Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
22ste Jaars.
Donderdag 28 September 1899.
l\o. 6507.
bureau looierstraat 50.
[lil
PB IJS TAN DIT BLAD:
^°°r Schiedam per 3 maanden f 1.50
franco per pos; door eeneei Nederiand - 2.—
^fronöeriiike Nummers i- 0.05
PRIJS DER ADYKBTENTI&N
Van 16 regels1 fO.tiQ
Elke gewone regei meer 1-0.10
Voor herhaalde plaatsing worden billijke overeenkomsten
aangegaan.
OVERZICHT.
jj 27 September '99.
Oog m,n'sterieele crisis in Oostenrijk is
de° be #eds onoPS®'ost- Te Weenen duren
Verschil|>re't'n^en tusscken den Keizer en
vorr()j etlde politieke personen omtrent de
feit Van ®en niouw kabinet voort. Het
op j de Duitschers zich schrap zetten
Pitlt<?t D Modern hun veeleischend
VaSthoe^ro^rain ®n de Tsjechen onwrikbaar
°rdeni #n aan d® handhaving der taalver-
°Pvol ^6n' maakt het vinden van Thun's
achterer 26er 'as%* E)e Keizer heeft
Saloj ®*nv°lgens graaf Oswald, Thun-
Heele' 6n °^mann der Duitsch constitutio-
choWskgr0adl>ez"ters, den kanselier Golu-
0°Oan/ 6n m'nister Kallay in gehoor
dan Milan's wraakzucht ge-
Jjj®. heeft Q
hof .l8r<^' ^et vonn,s van het hooggerechts-
een t' Belgrado, gisteren vermeld, is met
Ser^r®et Tan pijnlijke verbazing in geheel
t® Be|(fVe^nonnen• ^et schijnt, dat men zich
redde do U'1 de moeilijkheid heeft willen
rale j"' d® e*gen'Ük® leiders der libe-
°orde ^asi'ts en Tousanowitch te ver
te^ h" *0t een {?evangen'sstraf van hor-
^aht hUUP 6n den ®erst® te begenadigen.
Van D °°r tUsschenkomst van den minister
heeft i ',nnerdandscbe zaken Gentschitsch
öeze h ,erdaad held Pasjits gratie gekregen,
«en r ^'e'd gedurende de laatste zitting
of liever las die voor
\*aarinh" UI never ias aie voor
er» ^z'"inP°''tiek verleden diep betreurde
in dend ex"koning Milan trouw zwoer tot
We2e °a 'ndien men hem maar genadig zou
terMilan was hem genadig, want
s''eerd nesew'tch reeds spoedig zou gefu-
beye| Worden, teekende Alexander het
antty0 n 8ratie voor Pasjits, die aanstonds
k®tui»in mSt 6en dieP Sovce'de dank-
^«kormf 6n verz®hering van zijn voor de
aat> de H °nwan'Ie'hare trouw en toewijding
Y0| Vnastie Obrenowitch.
van jPns het 00r(leel van correspondenten
^®r®chtUSS'S°'le d'aden te Belgrado die de
rouWmZltHtinS bijwoonden is de geheel
2yn '8e schuldbelijdenis van Pasjits,
het Vo6genad'S'ngi het getuigenverhoor en
^Hedie'"8' Ce" even 'a^e a's yz'ngwekkende
kri(1gen ^SWeest. In Russische regeerings-
achtin» eerscht dan ook een diepe ver-
de Voor het vonnis van Belgrado en
W"* ®n®rgieke houding van den
o«n koning Alexander.
drie rij/''- eergisteren*ochtend te Parijs in
chabi-ol U'g0n dC corP°ra delicti uit het fort
^®rden naar Pa'a's du Luxembourg
de ff aver8°hracht, had in de kerk van
v°°r d ot''de de plechtige uitvaart plaats
staf „en overleden chet van den generalen
8®heraeti'eraa' ®rau'1- m'nister van oorlog,
taal hield in het voorpor-
o.a, J6r kerk een toespraak, waarbij hij
sPrak -° n° ^end® me'"kwaardige woorden
^aar p S 'a"'t was overa' onze makker,
Hij rankrijk zijne wapens gevoerd heeft.
48 veie jaren een medewerker van
mij en mijn persoonlijken vriend. De Almach
tige heeft ons dezen man van eer ontnomen,
die op het altaar des vaderlands zijn rust,
zijn gezondheid en zijn leven geofferd haeft.
Wij troosten ons met de gedachte, dat
Brault in een beter leven van den Almach
tige de belooning zal ontvangen voor zijn
met zooveel trouw bewezen diensten aan
het vaderland."
Een geheel burgerlijk en ma^onniek
karakter droeg de begrafenis van Scheurer-
Kestner, wiens lijk van het Oosterstation
naar den Elzas werd vervoerd. Onder de
talrijke kransen en bloemstukken, voorna-
lijk afkomstig van de Dreyfusards in al
hun verschillende schukeeringen o. a. ook
een van den prins van Monaco en van de
tooneelspeelster Sara Bernhardt werd
vooral opgemerkt die van Dreyfus-zelven,
een krans van orchideeën met het bijschrift
vAlfred Dreyfus. Als blijk van grenzelooze
dankbaarheid." Aan redevoeringen was geen
gebiek er. »le beau George" (Picquart) werd
ook bij deze gelegenheid door zijn vrienden
luide toegejuicht.
Dreyfus heeft aan Marcelin Pellet, den
schoonzoon van wijlen Scheurei-Kerstner
een hartelijkeu brief geschreven, waarin hij
spreekt over de dankbaarheid en die zijner
vrouw en kinderen vooral wat de senator
voor zijn zaak heeft gedaan.
In den Franschen ministerraad is besloten,
dat generaal Delanne, onderchef aan den
generalen staf, de functies van chef van den
staf op zich zal nemen.
De maatregelen die de regeering genomen
heeft om de vrijheid van den arbeid en de
rust te Creusot te handhaven, werden mede
gedeeld.
De Spaansche ministerraad is uiteenge
gaan. Besloten werd dat iedere minister
zijne begrooting nog eens zou nagaan, ten
einde te zien, of er bezuinigingen zijn te
maken. Donderdag komen de ministers
weder bijeen.
Ondanks den ernst van den toestand
schijnt men in Transvaal de hoop op een
bevredigenden afloop niet op te geven. Reitz
beantwoordde een dépêche van het Trans-
vaalsche comité, aandringend op handhaving
van den vrede, aldusBesten dank, wij
houden ons aan de Londensche conventie,
en vertrouwen de Britsche regeering mede
vasthoudt aan die conventie, welke geen
inmenging in de binnenlandsche aangelegen
heden der Republiek gedoogt.
Een draadbericht uit Calcutta meldt, dat
een reeks van aardbevingen met vreeselijke
grondverschuivingen en buitengewoon hevige
schokken eergisteren-avond Darjiling bij de
oostgrens van Nepal hebben geteisterd. Wel
twee honderd menschen zijn omgekomen,
ook een aantal Europeanen. De bazaar te
Phool is verpletterd. Uitgestrekte thee
plantages zijn vernield.
De Phillippinos hebben, volgens een tele
gram aan de Daily Telegraphde Ameri-
kaansche kanonneerboot ürdaneta op de
Oranirivier genomen.
De bemanning bestaande uit een officier
en negen man, die aan land gingen, viel
in een hinderlaag en werd waarschijnlijk
krijgsgevangen gemaakt. De kanonnen wer
den van het schip afgehaald en het vaartuig
in brand gestoken.
Stads- en Gewestelijk Xieuws.
Schiedam, 27 September 1899.
Maandag-avond kreeg trein 771 H. S. M.
tusschen Hoek-van-Holland en Maassluis
een defect aan de machine waardoor de
trein moest stoppen. Nadat alles, voor zoo
ver mogelijk, door het personeel was her
steld, kon de reis met 30 minuten vertraging
worden voortgezet. De treinen uit tegen
overgestelde richting ondervonden wegens
enkel spoor, dezelfde vertraging.
Te Scheveningen kwam gisteren middag
bericht dat te Vlaaraingen de kotter is
teruggekeerd van den reeder A. den Duik,
d:e Zaterdag was uitgevaren om een lading
haring uit Engeland te halen. Zondag-middag
is een man van de equipage, de
Scheveninger Jacob Spaans, door een
rukwind overboord geslagen en verdronken.
Spaan, 65 jaar oul, laat vrouw en kinderen
achter.
Verbetering.
In ons raadsverslag van gisteren heeft de
zetter de woorden »te Rotterdam", verkeerd
ingelascht, zoodat zij gelezen worden achter
Dr. L. E. O. de Visser, waar zij achter den
heer A. C. Linschoten behoorden te worden
geplaatst.
In onze Vroedschap.
Evenredig Schoolgeld.
De vergadering door den raad dezer ge
meente gisteren gehouden, zou al van zeer
weinig belang zijn geweest, ware niet eén
belangrijk onderwerp van ingrijpenden aard
op de agenda gesteld. De ontwerp-besluiten
tot heffing van een evenredig schoolgeld op
de openbare lagere scholen met uitgebreid
leerplan, wekten te meel de algemeene
belangstelling, waar reed.^pbeger voorstel
len tot invoering van een evenredig school
geld *n den raad schipbreuk leden.
Het verzet tegen die voorstellen kwam,
zooals wel te denken is, van anti-liberale
zijde. Terecht ziet men van dien kant in
die voorstellen, slechts een middel om de
openbare scholen met uitgebreid leerplan
voor wat of niemendal voor iedereen toe
gankelijk te stellen en aldus de bijzondere
school »leeg te pompen". Bij de algemeene
beschouwingen door den Voorzitter eerst
aan de orde gesteld, kwam dit bijzonder
uit.
De heer Van der Vlies ontwikkelt
zijne bezwaren. Verwijzende naar een inge
zonden stuk in de S. Ct. van 23 Aug. II.,
waarin een deskundige zijné bezwaren, ook
de zijne, heeft uiteengezet, legt hij den
nadruk op de drukkende concurrentie aldus
door het openbaar het bijzonder onderwijs
aangedaan, waarvoor de voorstanders zich
zooveel offers getroosten. Spreekt men van
volksonderwijs, dan merkt hij op dat er
geen reden is om het uitgebreid lager onder
wijs tot luttel prijs voor alle man open te
stellen en dit door de behoefte aan
kennis van de Fransche taal alleen, die op
andere wijze kan bevredigd worden, niet
gemotiveerd wordt. Groote nadeelen staan
tegenover een oogenschijnfijk voordeel. Spr.
wijst op de afgunst en ontevredenheid die
zullen gekweekt worden als kinderen van
verschillenden stand samenkomen. Daarom
opene men de ^jongejuffrouwen" »jonge-
heeren-scholen" niet voor de volksklassen.
Spr. acht het voorstel geheel onaannemelijk.
De heer P. C. M. J a n s e n, deelt de
bezwaren van den vorigen spreker vooral
wat de concurrentie het bijzonder onderwijs
aangedaan betreft; hij is bovendien tegen
de samenkoppelingen met de Inkomstenbe
lasting en tegen het gratis verstrekken van
onderwijs aan hen die wel iets tot de
kosten kunnen bijdragen, wat met dit laag
begincijfer het geval zal zijn.
De heer Van Westendorp, wethou
der van onderwijs, verdedigt het voorstel.
De reden voor de indiening was de klacht
dat niet betaald werd naar de kosten van
het onderwjjs. Maar het onderscheid tus
schen min- of meer vermogenden is
moeielijk te maken. Tweemalen heeft
reeds een dergelijk onderwerp schipbreuk
geleden, de eerste maal omdat het wel,
den tweeden keer, omdat het niet aan de
Inkomstenbelasting gekoppeld wasvoor de
derde maal zal het nu vallen, omdat het
wei aan die belasting verbonden is. Er is
op gemerkt dat afgunst zou gekweekt
worden maar spr. wijst er op, dat op kleinere
plaatsen hij zou haast zeggen wij allen
steeds min- naast meergegoeden op de school
hebben gezeten. Van de meer gegoeden
gaat dan ook uit een beschavenden invloed
tot de mingegoeden. Bovendien was het ver
schil in schoolgeldtarief tusschen de lagere
en de uitgebreid lagere schooi te grootde
middenklasse moet vooral gesterkt worden in
den strijd om het bestaan.
Vreest men concurrentie voor de bijzondere
school, dan behoeft men het beginsel nog
niet te verwerpenmen verhooge dan
slechts het minimum-cijfer, waar s)ir. overi
gens tegen is. Voor iemand met f 1000
inkomen is f 10 schoolgeld niet te laag
Heeft hij vier kindoren, dan betaalt hij
reeds f 40, want hij krijgt geen reductie.
De talencursus is voor hen die op kantoor
gaan, niet voor hen die middel en hooger
onderwijs behoeven.
De heer P. C. M. Jansen kan niet in
zien, dat, waar de kostende prijs f 70 per
leerling is, het uitgebreid lager onderwijs
tot zoo luttelen prijs voor ieder openge
steld moet worden, te meer waar op de
meisjesschool tot de 4e, op de jongensschool
tot de 5e klasse het zelfde onderwijs ge
geven wordt, dat ook op de gewone lagere
scholen wordt verstrekt. Hij blijft er tegen
om door bijdragen uit de gemeentekas
sommigen in staat te stellen op de vjonge
juffrouwen" en »jongeheeren-school" te gaan.
De heer Dr. Janssen meent, dat de
opmerking van den heer Van Westendorp
omtrent de vergelijking met kleinere plaat
sen niet opgaat; de verhouding tusschen
rijken en armen is hier geheel anders. Bij
het laag minimum dat nu gesteld is, zal de
groote toevloed van de minder bedeelden
komen. Daardoor zullen de kosteu grooter
worden en die zullen verhaald moeten wor
den op alle burgers, ook op de voorstanders
van het christelijk onderwijs, hetgeen hij
niet billijk acht. Daarenboven dringt zich
NIEUWE SBHIEDA
