Dagblad voor Schiedam en Omstreken. Eerste blad. SSfï-. woord te zeggen rukt mevrouw DaPenden 1 eroe«ten wat verder van den j°®d 2:- J°nkman zij beheerscht zieh zoo 23ste Jaar£. Zondag 25 November 1900. No. 6859. söttreau l^oier&txaai 50. Kt ffl goedkoope Gans. »e euiiletoQ. 2) Stad*- en (Gewestelijk Nieuws. NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT v PEIJS VAN DIT BLAD: 'oor Schiea&m per 3 maanaen ran co oer pos. aoor geneei Nsaeriana tizonrieriiike Nummers 1.50 O - 0.Ü5 TIH H" PRIJS DKH ADVBBTKNTïfiN: Van t8 regels Elké gewone regei meer -0.10 Voor hernaaiae plaatsing worden billijke overeenkomsten ïanaesraan. haast geen kwestie, die in dezen d«- c,°° °P hen voorgrond treedt, als die L. v. Met t, dierit stelsel van «de helft plus 1" lan^ ^ehroken. Daarover zijn velen in den e;het eens. 'ede- d'0nt voor gezorgd te worden, dat dit nu Party haar eigen weg kan gaan. En ^Qneei 'S a"een mogelijk hoor een propor- ipge kiesstelsel. Als dat eenmaal is partjjgj' dan behoeven de verschillende t« e'kander niet meer naar de oogen J atha0Laa is iedere partij volkomen on- Dan 'errg JiJritle,:i de Kamerleden zien, in hoe- Hjk 0j 'kundige samenwerking noodzake- >5 (j6 ^ttig is. Daar, in het parlement Safnenwerking de eigenlijk beslissende. Part°'C^ Ide*' a"een om he verschillende li0o1,,en tot vrije en zelfstandige ontwikke- °0§PUn 'at6n komen' 00'£ u't een anher de v 1 Vefhient het proportioneel kiesrecht Yy.° eur boven het tegenwoordig. e'kand 11106160 n'et tegen, maar naast lktig6n r ter stembus opgaan voor de be- Seloof1-^68 'anhs- Het aanwakkeren van den Ver|jj aat> gelijk bij iedere twijfelachtige 'boet 'n^ ^°or de hoctrinairen geschiedt, Ons00*°gelijk gemaakt worden. Op klesstelsel moet niet langer rusten ttyee" ^krompen grondslag: Wie van de hloogi- Iöaar aan de kiezers zoo ruim Scbenke voldoening van het kiezen Het Peri0ri i°U de raoe'te waard zijn bij eene e verkiezing eens na te gaan, hoe- ^ot {Naar het Duitsch.) h°°r een. om Leni niet te kwetsen 8«rt 's er 6 bemerking, doch haar tijken Pn {.f vo' van i z'j moet er over bezie, naar het salon waar Chris- [?®bbes, Christine", zegt mevrouw d sPfeeUtalS a"e hardhoorende menschen Vh i^eUkerj >DU z'' d'e hoerenjongen in Rri ZakdoekntSlaapt' 6n zihn haar en ziJn ^®nten kwamen in aanraking met de gloeiedndendlen tusschentÜd he gans in d. 0 eet? 0ven 8ezet' en gmg toen Ür tUssrh J)m de tafel te hekken. De ad!?' 's in beide kamers is open en r Uit 7- .eetkamer bezig het een en z'jn koffertje te pakken. By het vele kiezers op de samenstelling der Tweede Kamer niet den minsten invloed hebben. Men zal ons misschien tegenwerpen, dat dit voor alle partijen geldt, maar men ver geet, dat het daarom een niet minder be denkelijk kwaad is. Wij Katholieken, die meer dan eenige andere partij, belang bij de invoering van een proportioneel kiesrecht hebben, zijn boven den Moerdijk zoo goed als geheel aan de genade of ongenade van or.ze Pro- testantsche medeburgers overgeleverd. Van de liberalen hebben we niets te verwachten, of we moesten onzen godsdienst verlooche nen. Wij zijn boven den Moerdijk talrijk genoeg om gewichtigen invloed op de samenstelling der Tweede Kamer uit te oefenen. Wij verlangen van do wet be scherming tegen den dommen geloofshaat, die ons, Katholieken, het grondwettig recht wil onthouden. Ieder, die ook maar een weinig staat kundig gevoel heeft, moet beseffen tot welk een verwarring en halfheid ons kiesstelsel aanleiding moet geven. Het is dan ook geen wonder, dan eene Volksver tegenwoordiging. gekozen door allerhande combinaties, met politieke onvruchtbaarheid is geslagen. Wat wij verlangen is, dat onze Volksver tegenwoordiging zij eene zoo getrouw mogelijke afspiegeling van het Nederlandssche volk. Het kiesstelsel is eene zaak van het grootste gewicht, 'tls de grondslag van heel het constitutioneele stelsel, het fondament van de wetgeving. Alles goed en wel hooren wij zeggen maar zal de invoering van het proportioneel kiesstelsel niet op ernstige bezwaren stui ten Zal dit stelsel zonder dubbele, drie- en vierdubbele districten en zonder grond wetsherziening wel goed mogelijk zijn Wij ontveinzen ons volstrekt de moeilijk heden niet, welke zouden oprijzen, ais men in den ellendiger! toestand, waarin ons het binnentreden van Leni laat hij een verdacht gekuch hooren, doch mevrouw Helmes bemerkt het niet en vervolgt: «Waarom gaat hij niet uit; hij is toch niet hier gekomen om te slapen. Paar blijft me die kerel in de keuken zitten als een versteende Turk." Rudi begint te hoesten en Christine maakt gebaren, doch mevrouw Helmes begrijpt het niet en vervolgt luider: «Ja Christine, ik zeg het je. juisteen versteende Turk." Nu verschijnt Rudi in de deur en wenkt, daarbij op Leni duidend, te zwijgen eindelijk begrijpt mevrouw Helmes hem en verstomt, doch te laat. Uit de eetkamer komt een verdacht snikken, Christine ijlt naar Leni en vraagt teeder aan de belee- digde zuster «waarom huil je toch Leni?" «O ik ben zoo beleedigd", spreekt Leni snikkend, «mevrouw heeft gezegd, dat mijn broeder een Turk is, en Toon is toch zoo'n goede jongen en even goed gedoopt als de jonge baron." «Maar Leni, dat meende mama zoo niet zij heeft gezegd een versteende Turk, dat is zoo een uitdrukking, als men iets heel liefs wil zeggen, zoo iemand als voor de tabakswinkels staat, met een pijp in den tegenwoordige kiesstelsel gebracht heeft, verbetering wilde brengen. Maar is het wei de taak van den jour nalist al die moeielijkheden, voor welke wij overigens niet blind zijn, op te sommen, of uit den weg te ruimen Als wij het eenmaal hierover eens zijn, dat ons tegen woordig kiesstelsel niet deugt, dat het eene bron is van voortdurende verwarring en politieke immoraliteit, dan ligt het op onzen weg voor een ander kiesstelsel te pleiten, gelijk het dan op den weg der regeering zal liggen de moeilijkheden uit den weg te ruimen, die zich, bij deze als bij iedere gewichtige zaak, zullen opdoen. Intusschen zijn wij ten volle overtuigd, dat het slechte in onze staatkunde geen recht van bestaan heeft, ook al wordt het door de wet geregeld en door de grondwet in eere gehouden. Deugt ons tegenwoordig kiesstelsel niet, dan moet het verdwijnen, hoe eer hoe beter. Is het gewone wettelijke vonnis ter verplettering niet voldoende, dan sterve het onder de handen van den toekomstigen grondwetsherziener. Hoe wij er afraken, is ons trouwens tamelijk onverschillig, als wij er maar afkomen. Hoe levendiger het besef wordt, dat ons tegenwoordig kiessstelsel niet beantwoordt aan de eischen eener gezonde staatkunde, hoe sterker de aandrang zal worden naar het proportioneel kiesrecht. Dat op den duur wettelijke en grondwettelijke staketsels den drang eener radicale verbetering niet kunnen tegenhouden, die overtuiging staat bij ons onwrikbaar vast. Waarom zouden wij, Katholieken, ons dan onttrekken aan de machtige beweging, die frischeid moet brengen in de steeds drukkende politieke atmosfeer. Ook in de staatkunde geldt de spreuk eerlijk duurt het langst. En eerlijk is het stelsel van «de helft plös 1" in geenen deele. Wij durven zeggen het mond. Als ma nog gezegd had een heiden of een Chinees, dat was iets anders, maar een Turk dat is een complimentmen heeft ook wel Turksche tarwe, Turksche loten. Turken zijn heel goede menschen, Leni." Deze en andere woorden misten hunne uitwerking niet. Leni droogde hare tranen af en verklaart af te zien van «vertrekken", dat zij zich reeds voorgenomen had. Plotseling, hare tranen drogend, ijlt zij met een «O I hemel, de gans 1" de keu ken in. Christine Iaat een kreet van schrik hooren terwijl Toon door al dat rumoer uit zijn zoeten slaap ontwaakt en zich de oogen wrijft. Christine en Leni onderzoeken de gans en zien tot hun schrik, dat zij voor meer dan de helft verbrand iszij kan onmogelijk binnengebracht worden. Wat te doen Leni huilt, Toon staart zijne zuster aan, Christine denkt na hoe te helpen, dat mama het niet merkt, want mama ergert zich dan zóo, dat zij wel acht dagen ziek zal zijn. Er is niets aan te doen danjjn het nabijzijnd hotel een andere gans te bestellen, doch zonder iets aan mama te zeggenChristine zal ze van baar zakgeld meerderheidsstelsel is zóó onzedelijk, zóó in strijd met alle rechtsgevoel, zóó doodend voor de belangstelling in de openbare zaak het verkracht in zóó hooge mate de rechten van de helft der staatkundig mondig ver klaarde Nederlanders, het werkt zóó demo- raliseerend op het gemoed der met stem recht bedeelden, het kweekt zooveel onverschillighed, is oorzaak van zóó ergerlijke praktijken, wekt zooveel nijd, wangunst en wrok onder zonen van hetzelfde vaderland, dat het een nationale ramp moet genoemd worden. De schande van zijn invoering wordt slechts overtroffen door de oneer, dat men het zoolang laat voortbestaan. Over de manier, waarop naar ons inzien een proportioneel kiesstelsel kon ingevoerd worden, hopen wij in een volgend nummer onze meening te zeggen. Schiedam, 24 November 1900. De maandelijksche vergadering der af- deeling Schiedam van den Ned. R. K. Volksbond zal als gewoonlijk morgen (Zon dagmiddag 12£ ure in de zaal der Offi- cieren-Verceniging worden gehouden. Zoo druk als Vrijdag was waarschijnlijk nooit te voren het bezoek, dat gebracht werd aan het voormalige Huis van bewaring op de Korte Hoogstraat te Rotterdam. Daar was het publieke verkooping, ten bate van het rijk, van den buiten gebruik gestelden inventaris en van heel veel, dat op een rommelzolder thuis behoort. Van deze ge legenheid om, zonder gevaar van er gehouden te worden, het oude gevangenisgebouw nog eens in alie hoeken en gaten te bezichtigen, maakten ontelbaar velen gebruik, in de eerste plaats de halve Zandstraat en omgeving Me nigeen wilde zooals het uitgedrukt werd, nog eens gratis een laatsten groet aan de «bajes" brengen. Dit drukke bezoek had ten gevolge, dat m—m betalen. Gelukkig is mevrouw Helmes met Rudi in een druk gesprek verdiept, zoodat zy niet merkt wat in de keuken gebeurt, en zij merkt ook niet, dat het uur van het middagmaal reeds voorbij is en Leni eerst om drie uur komt zeggen, dat de soep op tafel staat. De voor drie gulden gekochte gans valt mevrouw Helmes erg tegen, doch zij hoedt zich eene aanmerking te maken, om Leni niet weder te kwetsen. Ja om haar gezeg de eenigszins goed te maken gaat zijzelf naar de keuken om Toon rui'mschooots van alles te voorzien, en maakt daarbij allerlei complimenten, ja belooft hem zelfs billetten voor den schouwburg, en Toon neemt dit alles, tot groot misnoegen van mama Hel mes met de meeste kalmte op, zeis geen lach komt op zijn gezicht. Mevrouw ruikt ook in de keuken die eigenaardige brandlucht, maar daar Leni alies zorgvuldig verwijderd heeft, merkt zij niets. De koffie wordt in het salon gebracht, en Christine en Rudi begeven zich na den maaltijd daarheen mama blijft in de eet kamer, om volgens hare gewoonte de duiven te voederen. (Slot volgt.)

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Nieuwe Schiedamsche Courant | 1900 | | pagina 1