Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
26ste Jaarg.
Zondag 30 Augustus 1903.
No. 7687.
TWEEDE BLAD
algemeen overzicht.
Bureau Boterstraat 50. Telefoon No. 85.
--- -- 4 i
PBUS TAS DIT BLAD»
Schiedam per 3 maanden
per post door geheel Nederland
Afconderlyke Nummers
f 1.50
- 2.—
- 0.05
PRIJS DER ADV ERTENTlflt
Van 16 regels
Elke gewone regel meer- 0.1#
Voor herhaalde plaatsing worden billijke overeenkomsten
aangegaan.
29 Augustus 1903.
De opstand in Turkije.
De treinaanslag, waarbij zes menschen
het leven verloren en een achttiental
werden gekwetst, is nog steeds het groote
feit van den dag, waarvan de bijzonderheden
eerst thans volledig bekend worden.
Naar de Koln. Zeit. verneemt, is het
niet de Orientexpres geweest, maar de
conventietrein, die bij Koelelu Boergas
opgeblazen is. De conventie-trein, dankt
*tjn naam aan een overeenkomst tusschen
Oostenrijk-Hongarije, Servië, Bulgarije en
de Oostersche spoorwegen, welke het
verkeer tusschen de verschillende landen
van het Balkan-schiereiland regelt. In
tegenstelling met de Orient-expres heelt
deze conventietrein wagens eerste, tweede
en derde klasse. De wagens van den
<M>nventietrein komen niet buiten de
landsgrenzen, op éen rijtuig na, dat tot
Boedapest doorloopt.
Dit rijtuig van Boedapest naar Konstan-
tinopel, was volgens de Neue Freie Presse
geheel bezet, toen de aanslag werd gepleegd.
De Zeit, verneemt uit Sofia, dat er,
onderweg waarschynlijk komitadsji's in den
conventietrein plaats hebben genomen, en
dat deze den aanslag hebben uitgevoerd.
Een der misdadigers is volgens een bericht
>an de Petit Bleureeds gepakt. De
anderen zijn echter bekend en men zal ze
vervolgen.
De aanslag op den cenventietrein is,
volgens een nader bericht uit Constantinopel,
Koeleii Boergas geschied, terwijl de
trein daar stilstond. Drie rijtuigen werden
vernield en zes personen gedood, onder
wie twee Turksche vrouwen. Van de
gekwetsten hebben er vijf zware verwon
dingen gekregen. De gewonden, een deel
der overige reizigers en de post werden
toet den Orient-Express, die in plaats van
s morgens pas 's middags te Constantinopel
aankwam, vervoerd. De overige reizigers
kwamen met den gewonen trein aan, die
in den dienst tusschen Adrianopel en
Constantinopel voorziet.
Volgens een Havas-bericht zyn een
keukenwagen een derde-klas rijtuig door
de ontploffing vernield. Een kok, twee
Turksche vrouwen, een student en een
kind moeten gedood, en o.a, drie mannen
van het treinpersoneel gekwetst zijn.
Dij de aankomst van den expresstrein
waren aan het station Sirkidzjt veel Turken
8aamgestroomd, maar de orde werd niet
verstoord.
Volgens den te Londen openbaar ge
staakte tekst der voorstellen, die het Mace
donische comité aan den Sultan en ook aan
de Europeesohe regeeringen heeft voorge-
iegd, verlangt het comité, dat Macedonië
ender een Europeesch bestuur zal komen
waarin vertegenwoordigers der bevolking
zitting hebben, en voorts dat Macedonië
door internationale troepen bezet zal worden
gehouden.
De Grieksche Macedoniërs die te Athene
woneD, hebben een memorandum tegen de
Bulgaren opgesteld en dit stuk gezonden
aan de regeering en aan de buitenlandsche
ambassadeurs.
Te Patras is dezer dagen een betooging
ten gunste van Macedonië gehouden. Dat
is echter geenszins in den smaak gevallen
van de regeering men weet, dat Ralli
er op gesteld is, goede vrienden te blijven
met de Porte en hy de Grieken en de
Turken in Macedonië tegenwoordig door
hetzelfde gevaar bedreigd dacht en de
premier moet reeds te kennen hebben ge
geven, dat hij den monarch van Patras
dadelijk zal afzetten, ais hem blijkt, dat deze
geestelijke bij de beiooging betrokken is.
Een uit Constantinopel aan de dagbladen,
gezonden telegram zegt, dat de opstand
zich snel uitbreidt in het walajet Uskub.
Te Kojale hebben vier dagen geleden de
opstandelingen en de regelmatige troepen
gedurende 11 uren met elkaar gevochten,
waarbij vele dooden en gekwetsten vielen.
Het gerucht loopt, dat de geregelde troepen
en oasj-bazoeks Kajoe binnentrokken en
de bevolking aan verschrikkelijke folterin
gen onderwerpen. In het distnct| Uskub
heerscht schrik en ontsteltenis.
Volgens draadbericht uit Constantinopel
hebben den 25n dezer de Bulgaren Neveska
aangetast, waar een garnizoen van 240
soldaten lag. De Bulgaren doodden 200 man
en wierpen rondom de stad aan den wallen
verschansingen op. Er zijn zeven bataljons
bij Neveska aangekomen en met het be
schieten van die versterkingen begonnen.
De Russische gezant Zinotjef heeft Woens
dag weer voor het eerst sedert den moord
op Rostkofski een bezoek gebracht aan den
grootvizier van het ministerie van buiten
landsche zaken.
Het heet dat Rusland en Oostenrijk-
Hongarije de terugroeping hebben verlangd
van Hilmi-pasja, den inspecteur-generaal
der hervormingen. Maar de Sultan wil daar
niet van weten, want hij vermoedt, dat
daarmede beoogd wordt de noodzakelijkheid
der benoeming van een christen-gouverneur
in 't licht te stellen,
De correspondent van de Times te Sofia
verneemt, dat het maar weinig gescheeld
heeft of er had Maandag te Uskub een
algemeenen christenmoord plaats gehad
Een Turk had eeojouderen Turk in een kroeg
vermoord, toen ontstond er een paniek en
het gerucht liep, dat de Christenen in op
stand waren gekomen. Gelukkig kwam de
Wali tusschen beiden hy slaagde er in, de
menschen tot rust te brengen en een aan
val op de christenen te voorkomen. Men
zal zich herinneren, dat een geruststellend
telegram uit Uskub het bericht van deze
troebelen reeds vooruitgeloopen heeft.;
Naar de Frankf. Ztg. uit Constantinopel
verneemt, wordt de benoeming van maar
schalk Ibrahim-pacha, bevelhebber van de
negende divisie te Seres tot opperbevelheb
ber der troepen in Macedonië, elk oogen-
blik- verwacht. Ibrahim is een man van
de daad en een vriend van beslist optreden.
Amerikaansche vice-consul niet vermoord.
Het bericht van den moord op den
Amerikaanschen vice-consui teKonstantinopel
blijkt op een vergissing te berusten.
Door een vergissing in een telegraafcode-
cijfer is gisteren gemeld zoo seint
Reuter uit Konstantinopel dat de vice-
consul der Vereenigde Staten te Beiroet
Zondag vermoord was. Dit is niet zoo. Wel
is er een moordaanslag op dien vice-consul
gepleegd, door een onbekend gebleven
persoon, die een schot loste, waarbij den
kogel zeer dicht aan den vice-consul voorbij
ging.
De wali van Beiroet bracht den vice-
consul een bezoek, betuigde hem leedwezen,
en gelastte het nemen van maatregelen om
den schuldige op te sporen,
Men verzekert te Washington, dat als
Turkije niet onverwijld voldoet aan de door
Amerika gesteide eischen, aan het smaldeel
zal worden gelast een of twee havens te
nemen en deze bezetting te houden tot dat
aan de eischen voldaan is. In dat geval zal
de Amerikaansche gezant heengaan en de
Engelsphe ambassade belast zijn met het
waarnemen der zaken.
Volgens draadbericht uit Nizza is het
Amerikaansche smaldeel gisteren-ochtend
8 uur vertrokken van Ville Franche met
Genua als bestemming, van waar het
waarschijulyk heden avond naar Beiroet zal
stevenen.
Veertig Turksche officieren en een
aantal burgerlijke ambtenaren beschuldigd
deelgenomen te hebben aan uitspattingen
te Kroesjevo, zijn naar Konstantinopel
ontboden om zich te verantwoorden.
Reuter seint, dat er onder het garnizoen
van Saloniki gisting heerscht. De Haven,
aldaar onder de wapens geroepen, gedragen
zich als basji-bazoekszij maken zich
dagelijks schuldig aan diefstallen.
Te Weenen loopt het gerucht dat een
verbond tusschen Turkije en Griekenland
ophanden is. In geval van oorlog zouden de
vereenigde troepen gesteld worden onder
het opperbevel van een Turkschen generaal,
terwijl de vloten onder een Grieksche n
admiraal komen.
De Amerikaansche vice consul te Beiroet,
moet Magelssen heeten, van Hollandsche
afkomst, en in Minnesota geboren zijn zijn
vader was predikant.
Enkele uren voordat het telegram van
den Amerikaanschen gezant te Constanti
nopel, Leishman, te Washington aankwam
ontving het ministerie aldaar bericht uit
Boston, dat er een poging tot brandstichtin g
was gedaan in het Euphrates-college. Het
bestuur der Amerikaansche zending vreest,
dat het leven van de 1500 Amerikanen in
Turkije in gevaar verkeert.
Een oordeel over Pans Pius X.
Louis Olivi, een professor van naam in
de rechtsgeleerdheid aan de Universiteit
van Modena, behoort tot de persoonlijke
vrienden van Paus Pius X. Hij kent dezen
sinds 1864. toen de abdé Sarto de zielen-
zorg uitoefende in een plattelandgemeente.
»Ik heb hem toen", aldus verhaalt hij,
sTreviso een feestpredikatie hooren houden
over den H. Antonius van Padua, en zijn
woord wekte in mijn jeugdige ziel de
eerste geestdrift. Later trof mij bijzonder
een andere predikatie van hem, over het
H. Hart. Ook herinner ik mij, verscheiden
zijner vastenpredikaties te hebben bijge
woond. Hij was de geachte redenaar bij
allen. Hij zette zijn onderwerp duidelijk
uiteen, ontwikkelde fijn en in keurigen
vorm zijn bewijzen, de aandacht boeiend,
het gemoed treffend, den geest overtuigend.
Op den kansel scheen hij als een heilige,
die geïnspireerd was.
»Wij spraken dikwijls met elkaar. Ik
herinner mij nog goed, hoeveel bekommer
nis hem zijn benoeming tot bisschop
veroorzaakte. Ik ken hem als een oprecht-
bescheiden man. streng en onverzettelijk,
wat de geloofsleer betreft, maar daarbuiten
altijd bereid, om uw inzicht en uw beter
oordeel in deze of gene zaak recht te doen
wedervarentegen allen, tegenstanders
zoowel als vrienden, vervuld van groote
beminnelijkheid, een man, zooals Sint-
Paulus dien verlangt in zijn brieven. Alleen
zijn tegenwoordigheid dwong eerbied voor
hem at, en was als een aansporing om
goed te doen. Over den strijd, die de
maatschappij verontrust' sprak hij met
blijmoeiligen ernst. Zijn wetenschap was
geadeld door zijn hooge deugd en door
zijn liefde tot den naaste. Zijn hart is
eenvoudig en rem als dat van een kind J
Het spreekt uit al zijn woorden en uit
geheel zijn wezen."
De Kerkvervolging in Frankrijk.
Gisteren-ochtend zijn te Sables d' Olonne
de paters Redemptoristen uit hun klooster
verdreven door de militaire macht. Er was
een groote menigte op de been, die »Leve
het leger! Leve de paters 1" riep. Uit het
klooster en den tuin werd op de indringers,
die de deuren rammeiden en over de muren
klommen, door leeken geworpen met dak
pannen en steenen. De paters verschansten
zich op het dak, doch werden genoodzaakt
eraf te komen, toen de pompiers de brand
slang erop rjchtte. Eenige personen werden
gearresteerd.
Spoorwegramp,
Bij Udine (Noord-Italië) had gisteren een
botsing plaats tusschen een trein, die
militairen vervoerde en een goederentrein.
Er werden 9 personen, onder wie een
kapitein, gedood en 45 gewond. Zij werden
naar Udine overgebracht. Men gelooft, dat
er in 't geheel 80 gewonden zyn.
NIEUWE SDU
E COURANT
