De Engelsche tariefkwestie.
Onlusten te Madrid.
B1N3ÏE5 LA5D.
Uitvoering der Suikerwet.
Tegen de Drankwet.
Optische verschijnselen.
brEMËNttl) NIEUWS.
In verband daarmede wordt in herinnne-
ring gebracht, dat de Paus onlangs het
nieuw-opgerichte apostolische vicariaat in,
het Oebangi-gebied (Fransch Congo), niet
aan paters van den H. Geest, maar aan
Italiaansche missionarissen heeftopgedragen.
Hetzelfde blad meldt, dat Combes ook
de sluiting bevolen heeft van een groot
aantal instellingen der Lazaristen.
De Diamant-industrie.
De Antwerpsche diamantbewerkers hebben
hun patroons een besluit van de Internatio
nale Liga van diamantbewerkers medege-
gedeeld, onlangs te Parijs genomen, waarbij
beginnende met 3 Jan. de 9-urige werkdag
op alle werkplaatseu in de heele wereld
moet worden ingevoerd. De Antwerpsche
diamantbewerkers zullen algemeen staken
als deze verandering niet zal geschieden.
In het voorbericht van een boek, waarin
zijn redevoeringen over de fiscale kwestie
herdrukt worden, stelt Chamberlain voor, de
tariefkwestie te laten uitmaken door een
volksstemming, gelijk het referendum in
Zwitserland.
Studenten hebben eergisteren op ver
schillende punten van Madrid betoogingen
gehouden tegen Villaverde en ten gunste
van Salmeron. Voor een gebouw der
Jezuïeten kwam het tot een vechtpartij;
ten slotte dreef de politie de menigte
uiteen en nam verscheidene onruststokers
gevangen.
Door Armeniërs vermoord
Aartsbisschop David, van het Russische
klooster te Etschmiadsin, is door Armeniërs
om het leven gebracht. De moordenaars
vluchtten. In Trans-Kaukasië moet zich een
revolutionair complot hebben gevormd, dat
30 Russische ambtenaren »ten doode opge
schreven" heeft.
Aziaten in Afrika.
Naar de Times uit Johannesburg verneemt,
is de werklieden-commissie, ten aanzien
der voornaamste kwestiën niet tot eenstem
migheid gekomen, maar volgens geruchten,
die eergisteren-middag in de Londensche
City liepen, zou de meerderheid der
commissie zich voor den invoer van Aziaten
verklaard hebben.
TWEEDE KAMER.
Zitting van \rijdag 20 November.
Bij den aanvang der zitting werden ver
schillende kleine wetsontwerpen, waaronder
dat »tot toekenning van een subsidie uit 's
rijks schatkist ten behoeve van de droog
making van plassen onder Reeuwijk en
Sluipweg en dat tot grenswijziging tusschen
de gemeente Rotterdam en Hillersberg
aangenomen, bij welk laatst ontwerp de
minister van Binnen 1. Zaken ee-
nige vragen in het verslag gedaan, beant
woorddedaarbij mededeelende, dat Ter
Brogge in de zesde klasse van de kieswet
tabel blijft opgenomen. Dat ontkiezering op
groote schaal zou plaats hebben, achtte de
Minister niet bewezen, maar wanneer dit
zoo is, dan komt dit door het stelsel van
de kieswet, die gewijzigd de ontkiezering
zou kunnen tegengaan. Niet door het
opnemen van exceptioneele bepalingen wil
de minister daartoe meewerken.
De heer van der Velde wees nog op
den invloed die dit en dergelijke wetsont
werpen op de werking van de Drankwet,
het kiesrecht en de financieele verhoudingen
van kleine gemeente heeft. De kleine
gemeenten mogen niet onder de vlag van
het algemeen belang worden opgeofferd.
Hij raadtonzichtigheid aan bij het indienen
van grenswijzigingsontwerpen, waartoe deze
regeering z. i. te dikwijls overgaat.
Tegen dit verwijt kwam de minister
op onder opmerking dat alleen grenswijziging
wordt voorgesteld, wanneer de omstandig
heden daartoe dringen. Overigens zal hij
een spoedige inwerking-treding van dit
wetsontwerp waarnaar de heer v. d.
Velde nog vroeg bevorderen.
Daarna werd voortgezet de behandeling
van de
Indische begrooting.
De heer de Waal Malefijt dankte
voor de toegezegde regeling van den rechts
toestand der Inlandsche christenen, die naar
hij hoopte spoedig tot stand zou worden
gebracht. Nagaande den financieelen toe
stand van Indië in de laatste 10 jaren,
kwam spreker tot de conclusie dat er geen
aanleiding is te spreken van een scnier
wanhopigen toestand, ai erkent hij dat een
voorzichtig beleid noodzakelijk is,
Wel leverde die 10 jaren een tekort van
77 millioen, maar men beschouwe dit tekort
in het licht der feiten.
In die tien jaren werden de groote uit
gaven gedaan voor den Atjeh-oorlog, voor
de Soiovailei, de koffiecultuur en bovendien
voor den aar.leg van spoor en tramwegen.
Zij, die zuike pessimistische beschouwingen
hielden, verzuimden de middelen tot ver
betering aan te geven. De financiën kunnen
alleen verbeterd worden, door versterking
van de financieele draagkracht der Indische
bevolking, en verder streve men naar
bezuiniging. Lang is al gesproken over
hulp van Nederland aan Indië, maar het
bleef steeds bij woorden. Deze minister kwam
met een daad het verleenen van een
renteloos voorschot aan Indië hetgeen
spr. ten zeerste toejuicht.
Tegen den vorm van hulp verleenen kan
men bezwaren aanvoeren en bijv. liever een
bijdrage aan Indië hebben gewenschtdie
bezwaren mogen echter niet overwegend
zijn, waar men het er over eens is, dat
Nederland Indië' moet helper., lntussehen,
om den toestand tusschen de Indische en
Nederlandsche financiën zuiver te houden,
moet men de zaak beschouwen als buiten
gewone hulp voor buitengewone doeleinden.
Spr. komt ten slotte op tegen de koele
wijze, waarop men in Indië die hulpver
leening heeft ontvangen.
In verband met den financieelen toestand
van Indië zou de heer V e r h e v wenschen
een openbare meer speciale voorbereiding
van de begunstiging in Indië.
Dat het Indisch bestuur geen voorstellen
en in het algemeen zoo weinig deed voor
de verbetering van den oeconomischen toe
stand, schreef spr. toe aan de wijze waarop
in Indië het regeeringssyssteem werkt. In
verband daarmede betoogde hij de wensche-
lijkheid van de instelling van een Kolonialen
Raad, om de Regeering van advies te dienen.
Verder drong spr. aan op bezuiniging,
hoewel hij erkende, dat de Minister de
uitgaven van leger en marine binnen be
perkte grenzen heeft gehouden en oordeelde,
dat Nederland moet betalen de verdediging
van Indië tegenover een buitenlandschen
vijand. Spr. huldigde Van Heutsz, die den
dank der natie verdient.
De heer De Savornin Lohman
nam op gezag van hen, die Indië kennen
aan, dat de toestand er treurig is en krach
tige hulp noodig. Is dit zoo dan een van
beidenof wij die voogden zijn, moet onze
onmacht erkenuen en de koloniën overdoen
om het geld dat wij er voor maken tot
verlaging/van eigen belastingen te gebruiken,
of wij moeten om Indië te helpen uit eigen
middelen putten. Spr. wil het laatstevroe
ger heeft de jongere broeder (Indië) ons ge
holpen, thuis moeten wij hem helpen, liefst
met een bijdrage, waaraan hij de voorkeur
geeft boven het geven van een renteloos
voorschot.
Maar als wij hulp moeten verleenen, dan
behooren wij te weten of wij die betalen
kunnen en om dit te weten, moeten wij een
algemeen plan hebben en zeggen uit welke
belastingen wij die hulp zuilen verleenen.
Eischt hij dus een plan, hij verzet zich daar
om met tegen den post, welke thans op de
begrooting staat. Hij beschouwt die post
als iets geheel aparts staande buiten het
algemeen plan. Zoo men aan dien post dat
karakter geeft en de Minister zegt, dat hij
het niet zonder bedenking tegenover Indië
vindt, dien post terug te nemen, dan stemt
bij voor. Hij stelt echter een voorwaarde:
de minister moet zeer beslist zeggen, dat
hij met een plan zat komen.
De heer Bos gaf evenzeer de voorkeur
aan het geven van een bijdrage boven een
renteloos voorschot, al acbtte hij het niet
ondenkbaar, dat hij na een 20 jaar voor
Indië weer eens een andere tijd aanbreekt.
Do heer Van der Zwaag wees er op,
dat de heer De Waal Malefijt een nieuwen
koers constateerde, terwijl de Minister dien
juist erkent. Uit niets olijkt echter nog
van een nieuwen koers enjvoor exetase over
de daad van den Minister is geen reden.
De heer Van Kol becijferde, dat om
Indië te helpen noodig zijn 105 miliioen
in eens voor productieve rentegevende uit
gaven, waarvoor geleend mag worden en
50 miilioen jaarlijks voor gewone uitgaven,
waarvoor met geleend mag worden en wel
34 miliioen voor meerdere uitgaven, 8
miliioen ter voorziening in het chronisch
tekort en 8 miliioen wegens het wegvallen
van enkele inkomsten. Later kwam hij
echter te zeggen, dat wij met 30 miliioen
meer per jaar konden volstaan.
Hoe men aan dat geld moet komen
Wel 't is doodeenvoudig. Hij wil Java,
Sumatra, Banka, Billiton, Bali en Lombok
houden, maar onze bezittingen oostelijk van
de straat Lombok aan een andere mogend
heid verkoopeneen heel orgineel plan,
waarvoor hij echter zelf wel geen steun in
de Kamer wachtte.
De heer Van Limburg Stirum
bracht hulde aan de werkzaamheid van den
Minister, met wiens plannen spr. aanvan
kelijk niet tevreden was, maar na het
antwoord van den Minister kon spr. wel
meegaan en wei voornamelijk omdat de
maatregel slechts een voorloopig karakter
Zal hebben. Spr. heeft tegen het voorschot
geen bezwaar, mits de Minister een vast
plan indient.
De heer Vau Raalta betwijfelt of,
indien de Minister zijn voorstel handhaafde,
het technisch wel in orde is- Het gebruik
van het voorschot is toch zoowel wat het
onderwerp als het bedrag betreft, aan
grenzen gebonden. Spr. geeft een formeeie
wijziging in overweging, waardoor het ge
vaar wordt ondervangen.
De algemeene beraadslagingen liepen
hiermede ten einde. Maandag half twee
zal de Minister van Koloniën antwoorden,
terwijl dien avond te 8 uren de vergadering
wordt voortgezet.
Het Staatsblad no. 277 bevat een Kon.
Bosluit van den 12den November 1903,
houdende aanvulling van de Koninklijke
besluiten .van 14 Augustus 1897, no. 44
(Staatsblad no. 194) en 8 December 1898
(Staatsblad no. 265) toa uitvoering van art.
4 der Suikarwet.
Bet besluiten strekt om met uitbreiding
van voormelde Koninklijke besluiten, Vlaar-
dingen aan te wijzen alt losplaats en kantoor,
bedoeld bij art. 4 der Suikerwet.
H. M. de Koningin-Moeder kwam gisteren
middag te 4 u. 44 per extra trein op 't
Loo aan, op 't perron begroet door H. M.
de Koningin en Prins Hendrik, benevens den
burgemeester. Het vorsteiyk gezelschap
begaf zich per rijtuig naar het paleis.
Z. K. H. Prins Hendrik heeft zich gisteren
ochtend met zijn gevolg ter jacht begeven op
de landgoederen van baron van Paliandt van
Roosendaal. De jachtgezelschappen veree
nigen zich bij Woeste Hoeve. De Prins
keert 's avonds naar Het Loo terug, waar
Woensdag en Donderdag jachtpartijen
zullen worden gehouden.
De nieuwe Belgische gezant Guillaume
is weer uit 's-Gravenhage vertrokken om
in den loop van Decemder terug te keeren
ter aanbieding zijner geloofsbrieven aan de
Koningin,
De Eerste Kamer zal zich na bare bij
eenkomst in de volgende week hoofdzakelijk
bezig houden met het afdeehngsonderzoek
o. a. van de wijziging der milietiewet en
met de openbare beraadslaging vaneenvou-
weijes.
In het begin van December zal zij dan
waarschijnlijk de militiewet en andere
ontwerpen behandelen en de Indische be
grooting in de sectiëu onderzoeken.
Aan de Tweede Kamer is een adres ge
zonden door de heeren P. J. A. Chrispijn
c.s., likeurstokers en grosiers in gedistilleerd
te Amsterdam, houdende bezwaren tegen
enkele bepalingen in het onwerp Drankwet.
De firma is huurder of eigenaar van
meer dan één zaak met vergunning, die
worden gedreven door loontrekkende be
dienden. Het ontwerp nu bevat de bepaling
dat slechts één vergunning aan ééu persoon
wordt verleend, dat de vergunninghouder
niet langer dan 3 maanden buiten het pand
mag wonen, waarop de vergunning is ver
leend. Voorts wijzen adressanten nog op
eenige andere voor hun bedrijf belemmer-
rende bepalingen
Redenen waarom zij zich tot de Kamer
wenden met eerbiedig verzoek, dat het haar
behagen moge medewerking te ontzeggen
aan het in het leven roepen van een wet
welke zóó weinig rekening houdt met de
praktijk, dat honderden gezinnen broodeloos
zouden worden, dat duizenden guldens
schade aan ondernemingen van allerlei aard
zouden worden berokkendeen wet zoo
onsympathiek aan een vredelievend volk, dat
zij reeds bij voorbaat door alle weldenken-
den veroordeeld is en gedoemd zoude zijn
om op duizenderlei wijzen te worden over
treden en ontdoken.
Naar het Vad. verneemt, is de intrekking
in de vergadering van Woensdag j.l. van
de wijziging van art. 109 der militiewet,
betreffende het blijvend gedeelte, minder
het gevolg geweest van de daartegen in
de openbare vergadering der Tweede Kamer
gevoerde oppositie, dan van verzet in de
gelederen der rechterzijde ontstaan en
waarvan de Regeering kennis was gegeven.
Men had zoo heet 't een motie van
orde gereed om, wanner de Min. van Oor
log weigerde het art. terug te nemen, de
behandeling van het wetsontwerp te verda
gen. In die omstandigheden besloot de
Minister, na een langdurig overleg met zijn
ambtgenooten, de wijziging liever prijs te
geven.
Bjj het bestuur van den Nederiandschen
Bond van gemeente-ambtenaren is ingeko
men een uitvoerig rapport van de door dat
bestuur benoemde commissie van advies
omtrent sommige wijzigingenen aanvullingen,
die in de gemeentewet dienen te worden
aangebracht. Leden dier commissie waren
de heeren dr. A. Pekelharing, voorzitter
Knottenbelt, Roovers, Meelis, en Elenbaas,
secretaris.
In verband met het voorkomen van ver
scheidene gevallen van typneuse koorts in
Wormerveer zijn vanwege de vereeniging
Volksgezondheid, in overleg met den inspec
teur voor de volksgezondheid, aan de
scholen en aanpiakbordeu biljetten aange
plakt, waarbij dringend wordt aanbevolen;
om de melk niet anders dan gekookt te
gebruiken en geen sloot- of Zaanwater te
gebruiken tot bet reinigen van eetgereed-
schap, melkemmers, groenten, ooft, enz.
De gemeenteraad van Alkmaar heeft
afwijzend beschikt op een verzonk van de
atd. Alkmaar van den »Algem. Nederl.
Typografenbond", om hij net aanbesteden
van gemeentedrukwerk in de bestekken
bepalingen omtrent loon en arbeidsduur op te
nemen.
Donderdag-namiddag werd te Zuften een
halo rondom de zon en daarna de dubbele
zon gezien. De eerste bestond uit den kleinen
kring met den daaraan rakenden boog, de
laatste, in verband met de bolle zijde naar
het hemelhcnram gekeerd. Ook waren de
beide levendig gekleurde bijzonnen zicntbaar,
alsmede een witte lichtzuil, zoowei op als
onder de zon.
Verder vertoonde zich omtreeks 3 uur,
gedurende een viertal minuten in de veder-
laag wolken een volledig goed gevormd beeld
der zonneschijf, dat op de ware zou rustte
en evenals deze een gele tint bad.
Ook was de planeet Jupiter 's avonds
geruimen tijd omgeven door een ring ter
grootte van ongeveer een derde der volle
maanschijf, oranje met smallen rooden
buitenraud. (Z. Ct.)
In de gemeenten Odoorn en Sleen (Drente),
welke door het Oranjekanaal worden door
sneden, komen in gezinnen, die in de
nabijheid van dit kanaal wonen en van het
water daaruit gebruik maken, gevallen vaa
typhus voor. Men vermoedt, dat het kanaal
water besmet is door een doortrekkend
vaartuig, weshalve bij het gebruik de
grootste voorzichtigheid wordt aanbevolen.
Aan het commissariaat van politie aan
de Nieuwe Haven te 's-Gravenhage werd
door iemand aangifte gedaan- dat nem °P
het Spui door een onbekende een aalmoes wa3
