Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
Hetstukje Brood.
26ste Jaars.
Vrijdag 7 Augustus 1903.
.No. 7668.
Bureau Boterstraat 50. Telefoon No. 85.
PRIJS TIK DIT BLAD»
Voor Schiedam per 3 maanden f f 1.50
Franco per post door geheel Nederland - 2,
Afzonderlijke Nummers- 0.05
PRIJS DER A DVERTENTIËÜ!
Van 16 regelsf 0.60
Elke gewone regel meer- 0.10
Voor herhaalde plaatsing worden billijke overeenkomsten
aangegaan.
ALGEMEEN OVERZICHT.
6 Augustus 1903.
De nieuwe Paus.
De verkiezing van den nieuwen Paus
blijft nog steeds het hoofdfeit van den dag,
dat door heel de beschaafde wereld aller
eerst besproken en beschreven wordt.
Alle levensbeschrijvingen en karakter
schetsen van den nieuwen Paus betuigen
nageisoeg eenstemmig, dat de nieuwe
opvolger van St. Petrus in den volsten zin
des woords priester en herder is. In een
'«ven, dat algemeen geroemd wordt als een
toonbeeld van deugdzaamheid en stillen
eenvoud vond Giuseppe Sarto gedurende
zljn gansche priesterloopbaan zyn vreugde
'n stille weldadigheid en de nauwgezette
vervulling van zijn herderlijke plichten.
BiJna zijn geheeie leven bracht hij in zijne'
geboortestreek door.
Wanneer bladen als de Figaro en de
Zeitung verklaren, dat kardinaal
Koln.
Sarto behoorde tot die zeldzame personen,
Weike geen vijanden bezitten, maar door
hunne eenvoudigheid, zachtaardigheid, goed
hartigheid en vriendelijkheid aller sympathie
weten te veroveren en dat de Venetianen
hun aartsbisschop op de handen droegen,
stemmen zij volkomen overeen met de
beoordeeling die thans allerwege vernomen
wordt over het karakter van den nieuwen
Paus, Z. H. Pius X.
Van uiterlijk is Pius X een man van
niet groote, ietwat gebogen gestalte, met
een vriendelijk voorkomen. Ieder krijgt
spoedig de gelegenheid op een of andere
wijze een meer of minder goed portret van
den nieuwen Paus te zien en zal dan kunnen
opmerken, dat de nieuwe Heilige Vader
oen sympathieke vaderlijke verschijning is,
bij wien men veel van de welgedaanheid
van zijn oorganger Pius IX terugvindt.
Weike houding hij tegenover Italië zal
aannemen is voor de liberale journalisten,
die niet begrijpen, dat die houding door
lijn positie ais Paus-Koning van Rome
Fenilletou.
i)
De jonge hertog Wardimont bevond zich
te Aix in Savoye, waar hij zijn beroemde
merrie Pezichole, die, sedert zij een ver
koudheid had gepakt te Derby bij de wed
renen, kortademig was gworden, deed
verplegen. Hij eindigde zijn ontbijt, na een
verstrooiden blik in de courant te hebben
geworpen, waar hij het verhaal las van de
nederlaag te Reichshofen. Hij ledigde zijn
zijn glas Chartreuse, legde zijn servet op de
restaurantstafel, gaf aan zijn kamerdienaar
bevel de kofiers te pakken en nam, twee
uren daarna, den sneltrein van Parys,
waar hij naar het wervingsbureau ging,
ter aanmonstering by een iinieregiment.
Men moge ai van negentien tot vijf en
twintig jaar het ontzenuwende bestaan
nauwkeurig omschreven wordt, een onder
werp van brandende discussie. Maar ook zij
moeten erkennen, dat het verkeerd zou zijn
te groote beteekenis te hechten aan de al
aanstonds op den voorgrond gestelde be
zoeken, die hij te Venetië wijlen koning
Humbert en later diens zoon koning Victor
Emmanuel heeft gebracht. Immers te
Venetië stond hij ais kardinaal pa triark tegen
over zijn wettigen vorst, daar het vroegere
Lombardisch Venetiaansche koninkrijk op
wettige wijze aan den koning var. Sardinië
is gekomen te Rome staat hij echter als
Paus-Koning tegenover den overweldiger
van den Kerkelijken Staat en zal hij blijven
protesteeren tegen de onrechtmatige bezet
ting van Rome dit blijkt hij feitelijk reeds
te hebben gedaan.
De Romeinscbe bladen melden namelijk
De minister-president Zanardelli heeft aan de
prefecten een telegram gestuurd, behelzende
dat, aangezien de nieuwe opperpriester zijne
verkiezing niet (aan de regeering) heeft
medegedeeld, staatsambtenaren niet tegen
woordig kunnen zijn bij de kerkelijke
feesten ter viering der verkiezing.
Ook het feit, dat de nieuwe Paus zijn
eersten zegen gegeven heeft niet van de
buitenste, maar van de binnenste loggia der
Vaticaansche basiliek, waartoe de wach
tende schare in de kerk moest worden
gelaten, bewijst, dat bij zijne positie be
schouwt, zooals die door Pius IX en Leo
XIII is opgevat, nl. te zijn de gevangene
van het Vaticaan, daar hij zedelijk ge
dwongen is zich met buiten het apostolisch
paleis te begeven. Het praatje daarbij thans
weer door de Tribuna gemaakt, dat Pius X
den zegen wilde geven van de buitenste
loggia, maar dat mgr. Merry del Val hem
dit uit het hoofd praatte, kunnen wij veilig
laten voor hetgeen het is.
Volgens dezelfde Tribuna, die steeds
het air aanneemt meer dan anderen inge
licht te zijn, heeft de Oostenrijksche kar
dinaal er zijn er n.b. meerdere geen
veto uitgesproken, maar het verlangen te
kennen gegeven van zijne regeering, dat
geleid hebben van een jongen fat, men
moge den geest hebben verstompt in de
stallen der wedrenne of in voor het karakter
nog al gevaarlijker plaatsen, toch zijn er
omstandigheden, waarin men niet kan ver
geten, dat Enguerrand van Wardimond aan
de pest is gestorven te Tunis, dezelfden
dag als de H. Lodewijk, dat Jean de
Wardimont gedood is te Fontenoy bij eene
flankbeweging der koninklijk lijfwacht. De
jonge hertog voelde het bloed naar het hoofd
stijgen en onderging den smadelijken indruk
van een oorveeg, bij de tijding, dat een slag
was verloren door de Franschen op Fransch
grondgebied.
Daarom was Henry de Wardimont,
fusilier hij het aderde" van het atweede"
regiment en lid van de jockeyciub, met
zijne companie op de voorposten, achter
de verschansing van Nantes-Brugère, een
in der haast versterkte plaats, en onder
bedekking der kanonnen van het nabijge
legen fort.
't Was in de eerste dagen van November
1870.
De positie was hachelijkeen weg b eplant
de keus van het conclaaf viel op een
kardinaal, die niet besloten was, de politiek
van het Vaticaan voort te zetten, met name
ten aanzien van Italië.
Naar de Tiibuna verder beweert, waren
Oostenrijk en Duitschland het hierin eens.
Het Giornale dTtalia zegt, dat het veto
van Oostenrijk tegen de verkiezing van
kardinaal Rampolla Zondag-ochtend tele
grafisch kwam, wat reden geeft tot de
onderstelling dat Oostenrijk kennis droeg
van de voorafgegane stemmingen.
Overigens worden reeds een aantal praatjes
te niet gedaan, die omtrent den nieuwen
Paus waren verspreidHet is volkomen
onjuist, dat Pius X de Fransche taal niet
verstaat. In tegenstelling met hetgeen ver
teld is, zou de Paus niet zijn roode kardi
naalsmutsje aan mgr. Merry del Val gegeven
hebben ten teeken van diens verheffing
tot kardinaal. Het is trouwens beslist
onjuist, dat de traditie zou meebrengen, dat
de nieuw gekozen Pausen hun kardinaals
mutsje overreiken aan den secretaris van
bet conclaaf, die hun het witte mutsje
aangeeft. Leo ;XIII heeft dat evenmin als
Pius X gedaan.
Omtrent den datum der kroning van den
Paus loopen de berichten uiteen. Reuter,
die gister avond seinde, dat zij op 8 Decem
ber (het begin van het jubeljaar van Maria's
Onbevlekte Ontvangenis) was bepaald, seint
thans, dat ze toch weer ambtelijk vast
gesteld is op 9 Augustus (a. s. Zondag) ir.
de basiliek van St. Pieter. Waarschijnlijk
zou, volgens genoemd telegraafagentschap,
's Pausen conclavist, mgr. Bressan, tot
secretaris van den Paus benoemd worden.
De kroning doet niets af of toe aan de
volmacht des Pausen deze is opperpriester
vanaf de keuze en aanvaarding en de
kroningsplechtigheid kan dus gevoegelijk
worden uitgesteld tot een geschikt tijdstip.
De Paus gebruikt gewoonlijk de dagen
vóór de kroning om de voornaamste ambte
naren voor zijne regeering te benoemen,
maar hij vaardigt geene bullen uit en
bepaalt zich tot aan den kroningsdag tot
met knotwilgen en door diepe slijksporen
doorsneden, slingerde zich tusschen de
vlakke velden der voorstad en aan den
rand van dezen weg, bevond zich een ver
laten bierhuis, een soort van landhuis, waar
de soldaten hun bivak hadden opgeslagen.
Eenige dagen te voren had men daar
slag geleverd. De mitrailleuse had eenige
der jonge boomen van den weg tot splinters
geslagen, en alle droegen op hun bast de
blanke sporen der kogels. Wat het huis
betreft, zijn aanblik wekte afgrijzen het
huis was door een bom besplinterd, de
muren, met wingerd begroeid,schenen met
bloed te zijn bestreken.
De priëeljes, van dak beroofd onder hun
net van zwarte twijgen, het meengeworpen
potspel en de opschriften bij de deur, door
de kogels geschonden aCabinets de société"
sAbsinth-Vermouth." »Wijn a 60 cents de
liter" die een dood konijn omlijstten, dat
op een uithangbord, boven twee billard-
queuen door een band samengebonden, stond
geschilderddat alles herinnerde met een
wreede ironie aan de vreugde, welke er
eertijds des Zondags heerschte.
eenvoudige breven, die hij met den visschers-
ring bezegelt.
Na de kroning neemt de Paus bezit van
St. Jan van Lateranen als kathedraal van
Rome en patriarchale zetel der Westersche
Kerk. (Onder de tegenwoordige omstandig
heden lieten de Pausen dit namens hen
door een kardinaal doen).
Kort na zijne kroning zal Pius X zijn
eerste consistorie houden, bij welke gelegen
heid hij een allocutie zal uitspreken. Ver
volgens zal hij van zijne troonsbestijging
kennis geven aan de wereld door een
encycliek gericht aan de patriarken, aarts
bisschoppen en bisschoppen, die in vrede
en gemeenschap zijn met den H. Stoel.
Dikwijls schrijven nieuwe Pausen ook
een buitengewoon jubeljaar uit ter gelegen
heid van hun troonsbestijging om Gods
zegen over hun pontificaat af te smeeken.
Aan den Tijd wordt nog uit Rome
gemald
Toen kardinaal Sarto het conclaaf
inging, dacht hij er zoo weinig aan, tot
Paus gekozen te worden, dat hij aan pastoor
Stratimirovic, een zijner vrienden, die hem
tot aan zijn cel begeleidde, bij het afscheid
de belofte gaf»Zoodra wij den nieuwen
Paus gekozen hebben en ik uit het con
claaf kom, zal ik u dadelijk den naam
van den gekozene telefoneeren." Inderdaad
heeft paus Pius X zich zijn belofte her
innerd en heden aan pastoor Stratimirovic
doen telefoneeren»De Voorzienigheid
heeft uw vriend, die u zoozeer is toegr-
negen en dit blijven zal, met de waardig
heid van het Opperherderschap der Keik
bekleed. Hij noodigt u vriendelyk uit, hem
heden-avond te komen bezoekeD."
Zooeven hadden wij het genoegen pas
toor Stratimirovic te ontmoeten en vluchtig
te interviewen. Zijn goedig gelaat straalde
van vreugde. Wij drukten hem hartelijk
de hand en wenschten hem geluk met de
hooge eer, waartoe zijn vriend geroepen
werd.
»Ik dank u, ik dank u van harte. Maar
op mijn beurt wensch ik u en de geheeie
En over dat alles een grijze winterhemel,
waarlangs groote loodkleurige wolken
dreven een laag neerhangende, ijzige hemel.
Bij de deur van het buitenhuis zat de
jonge hertog onbsweegelijk met zijn geweer
aan den draagriem, de kepi over de oogen,
zijne verkleumde handen in de zakken van
zijn roode broek en huiverend onder zyn
schaapsvel. Aan een sombere drooraerij
gaf bij zich over, die soldaat, en met een
hartverscheurenden blik mat hij de lijn der
zien m der nevel verliezende heuveltjes, waar
zich ieder oogenblik. onder een geweldigen
donder, een rookwolk uit Kruppp's kanonen
verhief.
Eensklaps gevoelde hij, dat hij hon
ger had.
Hij knielde op den grond neder en trok
uit een zak, naast hem tegen den muur
geplaatst, een grof stuk brood en daar hij
zijn mes had verloren, beet hij er iq en at
langzaam.
(Wordt vervolgd\)A
NIEUWE SCHIED