Dagblad voor Schiedam en Omstreken
De Encycliek.
24ste J aars.
Zondag 10 Februari 1901.
No. 6922,
bureau "38ofersfraaf 50.
JLERSTE BLAD
Het geheim van den Molenaar.
PRIJS TAK DIT BLAD:
Voor Schiedam per 3 maanden
franco per post door sreheei Nederland
Afzonderiiike Nummers
f 1.50
0.05
PRIJS DER ADYERTENTIlK:
Van 16 regeis: I j f 0.60
Elke gewone regei meer-0.10
Voor herhaaióe plaatsing worden billijke overeenkomsten
aanaesaan.
J)FFICIEELE BERICHTEN.
Kennisgeving.
Inrichtingen welke gevaar, schade of
hinder kunnen veroorzaken.
Burgemeester en Wethouders
Schiedam,
Gelet op de bepalingen der Hinderwet
Geven kennis aan de ingezetenen dat op
heden aan E. de Koning en zijne rechtver
krijgenden vergunning verleend is tot op
lichting van een smederij in het pand
staande aan de Kethelstraat no. 25, kadaster
sectie A no. 814.
Schiedam, den 8sten Februari 1901.
burgemeester en Wethouders van Schiedam,
VERSTEEG.
De Secretaris,
v. LUIK L. S.
Ge verschijning der nieuwe pauselijke
encycliek Graves de communi re is zonder
twijfel de gebeurtenis uit de laatste dagen
voor de Katholieken van de grootste betee-
henis. De nu verschenen encycliek moet
Beschouwd worden als de voortzetting en
aanvulling van de Rerum Novarum, welke
do verhouding aangeeft tusschen kapitaal
on arbeid en de onveranderlijke beginselen
voor goed vastlegde die aan de christelijke
sociale actie van onzen tjjd ten grondslag
moeten liggen.
Z. H. bespreekt in deze encycliek uit
voerig den aard en het streven van de
christelijke sociale actie. Aan deze benaming
schijnt de Paus ter aanduiding van de
taak welke de Katholieken in dezen veel
bewogen tijd op sociaal gebied te vervullen
hebben, de voorkeur te geven. Terecht
Feuilleton.
{Naar Alphonse Daudet.)
2)
In het dorp meende men, dat de oude
molenaar, Vinette uit gierigheid had wegge
stuurd men vond het een schandaal, dat
hij zijn kleindochter van de eene boerderij
n&ar de andere liet trekken en haar bloot
stelde aan de dikwerf ruwe behandeling
Barer meesters. Ook vond men het ergerlijk,
®at een man als baas Cornille, die tot
dusverre altijd zijn fatsoen had gehouden, over
de straat liep alseenlandlooper, blootsvoets,
•en oude verschoten pet op 't hoofd en
oen schunnige jas aan
't Is waarals wij hem 's Zondags in de
*erk zagen komen, schaamden wij oude
mi, ons over hem, en Cornille begreep 't,
ïoodat hij niet meer in de kerkmeestersbank
durfde gaan zitten. Hij bleef met de armen
Achterin staan, bij den wijwaterbak.
zoo lezen wij wordt de behartiging van
het lot der volksklasse door velen bij voor
keur onder dezen naam aangeduid.
Deze goedkeuring sluit evenwel geen
veroordeeling in van den naam «christelijke
democratie", al is men geneigd uit het ge-
heele betoog des Pausen af te leiden, dat
hij deze benaming, als aanleiding gevende
tot misverstand en misnoegdheid bij vele
weidenkenden, liever niet gebezigd wil zien.
Maar de naam zegt Leo XIII doet
ten slotte toch weinig ter zake, als de geest
welke de christelijke vrienden van den
werkman bezielt, maar de ware en bij allen
dezelfde is. De naam van christelijk
socialisme wordt beslist veroordeeld. Het
goed recht van de christelijke sociale actie
of van de echt christelijk democratie wordt
zoo uitdrukkelijk mogelijk erkend.
Na terloops gewaarschuwd te heb
ben tegen de dwaalbegrippen en de
overdrijving van sommigen zich noemende
christelijke democraten wie denkt
hier niet aan de partij van abbé Daens in
België en in ons eigen Vaderland spreekt
de Opperste Leeraar het plechtig uit:
«Niemand kan een toeleg wraken, die, in
overeenstemming met de natuurwet en de
goddelijke voorschriften, enkel er naar streeft
om aan degenen die zijn leven door handen
arbeid moet onderhouden een meer drage
lijk lot te verzekeren eh hem lang
zamerhand voor zichzelven te doen zorgen
in zijn gezin en in het openbaar vrijelijk
zich te kwijten van de plichten vanzededelijk-
heid en godsdiensthem het besef in te
prenten, dat hij geen dier is, maar een
raensch, geen heiden maar een christen en
zoodoende met meer vaardigheid en ijver
stre ve naar dat éénig noodige, het hoogste goed,
waarvoor wij geschapen zijn. Welnu, ziedaar
het doel, ziedaar den arbeid van hen, die
er naar streven de volksklasse met een
christelijken geest te bezielen, op betamelijke
wijze op te heffen en haar te vrijwaren
tegen het bederf van het socialisme".
Er was iets duisters in het leven van
baas Cornille.
Hoewel sedert geruimen tijd, niemand
uit het dorp hem meer koren bracht
draaiden de wieken van zijn molen even
lustig als voorheen
's Avonds zag men den ouden molenaar
op den weg, zijn ezel, met zware zakken
beladen, voor zich uitdrijven.
«Goeden avond, baas", riepen de boeren
hem toe. «Bij jou bleven de zaken maar
goed gaan
«Ja, jongens", antwoordde de oude man
opgeruimd. »Aan werk mankeert het mij
Goddank, niet.". Als men hem vroeg, wie
drommel hem zooveel werk bezorgd, legde
hij zijn vinger op den mond en zeide
geheimzigSsst. ik werk voor den uit
voer."
Meer hoorde men niet van hem. Om een
kijkje in zijn molen te nemén, daar was
geen denken aan.
Zelfs Vinette mocht er niet binnen
komen
Als men er voorbij kwam, was de deur
altijd gesloten, de wieken gestadig in be
weging, de oude ezei graasde op de helling
van den heuvel en een groote, magere kat
Een der grootste lessen uit de nieuwe
encycliek is dezedat tot oplossing der
sociale kwestie, tot leniging der maatschap
pelijke nooden alle goede krachten moeten
samenwerken en alle mogelijke middelen
worden aangewend.
Onder deze middelen noemt de Paus uit
drukkelijk de liefdadigheid en als een der
vormen, waarin deze zich openbaart, het
aalmoes geven, dat door de socialisten
wordt afgekeurd als den mensch onteerend
te zijn, maar dat inderdaad nooit in de
maatschappij, waar zieke, zwakke, moreel
krachtelooze menschen steeds zullen voor
komen, zal kunnen worden gemist en, in de
christelijke opvatting, ook nooit beschamend
kan zijn.
Wat de Paus verder, en wel bijzonder
doet uitkomen, is dat allen, ouk de hoogere
standen verplicht zijn al het mogelijke te
doen om de maatschappelijke toestanden te
verbeteren.
Wanneer de hooge schrijver gezegd heeft,
dat men zich moeite moet geven de hulp
der hooger geplaatsten te verwerven
hetzij door positie, fortuin of ontwikke
ling vermaant Z. H. verder
«Maar dezen mogen het zich laten ge
zeggen, dat het niet van hun goedvinden
afhangt of zij zich om de lagere klassen
bekommeren of niet, maar dat.het een kwestie
is van verplichting. Want in den staat
leeft niet ieder alleen voor zijn eigen welzijn,
maar ook voor het algemeen, opdat die
genen, die het kunnen, te overvloediger bij
dragen voor het algemeen welzijn, wat
anderen voor hun gedeelte niet bybrengen
kunnen."
De sociale werkzaamheid der Katholieken
op elk gebied zal ook aldus de Paus
nog heilzamer gevolgen hebben, indien al
hun vereenigingen met behoud der rechten
van elk dezer, door één en dezelfde leidende
en bewegende kracht bestierd wordeneen
taak welke o. a. in Italië door de katho
lieke congressen wordt vervuld.
koesterde zich in 't zonnetje aan 't venster
en keek u kwaadaardig aan.
Dat geheimzinnige gat aanleiding tot
allerlei veronderstellingen. Ieder legde het
geheim van baas Cornille op zijn manier
uit, maar het algemeen oordeel was, dat
hij in zijn molen meer zakken met dukaten
dan met meel had.
Na verloop van tijd werd het raadsel
opgelost ziehier op welke wijze
Toen ik op zekeren dag voor de dans-
lustige jeugd op de fluit speelde, kreeg ik
in de gaten, dat mijn oudste zoon en de
kleine Vinette verliefd op elkaar waren.
Daar ik er niets tegen had, wijl de naam
Cornille bij ons toch altijd in aanzien was
geweest, besloot ik met Vinette's grootvader
erover te spreken en begaf mij daartoe
naar den molen.
Nu moet ge eens hooren, hoe ik daar
ontvangen werdEr was geen denken
aan, dat hij de deur opende. Ik vertelde
hem de reden mijner komst, zoo goed en
zoo kwaad als 't ging, door het sleutelgat
en zoolang ik sprak zat de magere kat van
Rijd te blazen.
De oude man liet mij niet uitspreken
Wat als een gouden draad door geheel
de encycliek loopt, is de formeeie eisch,
dat alle streven in de sociale kwestie
christelijk zij, opdat de herkerstening der
maatschappij bewerke, dat eenmaal zoo
hoog mogelijk welvaart en vrede in alle
standen en rangen heerschen.
Geen neutraliteit dus op dit gebied
bijgevolg ook geen socialistime
geen neutraliteit in de pers, geen neutra
liteit in de vereenigingen ook niet in
de patroonsvereenigingen, die zeker een
goed voorbeeld moeten geven en wel over
wegen, dat de consequentie van daden van
boven scherp getrokken wordt door de
toeschouwers van beneden.
Niet, in éen woord, de godsdienstige en
zedelijke belangen gescheiden van het stre
ven naar stoffelijke welvaart, dit is de eisch,
die weder opnieuw Z. H. de Paus aan de
Katholieken heeft gesteld.
Made*- en ttewestelijk Nieuws.
Schiedam, 9 Februari 1901.
Nagekomen giften
ontvangen ten behoeve van het katholiek
onderwijs tot dekking van het tekort.
Vorige opgavef 251.
C. Een dronkwater in Jezus'
Heiligen Naam gegeven zal hon
derdvoudig gezegend worden- 10.—
H.Van een parochiaan van St.Jan - 2.—
In de brievenbus pastorie Hoog
straat - 10.—
Idem- 1.
f 274.-
Lozing—Ds. Wisse.
Gisteren-avond trad in een openbare
vergadering in de Olficieren-Vereemging als
spreker op voor de werkliedenvereemging
«Patrimonium" Ds. Wisse, orn een lezing te
houden over net Calvinisme en het Socialisme.
Nadat de Voorzitter, de heer W. v. d.
Most Phz., met gebed de bijeenkomst ge-
hij schreeuwde me toe, dat ik mij liever
met mijn fluit moest bemoeien en als ik
zoo'n haast had om mijn zoon uit te hu
welijken, zou ik maar naar de meelfabriek
gaan daar waren dochters genoeg
Ge kunt denken, dat mij bij die woorden
het bloed naar het hoofd steeg.
Ik hield mij echter wijselijk in en ging
de teleurstellende tijding aan de jonge lui
meedeelen Die arme schapen konden
het niet gelooven, zij verzochten mij als
een gunst, samen naar den molen te
mogen gaan, om met grootvader te spre
ken
Dat kon ik ze niet weigeren en daar
gingen ze heen. Het toeval wilde, dat zij
baas Cornille niet thuis troffen. De deur
was gegrendeld. Maar de oude sukkel had
zijn ladder buiten laten staan en daar
kwamen de kinderen op de gedachte,
door het raam naar binnen te klauteren,
om eens te zien hoe het er in dien ver
maarden molen wel uitzag.
{Slot volgt.)
NIEUWE SCHIEOA
COURANT
O
VAN
