Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
Verdraagzaamheid.
24ste Jaar*:.
Zondag 24 Februari 1901.
No. 6934.
ISureau IBotevgivaai 50.
EERSTE BLAD.
De Boerenvrouwen.
PRIJS TAX DIT BLAD:
Yoor Schiedam per 3 maandenf 1.50
Franco oer dos; door sreneei Nederland - 2,
Anonderiiike Nummers - O.üó
wsim
PB IJS DEB ADTKBTEÜTIÊK:
Van 16 resreis/'O.BO
Eike gewone regei meer *0.10
Voor herhaaide plaatsing worden biiiijke overeenkomsten
aangegaan.
0EEIC1EELE BERICHTEN.
Aanbesteding.
De Burgemeester van Schiedam zal op
rijdag den len Maart 1901, des voor-
'fc'ddags 11 uur ten Raadhuize aanbe
lden
levering van nniformkleeding voor
hoofdagenten van politie, de agenten
le en 2e klasse, deu veldwachter en
de brug- en sluiswachters.
De voorwaarden liggen ter lezing ten
ölJreele van den commissaris van politie.
Schiedam, 22 Februari 1901.
De Burgemeester
VERSTEEG.
Verbeeld u eens, waarde lezer, dat ge
°P een vroege ochtendwandeling aan iederen
hoek van de straat een biljet zaagt aange-
plakt met het volgende opschrift
«De aarde is vierkant.
2 X 2 is 5.
«Napoleon Bonaparte leeft nog."
Den eersten keer zoudt ge verrast blijven
staan en, met een medelijdenden glimlach
°P het gelaat, denken Dit is zeker het
Werk van een krankzinnige. Maar als gij
hetzelfde opschrift voor den tweeden, der
den, tienden keer zaagt, zoudt ge ten
slotte gemelijk en wrevelig worden. De
lust zou u bekruipen zulk een leugenachtig
biljet af te scheuren, want het hindert u,
telkens dezelfde onwaarheden te moeten
lezen. Gij vindt het onverdragelijk, dat op
die wijze het gezond verstand bespot wordt.
®ij meent, dat de dwaling geer. rechtheeft
°m in het openbaar verspreid te worden.
vreest zelfs, dat het aanhoudend zien
van zulke abnormaliteiten allicht een ver-
Feuilleton.
i)
Toen de heer Jean Carrère voor de Ma-
tin nog te Pretoria vertoefde, heeft hij ook
«ene correspondentie gewijd aan de
Doerenvrouwen. Zij is interessant genoeg
°m alsnog haar hier te laten volgen. Onder
Dieer schrijft hij
Gisteren dejeurneerden wij bij den heer
Aubert, consul-generaal van Frankrijk te
Pretoria, in gezelschap van kolonel Stako-
vitch, den Russischen attaché. Het gesprek
liep natuurlijk over alle incidenten en de
anecdoten van den oorlog en men sprak
achtereenvolgens over beide legers.
«De Boerenvrouwen zijn nog meer te
bewonderen dan de mannen", zei mejuf
frouw Aubert. »U hadt ze moeten zien op
den dag, vóór dat de Engelschen Pretoria
binnenrukten. De dappere Botha hield
keerden iüdruk op de jeugdige hersenen
moet maken, ja op den duur tot scepticisme
zou kunnen leiden.
Houd op, lezer, want zóó sprekende zijt
gij onverdraagzaam. Gij moet de meening
van anderen eerbiedigen, ook al is zij de
uwe nietook ai gevoelt gij levendig, dat
de dwaling in hare gevolgen zoowel voor
het individu als voor de maatschappij nood
lottig is ot worden kan. Zóó wil het de
liberale verdraagzaamheid, daarmede het
bewijs leverende, dat het zoogenaamd «den
kend deel" ook in deze materie niet door
gedacht heelt.
Verdraagzaamheidzou er wel in onzen
tijd een woord wezen, dat zoozeer mis
bruikt wordt als het bovenstaande Hetzij
dit woord door de liberale partij als een
onedel wapen tegenover hare tegenstanders
wordt aangewend, hetzij het als een
valsche steen schittert in de eigen dia
deem, het sticht altijd begripsverwarring.
Zóóver is het thans met nonderden, ook in
ons vaderland, gekomen, dat zij zich van de
echte verdraagzaamheid volstrekt geen
denkbeeld meer kunnen vormen.
Wat wil zeggen verdraagzaam zijn
Het beteekent, dat men iets hetwelk op
zich zelt kwaad is, om redenen van zede
lijken aard duidt. Waar echter deze redenen
niet gewichtig genoeg zijn om het kwaad
te dulden, waar alzoo m hel belang van
het individu of de menschheid vrijmoedig
spreken of handelen plicht wordt, daar
zou de verdraagzaamheid ontaarden in on
verschilligheid of karakterloosheid.
Nu is het de plicht van lederen mensch
het kwaad naar zijn best vermogen te be
strijden. Onder dit kwaad behoort voorzeker
ook de dwaling, 'tIs immers een oude,
onbetwistbare waarheid, dat van woorden
moorden komen. De jeugdige mensch b.v.,
die het geloof' aan een alomtegenwoordigen,
rechtvaardigen God verloren heeft, staat op
den rand des atgronds van den zelfmoord.
Het zou wreed zijn en van zeker cynisme
inderhaast een toespraak. Hij zeide; Ik
wil alleen diegenen medenemen, die be
sloten zijn tot het einde te strijden zij die
spreken van overgeven kunnen dus thuis
blijven. Een weinig beschaamd waren
sommigen heengegaan onder voorwendsel,
dat hunne vrouwen hen noodig hadden.
De overigen, voor het grootste deel jonge
lieden en grijsaards, volgden Botha naar de
bergen.
d Welnu, u hadt eens moeten zien hoe de
vrouwen de terugkeerenden ontvingen.
Stokoude moedertjes en jonge vrouwen
wachtten hen op. Lafaards, ben jullie
mannen? Geef ons je geweren dan zullen
wij vechten. Je laat Botha en Oom Paul
in den steekEn de arme duivels
keerden terug onder een vloed van scheld
woorden".
«Maar nu begrijp ik ook", zeiik,»waar-
om de vrouwen mij met zulk een scheel
oog aanzien, wanneer zij mij in khaki zien
passeeren."
»U ook?" zeide lachende de kolonel, die
eveneens khaki droeg en die ook de minder
vriendschappelijke blikken der dames had
opgemerkt.
«Onlangs", ging ik voort, «liep ik door de
getuigen, alleen medelijden te hebben met
de ongelukkigen, die door daden van de
zedelijk, door God gewilde orde afwijken
en niets te gevoelen voor de geestelijke
afdwalingen, die de kiem van allerlei booze
verschijnselen bevatten.
De Katholieke Kerk, die steeds aan
absolute waarheden vasthoudt en zich van
hare roeping als opvoedster der menschheid
levendig bewust is, kan onmogelijk in den
liberalen zin des woords verdraagzaam zijn.
In het belang van hare kinderen, maar
ook in het belang der geheele menschheid,
kenmerkt zij de dwaling, waar en wanneer
deze zich vertoont. Dit moge voor de dwa-
lenden, die hunne geesteskinderen liefheb
ben, niet aangenaam zijn, de Katholieke
Kerk staat te hoog, om niet in het belang
der ééne, onschendbare waarheid dergelijke
persoonlijke gevoeligheden over het hoofd
te zier..
Wij begrijpen waarlijk niet, hoe iemand,
die beweert, de Katholieke Kerk te kennen
en voor hare grootsche organisatie en
ijzeren consequentie eenigen eerbied te
gevoelen, er haar een verwijt van kan
maken, dat zij met de dwaling niet op een
vriendschappeiijken voet staat. Och ge
leerde verdraagzame heeren, deukt eens een
oogenblik aan het aanplakbiljet op uwe
ochtendwandeling
«De aarde is verkant.
Napoleon Boneparte leeft nog."
Zoudt gij een dergelijke propaganda van
onwaarheden, die dan in hare gevolgen
volstrekt niet zoo noodlottig zijn als
de afdwalingen op het gebied van geloof
en zeden, Diet krachtig tegenwerken
Welnu, voor de Kerk zijn de waarheden
des geloofs zóó zeker als voor een gewoop
mensch de wetenschap, dat 2X2 vier is.
Zij acht het van het hoogste belang, dat
de mensch zich steeds zijne verheven roe
ping bewust is verwonder u dan niet, als
zij verlangt, dat de school zoowel als de
geheele maatschappij van het beginsel der
straat die uitkomt op het huis van papa
Kruger (een weinig buiten de stad) slente
rende heen en weer, dan eens nier dan
weer daar kijkende in de tuinen, toen
eensklaps een stevige boerin, die op den
drempel bezig was met vegen, mij met
een wantrouwenden blik opnam. Geloofde
de goede vrouw dat ik een soort inspectie
hield over de huizen Ik weet het niet,
maar wel, dat als ik binnen het bereik
van haar bezem geweest was, ik onge
twijfeld een warm oogenblik gehad zou
hebben.
«De eene vuist steunde op de sterk
ontwikkelde heup er, zij zeide eenige
woorden in het Hollandsch, die ik niet
verstond, maar ik wist zeker, dat het geen
Vertaling van Kipling was. Ik had grooten
lust om te lachen, maar ik hield mij ernstig
om het voorkomen te hebben van een
beleedigd Engelschman en de goede vrouw
vervolgde mij met een blik, dien ik nog
langen tijd op mij voelde rusten."
«Op den hoek bij KrugerWacht
eens" zei mejuffrouw Aubert, »een groote
vrouw met een eigenaardige muts op
«Juist."
«O, die is niet te spreken over de
christelijke levensbeschouwing doortrokken
wordt, Klaag dan niet over de scheiding
door zekere lijnen van geloofsverdeeldheid
veroorzaakt. De verdeeldheid is ontstaan
door hen, die zich van de Kerk hebben
afgescheiden. Die Kerk verlangt steeds aller
vurigst naar de eenheid en overeenkomstig
dit verlangen bidt zij voor de dwalenden
en tracht hen, waar haar zulks oordeel
kundig dunkt, van de dwaling terug te
brengen.
Wil men dit smadelijk proselieten-maken
noemen, dan zal men toch in elk geval
moeten erkennen, dat iedere eerlijke
overtuiging haar gebied tracht uit te
breiden.
Maar de Kerk heeft van den anderen
kant ook de hooge verplichting voor de
zuiverheid des geloofs te waken en hare
trouwgebleven kinderen voor de dwaling te
behoeden. Daarom maant zijn hen tot
omzichtigheid in den omgang met hen, die
de groote waarde van het geloot niet kennen.
Daarom bestaat er, als een droeve nood
zakelijkheid, zeker katholiek isolement op
het gebied des geestes.
Het is echter een lasterlijke bewering,
dat de Katholieke Kerk andersdenkenden
vloekt of haat, of hen zou willen «dwingen
in te gaan." Het isolement op het gebied
des geestes sluit geenszins de krachtdadige
liefde tot alle menschen uit. De Kerk
veroordeelt de dwaling, maar met de dwa
lenden heeft zij medelijden, geen krenkend
en smadelijk medelijden, maar een echt
koninklijk mededoogen.
Stads- en (Gewestelijk Nienws.
Schiedam, 23 Februari 1901.
Door B. en W. dezer gemeente is een
onderzoek ingesteld of het voor deze ge
meente noodig is, dat gebruik worde ge
maakt van de bevoegdheid bij art. 35 der
Leerplichtwet aan den Raad toegekend, om
voeding en kleeding te verstrekken aan
schoolkinderen.
Engelschen. Dan is het beter kennis te
maken met mevrouw Botha of mevrouw
Joubert. Indien u lust hebt, zullen wij haar
vanmiddag eens gaan bezoeken. Gaat u ook
mee, kolonel
«Onmogelijk. Men heeft overal gevoch
ten deze week en ik moet mijn rapport
verzenden,
«Ik geloof zelfs, dat op het oogenblik in
de nabijheid van Pretoria ook gestreden
wordt. Luistert u maar eens".
«Inderdaad, dat is een kanonschot."
«WaarschijnlijkPole Garew in het oosten"
zei de kolonel, «die een verlaten kopje
bombardeert.
«Het is nog steeds hetzelfde liedje. Als
men denkt, dat de Boeren rechts zijn,
bevinden zij zich links en als men ze
links vervolgt, zijn ze kalm rechts g«-
trokken.
«Luister. Het kanon komt nader. Men
vecht ongetwijfeld op eenige mijlen ai-
stand."
»0," zei mejuffrouw Aubert, «laten wij
naar mevrouw Joubert gaan. Wanneer zij
schieten hoort, is zjj buitengewoon
Zij k» p».
NIEUWE SCHIEDAM» COURANT
ss
!iu 'Ui'
