Generaal Tan Zijl.
De Boeren-generaal Van Zijl hield gisteren
avond te Brussel een voordracht waarin hij
de tragische episoden schetste van den
Zuid-Airikaanschen oorlog. Hij besloot met
te zeggen, dat hij vertrouwen had in de
toekomst. Een volk, verklaarde hjj, dat de
vrijheid zoo bemint, dat het zich opoffert
om deze te verdedigen, kan niet verdwjjnen.
De geschiedenis van het Boerenvolk is nog
niet geëindigdzij zal nog glorierijke blad
zijden opleveren 1 Na de vergadering werd
een collecte gehouden.
De Russische socialisten.
De Londensche Times deelt mede, dat
de Russische socialistische partij in ge
heim nationaal congres vergaderd, een
comité van actie heeft gekozen, het blad
Iskra als officieel partijblad erkend en een
ongeveer gelijkluidend program heeft opge
steld als van de andere socialistische par
tijen van het vasteland. De Times voegt
er aan toe, dat het congres de propaganda
door de daad veroordeelde, omdat deze
gevaarlijk is voor de inteileetueele ontwik
keling der personen, die een economische
gelijkheid wenschen.
De aanvoerder der Boxers.
Prins Tuan, de bloeddorstige aanvoerder
der Boxers, die uit het Rijk gebannen was
tengevolge der gebeurtenissen in 1900, is
te Peking teruggekeerd, waar hij door de
Keizerin goed werd ontvangen. Hij zou haar
voorgesteld hebben de Russen uit Mant-
sjoerije te verdrijven, maar de souvereine
wees het voorstel voor het oogenblik van
de hand na overleg met hare hoogwaar-
digheidsbekleeders.
Onlusten in Korea.
De Amerikaansche regeering zal een
oorlogschip, vermoedelijk de kanonneerboot
Wilmington, naar Korea zenden, op verzoek
van den Amerikaanscheo gezant te Seoel,
die mededeelde, dat er veel onrust is ont
staan door de onlusten in Korea.
De zaak—Drucker.
De zaak van onzen vroegeren landgenoot
Adolf Drucker wekt te New-York geweldig
opzien. Alle bladen maken kolommen vol
tegenstrijdige lezingen openbaar. Dejustitie
moet intusscben vast besloten zijn, de zaak
uit te vorschen, waartoe Drucker's lijk
schouwing op morgen zal bijdragen. De hospi
taaldokters houden staande, dat Drucker
een natuurlijken dood is gestorven, maar twee
personen, onder wie een geneesheer, die
het lijk schouwde, rapporteeren, dat de
neus en het kakebeen gebroken zijn en
andere kneuzingen aan het lijk zijn waar
te nemen, die doelen op een gewelddadigen
dood.
Stads- en Gewestelijk Nieuws.
Schedau. 17 December 1903.
Aanbesteding.
Door B. en W. dezer gemeente werd
heden-middag ten raadhuize aanbesteed:
de levering van de voor 1 Januari 1904 tot
31 December 1906 voor de gemeente be-
noodigde schrijf-, bureau- en schoolbehoeften,
leer- en leesboeken, atlassen enz., alles in
een perceel.
Ingekomen waren 2 inschrijvingsbi jetten,
en wel van de heeren G. O ié ad f 1679.88
en J. A. de Heer ad f 2439.09
De gunning werd aangehouden.
Meldden wij gisteren, dat het stoom-
tramverkeer over de Albrechtsbrug gestremd
was, thans vernamen wij, dat hoogstwaar
schijnlijk dat verkeer met eerder dan Zater-
oag zal kunnen hervat worden.
Hei is gebleken, dat de brug een geheele
vernieuwing moet ondergaan.
Dinsaag-middag viel de ruim 60 jarige
Jan van der Vis te Overscoie, die als op
perman werkzaam was aan een in aanbouw
zyna woonhuis van den heer J. Van Dam
op de Zestienhovensche kade aldaar, van
een stelling, met het gevolg, dat hij op een
hardsteenen drempel terecht kwam. Door
eenige werklieden werd hij opgenomen en
naar zijn woning gebracht, waar de inmiddels
ontboden dr. Donkersloot constateerde, dat
de man drie ribben gebroken had.
De dader van den mislukten moordaanslag
te Rotterdam, J. G. uit de Crispijnlaan
aldaar, heeft verklaard geen oogenblik het
denkbeeld gehad te hebben om juffrouw S.
I'letsel toe te brengen. De revolver
kocht hij, omdat hij dacht haar op zijn
zeereis noodig te kunnen hebben, en evenals
den dolk nam hij ook de revolver mede
naar die juffrouw, alleen om haar de wapens
te laten zieB. Bij het afscheid nemen moet
het wapen, naar hij veronderstelt, bij ongeluk
zijn afgegaan.
Het kogeltje is inmiddels teruggevonden
in een bloemenmandje, dat hing aan de
veranda, aan de achterzijde van het bene
denhuis in de Erasmusstraat.
Begaan met het lot der schipperskinde
ren, die wegens het onvaste van hun
woonplaats geen onderwijs kunnen genieten,
is te Rotterdam eene vereeniging gesticht,
die, zoo het Z. K. H. goeddunkt, den naam
zal dragen van «Prins Hendrikstichting"
en wier doel het is één of meer Tehuizen
op te richten voor schipperskinderen, die
in den leeftijd zijn, dat zij onderwijs
moeten ontvangen, en om, zoo dit mogelijk
blijkt, daaraan een school te verbinden,
uitsluitend bestemd voor schipperskinderen.
Na een feestelijke installatie is de nieuw
benoemde burgemeester van Vlaardinger-
Ambacht, de heer H. de Bordes, met
algemeene stemmen benoemd tot secretaris
der gemeente en tot ambtenaar van den
burgerlijken stand.
Ter eere der installatie was de gemeente
in viaggentooi en was er feest voor de
kinderen. De afgetreden burgemeester
werd in gloedvolle woorden herdacht.
In het Westland wordt vanwege het
departement van Waterstaat, Handel en
Nijverheid onderzocht of het mogelijk is
een telefoonnet aan te leggen voor het ge
heele Westland met intercommunale aan
sluiting. Dit is natuurlijk een zaak van groot
beiang èn voor de tuinders èn voor de
kooplieden op de talrijke veilingen.
BINNENLAND.
TWEEDE KAMER.
Zitting van Woensdag 16 December.
Staatsbegrooting.
Aan de orde is de Begrooting van Bin-
nenlandsche Zaken.
De Minister, beantwoordende de
sprekers, die gisteren aan het deöat over
de afdeeling lager onderwijs deelnamen,
constateerde, dat dit debat tusschen Rechter -
en Linkerzijde over bijzonder en openbaar
onderwjjs zich over en weer kenmerkte
door welwillendheid en belangstelling.
De Minister handhaafde met betrekking
tot de spelling het standpunt der Regeering.
Zoo lang de spelling van De Vries en Te
Winkel nog door de overgroote meerder
heid des volks wordt gebruikt, moet de
overheid die spelling gebruiken en ook in
de school doen volgen. Van het particulier
inzicht ven een onderwijzer mag het niet
afhangen welke spelling in de school ge
bruikt zal worden, en bij de onderwijzers
examens zal de candidaat in elk geval het
bewijs moeten leveren, dat hij voldoende
van de spelling van De Vries en Te Winkel
op de hoogte is. De Minister erkent, dat
in de regeling van het schooiopzicht ver
andering wenschelijk is. Maar bij het
bestaande verschil van opinie kan daartoe
met worden overgegaan. De Minister bracht
openlijk den dank der Regeering aan den
gisteren aangevallen schoolopziener Renesse
voor diens kalm, bezadigd en beleidvol
optreden te Apeldoorn.
Voor het brengen van eenheid van
hoofdacte-examen in verschillende inspectiën
weet de Minister vooralsnog geen middel.
Getracht moet worden naar geleidelijke
inkrimping der schoolklassenechter moet
met omzichtigheid worden te werk gegaan,
want de grootte der klassen te brengen op
25 kinderen zou 8 millioen kosten. De
Minister, besprekende de schoolvergade
ringen, zette nader zijne meening uiteen,
dat het schoolbestuur berust bij het
schoolhoofd.
In net in toepassing brengen der bena
ming «schoolhoofd" lag reeds op zich zelf
een verscherping van het monarchale denk
beeld. Controle op de wijze van aanwenden
der subsidiën aan het bijzonder onderwijs
is niets, mits aan het vrije karakter der
scnool met wordt tekort gedaan. De Re
geering wil zooveel mogelijk doen, om vol
doende schoolruimte aan te bieden echter
in sommige gevallen staat de Regeering
tegenover overmacht, als gevolg van ver
meerdering der bevolking en de bepalingen
der leerplichtwet.
De Minister erkende de wenschelijkheid
eener wettelijke regeling der verlofstracte-
raentenmaar de zaak behoeft nadere
overweging. De Leerplichtwet bevorderde
het schoolbezoek, maar doet in andere
opzichten schade aan het onderwijs. Her
ziening is dus noodig, maar eerst wil de
Minister volkomen op de hoogte van de
werking der wet zijn. Uit de lager onder
wijswet zelve valt reeds op afdoende wijze
af te leiden, dat de onderwijzer niet slechts
in de school ambtenaar is.
Het gedrag van de onderwijzers, die aan
de stakingsbeweging deelnamen, was met
waardig en hun ontslag kan van den Mi
nister geen besluit uitlokken, gegrond op
de overwegingen, dat door de gemeente
besturen gehandeld is in strijd met de wet
of het algemeen belang.
Steun van gemeentewege aan particuliere
vereemgingen voor verstrekking van voeding
en kleeding aan havelooze kindereu keurt
de minister goed. Minister is voorstander
van progressie schoolgeldheffing kosteloos
onderwijs gaat niet, ook met het oog op
de enorme kosten.
De Voorzitter wees op de weinige
aagen, die nog voor debat beschikbaar zijn,
terwijl de lange dagzittingen en avond
vergaderingen niet doenlijk zijn met het
oog op de zware taak, die zoch reeds
gevorderd wordt van de Ministers, de
stenografen en de pers. Daarom drong de
Voorzitter bij de ïeden aan op zelfbeperking.
De heer Troelstra hoopte, dat het
toegezegde wetsontwerp brengen zal een
finale oplossing van het school vraagstuk en
verdedigde het onderncnt door soc.-dem.
onderwijzers, waardoor geenszins de sociaal
democratie in de school wordt gebracht.
Daarna vingen de replieken aan.
De heeren Tydeman en Rorgesius
merkten op, dat de middenstof, waaruit dit
Kabinet is voortgekomen, niet de «secte
school" tot leus had. Dus mag, zeide de
heer Borgesius, de minister met verklaren,
dat zijn optreden bewijst, het Kabinet de
bijzondere schooi wenscnt.
De heer Tydeman keurde de geleide
lijke opheffing der rijksnormaallessen af.
Wat de opleiding betreft, acht spr. deze
ook op kweekscholen wenschelijk.
De heer Ter Laan, zich in hoofdzaak
bij den heer Tydeman aansluitende,
drong er op aan, dat dan ook de oprichting
van kweekscholen gelijken tred moet hou
den met de afschaffing der rijksnormaal
lessen.
De heer Roessingb bepleitte behoud
der normaallessen van de onderwijzersop
leiding op het platteland.
De Minister zeide, dat de opheffing
van vijf normaallessen geschiedde, nadat
statistieken hadden uitgewezen, dat de pro
ductieve kracht der normaallessen gering is.
De heer S m e e n g e vroeg of die sta
tistieken over geruimen tijd loopen, waarop
de Minister antwoordde, dat zjj loopen over
oen tijdvak van vijf jaar.
De heer Ter Laan meende, dat de
minister door verschillende maatregelen pre-
judicieert op den arbeid der Staatscom
missie.
De Minister meent, dat wanneer
prof. Woltjes bij het lager onderwijs, dr.
Nolens bij het middelbaar onderwijs zijn
werkzaam geweest, er van eenzijdige
samenwerking geen sprake kan zijn, op de
politieke samenstelling is niet in 't bjjzonder
geletde sociaal-democraten zijn door
zich-zelven buiten de zedelijke gemeenschap
der natie gesteld.
In zijn repliek protesteerde de heer Ter
Laan tegen deze laatste uitdrukking van
den Minister. Spr.'s partij staat met buiten
onze zedelijke gemeenschap, maar hoopt
oog lang voortstuwend en zuiverend in dien
gemeenschap te werken.
De Minister zeide alleen gerectificeerd
te hebben een onjuiste uitlating van den
neer Ter Laan.
De heer S m e e n g e, dankende voor de
toegezegde maatregelen, bepleitte betere
onderwijsverzorging voor het scnipperskind.
De heer Ter Laan besprak hetzelfde
onderwerp in denzeJtden geest.
De heer De Savormn Lohman
protesteerde tegen de subsidie-verhoog mg
van de kweekschool voor bewaarschool'
houderessen te Leiden.
De M i n S't e r beloofde ernstige ov®r'
w®gmg van de aanbevolen denkbeeld®"
omtrent het onderwijs aan schipperskinder®"'
Hot intrekken van de subsidie voor
Leidsche kweekschool zou met billjjk zijc'
de verhooging is slechts tijdelijk, en
het volgend jaar met meer op de begro®'
ting komen.
De heer S m e e n g e repliceerde.
De heer Passtoors klaagde over ®e
gebrekkige toepassing der Arbeidswet. W®'
ue Veiligheidswet betreft, zeide spr., d»1
het toezicht op de stevigheid van ste'fl*
en klimmateriaal onvoldoende is. V®|e
ongelukken konden bij beter toezicht word®"
voorkomen.
De heer Schaper zou over het voof'
ontwerp Arbeidswet nog met sprekenbi®'
is afwacnten nog noodzakelijk. Hij vroeg
verder een enquête naar het kelnersbedrij'1
De hoer M e 1 c h e r s besprak b®'
gewijzigde koninklijk besluit op den vrod'
wenaroeid in steenfabrieken, dat hij in menig
opzicht eene verscherping achtte.
Verder vestigde spr. de aandacht op e®"
adres van arbeiders in jeneverfabrieken
Schiedam, die om afschaffing van nacht'
arbeid, beperking van Zondagsarbeid
betere veiligheidspolitie vragen. Beide eerst®
punten zou spr. thans met aanvoeren i"
afwachting van de nieuwe Arbeidswet;
maar wat de veiligheid betreft, meend®
spr., dat de bestaande wet scherper diend®
te worden toegepast. De noodzakelijkheid
daarvan toonde spr. met voorbeelden «0
technische uiteenzettingen aan.
De heer Helsdingen juichte het Kon.
besluit van 16 Maart 1903, ter bestrijding
van loodvergiftiging, toe als een eersten
stap op den goeden weg.
De neer Borgesius drong aan op een
enquête naar het kellners- en bijzonder
naar het koetsiersbedrijf.
Minister Kuyper zeide, dat de
toestanden in de Schiedamsche branderijen
in onderzoek zijn. In zake de loodwitvergif'
tiging moeten eerst de resultaten van het
jongste Kon. besluit worden afgewacht.
De heer Dolk zeide, dat de eischen aan
de Kamers van Arbeid tot verzameling van
gevraagde gegevens omtrent bepaalde be-
onjveu met wel zijn te vervullen, daar d®
Kamers het recht van enquête missen-
Verder wenschte hij dadelijke terugbetaling
van door de secretarissen gedane voor
schotten
De heer Passtoors drong aan op
spoedige vervulling van de vacatures in o®
Kamers van arbeid.
De Minister zeide overweging toe en
antwoordde den heer Dolk, dat het geven
van inlichtingen plicht der Kamer is en dez®
door de meeste ook bereidwillig worden
verstrektandere Kamers echter werken
traag of ook wel onwillig. De gevraagd®
inlichtingen bedoelen geenszins bureaucra
tische liefhebbery, maar het algemeen
belang. De patroons en werkgevers der
Kamers worden dus geenszins misbruikt,
als accurate en spoedige opgaven worden
gevraagd.
Na replieken werd de vergadering tot
heden-ochtend 10 ure verdaagd.
De Staatsct. No 294 bevat de statuten
der naamlooze vennootscnapNederlandscb®
distilleerderij en exportmaatscbappij, te
Amsterdam. Doelhet fabriceeren van en
den handel in gedistilleerd, zoomede in all®
andere goederen, speciaal voor export,
zoo voor eigen rekening als voor
rekening van derden. Duurtot uit.
Dec. 1924. Kapitaalf 600,000, verdeeld
in 1000 aandeelen, ieder groot f 600.
Het bestuur der vennootschap is opgedragen
aan ééu directeur, onder toezicht van ten
minste 3 en ten hoogste 5 commissarissen.
Voor de eerste maal is tot directeur
benoemd de heer J. B. C. R. van der Veen.
De Minister van Buitenlandsche Zaken
vestigt de aandacht van belanghebbenden
op eene internationale tentoonstelling van
mode- en textiel-industrie-artikelen, welke
van 19 Maart—27 April 1904 in het «Crystal
Palace" te Londen gehouden zal worden.
De bureaux dier tentoons^ling zijn
gevestigd te Londen, 20 Victoriastreet S. W.
Men meldt uit den Haag aan de 2V. R. Cf.
Wjj vernemen dat de benoeming van
jhr. Van der Staal van Piershil, gezant te
St. Petersburg in dezelfde betrekking te
Brussel nog niet is geschied, maar zoef
aanstaande is, nu de agreatie van de
Belgische regeering is ontvangen.
