Berichten uit Pretoria melden toch, dat de
Britsche nota aldaar groote opgewonden
heid heeft gewekt en de lezing er van in
den Volksraad van tijd tot tijd aanleiding
gaf tot heftige onderbrekingen.
Dat was trouwens wel te verwachten,
want Transvaal weigert ook maar een
enkel steentje prijs te geven van den tem
pel zijner nationale onafhankelijkheid. De
niet officieele berichten, welke te Kaapstad
uit Pretoria worden ontvangen, spreken
dan ook slechts van de mogelijkheid, dat
Chamberlain's laatste dépêche zou kunnen
worden aangenomen als een basis voor
onderhandelingen, die wellicht zullen
leiden tot eene vredelievende oplossing.
De Londensche ochtendbladen behelsden
gisteren een telegram uit Pretoria meldende,
dat de Engelsche nota eischteen vijfjaars
kiesrecht, een vierde van het aantal Volks
raadsleden voor de goudvelden, gelijke
rechten van Hollandsch en Engelsch in den
Volksraad gelijkheid van de oude en nieuwe
burgers. Worden die voorwaarden aange
nomen, dan zou er een conferentie moeten
volgen om de noodige maatregelen te ont
werpen. Een besliste aanneming van de
voorstellen zonder verwijl wordt verlangd.
Bij gebreke daarvan zou, de Engelsche
regeering dadelijk den heelen toestand
opnieuw overwegen en voor een regeling
zorgen.
De Daily Chronicle vindt het een be
denkelijker) nieuwen eisch in de nota, dat
Engeland zal mogen medewerken aan het
vaststellen van de binnenlandsche wetgeving
van de Z.-A. Republiek. De Times erkent, dat
die eisch verder gaat dan Milner's eischen
te Bloemfontein, maar ze vindt dat heel
natuurlijk. Engeland is niet langer tevreden
met de eischen van Bloemfontein. De
Boeren hadden die behooren aan te nemen,
maar nu zij ze verworpen hebben, is het
geen wonder dat Engeland strenger eischen
stelt.
Een draadbericht uit Pretoria meldt, dat
de president en de uitvoerende Raad gis
teren-ochtend om zeven uur bijeengekomen
zijn, om over het antwoord te beraadslagen
op de laatste dépêche van de Engelsche
regeering. Later werden de beraadslagingen
om tien uur hervat.
De Transvaalsche regeering heeft langs
telegrafischen weg geconfereerd met de
regeering van den Oranje-Vrystaat. Als men
zich van de gevoelens van den Vrijstaat op
de hoogte had gesteld, zou men heden-ochtend
het antwoord opstellen en dan aan den
Volksraad voorleggen.
Volgens de jongste depeches uit Trans
vaal zou Kruger thans bereid zijn, de
eischen van het Britsche ultimatum aan te
nemen en zeker de Kaapsche conferentie
gaan bijwonen, mits de Engelsche regeering
plechtig verklaart, daar niets verder te
eischen dan haar jongste nota behelst. De
Transvaalsche regeering zou gisteren in
dien geest antwoorden na de regeering van
den Oranje-Vrijstaat geraadpleegd te hebben,
daar de Engelsche pegeering slechts een
bedenktijd geeft van tweemaal 24 uren.
Smids zou officieus te verstaan hebben
gegeven, dat de Tranvaalsche regeering
bereid is de gelijkstelling van het Hollandsch
en het Engelsch in de Volksraden en gerechts
hoven toe te laten.
De Westminster Gazette, uitgaande van
de veronderstelling dat Dalzieis lezing van
de Engelsche nota juist is, dat de Engelsche
regeering mitsdien de suzereiniteits-kwestie
gelukkig laat rusten, raadt den Boeren sterk
aan Engelands ultimatum aan te nemen,
als overeenkomend met hetgeen zij zelf den
19n Augustus hebben aangeboden.
Niads- en (Gewestelijk Nieuws.
Schiedam, 14 September 1899.
De Tentoonstelling.
De avondstond op het terrein der
tentoonstelling was gisteren weder voor
talloozen, een ware verkwikking na den
langen arbeidsdag. Weder was de tuin ge
heel bezet, ditmaal door een zeer gemengd
publiek, dat blijkbaar in de muziektent,
waar de Weener Dames-kapel, or.der di
rectie var, mej. Henr. Dürnberger, het concert
gaf, het grootste aantrekkingspunt vónd.
Het was dan ook een ongewoon schouw
spel, in plaats van de militaire uniform,
ditmaal in de tent het witte kleed van
de leden der Weener Dames-kapel te zien.
Haar liefelijke strijkmuziek viel blijkbaai
wel in den smaak van het publiek. Toch
kunnen wij niet zeggen, dat zij ons als
tuinconcert bijzonder heeft voldaan. Liever
hooren wij in den tuin den forschen klank
uit het koper onzer militaire muziekkorpsen.
In de loop van het concert werd door
den heer Th. A. J. Zoetmulder, lid van het
tentoonstellingscomité,aan de concertgevende
dames een fraaie krans vereerd, welk hulde
blijk luide instemming vond bij het publiek
in de nabijheid der tent, dat er van ge
tuige was.
Onder het talrijk publiek op het ten
toonstellingsterrein werden ook eenige
weezen opgemerkt, die van de gelegenheid
hun geboden om de tentoonstelling te
bezichtigen, gebruik maakten.
Officieele Ontvangst ter Tentoonstelling.
In de groote zaal der sociëteit «Harmonie"
met vlaggentrofeeën en groen zeer net ver
sierd, had heden-middag 1 ure de officieele
ontvangst plaats van de leden der Vereeni-
ging van Gasfabrikanten en die voor de Water-
ieidingbelangen in Nederland, die bet
aangekondigd bezoek aan de Tentoonstelling,
kwamen brengen.
Daartoe waren omstreeks 1 ure de leden
van het Tentoonstellingscomité met Burge
meester en" Wethouders en raadsleden in
bedoelde localiteit te zamen gekomen, waar
nu ook weldra de leden van de beide ge
noemde vereenigingen en enkele exposanten
ter Tentoonstelling, verschenen.
De Burgemeester, de heer H. J. Versteeg,
daarop het woord nemende, sprak ongeveer
als volgt
Schiedam heeft een feestweek. Niet
langer is het gedroomd, gehoopt, verwacht,
neen het is volle werkelijkheid onze ten
toonstelling van gas, water en acetyleen is
volkomen geslaagdzij heeft tal van be
zoekers van heinde en ver naar onze ge
meente gelokt. Dit hebben wij ook te
danken aan den steun van colleges, parti
culieren, commissiën en corporatiën ook
aan uw grooten belangstellenden steun en
invloed danken wij het, dat zooveel is tot
stand gekomen. Kon het dan anders, dat
het bestuur dezer gemeente, van uw voor
nemen hoorende de tentoonstelling te komen
bezoeken, zich beijverde om U een officieele
ontvangst te bereiden. Namens het gemeen
tebestuur en het tentoonstellingscomité
breng ik u dan ook een heil- en wel
komstgroet. Uw bezoek met zooveel ge
noegen gezien, geeft de ware beteekenis
aan, stempelt onze tentoonstelling, die bewijst
tot welke hooge trap van ontwikkeling de
betrokken industrie gekomen is, door uwe
vergaderingen, uwe congressen, uwe
besprekingen. Moge uwe vereenigingen door
eendrachtige samenwerking steeds bloeien
tot veredeling der industrie en tot heil
der geheele maatschappij,
De heer J. Blom Sr., voorzitter der
Vereeniging van Gasfabrikanten in Neder
land, den Burgemeester beantwoordend,
sprak hem daarna ongeveer als volgt toe
Namens de Vereeniging van Gasfabrikanten
dank ik u hartelijk voor deze ontvangst en voor
deze hartelijke woorden, die weerklank
vinden in onze harten. De indruk die de
plechtige opening uwer tentoonstelling op
ons heelt gemaakt, was overweldigend nooit
hebben wij de opening eener tentoonstelling
bijgewoond die zoo goed van stapel liep ais
hier in Schiedam en après tout meen ik
het wel te mogen zeggen, dat de kennis
making met verschillende autoriteiten ons
tot de overtuiging heeft gebracht, dat
een dergelijke zaak moest slagen. Ik
zal heel kort zijnik benijd den heer
De Bats als directeur der Schiedamsche
gasfabriek, niet wegens dat directeurschap
zelf, want ik ben gelukkig ook in goede
positie geplaatst, maar ik benijd hem een
burgemeester, een gemeentebestuur, dat
hem op dergelijke wijze steunt. Waar een
ambtenaar zoo door het gemeentebestuur
gesteund wordt, zal hij ook in zijn werk
slagen, want een ambtenaar heeft voor hot
welslagen zijner pogingen dien prikkel
noodig. Den heer De Bats wensch ik dan
- ook geluk met zijn burgemeester, zijn
gemeentebestuur, en allen dank ik voor
de allerhartelijkste ontvangst.
De heer N. C. Vogel, voorzitter der Ver
eeniging voor de Waterleidingbelangen in
Nederland, bracht daarna nagenoeg in de
volgende bewoordingen den dank zijner
Vereeniging
Ook namens de Vereeniging voor de
Waterleidingbelangen breng ik U dank voor
de hartelijke ontvangst. Wel is zij r.iet hier
compleet aanwezig, maar ik hoop, dat zij,
die nu niet hier zijn, de tentoonstelling op
een anderen dag zullen zien, want anders
zouden zij veel hebben gemist. Spreker
brengt daarna hulde niet alleen aan de
wijze waarop de tentoonstelling is tot stand
gekomen, maar ook aan de liberale wijze
waarop zij is gesteund. Herinnerend aan
het woord der ouden, dat het verstand niet
kan bewerken, wat niet door de zinnen is
opgenomen, zegt hij, dat door deze licht-
tentoonstelling aan een tweeledige behoefte
is voldaaneene behoefte der oogen en een
behoefte van het verstand. Spreker getuigt,
dat zijne Vereeniging de uitdrukkingen van
het hoofd dezer gemeente zeer op prijs
stelt en gaarne aanneemt, zijne aanbeveling
om voort te gaan in haar streven. De liefde
tot Schiedam is door de opening dezer
tentoonstelling nog verhoogd. Voor de wel
willende, bemoedigende en hartelijke wijze,
waarop de leden zijner vereeniging hier zijn
ontvangen, brengt spr. hartelijk dank.
Nadat deze toespraken waren gewisseld
en de eerewijn aangeboden, verlieten enkele
heeren de zaal.
De Burgemeester verzocht daarop dat
geen hunner de zaal zou verlaten, tenzij om
naar de stoomboot te gaan, dier voor de
ingang van de sociëteit «Harmonie" aan de
Nieuwe Haven lag gemeerd.
Daarna gingen de aanwezigen naar de
gereedliggende stoomboot, die, op het dek
weldra geheel bezet, den tocht door de
Nieuwe Haven en de Buitenhaven naar de
Maas, ondernam. Een klein tochtje op de
rivier gaf aan het gezelschap gelegenheid
onze havenwerken van nabij te bezien,
waarna de terugtocht door de Buitenhaven
naar de Korte Haven werd ondernomen.
De boot meerde nabij het tentoonstellings
terrein, waarna te vijf uren in «Musis
Sacrum" de gemeenschappelijke maaltijd
werd gehouden, die gelegenheid gaf menige
hartelijke dronk in te stellen, welke ge
tuigde var, den voortreffelijken indruk die
dit eigenaardig bezoek aan de tentoonstelling
op alle daarbij betrokkenen, had gemaakt.
Zondag 1 October zal het 40 jaar gele
den zijn, dat de tegenwoordige postdirecteur,
te Dordrecht, ouze vroegere stadgenoot, de
heer J. F. C. Roelants, zijn ambtenaars
loopbaan bij de posterijen begon. Zeer
eigenaardig is het tevens, dat zulks ook te
Dordrecht wasop 1 October 1859 begon
de heer Roelants aldaar als surnumerair.
Rabatzegclstelsel.
Dinsdag-avond werd te Rotterdam eer.e
vergadering gehouden, belegd door eene
voorloopige commissie, die winkeliers,
grossiers en fabrikanten daar had bijeen
geroepen, teneinde over het daar ter stede
ingevoerde «rabatzegelstelsel" van gedach
ten te wisselen, dat, volgens de oproeping
van hen, die de vergadering belegden nood
lottig werkt, zoowel voor het publiek als
voor de winkeliers. (De winkeliers geven
zegels aan hun klanten, waarvoor dezen bij
een zekere firma huishoudelijke artikelen
kunnen uitzoeken deze firma krijgt daar
voor van den winkeliers 5 pCt. van diens
omzet.
De opkomst was zoo talrijk, dat de groote
bovenzaal van Tivoli te klein bleek om de
menigte te bevatten en zelfs toen de kleinere
voorzaal er bijgetrokken werd, en ook alle
staanplaatsen waren ingenomen, was er
nog geen ruimte genoeg. Er werd druk
gedebatteerd «oneerlijke concurrentie" was
de grondtoon der discussiën, die ten slotte
verward werden. Ten langen leste werd de
vraag: «Acht de vergadering, de debatten
gehoord, het noodig eene vereeniging te
stichten" (die het zegelrecht zal bestrijden)
bij acclamatie toestemmend beantwoord.
Lijsten van lidmaatschap werden door de
aanwezigen geteekend en zullen later ter
teekening circuleeren. De contributie is
voorloopig bepaald op 50 cents Per^n.
doch zal, als zeer velen toetreden, v®
derd kunnen worden. ]C\\t
De vereeniging zal later worden opr
om het beoogde doel te bereiken.
-t pern's
De reeders wier schepen 1111 ^eB(
varen hebben eenparig besloten n'et ren.
op de oude voorwaarden te late"
Daardoor vervalt het zoogenaamd®
op onkosten het maken van z°° -1
meer dergelijke. wordt
Volgens de nieuwe voorwaarden
het volk gemonsterd en zal ever -
Vlaardingen een vast percent j^t
uitbetaald. In geer, geval is het do oS
loon te verlagen, maar wel het n
geld verspillen te voorkomen.
BINNENLAND.
De minister van Oorlog brengt ter
van belanghebbenden, dat het exam®"
hen, die wenschen te worden toeg
tot de verbintenis als vrijwilliger voor n
servekader bij het wapen der genie, va,goD,
le en 2e categorie in art. 4 van het
besluit van 7 Juni 1897 no. 31 verr°
dit jaar zal plaats hebben op 22 N°ve01^^e
a.s. en zoo noodig op een of meer vol0
dagen. ff.
Nadere bijzonderheden bevat de
no. 215. (I
De regeering heeft eene »woninc
ingediend, waarbij de volkshuisvesting
een voorwerp van aanhoudende
gemeentebesturen wordt verklaard.
De gemeentebesturen zullen do°r?il^[1
verplicht zijn bouwverordeningen te 11(13 ep
en bij nalatigheid daartoe kunnen gedw®
worden. De vrijheid wordt hun ge ^g,
minimum eischen in de te maken ver®
ningen op te nemen. gt$
Een voortdurend toezicht op alle wom"
wordt ingevoerd, en in het belang
volkshuisvesting wordt de Onteigening5^^
vereenvoudigd, en zullen rijk- en gem®®
besturen bijdragen en voorschotten k"n
verleenen.
r
De opbrengst der Rijksmiddelen ov
eerste acht maanden dezes jaars was t
82| miliioen of ongeveer 4j millio®" ^\\e
dan in dezelfde periode van 1898. t
bronnen van inkomsten vloeiden betei
uitzondering van de domeinen en van
accijns op het gedistilleerd. Deze 'aav9u
bleef f 140,000 achter op een bedrag
16£ miliioen, een verschijnsel, dat
veel belang is, om het niet telkens
opzet te signaleeren. Door de milde vlo
van alle middelen, is de gemiddelde radi
over 8 maanden, reeds op drie"
miliioen na bereikt.
De Indische begrooting sluit me
tekort van 33 ton. Aangekondigd
ontwerpen op het uitvoerrecht van h°b
productenaanleg van een waterleidi"^,,
Soerabaya; invoering en reorganisatie
het binnenlandsch bestuurde voort2® gy
van de werken in de Solo-vallei wa®1
resultaat van het ingesteld önd®1
Definitieve voorstellen betreffende de^0 je j
kuituur zijn waarschijnlijk spoedt
wachten.
r iiiflg
De regeering zal eerlang eer, aanv
van de Indische tariefwet indienen, 111 j,-
zin van heffing van uitvoerrecht op
producten.
De Tweede Kamer zal hare eerste
gadering na de opening houden, °?.i9gSi
staanden Dinsdag, ten 3 ure des nam"
tot het opmaken van de nominat'e
een voorzitter voor het nieuwe zittm»
en het trekken der afdeelingen.
>s be'
De leden der commissie van advi
treffende de werken in de Solo-va"e^ pe
in Indië vertoeven (de heeren Kraus
Meijier), worden omstreeks 1 Octob®r
te lande terugverwacht.
R o<>d
Het hoofdcomité van het Nederl. ^ejjet
Kruis heeft een ruim voorloopig
ln bSf®
en dan de noodige maatregelen
ot e6
