijd zijn eerste lessen en
verdiende daarmede fr. 3 per maand. Einde
lijk uit de normaalschool gekomen, gaat hij
de wijsbegeerte te Caen doceeren. De
heer Cousin brengt hem in kennis met
Thiers en Mignet en 25 jaren oud wordt
hy professor aan de zeilde normaalschool,
welke hy niet veel vroeger als leerling
verlaten had.
De Fransche revolutie was toen en is
thans nog het punt waarover de gedachten
en gevoelens het meest uiteenloopen en
waaraan men de richting der geesten toetsen
kan. Geheel deze eeuw heeft op de dubbele
conceptienaturalisme en individualisme,
gerust. Jules Simon vond er het beginsel
zijner ideëen in, doch maakte ze niet geheel
en al onvoorwaardelijk de zijnen. Zijn ziel
was te godsdienstig om zich bij al de ge
volgen van de rationalistische leer te kunnen
neerleggen en zijn hart te edelmoedig om
zich door al de bekoringen van het indivi
dualisme te laten medeslepen. Evenals
zooveel anderen in de laatste honderd jaren
is zijn leven in dien zwaren arbeid van den
geest der Revolutie te dienen en hare
gevolgen te bestrijden, te niet gegaan. l)at
is het raadsel van deze eeuw. Jules Simon
hielden. Daun had voor het hem waar
schijnlijke geval, dat hij voor zijnen grooten
tegenstander zou moeten wijken, besloten,
den terugtocht zuidwaarts naar Suchdol te
nemen. Dit was aan zijne generaals bekend.
Nog was het oogenblik van den aftocht met
daar veel meer oegonnen de strijdkrachten
van Huisen te verslappende soldaten, die
vele uren lang onafgebroken gevuurd had
den, kwamen aan hunne laatste patronen
de ruiterij van Ziethen grootendeels in ver
volging die van Nadasdy was te ver van het
voetvolk van Huisen afgeraakt, door het
Oostenrijksehe vuur uit het eikenbosch
zwaar getroffen en Ziethen zelf gekwetst.
Nu zegevierde bij eenen Oostenrijkschen
generaal de angstzonder uitdrukkelijk be
vel van Daun zond hij een adjudant uit
met een briefje, waarop met potlood ge
schreven was»de teruchtocht is naar
Suchdol." Deze inbreuk op het oppergezag
van Daun was voldoende geweest, om den
weg tot de nederlaag te openen eene
tweede eigendunkelijke handeling maakte
dit goed en Daun won den slag. De adjudant
rende met zijn bi ietje van schaar tot schaar.
Nu stonden tegenover de troepen van Hui
sen onder de Oostenrijkers drie Saksische
was een man van dien tijdhij had er al
de iltusiën van en leerde er ook al de teleur
stellingen van kennen. Hij had de vrijheid
vurig lief en geloofde oprecht dat zij in
republiek het meest tot haar recht moest
komendaarom was de republiek welke
hij zich droomde eene regeering die alle
verdrukking vooral die des geestes uitsloot
en daarentegen wijd geopend aan alle ideeën
en opiniën waarin de jeugd door de weten
schap geleid, zoude opgroeien in kennis
van God en liefde voor plicht en zedelijkheid.
De geschiedenis zal leeren wat er van zijn
schoone droomen verwezenlijkt werd, doch
het is voor zijn eer voldoende dat hij, die
de republiek hielp stichten, haar tot zijn
einde getrouw is gebleven.
Reeds in 1846 en '47 had hij naam als
journalist gemaakt en in 1849 beproefde
hij, doch zonder succes, om afgevaardigde
te worden en bij den staatsgreep van 1851
was hij professor aan de Sorbonne. Bij
deze gelegenheid gaf hij een schitterend
voorbeeld van zielskracht en waardige
fierheid.
Zeven dagen na den 2n December 1851
verzocht hem de deken der Faculteit zijne
lessen weder te hervatten. Te drie uren
verscheen hij in de groote zaal van de
Sorbonne. Een talrijke menigte was daar
vergaderd. Het was op den vooravond
van het plebiciet. Jules Simon nam het
woord. nMijne heeren, zeide hij, ik ben
shier, zooals u weet, leeraar in de zedeleer.
sik moet de les en het voorbeeld geven.
sHet recht is openlijk, door hem die het
sverdedigen moest, verkracht en Frankrijk
smoet morgen verklaren of het deze rechts-
sverkrachting goed of afkeurt. Indien er
smorgen slechts een stembiljet van veroor-
sdeeling in de stembus gevonden wordt
sdan eisch ik het bij voorbaat op, want
shet zal het mijne zijn 1" De zaal barstte
in dolle toejuichingen los, de les werd op
geheven en de professor vertrok onder een
warme ovatie.
cavalerie-regimenten, die ten tijde der
kapitulatie van Pirna in Polen geweest en
later over Hongarije tot de Oostenrijksehe
armee overgegaan warenhet waren de
regimenten Prins Albert, Brühl en Prins
Karei. Hun bevelhebber, graaf Nostitz, was
juist begonnen met twee regimenten van
de plaats te doen afmarcheeren, waar zij de
voordeeligste stelling hadden de komman
dant van bet derde regiment de overste
Benkendorf, rende naar Nostitz, maakte be
denkingen tegen den gevaarlijken afmarsch
en bracht hem van zijn voornemen terug.
Nu kwam het met potlood geschreven
briefje aan Benkendorf. Het moest naar de
grillen van het oogenblik gaan. Bij deze
speelde ook de kracht van den wijn hare
rol. Benkendorf had juist onder een boom
een versterkenden maaltijd genuttigd, en
de eene flesch wijn na de andere geledigd,
toen een Oosteririjksch regiment voetvolk
voor een aanval der troepen van Huisen
in volslagene verwarring terugweek en
eenige Pruissische escadrons op de hielen
had. Het juiste oogenblik was nu gekomen
Gloeiend van den wijn viel Benkendorf met
zijn regiment de Pruisen aan en verstrooide
hen de twee andere Saksische regimenten
Jules Simon verloor zijn positie en arm
zijnde braken er moeielijken dagen voor
hem aan doch de wijsgeer leefde in hem,
en hij vond in zijn huisgezin warme ge
negenheid en dus troost en vreugde die
hem steunden en hij schreef zijn twee be
roemde werken. Devoir en Religion natu
relle. Ten slotte vertoont ons de heer De
Mun, Jules Simon zijne laatste levensjaren
ten beste gevende aan de belangrijkste
enquête over de werkende klassen welke
nog gemaakt is en daarmede tegelijk het
verpletterendst requisitoir tegen een tijd,
zoo fier op zijn vooruitgang.
De graaf d'Haussonville, die het nieuwe
lid in naam van het illustere gezelschap
moest ontvangen en beantwoorden, deed dit
op niet minder welsprekende wijze.
Hij begon met hem aan een namiddag in
de maand Mei var. 1871 te herinneren
waarin zij afscheid van elkander namen,
hij zelf om naar de Nationale Vergadering
te vertrekken en de graat de Mun om zich bij
zijn regiment te voegen hetwelk onverwachts,
na de Commune, Parijs was binnengetrokken.
Toen bracht het toeval, indien wij hier van
toeval mogen spreken u in kennis met een
dier nederige broeders, die men niet in
rumoerige vergaderingen of democratische
congressen ontmoet, doch die in stilte al
hun levensjaren aan het ongelukkige volk,
wiens ware vrienden zij zijn, schenken. Deze
menschenvriend sprak u van zijn Cercle des
ouvriers en van het reuzenwerk voor hun
heil dat hij wilde stichten. Doch ik sta
alleen voegde hij er bij, en wat kan ik
doen O, zoo u met mij wilde gaan en
nog eenige medehelpers vond, dan konden
wij Frankrijk weder verheffen met het aan
de voeten van onzen God te werpen. Zijn
Christelijke woorden vonden weerklank in
uw ziel en reeds eenige dagen na dit onder
houd deed gij, met den ouden broeder en
drie andere vrienden in een arbeiderswoning
vereenigd, dezen plechtigen eed, uw leven
voortaan aan de twee onafscheidelijke zaken
en duizend Oostenrijksehe ruiters volgden
hem, en wraakademend vielen de Saksen
op het Pruissische voetvolk aan. Zij waren
jaren te voren in den veldslag bij Striegau,
door de Pruisen fel gehavend geworden
thans namen zij bloedige wraak onder den
uitroep: »dat is voor Striegau!" Eindelijk
kwamen eenige regimenten voetvolk tot
ondersteuning van Huisen, en de linkervleu
gel van Frederiks leger sloot zich daardoor
aan Huisenmaar het was te laat. De slag
woedde op het felste, toen Frederik met
zijnen linkervleugel de Oostenrijksehe bat
terijen aangreep en generaal Manstein met
onverschrokken moed en dapperheid het
dorp Chotzwith bestormde. Daun zond over
vloedig hulptroepen op de bedreigde punten
op zijne rechterflank won hij een aanmer
kelijk overwichtveertien Pruisische batail-
lons werden geheel vernieldZiethen en
Seidlitz beproefden te vergeefs met hunne
ruiterij het evenwicht te herstellen.
Wordt vervolgd.)
