Dagblad voor Schiedam en Omstreken. 23ste Jaarg. Zondag 18 Februari 1900. "^Bureau 35ofersfraaf 50. EERSTE BLAD. De Drieberkenhof. No. 6626. OFFICIEELE berichten. Kennisgeving. Kennisgeving. PÖr^r' werden geboord. Stads Ziekenhuis. PRIJS VAK DIT BLAD: 'oor bchiedam per 3 maanaenf 1.50 -"raiico per pos; door geheei Nederland - 2.— Afionaeriiike Nummers 0.05 PRIJS DKB ADVKRTKKTIÊK: Van 16 regeisfO.GO Elke gewone regel meer-0.10 Voor herhaalde plaatsing worden billijke overeenkomsten aangegaan. Burgemeester Schiedam, hgjD^n' ter voldoening aan art. 15 van arbeid Sre8'ement voor de hamers van 15 d l6r a'Senneene kennis, dat de op ezer vastgestelde lijsten van patroons der Werk''®d®n> kiezers van leden bed».-;atners Tan arb«'d voor de Bouw- j de Voedings- en Genotmid- tarie a" Alcohol-Industrie, ter secre- in»0 ®.r gemeente voor een ieder ter 102age zyn gelegd. c h i e d a m, 16 Februari 1900. Urgcmeester en Wethouders voornoemd, VERSTEEG. De Secretaris, v. LUIK L.S. Heffing Tan Schoolgelden. SchIS™ en Wethouders tan V««re!]8en t,r algemeene kennis dat de ordening tot heffing van Schoolgelden: de 1' d' herhalingsschool verbonden aan kp. j ^ere school voor jongens met uitga lm leerplan ie Schiedam; t» o"van de leerlingen van het Gymnasium ochiedam Voor d® leerlingen der openbare middelbare scholen te Schiedam Schiedam °Penbare tusschenscholen te Uitdik °f, d® openbare lagere scholen met gebreid leerplan te Schiedam et de daarbij behoorende Terordeningen Nov« ln,°rderlng. Tastgesteld den 28sten C®*ber 18C9 ®o goedgekeurd bij k.k. het Ian 7 februari 1900 no. 36 op hosten f Seh°nd'gd en tegen betaling der gesteld zij gemeente"secr®lari® verkrijgbaar Btf °biedam> 17 Februari 1900. r9emce$ter en Wethouders voornoemd, VERSTEEG. De Secretaris, v. LUIK L. S. feuilleton. Naar het Duitsch, 53) UoodT" d°ff#n hreet zakte deze ineen d ooden6 br°o°eSderaarde moord®naar °P den En deTi" h°nd jankend °P hel hjk. Vu«rzee u?m®n '®hten verder, en de baadden fnvoort* h®mel en aarde r°okkolomm e<!De? glo8d "««selijh «««te %g®* over d^ vlas"6 ge<SSt6n ge'ijk' °nbeilsplek mI.rSC ®e.n ruiter °P d® d°nderenH l!?® e®n angstig-gHlende kreet, >Wat i. t Jamm®r®nd tegelijk H®t was d«r T'n®6?6!? wi'tedoen?!" brandfcl ul. 6 Drieberkenboer. Door *ich de vh wakker geroepen, had ae bout op een paard geworpen. De rekeningen ten laste van het Stads Ziekenhuis over 1899 worden vóór den Isten Maart eerstkomende bij den Secretaris- Penningmeester, Nieuwstraat 30, ingewacht. De Commissie van Administratie VAN WESTENDORP, Voorzitter. W. A. v. DOLDER Dz., Secretaris-Penningmeester. I. Oe vrije kweatieën. De vrije kwestieën zijn nu de matière du jour geworden I Ook nadat de hoofdrid ders van onze partij omtrent die zaak een paar lansen hebben gebroken, willen de schildknapen er zich verder nog wel eens mede moeien. Vrije kwestieën danHebben wij wer kelijk iets aan die zaken, over welke men vroeger ten onzent zoo niet hoorde han delen Zijn altoos de rechten, van zijn eigenen gang te mogen gaan in de vrije meening zoo rijk als gouden vruchten op zilveren schotels, of gelijken zij somtijds op de waardelooze vruchtnabootsing van ge kleurde was Bij het antwoord moeten wij, ons inziens, bet oude distinguo sterk te hulp roepen. Wij onderscheiden namelijk tusschen de gewone lieden onder ons en de theologen, maar nog verder tusschen de vrijheid in het atgetrokkene studieleven en de vrijheid in de praktijk. Men ziet dus: tl y a des fagots et des fagots, eenmaal en andermaal. De gewone leeken onder ons, al kunnen zij op ontwikkeling bogen, zij namelijk die de couranten der partij lezen voor hun tijdverdrijf en verdere ontwikkeling, zij die leden zijn of het bestuur eener kiesver- eeniging en misschien wel eenen rechtsge leerden titel mogen voeren, nog verder zelfs zy, die de couranten der partij schrijven of Nu stond hij plotseling voor het lijk van zijn eerstgeborene, dat akelig door de vlammen verlicht werd, en voor zijnen tweeden zoon, blijkbaar de moordenaar I Arme rijke Berkenboer, arme vader! Hoe geheel anders was dan het sterfbed toch oog geweest van Berken-Marie Doodelijk verschrikt gleed de hofboer van het paard, boog zich over het lijk en een stroom van tranen bevochtigde het stoffelijk overschot van den zoon, in wiens wezeo de sombere haat door den plotselin- gen dood versteend lag. Ach, hoe beminde de vader nu zijnen zoon nu hij dood was Teeder nam hy het lyk in de armen en droeg het naar een donkerder plek, naar een vooruitgeschoven groep eiken, van waar men de in het vuur schitterende vensters van den Drieberkenhof kon zien. Het woud was thaus éen reusachtige fakkel 1 Daar stonden vader en zoon bij het lijk »Gij hebt hem vermoord, den ongelukki- gen jongen, den erfgenaam van den Drie- berkenhof!" zuchtte de vader den tweeden zoon tegen. »Het is gedaan, o Drieber- helpen schrijven, maar toch enkel laïkale studieën daarvoor hebben gemaakt, zij hiel den zich, voor de meerderheid, tot heden toe, van de keus der vrije opinie verwijderd. Welnu, ons inziens, konden zij niet beter doen. 'ils hun veel veiliger, eerst van de viri togati en godgeleerden, en specieei var. de kerkelijke autoriteiten te vernemen, welke opinie waarlijk vrij mag heeten, en welke niet, dan zich aan het gevaar bloot te stellen van flaters te maken. Want dat gevaar is zeer naby en het ge bied der vrije opinie is dikwerf reeds geheel weggenomen, waar een gewoon geleerde zulks nog in het geheel niet denken zoude. Een paar voorbeelden Laten wy ons voorstellen, dat iemand nog al ge woon is alle zaken, welke hem plegen voor te komen, ook te bespreken en dat hij nu eventjes ook de kerkelijke dingen gaat cri- tiseeren. Nu zegt hij zoo loswegzie, er moest in de kloosters geen enkel onder scheid wezen tusschen koormonniken en werkbroêrséén klooster en nooit meer dan een, moest in iedere stad maar gedold worden veel wijsheid zou Onze Lieve Heer toonen, als hij het in de kerk zoo geregeld had, dat het volk altoos zijn landstaal van de priesters hoorde in hun dienst. Onze spreker heeft zonder kwade bedoeling, maar toch (en dit kon hij weten) niet zonder te groote bemoeizucht, zijn parmantigheid eens gelucht. Welnu, bij is tevens reeds drie malen buiten de vrije kwestieën geraakt, want alie de drie stellingen hier uitgekraamd, zijn stellingen van de schismatieke Sjnode van Pistoije, welke drie stellingen met nog een geheele reeks van dergelijke kwanswijs- opfrisschende beweringen reeds anno 1794 door Paus Pius VI veroordeeld zijn in de con stitutie »Auctorem fidei". Zulke voorbeelden van mistasterij op theologisch gebied zoude men met een geheele menigte kunnen ver meerderen. Welnu, waar het gevaar van te verdwalen voor den leek zoo groot is, daar zal deze wijselijk bandelen van nooit kenhof, met uw eerlijk dak, waaronder mijn voorouders hebben gewoond in vreugde en vrede 1 Het is uit met de toekomst- droomen van levenslustige kleinkinderen en eene familie, die de eeuwen zou tarten Treurt over mij, drie Berken, mij zoo dierbaar, want de erfgenaam van den hof, uw toekomstige meester, is dood en zijn broeder de moordenaar 1" Het sterke, trotsche hart van den fleren boerenkoning smolt weg in een vloed van tranen. Het was roerend, den ouden man zoo te zien weenen over het verloren heil, over het verdwenen geluk, over de gevloden eer, over de verijdelde droomen van groot heid. Johannes weende mede, toen hy hoorde, hoe de oude vader den Drie berkenhof bejammerde, toen hij voelde, hoe ont zettend waar die woorden waren. »Hóe is dat alles toch zoo gekomen vroeg de vader. Johannes deelde de gansche treurige geschiedenis mede, eerlijk, openhartig. •Dus, ook dat nog?" riep de vader uit. >Hy heeft het woud in brand gestoken hij, mijn zoon Ach, welk een schande! Johannesl" zijn eigen oordeel in deze te oefenen, maar hij behoort eenvoudig te volgen. Maar, nu de theoloog, de man die (als geestelijke, en zeer zelden ook als leek) inderdaad tehuis mag heeten in de breede wateren der kerkelijke leerstukken en ver oordeelingen van de onnoemelijk vele dwa lingen? Voorzeker, met hem is de zaak heel wat gemakkelijker. En toch, nog niet zoo gemakkelijk, als het wel schijnt. Immers, hier behoort nog wel degelijk onze tweede distinctie aangevoerd,het onderscheid namelijk tusschen de vrijheid op zichzelve of in het atgetrokkene, en in de studiecel en de vrijheid in de praktijk en in de wereld. In het atgetrokkene blijft voor den godgeleerde het erkennen en omhelzen eener vrije opinie altoos geoorloofd. Men stelle zich hier mannen voor als een pro fessor de Groot en dergelijkenMen her- innere zich de akademische graden door hen behaaldMen houde rekening met hunne enorme bekwaamheid op gebied van schriftuur, van kerkvaders, van concilieën, van historie uit ouden eu nieuweren tijd, en voorwaar, men zal het niet vreemd vinden, dat zoolang dergelijke personen hunne trouw aan de Heilige Kerk ongerept houden bij priesterdeugd en stichtend voor beeld, zij door diezelfde Kerk gaarne als gevolmachtigden worden gerekend, om waar een of andere vraag zelfs op geheel theolo gisch gebied, zich buiten het dogma en Rome's beslissing beweegt, omtrent die vrije vraag eene eigene opinie te hebben, Sok al verschillen bedoelde personen met ie opinie van andere geleerden op theolo gisch terrein. Doch nu volgt nog ons laatste antwoord op de vraag: hoe vervaart die zooeven- vermelde opinie, vooral als zij gemengd is met politiek, nu in de praktijk? Welnu, het valt niet te loochenen, dat, bij goede orde van zaken, de vrijheid der opinie vaak dient ingeboet. Niet alsof de opinie zelve van aard verandert, maar de omstandig- Zooals ik gezegd heb, kan men mij geen moordenaar heeten ik ben het, God dank! niet, want ik heb mijn eigen leven alleen zóo kunnen redden, en hij, vader, ik zweer het u, hij was van zijn verstand beroofdMoge u dat troosten en uwen zoon ten goede gerekend worden hier Boven De vader had de dorre handen gevouwen. »Dus toch geen moordenaar 1" klonk bet, een dankgebed gelijk, uit zijnen mond." Ik geloof u, mijn zoon; want op zulk een vreeselijk uur liegt men niet." Velen kwamen nu opdagen, de boeren van den Holenhof het eerst. Deze stieten op de droevige groep onder de eiken. »De Berkenhof heeft het gedaanDaar zijn de brandstichters I" riep Lenz van den Holenhof. »Nu zijn de beide families tegelijk ongeluk kig..." zuchtte de Holenhof-boer, die niet anders wist of de koop was reeds rechtsgeldig. De Holenhof begreep den samenhang van het vreeselijke feit niet en nog te minder, nadat het lijk van den ongelukkigen Frits voor hun oogen opdoemde uit den vlammen schijn. Wordt vorvoigd.) NIEUWE SCHIEDAM COURANT EN WETHOUDERS TAN

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Nieuwe Schiedamsche Courant | 1900 | | pagina 1