Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
De Kieswet.
Rootvader.
23ste Jaarg.
Zondag 28 October 1900.
No. 6836
T&uvecm ^Sofersfraaf 50.
ÜÜftSTE BLAD.
I
1
PRIJS VAK DIT BLAD
T°or Schiedam per 3 maanden
•"ranco per post door geheei Nederland
Nfionderiiike Nummers
De
dt de^0180^0 berz'en'nS der kieswet
4cht (ja tweede Kamer reeds sedert ruim
d®z®r jj ^6a bez'g- Men kent de aanleiding
Ne'r^ing. ])e kieswet_ Van Houten,
®ek a'S bÜna volmaakt werk geprezen,
- 0.05
PRIJS DKB ADVKRTKKTIËN:
Van 1—6 regeis •'..'..III.,; ^o.60
Elke gewone regei meer 1-0.10
Voor herhaalde plaatsing worden billijke overeenkomsten
aangegaan.
'la' van r°0n menscbenwerk te zÜn> dat
"cht b eeiïlten en onvolmaaktheden aan
Seb®zakena!flt' °e ^inister van Binnenland-
f6trachtn'. ®heerGc >eman Borgesius,heeft nu
^an8er et Vo'maakt werk" van zijn voor-
dracht, 'erbeteren door een wetsvoor-
'e Verand'e 20nder bet vvezen der wet
C°nditie k6ren' bare techniek ir, betere
w rengt
k aid
61 ^ezen US bet streven van den Minister
6 'aten der Wet nagenoeg onveranderd
llla,1den. die'61 a'dus dachten er over de
^°e§dhej(j 'n ®en uitbreiding der kiesbe-
e"niddej t0t a'geraeen stemrecht het
^®edden V°°r a"e maatschappelijke kwalen
r s°"ia fV0nden te hebben- De pogingen
Vah tecu democraten om onder het mom
Ste®ds v n'Sche herziening het kiesrecht
>tlIle6tl steraer in d<® richtinS van het alge-
1 Seheej rïlrecDt uit te breiden, zijn over
?'be0deill„tïllS'libt" ^erworpen werden hunne
^®zerScha"ten om den leeftijd voor het
h
hhurkie
'ret|§eti Van tot ^3 Jaar terug te
'#ri die Verw°rpen werd het voorstel om
°°r k._ cb^ toe te kennen en om de tabel
'steil Z6rS te verlag®n 1 verworpen
en om Jeden van Kamers van
r.er®eniej estuursleden van werklieden-
I V6r 't ty^L ^et kiesrecht toe te kennen
k' "<:rs niet h Waren de socialistische
z°odat amendemenlen n'et geluk-
W-^lf hield'
n 'Z^ voor enkele de eer aan
ïtls Va,. ',6 den' toen zij zagen, dat zij geen
slagen hadden.
Daarentegen is het den Minister gelukt
verschillende wijzigingen 'in de wet te
brengen, waardoor het verkrijgen van het
kiesrecht voor de kleyne luyden gemakkelijk
gemaakt en het behoud meer verzekerd
wordt. De loonkiezers behoeven nu niet
meer 13 maanden bij denzelfden patroon
te zijn geweest, maar kunnen volstaan met
slechts twee werkgevers in dien tijd ge
diend te hebben als pensioenkiezers komen
niet meer uitsluitend in aanmerking zij die
van een openbare instelling pensioen trekken,
maar ook zij die door een bijzondere in
stelling of onderneming gepensioneerd
wordende spaarbankkiezer mag van nu
zijn f 50 ook in andere spaarbanken dan de
Rijkspostspaarbank hebben staanals exa
menkiezer komt ook in aanmerking wie
een examen heeft afgelegd, bij ministerieel
voorschrift afgenomen, bijv. een vergelijkend
examen als klerk aan de telegrafie.
Tegenover deze vrijgevigheid den nijveren
werkman en gezeten burger betoond, heeft
de Kamer zich tegenover de socialistische
wenschen in zake kiesrecht schrap gezet.
Troeistra heeft niet kunnen verkrijgen, dat
de tijd in werkstaking doorgebracht, werd
aangenomen als dienstbetrekking, noodig
voor het loonkiezerschap. Daarentegen heelt
men algemeen gevoeld de billijkheid gelegen
in het Regeenngsvoorstel om voortaan niet
meer het verstrekken van geneesmiddelen
te begrijpen onder den onderstand aan
behoeftigen, welke bet kiesrecht ontneemt.
Een groote strijd werd gevoerd over het
voorstel der regeering om aan het gemeen
telijk kiesrecht uitbreiding te geven. De
Regeering wilde den band welke het
gemeentelijk kiesrecht aan de Kamerkies
bevoegdheid bindt, losser maken blijkbaar
wilde de Minister ook gelegenheid geven
kiezer voor den gemeenteraad te zijn, zonder
op een enkelen grond voor het Kamer-
kiezerschap in aanmerking te komen. Maar
de Kamer heeft begrepen, dat op dezen
weg voetangels en klemmen lagen en volgde
euilleton.
2)
he^8«spre^ °ad« grootvader zat gedurende
bezighif>M LUst' dat men z'ch met
°®b De n.^i sluimerend in den
arbeiaVa° «en ,rnan was indertijd eige-
,N |lSkracht v""®ubelzaak geweest, tot zijn
$8<>ned' toen h'^de' ble.t'deed bem echter
®b z,in 'J den beitel moest neder
Op 6 gaan ui* verkoopen, om van zijn
®keren h
Mif). Jaar nadat Martha ongeveer
f^Uit °a de o-ok r Franlt was gehuwd,
,?CW k^am via0™" Van haar tweeden
n6 het CToi .met een wonderlijk
N H-'.^ders r bÜbaar- Martha geloof-
CW^Uggebo da° dat hld gek°men was
k Mk ^h. lene een zilveren lepel te
Son heb I,
d® ouHen°g '6ts te zeSg«n, Martha"
an> nadat hij zich in een
armstoel had neergezet en weer op adem
was gekomen.
»Nu, wat is bet vader
i, ik heb van morgen in mijn kast
gezienen en
nDe lepei, zeide Martha, om haai vader
te helpen.
»Neen, niet de lepel," antwoordde hij,
»het geld." J'
Wat is er dan met het geld 1"
»'t Was alles weg, Martha, alles."
Alles weg Het geld, waarvan u leven moet,
vader, is dat alles weg 1" riep Martha uit.
Tot op den laatsten penning."
Martha kon het niet gelooven. Zij bracht
haar zuigeling naar een buurvrouw en
wilde, dat de oude man dadelijk met haar
naar zijn huis terugkeerde. *Hy gaf haar
den sleutel en zij rukte met een haar
anaers ongewone heftigheid de kast open.
Zij vond ook spoedig den linnen zak, waarin
naar vader gewoon was zijn schatten te
bei gen hij stelde in spaarbanken geen
vei trouwen maar hij was geheel ledig.
Hoe zij hem ook scbudde en wendde, er
wilde zich niets, dat op een geldstuk of
bankbiljet geleek, vertoonen. Zij doorzocht
de kas, liet alle oude lappen door haar
dus den Minister niet. Zij wilde de deur
van de Raadzaal met op een kier zetten,
op gevaar af dat wij hier, evenals in
België en Frankrijk, met den zegen van
socialistische gemeenteraden zeuden verrast
worden. Toen de mannen van 's Minis
ters eigen partij bedenkelijk het hoofd
schudden en een hunner, zelfs op grond van
inlichtingen bij burgemeesters ingewonnen,
kon verzekeren het aantal gemeentekiezers
met 11 50 percent zou aangroeien, was
het lot van 's Ministers voorstel reeds te
voorzien het werd met kleine meerderheid
verworpen en art. 7, Kamer en Gemeente
kiesrecht vrij wei aar.eenkoppelend, bleef
onveranderd.
Nog een andere poging van de Regeerings-
tafel aangewend, om onder de vigeur dezer
technische herziening toch het aantal kiezers
over 't geheel wat uit te breiden, kon bij
de Kamer geen instemming vinden. De
Regeering wilde patroons en huiseigenaars
tot den knecht maken van hen, wien het
kiesrecht te onverschillig is, om er zich een
yang naar het stadhuis voor te getroosten.
Werkgevers en huisverhuurders zouden die
luie adspirantkiezers dan moeten aangeven.
De Kamer heeft terecht het onbillijke van
dien maatregel ingezien. Niet om de werk
lieden van de stembus te houden, maar om
den last den patroon reeds door verschillende
Sociale wetten op den hals gelegd, niet te
vergrooten, verwierp zij het betrokken
regeeringsartikel.
Opmerkelijk was ook het pogen van
socialistische en radicale zijde om het aan
plakken en ter visie leggen van de lijsten
dar candidaatstelling met de namen der
betrokken kiezers in de technisch herziene
kieswet te weren. Terecht zeide de Minister,
dat iemand dje voor zekere richting ijvert,
ook den moed zijner overtuiging moet
hebben. Zijn voorstel, dat dit aanplakken
en ter visie-leggen beveelt, werd dan
ook onveranderd aangenomen. Meer dan
door dezen maatregel, die in zijn belang
heette te zijn, is de kleine man gebaat met
de bepaling dat hij niet meer het bedrag
van zijn loon behöeft op te geven, maar
slechts te getuigen, dat het wettelijk loon
wordt bereikt. Hij is aldus in staat zich
het kiesrecht te verzekeren zonder gevaar
te loopen een aanslagbiljet thuis te krijgen.
Vermelden wij ten slotte nog dat alle
pogingen om den o.i. goed geregelden tijd
van stemmen veranderd te krijgen, mis
lukten. Na verwerping zoowel van°het wij-
zigend Regeeringsvoorstel als van de afwij
kende amendementen bleef de tijd van
8—5 ure ongewijzigd behouden.
Zoo hebben wij dan naar best ver
mogen den loop van de technische herziening
der kieswet, waarover Dinsdag a.s. de eind
stemming zal plaats hebben,geschetst. Allen
die op het kiesrecht prijsstellen of bij het
kiezers werk betrokken zijn, behooren met deze
wijzigingen wel rekening te houden. Vooral
bestuurders van kiesvereenigingen dienen
wel in 't oog te houden wat thans met de
kieswet is geschied, opdat door voorbijzien
der wijzigingen in 1901 geen kiezers worden
gemist. Het komend jaar, rijk in verkie
zingen, maakt het toch alleszins noodzakelijk
zich het kiesreeht te verzekeren, teneinde
er te rechtertijd een goed gebruik van
te maken.
vingers gaan, maar kwam toch eindelijk
tot de treurige overtuiging, dat haarvader
de waarheid had gesproken.
»Gij zijt bestolen, vader, er is iemand
in uw kast geweest," riep ^zij wanhopig uit.
•Neen, Martha, dat moet ge niet zeggen
niemand buiten mij is in de kast geweest.'
Ik heb alles verteerd. Het was ook zooveel
niet, bij elkander niet meer dan tachtig
pond sterling, en die konden toch niet
eeuwig duren. De fout ligt aan mij ik leef
te lang." Verder kwam de oude man niet.
De smart overweldigde hem. Luid snikkend
viei hij op een stoel neder.
Ook Martha vermocht niet haar tranen
in te houden. De gedachte aan de toekomst
van haar vader en aan zijn volslagen ar
moede was te verschrikkelijk voor haar.
JnS«ld was opgebruikt, en de weinige
meubels en de zilveren iepels waren zeker
nauwelijks zooveel waard als zijn begrafenis
zou kosten.
Hat was een treurige tijding, die Martha
naar man moest brengen, en zij wilde dat
zoo voorzichtig mogelijk doen. Doch zoodra
Frank thuis kwam, kon zij haar smart
weder niet beheerschen.
•O, Frank," weende zij," vaders geld is
ALtfKMEES OVERZICHT,
27 October 1900.
De oorlog in China.
De Chineesche keizer gaat steeds voort
de Europeesche mogendheden te verbidden.
Met de meeste deemoedigheid heeft hij
zich, zooals wij reeds meldden, gewend tot
den koning van Italië, hem smeekend in
vereeniging met de andere mogendheden
de bestaande moeilijkheden uit den weg te
ruimen en hem groote privelegiën voor zijn
land belovend. Toch hebben die ware of
geveinsde deemoedigheid en die mooie be
loften, welke een zoo scherp contrast
opgebruikt tot den laatsten penning."
Frank begreep den toestand dadelijk en
trachtte de opgewondenheid zijner vrouw
daarmede tot bedaren te brengen, dat hij
het bericht zoo kaim mogelijk aanhoorde.
•Nu, wanneer hij hulpeloos is, moeten wij
grootvader bij ons nemen.
Frank ging naar het huis van den ouden
man, pakte de meubels en de zilveren le
pels bij elkander, zond den huissleutel naar
den eigenaar, nam den oude bij de hand
en bracht hem onder zijn dak, waar hij
hem met de woorden »grootvader, beschouw
dit huis als het uwe," in den armstoel
naast den schoorsteen plaatste.
Zoo waren dan Frank en Martha, behalve
met de zorg voor hun eigen kroost, ook
met die voor den ouden hulpeloozen man
belast. En hij was werkelijk een last of
schoon de echtelieden hetniet voor elkander
wilden bekennen. Hij was een dure kost-
ganger, want hoewei hij niet veel at en
zich met een bescheiden bed in de slaapka-
mer der kinderen vergenoegde, zoo had hij
toen de met zijn omstandigheden weinig
passende gewoonte, sterk te snuiven, terwiji
hij een flink glas bier des morgeds niet kon
m'ss®n. Wordt vervolgd.)
iiniininmiiinnmiiM
mnunjpw
»-wn. gcpi CiCII)
L - mg -rv" "oiu nol. vuursiei om
61 'tiesrg^6 ,'aar hetzelfde huis bewonen,
et jjj twee
d® v
e «au uaiucift ViUJ
'Bick 1 gebf.ni