Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
Giersdoehter.
25ste Jaarsr.
Zondaar 13 Juli 1902.
i\o. 7347.
BLAD.
Bureau Boterstraat 50. Telefoon No. 85.
Ilaa,E BERICHTEN.
^eanisge vin g.
>HHe c
«Sm
Coöperatie op Landbouwge
bied in Denemarken.
PB IJ 8 T AS DIT BLAD:
'0Q!' Schiedam per 3 maanaen f i.50
•^sneo per pos» aoor «nee: Neaerianö - 2.—
^aaderiüke Nummers
PB IJ 8 D BB ADTKBTBNTÏÊH:
Van 1—5 regels'i J ;/0.6ü
Eike gewone regei meer j.Q.10
Voor hernaaiae plaatsing worden billijke overeenkomsten
aangegaan.
cieö« °Pr®éping in activiteit van
Vrr ic(^rlolgang'ers der lichtingen
1998, 1899 ch 1900.
van Schiedam;
21Jne publicatie van 5 dezer,
°«f» 1n^r°LepiDg tot opkomst onder de
He'DSen et kouden van herhalings-
V *Hn miliciens-verlofgangers der
Q,*rby 0 Yan 1897, 1898, 1899 en 1900,
hu0 ®r'o(c" a's datum van opkomst voor
Soid^de gors der lichting van 1899, be-
te°s k de Compagniën Hospitaal*
cir J?rmelcl 1' Augustus, die datum
^«n 8r Kn Tan ken heer Commis-
Juli ,|D,ngm dezer Provincie van den
1,, '8 J A no. 2403 (2de atd.) moet
rW 'kilioj ka» openbare kennisgeving,
vari kierin betrokken, geacht
11 ^aa*2?''0 verplichting kennis te
°Pro °r hiJ gehouden is, zonder
te vef> aatl ae voorschreven
'keiri° D en derhalve later geene
o 8h, ten deze zal kunnen voor
''«darn
den 12den Juli 1902.
e Burgemeester voornoemd
VERSTEEG.
e*ilfö ter °Pleidin£ voor
ofeVfth hoofdonderwijzer
het
lesuren 15 (Maandag-
^ij °°|geld f'^ond, Zaterdag-namiddag).
cürsJeti®chen_ deel te nemen aan
die den 2n September a.s,
e,NilIetoii.
tot d
>Pst?°rden,®!1.strijd besloten. Dat er
van hartVfaliep'dahtz3ihevigen
C.W hu dat 1 famihe had te ver-
Uolt hg en af wist ze. Maar zóó boos,
tii^ l'*h. 7,- lJze°d had zij haar vader
ünir,*6hd Was Immers altijd door
Cföt baar rnVe.rtroeteld- Nooit had
h! hhnietl»»0 Dscbr'k aangejaagd,
k lVi^4r toe ,n onkenDen!"schreeuw-
tt V>*ch m.tSt0nd,daar 200 groot «n
A'dd«» deö Ki,u 100 n verschrikkelijk
li«St Öu e(jtl" T00r ^aar-dat ZIJ begon
^hïon^ „Zal niet Mevrouw Meyer
8een graanhandelaar tot
^e«u8e®la8en°80 had "J haar oogen tot
ettttlaal hefti^ Ze geantwoord. A.ls
e«'g was, dan was in zjjn
Q»al
geopend wordt, worden verzocht zich voor
1 Augustus a.s. schriftelijk op te geven aan
Dr. C. J. VINKESTEIJN,
Voorzitter der pl. commissie van
toezicht op het lager onderwijs.
Schiedam, Juli 1902.
Denemarken is al lang bekend als het
land, waar men met bijzondere zorg waakt
over de instandhouding van den goeden
veestapel, in welks bezit men zich reeds
geruimen tyd verheugt, en waar de voort
durende verbetering van de economische
verhoudingen wordt toegepast. Onlangs is
van de hand van den politieken schrijver
Peschke-Köedt een brochure verschenen,
waarop de correspondent van het Tagebl.
te Kopenhagen, in verband met het boven
staande, de aandacht vestigt.
Ook voor onze landgenooten is belang
wekkend wat wij in die brochure vermeld
vinden over het zeer uitgebreide maatschap
pijen-wezen, in Denemarken toegepast op
landbouw en veeteelt.
Denemarken heelt zijn roem als voor
namen landbouw- en veeteelt-drijvenden
staat in aanmerking genomen de kleine
afmetingen des lands en zijn bevolking van
niet meer dan 2Jj miliioen kunnen hand
haven door het uitbreiden van het land
bouwbedrijf, toen men, wegens het dalen
der graanprijzen, besloten had daartoe over
te gaan omstreeks '80. De z. g. industrieele
landbouw en veeteelt heeft een reusachtige
Uitbreiding van alle landbouw- en veeteelt-
producten ten gevolge gehad, en een uitvoe
rige statistiek in t leven geroepen, waarop
Denemarken terecht trotsch mag zijn. De
werkelijk schitterende resultaten in verband
met den uitvoer zijn voor een goed deel
huisgezin tegenstribbelen onmogelijk. Voor
zijn vastbesloten wil bogen zich ook zijne
zonen.
Het kwam hem heelemaai niet in den
zin dat Helene er aan kon denken, zonder
zijn toestemming te huwen. Toen de eerste
toorn verdwenen was, kreeg hij van harte
medelijden met haar en wou hij een sa
menzijn met haar dezen avond hefst ver
mijden.
Het scheen hem een welkome afleiding,
zijn Frida te aanschouwen, die zich zoo'
echt kinderlijk aan het genot van den dans
overgaf. Zij was lang met zoo schoon als
Helene, bloeiend en frisch echter, met een
weinig jeugdelijke bekoring. Maar misschien
had zij wel meer geluk, juist omdat zij
geen bijzondere beauté was. Voor haar zou
hij zijn wenschen met zoo'n hcogen vlucht
laten nemen, zij kon geen aanspraak maken
op een ongewoon levenslot.
Maar zijn koninklijke Helene Met haar
voorname gestalte, naar edel profiel, haar
trotschen hals, scheen zij geroepen een
diadeem, een hofsleep te dragen zij
vrouw van een graanhandelaar. Zijn gansche
wezen kwam in verzet tegen deze voor
stelling.
Al noemde men hem ouderwetsch, stijf-
koppig, hy kon niet anders, dij danste
het gevolg van de uitgebreide toepassing
van het stelsel van coöperatieve maatschap
pijen op welk gebied Denemarken feitelijk
is voorgegaan. In alle takken van het bedrijf
ziet men dan ook maatschappijen oprichten.
Het Deensche grondgebied, dat gebruikt
wordt voor den landbouw, beslaat nu onge
veer twee miliioen hectaren, waarvan het
overgroote gedeelte zich in handen van den
kleinen boer bevindt, De talrijke kleine
boeren hebben hun betrekkelijk goed bestaan
in de eerste plaats te danken aan de onder
linge aaneensluiting in de oprichting van
coöperatieve maatschappijen.
Terwijl vroeger elke kleine landman zijn
boter zelf maakte en ook verkocht, zelf zijn
varkens slachtte, zelf zijn eieren aan den
man bracht, sluiten zich nu overal de boeren
aaneen. De melk wordt afgeleverd aan de
overal verrijzende zuivelfabrieken, waarvan
men er 1000 tot 1100 over het geheele land
kan vindenin deze fabrieken vervaardigt
men onder leiding van zaakkundigen de
boter. De slachterijen op aandeeien koopen
de varkens op, slachten ze en zorgen tege
lijk voor den uitvoer van het vleesch. Ook
de eierproducenten meest kleine boeren
hebben zich onderling aaneengesloten
honderden maatschappijen zijn opgericht,
die de eieren volgens een bepaalde manier
verzameldenelk ei wordt gestempeld,
zoodat men aan het centraalbureau, dat de
eieren met behulp van electrisch licht
onderzoekt en sorteert, de plaats van her-
konast van eik ei kan bepalen. Deze nauwe
maatschappelijke samenhang in de verschil
lende takken van bedrijf sluit het concur-
reeren tusschen de verschillende boeren
geheel buitenintegendeel heeft elke be
trokkene een natuurlijk belang dat alle
technische verbeteringen of welke vooruit
gang ook op het gebied der wijze van
produceeren, zoo spoedig mogelijk aan alle
beroepsgenooten bekend gemaak worde,
teneinde daardoor de gezamelijke winst uit
te breiden.
Daaraan moet dus toegeschreven worden
de buitengewone vooruitgang van de Deen
sche landbouw- en veeteeltbedrijven in de
laatste tientallen jaren. De toenemende
uitvoer van allerhande producten geeft
hiervan de beste illustratie. Zoo steeg de
spekuitvoer van Denemarken van 1800 tot
1900 in waarde van 23 miliioen tot 60
miliioen kronen. Het vieeschexport steeg
van 1896 tot 1900 ter waarde van 3.8 tot
12.9 miliioen, terwijl in denzelfden tijd de
boteruitvoer van 93 tot 120 miliioen kronen
steeg. De eierenuitvoer steeg in vijf jaar
van 1895 tot 1900, van 8 tot 20 miliioen
kronen; zoodat, bijeengenomen, de waarde
der voornaamste artikelen van landbouw
en veeteelt, als paarden, hoornvee, vleesch,
spek, eieren en boter in hst jaar 1900 niet
minder dan 232 miJiioen kronen bedroeg.
De buitengewoon ontwikkelde veestapel is
een gevolg van den weinig uitgebreiden
akkerbouw, zoodat deze vermeerdering meer
beschouwd dient te worden als een soort
verplaatsing. Niettemin is de akkerbouw
van Denemarken niet achteruitgegaan, zelfs
wat vooruitgegaan nog. De waarde van
den oogst in 1900 oedroeg ongeveer 320
miliioen kronen, terwijl deze zoowat 16
jaar vroeger ongeveer 270 miliioen kronen
bedroeg. Weliswaar is het gebied, voor
akkerbouw gebruikt, vermeerderd, eebter
niet in die mate als de oegstcijfers zouaen
doen gelooven.
Denemarken levert door zijn tegen woor-
digen bloeienden staat een bewijs, van
hetgeen te bereiken is, indien man ae
landbouwkundige hulpmiddelen siecnts goed
weet toe ie passen, terwijl ook voor Dene
marken aangetoond is, dat bat aaneenslui
ten der producenten tot maatscnappyeu
voor landbouw en veeteelt, voor de oedrij-
ven der kleine boeren van groot voordeel
is geweest.
niet mee om het gouden kalf, rekende niet
ieder, die geld had tot zijn wereld I
Daar zat hij gekweld, met droefstarende
oogen, terwijl de slanke paartjes hem voorbij
vlogen en de pianiste in een hoek haar
walsen speelde, een weinig temperamentioos
maar toch maatvast. In een pauze viel zijn'
blik op die bescheiden gestalte in het
afgedragen zwart zijden kleed en hij be
merkte hoe ze doodmoe ineen zonk. het
grijze hoofd voorovergebogen, de armen
krachtloos in den schoot. Hij wenkte een
van de officieren, die bij den blik van den
overste vol dienstijver opsprong.
«Die arme vrouw daar bij de piano
zij schijnt een weinig uitgeput te zijn.
Breng haar een glas wijn," zei hij, terwijl
hij van zijn Rüdesheimer een glas vulde.
«Gaarne overste."
Toen de officier met het schenk blaadje
naderde en beleefd sprak: «Mijnheer de
overste zendt u een kleine versterking
juflrouw," verhief zy zich, draaide zich om
en dankte met een schuchtere buiging een
blos van verlegenheid op de ingezonken
wangen.
«Wei verbazend! Hoe ken ik dat ge
zicht dacht de overste.
Toen de dans weder begon en haar
landen opnieuw de toetsen bewerkten1
bestudeerde hij in den tegenover naar
hangenden spiegel haar trekken. Het smalle
voornootd, de hoog gewelfde wenkbrauwen,
dien mooien, rechten neus waar had
hij ze eerder gezien Hij zocht en zocht,
een weemoedig gevoel maakte zich van
hem meester, doen de herinnering was te
vaag, zij loste zied op in een nevel. Hij
wendde zich tot de dames.
«Kent een van u de pianiste? Hoe heet
zij?" vroeg nij vol spanning.
«Barones van Waldheim moet dat weten.
Zij heeft naar door een weldadigheidsver-
eeniging ieeren kennen. Uit medelyden
neemt men de juffrouw, zij moet het zeer
arm hebben."
De barones scheen zich den naam niet
dadeiijk te herinneren.
«O, pardon, overste het is verschrik-
keiyk hoe zwak mijn geheugen is. O ja,
daar weet ik net. Ze heet Hildegard de
Castrol t Klinkt patricisch, met waar?
Hildegard de Castro herhaalde de overste
ontroerd. «Is het mogelijk
«Kent u naar overste
«Ik denk er ai een uur over, waar ik
haar ontmoet nebNu weet ik het, ik heo
in mijn jeugd veel met haar gedanst."
{Slot volgt.)
NIEUWE SCHIEOAMSGHE COURANT
rt 'tr«
