zitter ingediend. Deze verliet zijn zetel en
verdedigde van de tribune zijn gedrag van
eergisteren, toen bij de voorlezing van de
motie van Romanones belette. Na ver.
scheidene redevoeringen werd de motie van
afkeuring met 151 tegen 84 stemmen ver
worpen.
Vorstelijk huwelijk.
Ier eere van het huwelijk van prinses
Alice van Albany met prins Alexander von
leek, dat gisteren met vorstelijke praal te
Windsor voltrokken werd, werd een staats
banket op het koninklijk kasteel aldaar
gegeven.
Stads- en Gewestelijk Nieuws.
Schiedam, 11 Februari 1904.
Vrijzinnig-Democraten.
Gisteravond belegde de kiesvereeniging
«Schiedam" in het Volkshuis alhier een
openbare vergadering, waarin als spreker
optradde heermr.J.A.v. tiiise, hoofdredacteur
van de Arnhemsche Courant.
De Voorzitter, de beer Belonje, heette
ae aanwezigen namens de kiesfereeniging
«Schiedam" welkom. De kiesvereeniging
«Schiedam",zeide spr., heeft gebroken met de
gewoonte om alleen in het verkiezingstijd
perk een spreker te doen optreden. Reeds
in November was de heer Kerdijk, later de
heer Gerritsen verhinderd een spreekbeurt
hier te vervulien.Rondziende naar een spreker
kwam de heer Van Gilse zich bereid ver
klaren een spreekbeurt te vervullen, ten
einde de beginselen der vereeniging uiteen
te zetten en eens nader kennis te maken
met haar richting, daar hieromtrent ver
schillende spookjes de rondte doen.
De heer Van Gilse, alsnu het woord ver
krijgend, zeide dat het hem aangenaam was
de kiesvereeniging uit de verlegenheid te
helpen. Dubbel aangenaam was het hem,
omdat hjj in een behoefte, die hier bestaat
kon voorzien, Spr. heeft tot onderwerp
gekozen: «Wat willen de Vrijzinnig-Demo
craten Wanneer men die vraag in het
algemeen stelt, kan men volstaan met een
kort antwoord. Na de verkiezingen in 1901
verscheen er een voorloopige beginselverkla
ring, later (Januari 1902) werd die verklaring
te Amsterdam aefimtief vastgesteld. Die
beginselverklaring is veel besproken en
verspreid. Niettegenstaande blijven verschil
lende sprookjes de rondte doen.
De beginselverklaring van de Vrijz-Dem.
bestaat uit twee aigemeene beginselen
le. De Vrijzinnig DemocratischeBond streeft
naar ontwikkeling van onzen constitutioneel
parlementairen regeeringsvorm in demo-
cranschen zin en ten dien einde naar alge
meen kiesrecht voor de vertegenwoordi
gende lichamen en naar gelijkstelling, ook
wat de verkiesbaarheid tot lid dier lichamen
betreit, van mannen en vrouwen.
2e. Hij spreekt als beginsel uit, dat door
een krachtige sociale wetgeving moet
worden aangestuurd op het wegnemen van
de maatschappelijke oorzaken, welke tusschen
de leden van het volk ongelijkheid scheppen
oi versterken ten aanzien voor hun ontwik-
kelingsvoorwaarden.
Hij is van oordeel, dat, ter verkrijging
van maatschappelijken vooruitgang, tempe
ring, niet verscherping van den klassenstrijd
noodzakelijk is. Eenerzijds keurt hij af het
streven naar afschaffing van het persoonlijk
eigendomsrecht op de productiemiddelen
anderzijds verwerpt hij de meening dat de
staat in het economisch leven zijnen bur
gers slechts noodgedrongen, schoorvoetend
behoort in te grijpen.
Op deze twee punten steunt de Vrijz-
Dem. partij. Voor hen, die bekend zijn
met het politiek leven is het duidelijk,ging
spr. verder, dat het bestuur van den V.
D. B. aan deze twee punten een toelichting
moest vastknoopen. Diezelfde benoefte
gevoelde de vereeniging «Scmedam" ook.
t Kortst kan het bestuur van den V. D. B.
in die toelichting zjjn ten opzichte van het
eigenlyk politiek standpunt. De V. B.
staat op den bodem van onzen tegenwoor-
digen regeeringsvorm, zooals die in de
grondwet is omsenreven met rechten
en verplichtingen van kroon en volk.
Zijn streven is niet gericht op ver
andering in de verhouding tusschen
die beidenmaar hierop, dat gansch
het volk op den gang van wetgeving
en staatsbestuur den invloed erlange, welke
tot dusver slechts aan een bevoorrecht deel
ervan is toegekend. Met andere woorden
zijn beginsel is algemeen kiesrecht voor
alle vertegenwoordigende lichamenhet
democratiscne beginsel voor gelijk recht
voor alle staatsburgers, zoodat de stem van
allen wordt geaoora over hetgeen allen raakt.
Dat beginsel wordt niet aangetast, wan-
deer aan bepaalde personen de uitoefening
van het kiesrecht wordt ontzegd. Doch
onvereenigbaar ermede is een kiesrecht
regeling, die de kiesbevoegdheid bindt aan
belastingbetaling, aan bewijzen van bezit,
aan een examen, aan het bekleeden van
een ambten die de vrouw stempelt tot
een minder waardig lid der staatsgemeen-
schap. Afgezien van het verder ligend doel,
ter bereiking waarvan hij algemeen kies
recht het onmisbare middel acht, verlangt
..Bond invoering ervan op grond van
billijkheid en recht.
De Vrijz-Dem. Bond wenscht geen ver
andering van regeeringsvorm alleen uit het
oogpunt van de traditie. Sedert 1848 staat
men niet meer op het koninklijk standpunt.
De macht van den koning is evenals die
van den gewonen burger in de wet aan
banden gelegd. Daar de koning met de
beschikking heeft over de geldmiddelen is
zijn macht beperkt. Het gaat met hem al
evenzoo als het spreekwoord zegt: Zonder
geld geen Zwitsers. Spr. gat vervolgens
een uiteenzetting onzer constitutioneeie
regeeringsvorm en kwam tot het besluit,
waar men in Frankrijk en Amerika z.et,
dat daar hij de presidentskeuze een feiie'
personenstrijd wordt gevoerd, het een daad
van groot beleid en voorzichtigheid is het
voordeel van een republikeinschen regee
ringsvorm met erfelijk hoofd met moed
willig prys te geven.
Vervolgens ging spreker in breede trekken
na den hevigen strijd, die in ons land tot
verkrijging van ons tegenwoordig, nog be
perkt, kiesstelsel is gevoerd. Hij trachtte
met cijfers en voorbeelden de groote nood
zakelijkheid van bet algemeen kiesrecht
aan te toonen. Daartoe is grondwetsher
ziening noodig. Door Vrjjz.-Dem. en later
door Soc.-Dem. is een voorstel tot grond
wetsherziening ingediend, dat wellicht voor
eerst nog met in behandeling zal komen.
De heer v. Gilse betoogde verder hetgeen
de V.-D. Bond wil inzake het wegnemen
van oorzaken, die ongelijkheid scheppen
tusschen de bevolking. Hij zette verder
uiteen het standpunt waarop de Vryz.-Dem.
zich plaatsen in den klassenstrijd, die zij
pogen te temperen. Het eigendomsrecht,
waarin de Bond, evengoed als in elk ander
recht, slechts een menschelyke instelling
voor menschelijke belangen ziet, maakte
ten slotte nog een punt van bespreking uit.
De Bond rekent de wetgevende macht
bevoegd, de grenzen van dat recht te
wijzigen naar wisselende behoeften, en acht
belangrijke wijziging dier grenzen zelfs een
behoefte van onzen tijd. Daar de, Bond van
meemng is, dat de belangen der maatschappij
door opheffing van het persoonlijk eigen
domsrecht op de productiemiddelen met
gebaat zouden worden, keurt hij het stelsel
der Soc.-Dem. af.
Alvorens gelegenheid te geven tot debat,
besprak spr. het artikel van jl. Zaterdag
in den Moker, waarin gewezen wordt op
het reusachtig verschil tusschen Sociaal-
Democraten en Vrijzmmg-Democrateo. Spr.
meende, dat het verschil met reusachtig,
maar wel groot is. Inzake algemeen kies
recht gaan wjj samen, terwijl in den klassen
strijd en tal van andere kwestiën de
verschilpunten groot zyn.
Na tien minuten gepauseerd te hebben;
kwam de heer dr. van Leeuwen aan het
woord, die het artikel in den Moker
verdedigde en den inleider in strjjd traebtte
te brengen met zijn partij.
Nadat de heer van Gilse nog gere
pliceerd had en zijn in de inleiding besproken
standpunt handhaafde, werd de vergadering
na een kort woord van den Voorzitter
gesloten.
Heden-morgen ten 10 uur is de 62 jarige
weduwe F, wonende op den Rotterdamscben
dijk, op de Koemarktbrug door een bakkers
wagen, waarvoor zjj wilde uitwijken,
aangereden.
Zy bekwam eenige lichte kwetsuren
aan haar linkerbeen en werd naar haar
woning vervoerd, nadat een dokter genees
kundige hulp had verleend.
Sedert 1 Juli des vorigen jaars te Over-
schie de aansluiting tot stand kwam aan
het buizennet der Rotterdamscbe drink
waterleiding, zyn daar nu reeds 200 panden
aangesloten, een getal, dat de verwachting
verre overtreft.
De bevordering die dezer dagen in he'
gezantschapspersoneel heeft plaats
zal binnenkort nog verdere verandering"1
in dat diplomatieke corps noodig maken-
Voor de bezetting van de openge*»""
gezantschapsposten, hoort men reeds
larissen noemen, o. a. jhr. mr. de Mar®"
van Swinderen, minister-president te B®cJ
rest, voor den post te Washington en
gezantschapsraad te Brussel, graaf y'°
Rechteren Limpurg voor de standpl®8'"
Bern.
Men schrijft aan de Tel. uit Vlaardingen
Door de justitie te Rotterdam is een
instructie geopend tegen R. A. Verploegh
Cnassé, burgemeester van Vlaardingen,
wegens knoeierijen in de gemeente-admini
stratie, waardoor het Rijk benadeeld is. De
zaak loopt over een ten behoeve van het
woonhuis van den burgemeester geleverd
fraai ijzeren hek, waarvan de uitgaat is
gebracht ten laste van een nieuwe school.
Van die uitgaaf is 25 pc. door het Rijk
vergoed, zoodat een vaische declaratie moet
zijn ingediend.
Verschillende getuigen, w. o. de voorma
lige directeur van gemeentewerken, de gem,
secretaris en de ontvanger zijn reeds door
den rechter-commissaris, mr. Oflerhaus,
verhoord, waarbij de juistheid der feiten
moet gebleken zyn.
In een aigemeene vergadering van
afgevaardigden en bondsbestuur van den
Ned. Bond van Handels- en kantoorbedienden
«Mercunus" op aanstaanden Zaterdag te
Rotterdam te houden, zal o.a. behandeld
worden het voorstel om toe te treden tot
de op te richten Federatie van handels- en
kantoorbedienden-vereenigingen inNederland.
Gisteren is met goed gevolg van de werf
-St. Joris van de firma Gebr. Kortiandt te
Rotterdam te water gelaten, het loggerscöip
VL. 93, geaamd Admiraal Tromp, gebouwd
voor rekening van de firma Jac. Vogel en
Co., te Vlaardingen.
Naar men verneemt, is de"3± pet. leening
der gemeente Rotterdam ten bedrage van
t 4 miilioen overgenomen door de Deposito-
en Administratie-Bank te Rotterdam.
iJINNJSNisANJJ.
H. M. de Koningin en Z. K. H, de Prins
woonden gisteren-avond in het gebouw
voor K. en W. te 's-Gravenhage het concert
by door het Residentie-orkest, onder leiding
van mr. J. H. A. baron van Zuylen van
Nyeveid gegeven.
H. M. de Koningin sprak er haar genoe
gen over uit, dat dit concert alleen uit
Haagsche musici bestaat.
Door de ministers van Binnenlandse^
zaken en van Financiën is,onder dagteeke®'0®'
van 28 Januari j.l„ goedgekeurd de in »fl'
92, tweede lid, der Ongevallenwet
bedoelde Jjjst van fondsen, welke
aanmerking komen voor de belegging
gelden der Rijksverzekeringsbank en
met uitsluiting van andere in p»00
kunnen worden gegeven door werkge"®fS
die het risico van de genoemde wet gereg®^'
verzekering hunner werklieden zelve vv®0'
schen te dragen, en door naamlooze *®0'
nootschappen en vereenigingen, welke risic"5
als boven bedoeld weuscben over te neffl®0,
(De lijst is opgenomen in de Staat#*'
no. 35.)
Volgens achterstaande advertentie zal
het Volks badhuis Vrijdag en Zaterdag weer
op de gewone uren geopend zijn.
Gister-avond is de reeds bejaarde weduwe
G. in een sloot achter het Maashofje, aan
de Hoofdstraat, te water geraakt.
De vrouw werd spoedig door eenige
burgers gered en per rijtuig naar de woning
van haar zoon gebracht.
Van nacht is door de politie opgevangen
een witharige fox-terrier, reu. De eigenaar
kan den hond binnen 2x24urenreclameeren,
zullende hij anders na dien tyd worden
afgemaakt.
Heden werd de Ooievaarsbrug weder in
gebruik gesteld. Van morgen bleek echter,
dat zij nog niet behoorlijk in orde was,
want toen er een petreleumwagen over
heen reed, zakte deze door de brug.
Vermoedelijk waren de hoofden ontzet.
De brug is thans wederom voor het verkeer
van voertuigen gesloten.
Koningin Emma in Engeland.
Reuter (B. D.) seint uit Londen, dat
koningin Emma a.s. Zaterdag op het
Nederlandsche gezantschap de aangekondigde
ontvangst houdt. Na afloop is er een
tweede ontbijt waarvoor baron Gericke de
uitnoodigingen rond gezonden heeft.
Uit Buren meldt men, dat H. M. de
Koningin f 100 heeft geschonken voor de
aldaar te stchten bewaarschool. Wei geeft
U- M, gewoonlyk geen bijdragen voor
scholen, doch Zy heeft ditmaal een
uitzondering gemaakt in verband met de
historische banden, welke bestaan tusschen
Buren en het Huis van Oranje.
Sedert de overplaatsing van den gezant
Jhr. v. d. Staal, van St. Petersburg naar
Brussel, is de legatie-secretaris mr. Royaards
heiast met het beheer van het gezantschap
by het hof van den Czaar.
Jhr. mr.H. van Weede,de nieuwbenoemde
Nederlandsche gezant te St. Petersburg
wordt den 15en dezer in het Hotel den
Ouden Doelen in den Haag verwacht.
De minister van Buitenlandsche zak®"
brengt ter kennis van belanghebbend®01
dat, blijkens mededeeling van den Am®r'-
kaanschen gezant, de consuls der Ver®®'
nigde Staten van Amerika hier te la®d'
tijdelijk belast worden met de behartig'0"
der belangen van Panama.
Neotraliteitsrerklariag.
De gezant van Rusland heelt in opdrac0'
zyner regeering, onder dagteekening vaD
dezer tot den minister van Bmtenlandsc00
zaken een schriftelijke mededeeling geric0''
waaruit blijkt, dat door het aanvangen d®0
vijandelijkheden de staat van oorlog tusscb®0
Japan en Rusland is ingetreden.
Dientengevolge heeft het Harer Majeste'1
de koningin behaagt te beslissen, da*
Nederland in den oorlog tusschen de beid®
met Nederland bevriende mogendhed®0
volstrekte onzijdigheid zal bewaren.
Naar men verneemt, heeft de miuist®0
van Koloniën gisteren een telegram afg®'
zonden aan den Gouverneur-Generaal va®
Ned.-Indië met verzoek om in Indië af
kondigen een proclamatie van neutral''
teit in den Russisch-Japanschen oorlog-
De teks is in het telegram in hoofd'
zaak aangegeven. Den ingezetenen va"
Ned.-Indië wordt daarin verzocht g®®'
nerlei handeling te plegen, die de n«®'
traliteit zou kuuneu schenden. De beslissing
in twijfelachtige gevallen wordt overgeiat®0
aan de plaatselijke autoriteiten. Zoo
o. a. over het ai of niet verschaffen va0
kolen aan oorlogsscnepen van een der beid®
partyen in de Sabangbaai de Gouverne®0
van Atjeh hebben te beslissen.
De oorlog tusschen Rusland en Japan
van geen invloed zyn op den voortgang d®0
arbitrage tusschen Japan en drie Europe®'
sche Mogendheden betreffende belasting'
I heffing in Japan, welke zaak in M®1
openbaar zal worden behandeld.
Zaterdag-avond komt de heer Moerawje*
voorzitter van het Scheidsgerecht in de®
Haag. Woensdag vertrekken de scheidsrecb'
I ters weder. Tot bjj woning der einduitspraak
op 27 Februari zyn de agenten der betrokke®
Mogendheden uitgenoodigd.
Het Nieuwsblad van het Noor de®
verneemt, dat de heer Zjjlma over aftreding
als Kamerlid nog geen beslissing heef'
genomen. Het door ons vermelde bericb'
van Volksstrijd zou dus voorbarig zyn.
Tot lid der Staten van Gelderland
(vacature-mr. Berkhof!), is gekozen de beet
B- T, H. M. Dobbelmanfabrikant
Nijmegen, eemg candidaat.
Ter vervanging van den heer Jos. de
ia Court ia tot lid van de Gedeputeerd®
