Dagblad voor Schiedam en Om
en.
-
m
Oud en Nieuw.
25ste Jaarg;.
Woensdag 1 Januari 1902.
7189
EERSTE BLAD.
De eerste fonograaf.
Bureau Boterstraat 50. Telefoon No. 85.
Feuilleton.
6
Yoor tt
NIEUWE SGHIEO
Sf.
ik
PBIJS TAN DIT BLAD:
"oor Schiedam oer 3 maandenf i,5C
."ranee per ?os> door geceei Nederland 2.
Aizonderiüke Nummers 0.05
B i, j a B s y B 3TIXTIÉS
Van 16 rezeis'- i
Sike gewone rezei meer
-
Voor hernaaide piaatsm; »oi
lanseeaan.
J /0.60
i -0.10
e overeenkomsten
Wegens den feestd-g van 'sHEEREN
BESNIJDENIS zal de IVieuwe Schie-
datntche Courant Wo e n s d a g-a vond
niet verschijnen.
Het eerste jaar der twintigste eeuw is
dan voorllj gesneld. De eeuw, die haar
loopbaan ondanks de eigenmachtige beschik
king van een albemoeiend keizer eerst
op 1 Januari 1901 begon, heefi haar
eerste levensjaar voltooid en staat, nog in
de bekoorlijkheid der kinderlijke onschuld,
gereed haar tweede jaar in te treden. Wat
is er in dit eerste eeuwjaar al niet gebeurd 1
Voor hoevelen heeft dit eerste levensjaar
der twintigste eeuw niet een geheele ver
andering van omstandigheden en levenswijze
gebracht! Hoevelen die het vorig jaar
nog met het koor der heilwenschenden
instemden, is het voor dit jaar niet meer
gegeven aan het algemeen vriendschapsbetoon
deel te nemenhoereien, die in eigen
kring, in stad en maatschappij zoo noode
gemist werden, zijn de lange veelzeggende
lijst voor hen, die ons zijn voorgegaan, komen
vergrooten 1
En toch ondanks alles richten wij weder
Vol hoop en moed het oog op de jongge
borene, die ons met den blijden lach der
onschuld tegemoet komt. De hoop, dat
het nieuwe jaar ons zal vergoeden, wat
het oude ons deed lijden, vervult weder
ons hart. En al pinkt in menig oog nog een
traan bij de gedachte aan de geleden
smart, al schrijnt nog zoo menige wond,
door den voortspoedenden tijd ter nauwer-
nood geheeld, toch overwinnen wij, 't oog
gericht op Hem, Die alle traren drogen,
alle smarten heelen kan, de vrees, die de
onzekere toekomst ons inboezemt en gaan
Wij weder, ons veilig wetend onder Zijn
i)
Voor twee eeuwen hoorden de Parijzenaars
Voor de eerste maal een phonograaf, die
van mijnheer Raisin, ex-organist der
kathedraal van Troyes.
Het feit is historisch mijnheer Raisin
gaf aan zijn uitvinding niet den naam van
phonograaf, hij noemde ze eenvoudig jhet
betooverd kastje."
In het jaar 1682 was het op een heeten
Augustus-Zondag kermis te Les Loges.
Alle Parijzenaars stroomden er heen, "om
de vermakelijkheden te zien.
Dat jaar bemerkte men een tent, die het
publiek iets nieuws bood. Op een bord
'as men
Komt allen het betooverd kastje
hooren, het achtste wonder der wereld,
almachtige hoede, de duistere toekomst in.
Alom waar heden de heilwensch voor het
nieuwe jaar wordt uitgesproken, is hij de
uitdrukking van de blijde hoop, die in
aller harten leeft, dat de nieuwe tijdkring
ons onder alle opzichten ten heil en zegen
zal zijn.
Werpen wij alvorens onze beste wenschen
voor dien nieuwen tijdkring uit te spreken,
een vluchtigen blik op het verscheiden
jaar, dan zien wij dat het rijk is geweest
in gewichtige gebeurtenissen zoowel m het
familie- als in het maatschappelijk en
staatkundig leven.
Voor onze zwaar beproefde gemeente
bracht het afgeioopen jaar een flikkering
van hoop, in zoover 't ons bevestigde in
de overtuiging, dat minder nog langs den
weg van een gewenschten herbloei onzer
aloude industrie dan wel op de iijn van
voortdurende vestiging van nieuwe indus-
triën het herwinnen van de vroegere
welvaart moet verwacht worden.
Ons Vaderland was het verscheiden jaar
ten zegen, waar 't onze veelgeliefde Koningin
de vervulling bracht van haar hartewensch
in eene innige verbintenis, die ons op nieuwe
vreugdevolle dagen voor het Oranjehuis
doet hopen ten zegen, waar 't ons eene
christelijke regeering schonk, die, naar we
vertrouwen, door een zegenrijk, loyaal be
stuur alle onheilspellende profetiën harer
erkende belagers of weifelende medestanders
zal te niet doen.
Naast het goede, dat wij aldus het
verscheiden jaar danken, rijst er echter
ook veel wat ons in stad en land, in het
maatschappelijk leven en in de staatkundige
wereld reden tot ernstige bezorgdheid geeft.
Wijzen wij slechts op den harden strijd,
die onze plaatselijke industrie, toch nog
altijd de hoofdbron van ons bestaan, tegen
de geweldige concurrentie zoowel van over
als binnen de grenzen heeft te voeren, op
de bedenkelijke economische crisis, die
zich in de kwijning van zoovele industrien
in ons land onder de heerschappij van het
welks wonderlijk mechanisme door Raistn,
ex organist der kathedraal van Troyes, is
uitgevonden. Dit instrument herhaalt aan
stonds de liedjes, die men speelt.
Een luidruchtig orkest hield de voorbij
gangers op. Mevrouw Raisin zat in schit
terend kostuum voor de kast.
Treedt binnen dames en heeren, riep
Raisin, treedt binnen en aarzelt niet, gij
zult verwonderd en verbaasd staan. Komt
de nieuwste uitvinding bezichtigen het
instrument is niet verborgen, iedereen kan
het zien. het is geen boerenbedrog.
De menigte stroomde spoedig "de tent
binnen, ongeduldig het achtste wonder der
wereld te zien.
Op het tooneel stond het betooverd
kastje, het was een kist var. vrij groote
afmetingen een rad door een handboom
in beweging gebracht, was aan een der
zijden bevestigd. Een lief meisje van
dertien jaar, voor het klavier gezeten,
wachtte. Het was Babet, het dochtertje
van Raisin.
loeu de tent vol toeschouwers was, nam
de uitvinder het woord.
'vreemdsoortige vrijhandelsstelsel openbaart
Zien wij den toenemenden geest van on
tevredenheid en het voortwoekerend soci
alisme in stad en landvreezen wij
in den toenemenden revolutiegeest, het
veldwinnend imperialisme en het albe-
heerschend militairisme drie geduchte
machten, die.de maatschappij in hare grond
slagen aantasten en wellicht in hare
tegenwoordige verhouding na herhaalde
geweldige schokken geheel zullen omver
werpen dan is er waarlijk naast al wat ons
met het oog op het verscheiden jaar tot
dankbaarheid stemt, reden tot ernstige
bezorgdheid.
Hopen wij, dat het nieuw te beginnen
jaar onze ernstige vrees, de zaken uit bloot
menschelijk oogpunt beschouwend, zoo min
mogelijk tot waarheid zal maken. Mogen
er voor onze veelbeproefde stad in
de naaste toekomst nieuwe toestanden
geboren worden, die de veeljarige kwijning
ia een langdurigen bloei doer, verkeeren
Geve het nieuwe jaar aan ons Vaderland
do zoo nocdige rust en vrede om geleidelijk
zonder schokken zich naar de nieuwe toe
standen te voegen, waarin het alvoorzienend
Godsbestuur ook in het Staatsbestuur er
kenning en uitdrukking vindt! Verzekere
het jaar 1902 aan Europa den vrede en
doe het in Afrika den oorlog eindigen, die
geheel het Zuiden reeds zoolang teistert 1
Zij het voor gansch Europa en heel de
wereld een jaar van vrede, een merkwaar
dig jaar, waarin de 90-jarige grijsaard op
St. Petrus' Stoel het vijf-en-twintigste jaar
van Zijn roemvol pontificaat ingaat
Met aldus deze wenschen voor het alge
meen welzijn uit te spraken, omvatten wij
reeds veel van hetgeen wij onze lezers
in 't bijzonder van harte toewenschen.
Zij 't voor hen alien een rijk gezegend jaar,
een jaar van Gods kennelijken overvloe-
digen zegen I Moge het hun allen persoonlijk
en met hunne gezinnen en betrekkingen
zoowel ais in zaken goed gaan! Geve het
nieuwe jaar hun allen overvloedige reden
Dames en heeren, zei hij, ik heb de
eer u de tooverkast voor te stellen, zooals
gij buiten op de tent hebt kunnen lezen.
Juffrouw Babet, hier tegenwoordig, zal
voor u een menuet uitvoeren, die deze
tooverkast dan aanstonds noot voor noot
zal weergeven.
Het publiek scheen ongeloovig. Het
jonge meisje speelde met veel kunst de
menuet meneer Raisin draaide even aan
den handboom en aanstonds gaf de
wonderkast de dansmuziek tot groote
verbazing der menigte w.eer, die haar
tevredenheid door een luidruchtig hand
geklap te kennen gaf.
't Is ongelooflijk, zei een toeschouwer
wat een mooie uitvinding
Daar steekt tooverij in, meende een
oude juffrouw, die niet gerust sGheen.
Ik moet er het geacht publiek op
merkzaam op maken, dat het geen bedrog
of goochelarij is, zei de uitvinder. En om
dit te bewijzen, noodig ik het geëerd publiek
uit, onder de bekende liedjes zelf er een
uit te kiezen, juffrouw Babet zal het aan
stonds spelen, en gij' zult u er van kunnen
tot tevreu
zal hun ze.
wij omvatten
Zaï
-e stemming
'lonken zijn
•dijken heiig
Zooals wij reeds een <keng-
hebben aangekondigd, woi .^etNier
in ons blad een inteekenlijst geopend
vrijwillige giften, die bij gelegenheic
het 25-jarig Pausfeest den H, Vader
een Nederlandsche deputatie plechtig z
worden aangeboden. Z. D. Hw. deBiss-
van Haarlem richtte tot ons het geëe
biedigd verzoek deze lijst te beginnen
Nieuwjaar en te sluiten metden4nZo:
in de Vasten, genaamd »Laetare".
Wij vertrouwen er op, dat de lezei
N. S. Ct. metterdaad zullen toone
niemand te willen achterblijven, wa
het geidt onzen grooten Paus Leo
bewijzen te geven van hun kinder
trouwe liefde, en zij in edelen
strijd gaarne hun offergaven als fee
schonk aan de voeten van Z. H.
willen neerlegen. De steeds toenen
eischen, die aan het wereldbestuur va
H. Stoel worden gesteld, maken toe!
buitengewone liefdegift hoogst wer.se
zoo niet noodzakelijk. Voor zich-: -
heeft Leo XIII slechts zeer weinig n
immers voor zijn persoonlijk onde hour
is een frank per dag genoeg. Ma
ontzaglijk zware en uitgebreide pl:
tot zijn verheven ambt behoorende, o
zijn vaderhart onophoudelijk tot et
uitgaven, waartoe de van zijn state
roofde Paus-Koning uit eigen mid i
volstrekt niet bij machte is.
De offervaardige liefde zijner kin -r
over de geheele katholieke wereld
aanvullen wat de H. Vader uit eigen
delen te kort schiet. Het aanstaande zil
jubelfeest van onzen glorievol regeen
Paus biedt daartoe een zeer geschikt
zooals te verwachten is, ook zeer wel
aanleiding.
overtuigen, dat het tooverkastje onvers
welk stuk weer geeft. Weest dus zot -
een zangstuk aan te geven.
Een der toeschouwers gaf een zar
op, dat 't jonge meisje voor het k
aanstonds uitvoerde. Toen zij het ten
gespeeld had, draaide haarvader der.
boom om en aanstonds gaf het wc
kastje het gespeelde stuk weer.
Een onbeschrijflijk enthousiasme m
zich van de menigte meesterme
nooit zoo iets gehoord.
Meneer Raisin was in de wolken.
Wijst een ander stuk aan, zei
Een militair gaf een soldatenn.
op; Babet voldeed aan zijn verlang
de tooverkast gaf aanstonds en p
het heele stuk weer.
Daverend applaus klonk door de
Toen de voorstelling was afgeioopen.
gen de toeschouwers heen, en v
aanstonds door anderen vervanger
roem van het tooverkastje verspreide
door geheel Parijs en de menigte stroomde
onophoudelijk naar de tent.
(Slot volgt.)
