TWEEDE blad
Tffl Zoilai 13 Maart 19(14.
Alj EENE executie.
iÜN>E> LA.NJJ.
VAN DE
tFne V8|,leenen wij de noodige ruimte
0at°e van bat volgende stuk ons ter
n8 toegeionden
t?0iröaan opwandelt, die uit
y°0rtöoorf S duizenmassa steilr.oordelijk zich
''and __naar ftet barl d8r Prov,DCie Zuid-
dBar j 7~ den Bergweg noemt men ze,
doek ri, urPen Hillegersberc en Bergschen
l'et 8 0,8,1 er 't eerst mêe bereikt
s,ad Ben 111 de onmiddellijke nabijheid der
ste#ner) retU8D88bouw, langs den weg, zijn
Mog ^evaarte omboog beuren,
''«el, Walaat dei op dat schilderachtig
dgen W do dnuwspeculatie der grootste
^^8ebeid°^ n'9t detiand-en veezicht heelt
t6r'n8«n #n *^z68Daetseld, en dat herin-
l#n va^u?08 saPDI88 weiden en sloot-.
0Proepi0M Maris' kunststukken in
Stoots r—' Qat duurt met lang meer.
*'1('8 Vano Sla<^' ae P0'lePi rekt hare groei-
'4reo °ara>en steeas wijder uit; over 50
'°tümerrir misschien reeds zal de
*aaroD(i 9 'aao met nare knoestige boomen,
V?0|>lsukk I 6911 Paardetram ririkelbellend
ane0 a' 89n Preede boulevard zijn met
^P'Schi'on aartUsscr>en de eiectrische trams
^8 siar|S zull8n gdjden langs het astalt.
'C.b ste.ri 8roeit, de woningen schuiven
111 Paar S per landwaarts inen
patste «^aa\de Cnnsteiijke charitas. Zij
J1"18, zii k° batboiiek gasthuis lanes de
98. 6n °Uwde eene keik aan den Berg-
V®r die .laon8r moede, stichtte ze tegen
k'^atiby,- 8j' 6808 ziekenverpleging; het
e,trt Oov' dat zijne kroonlijsten hoog
^aar 8i° "°d en topdas der omgeving.
Kem 1 stn, het reuzenhuis...*
^r°ote «tL*» z®°uwtrekkingen eener
h®0it p i öouwcrisis, die Rome door-
tien i bouwcnsis die Rotterdam
k *r hei ,'*ren °°k 't Oosten had. doen
racos 00 overbeen is Er kraken altoos
Er h H,k8 smartkreten der groeistui-
iX8cui,an 80den dan altoos gerecnteiijke
Jf. S|echu ?ats' 'l Zeldzame van het geval
'Saheidi at det lot ditmaal eene weida-
n Cr R8,t9!"n8 trof.
w#,1tdini«.a c de kolos, recht over de
h,&cdt9nd 8lraat' zwijgend, doodsch
v»80» Om P w'8 z'cb zyner zullen ontfer-
K°rQeti, h« innerlijk wezen te gaan
8ï'8'en. m ®81 'even en beweging te
Wat
?9*8ldi»BUS 980 geweldige voorbonw, een
!;:>"bouwcDHerbouw' een fiew8,d,ge
v, cbeo daarvoor, daarachter, daar-
ri 9d8ro® flrn9ri: daarneven binnenpleinen
*°iaers ri'* tusachen de kelders en
v*0 eena rie 8lt)delooze vertrekkenreek
^8P'bg. nS d°n 088anen grond, twee m
^°dw 1a' 9r w°rden van dien pracht-
elrt°0tl 1 vva^ï *8rdl8n« dij. Niet in uiterlijk
bou berberge 1 'S !°ber g8houd8n> gelijk
de^0a98ster t" li->d8n voe8l' üe
J£, Z88r ui' Delft heeft
n» 9D> Beer a 8r°pen, dat hier geen
«CV"* !!k'" en zwierigheden
geboren ls 880 Pracdt van construe
b« rti8 Am aezeltao gedachte als het
bê*0 aBdere aariscn8 kantoormeubel
v9c'8s henoefiV°rmen l,aja«8"a. dan het
br>. ®aieria»i n,aar dan ook kostbaar
j8 ^aarin 'p*0 osle'1;i'£ va" werk. Een
Sehruikt 9r' deeitje minderwaardigs
h. vQor dB V1 aar'° alles keurkeus was:
s|. t, l08ren het fraaie, taaie gre-
r waar het zware without
enkhls dienen m„ L" uo' iwara witnoui
i,ardsteen »n m voor zo|derscnoren
0 douw 9ss,n8. brandscbilderwerk.
?ari ziJ° kurkd. 98UW9n tarlen ban die
laCk9V8" in den*^d cemeiuk8ld8rs dl8P
ïiin Hoimn^ d^asslg8,1 poidergrond,
^azzcla" :,ocbt;Pde.d die met
baeV 1051 zii na p*" 8 bodemknte atsluit
stftf6'8 overbodij?en,'raL8 V8rwarmmg alle
M 0uderwetschen ®a^8nd' Z81,s met den
deMtaar d8 centrale vT" d-8n Sp0t drlJtL
goerii personen rwarming werkt met.
W d,itls «ruien m** 8p«Z9n- 80 wascd-
Biin01 d# reuze,, h gas brandt niet
eö a 8eneed ae h°UW flaat °"afgeweikt.
bui,e8°k Paar v'»8ren°Una T"' °h T' l'aP
blarl t8ed en ziin <sm lJn baksteenen
lijk 8thkadoorwBrk T OOS Wll8«ed van
100 lïeini» rn Eü 9r vail betrekke-
g 88r doen 1 Want ais
ge schrijdt door de hooge, verwnlfde gan
gen, en als ge rondziet in de vertrekken
daar zijn er meer dan negen dozijn, de
kasten en bergplaatsen niet meegerekend
overal vmdt ge stapels kostbare mate
rialen, pasklaar om eenvoudig ingezet en
gesteld te wordenkoperen deurknoppen,
hardglazenruuen, glimmende tegels, smeed
ijzeren hekwerk, en witc niet al
Wie zal de kooper zijn Wie zal eerlang,
als eigenaar staande oj eenen der zolders,
die bet oppervlak heeft van drie rechtschapen
burgerhuizen, wandelen tusschen de twaalf
ventiiatiekokers, die er, als zoovele lucht
pijpen in één strottenhoofd, alleen uit dat
deel van het pand uitkomen wie zal van-
daar zijn blik doen weiden over het lande-
lijk vergezicnt achterwaarts, over de daken
en koepels en toieus, voor .vaarts, van de
stad van 't Witte Huis 1
Waartoe zullen die rijzige ziekenzalen
en refter en cellen-slaapzalen en operatie
kamer dienen
O, zeker, het perceel is niet aan een
bepaalde bestemming gebonden. Eike grooie
communauieit zal er haar gerief vinden.
En ge kunt er zoowel een gasthuis als eene
kostschool, een diaconessen-mricnting zoo
wel ais een missienuis verwachten. Zijne
toekomst is een raadsel. Maar ons zou net
zeer doen aan 't Uarte als deze vruent van
Katholieke liefdadigheid, voor haar rijpen,
anderen in den scnoot viel. Liever dan
bijbelspreuken in de nissen boven de deuren
zouden we de emblemata onzer Katholieke
symboliek er prijken zien
liever dan letters van afdeeiingen en nam
mers van slaapzalen de fiesco's onzer
heiligenfiguren. Liever zouden we in de
fraaie gotmscne huiskapel den jubel van
het »Credo" hooren ruischen dan den
wiegenden zang der psalmen.
Of wie zou er de voorkeur aangeven, als
om ïeis te noemen de Staat het
gebouw voor marinierskazerne koent
En by zou net goedkoop nebben, de
StaatMet de circa f 20 000, die er nog
aan moeten bijgewerkt worden, zal het
gebouw gekost nebben vier ton gouds.
Hoeveel zaï net bij den executorialen ver
koop upbiengen
O, indien er eene congregatie mocht
gevonden, of eene combinatie moent ge
vormd worden, die deze Katholieke sticntmg
voor de Katnoueke lietuadigneid behield 1
Men zou de Schriftuurplaats van de
kinderen der duisternis en de kinderen des
licüts met tegen ben behoeven toe te
passen.
Want de stad groeit, en de woningen
strekken zich aldoor verder uit, en de
grondwaarde rijst, en ze zal wellicht
verdubbeld en vervijfvoudigd zijn, ais over
twintig, vijftig jaren de eiectrische tram
suist ter plaatse daar, waar thans het
paardentra.umeije tevergeefs echo's tracht
wakker te klingelen in net Verlaten Huis
X.
[Naar wij vernemen, is door de Rotter-
damsche rechtbank met den executoriaien
vei koop van het bier bedoeide gebouw
belast de notaris H. A. W. Weve, aldaar,
die gaarne bereid is alle gewensente ïnticn-
tingen te verstrekken.
Red. N. S. C]
TWEEDE KAMER.
Zitting van Vrijdag 11 Maart.
Bij den aanvang der zitting werd aan den
hser Mees verlof verleend tot oen Minister
van Waterstaat een vraag te richten over
ae wijze waarop de M nister van plan is de
gelden ie besteden op de begrooting voor
het loopende jaar toegestaan, voor de werken
tot onderhoud, nerstel en veroetering van
den
Waterweg van Rotterdam
naar zee.
De interpellatie zal gehouden worden na
de interpellatie-Drucker over het ontslag
van den neer Lindeman.
Daarna werden voortgezet de beraadsla
gingen over de wet op het
Hooge r Onderwijs.
De heer Schokking lichte een
amendement toe, strekkende om aan
nstellingen, stichtingen of reentspersoon-
lijkheid bezittende Vereenigingen, door de
Kroon, curatoren gehoord, telkens voor een
studiejaar kan worden toegestaan aan een
Rijksuniversiteit of aan de technische
Hoogescnoei een reeks wetenschappeiykp
voorlezingen te doen houden.
Het denkbeeld werd kracbtie ondersteund
door de heeren Bos en R o 11 en oen
Minister die benalve echten eenige op
merkingen omtrent de radactie er bezwaar
1 tegen maakte dat zonder genoegzama
waarborgen de hulpmiddelen, vaak kostbare
toestellen en instrumenten derjumversiteiten,
aan de vereenigingen enz. zouden worden
afgestaan.
In dien zin wijzigde de voorsteller zijn
amendement, waarop nog een wijziging werd
voorgesteld door de Commissie van Voorbe
reiding, in dien zin, dat het verlof om de
lezingen te doen houden door de Kroon
kan worden ingetrokken.
Het amendement werd daarna zonder
stemming aangenomen.
Het gisteren gescnorste debat over het
artikel waarbij de voorwaarden voor toelating
van bijzondere hoogleeraren niet worden
geëischt voor die bij de theologische facul
teiten, welke laatste bijzondere hoogleeraren
ook aan net over andere gestelde toezicht
worden onttrokken, werd daarna voortgezet.
De regeering had een wijziging voorge
steld, om aan de gerezen bedenkingen
vooral van den heer Lohmac, tegemoet te
komen, waardoor de aanwijzing van een
bijzonder theologisch hoogleeraar door een
vereemging, door de Regeering te allen tijde
kan worden ingetrokken.
Niettemin bleven de heeren Van der
Vlugt en Bos hunne bezwaren tegen
het artikel handhaven waardoor h. i. het
wetenschappelijk peil van de theologische
faculteit zou dalen.
Het artikel kwam op hun verzoek in
stemming en werd aangenomen met 52
tegen 35 stemmen,
Tegen siemaen de linkerzijde en Schok
king.
Bij Hoofdstuk V (bijzondere universitei
ten) wees de heer L o h m a n er op, dat
voor de bijzondere universiteiten de waar
borgen ontbreken, die voor de openbare
universiteiten wel bestaan, n. 1. dat de
examens moeten worden afgenomen door
van overheidswege aangestelde personen en
dat die personen deel uitmaken van een
universiteit met vijf faculteiten Daartegen
over staat eenter eigenbelang om geschikte
examinatoren te hebben.
Niettemin zou spreker wenschen den
effectus civilis los te maken van de
universitaire examens en stelde daarom de
voigenae motie voor
»<>e Kamer van oordeel, dat het
wenscheiyk is de bevoegdheid tot het
bekleeaeu van openbare betrekkingen en het
Uitpefenen van bereepen niet uitsluitend te
verbinden aan den uitslag van universitaire
examens, gaat over tot de orde van den
dag".
Besloten wordt over den dag der behan
deling nader te beslisen.
De heeren Van derVlugtenRoëll
bestreden nader uit een wetenschappelijk
oogpunt de oprichting van bijzondere
universiteiten, welke de m n i s t e r nader
verdedigde als gelegen in de historische
lijn, terwijl de minister zich aansloot bij het
betoog van den beer Lobman, dat het
eigenbelang van de bijzondere universiteiten
eischt de faculteiten uit te breiden.
Nadat de algemeene beschouwingen wa
ren gesloten, werden de artt. 172 en 107
sa. goedgekeurd evenals art. bb., na een
op voorstel van den heer Heemskerk daarin
gebrachte wijziging strekkende dat krach
tens de te geven voorschriften omtrent eik
examen zal moeten blijken, dat ook het
verschuldigde collegegeld is betaald.
Art. 107 cc wordt goedgekeurd.
Bij artt. 107 ad. kwam de heer Van
K a r n e b e e k op legen het z.i. exorbitant
recht, dat de koninklijke bekrachtiging van
een protessorsbenoeming onnoodig zal zijn,
wanneer de hoogleeraar aan de bijzondere
Universiteit een doctorale graad heeft. De
koninklijke bekrachtiging wordt van de
Amsterdamscne universiteit ook in het
laatste geval vereischt.
De minister wees er op, dat uiteraard
i'oor de stedelijke universiteit meerdere
waarborgen noodig zijn voor het benoe
bungsreent Voor de beroemdste vrije
universiteiten elders is nooit koninklijke
bekrachtiging noodig geacht. Ongerustheid
over gemis aan voldoende wetenschappe
lijkheid behoeft niet te bestaan.
De heeren Van Karnebeek en de
Minister bleven hun gevoelen handhaven.
Bij art. 107 mm gaf de Minister op een
vraag van den heer Van Karnebeek
te kennen, dat de toekenning van het recht
bm de doctoraten honoris cousa te verlee-
hen voor elk speciaal geval aan den Senaat
tvordt gegeven en geen algemeene mach
tiging bedoelt.
Bij art. 107 en. (facultatief subsidie aan
instellingen, stichtingen ot vereenigingen
voor 25 jaar terihoogste voor 110 000 ad.
f14000 per jaar) zeide de heer V a n K a r
n e b e e k, dat dit artikel een struikelblok
v°or hem is, waarover hy niet kan heen
stappen.
Dinsdag 11 ure voortzetting.
Bij Kon. Besluit is bepaald, dat in art;
11 van het Kon. Bésluit van 6 Juni 1900
(no. 101) onder vrouwen, die voor het
vervullen van betrekkingen bij den post
en telegraafdienst kunnen worden benoemd,
zijn te verstaan ongehuwde vrouwen, en
dat aan vrouwelijke ambtenaren, die in
het huwelijk treden, eervol ontslag uit den
dienst zal worden verleend.
H. M, de Koningin heeft aan een arm
meisje te Doesburg, dat eene hand mist,
f 25 geschonken, als bijdrage voor den
aankoop eener naaimachine.
De minister van Binneniandsche Zaken
heeft, krachtens machtiging der Koningin,
beschikkende op het adres d.d. 12 Maart
1903, voor zooveel het bestuur der
»Vereeniging ter beoefening van den
krijgswetenschap" daarbij verzoekt aan de
Rijks-universiteiten onderwijs te doen geven
in de leer van het krijgswezen, aan den
adressant te kennen gegeven, dat er voor
alsnog geene termen zijn gevonden om aan
zijn verzoek te voldoen.
Bij beschikking van den minister van
Binneniandsche zaken is eene commissie
ingesteld tot voorbereiding eener prijsvraag
voor een middel om net slijpen van diaman
ten mogelijk ie maken, zonder gebruik van
een giftig doppenmetaa! en tot beoordeeling
van de ingekomen antwoorden.
De Atjeh correspondent van het Bat.
Nbld. senryft, dat de artillerie in Atjeh
spoedig naar Java teruggezonden zal worden.
In verband met bet vermoeden van het
in den laatsten tijd veelvuldig voorkomen
van knoeierijen met plaatskaartjes werd
gister ochtend de Parijschetrein aan het
Holl. Spoorstation te 's-Gravenhage op het
perron door een zevental daarvoor aange wez en
beambten gecontroleerd, in plaats dat deze
controle aan den uitgang van het station
plaats had. Het resultaat is nog niet bekend
gemaakt.
Te 's Gravenhage is op den leeftijd van
ruim 67 jaren overleden de gepens. generaal-
majoor van het Nederlandsen-Indische leger
M. A. du Croo, een opper officier, wiens
naam met eere in de geschiedenis van onze
lnaische krijgsmacht is verbonden.
Het stoffelijk overscnot zal Maandag a. s.
naar Haarlem worden overge bracht om
aldaar te worden ter aarde besteld.
Vanwege de Vereemging voor vervoegde
Winkelsluiting te 's Gravenhage zullen ter
voltooiing der onlangs begonnen enquête
naar bet sluitingsuur van magazijnen en
winkels te 's-Gravenhage eenige personen
rondgaan ter inzameling der nog niet inge
zonden vragenlijsten, aangezien een onvol
doend aantal winkeliers gevolg heeft ge
geven aan het verzoek zelf de lijsten terug
te zenden.
Onder leiding van de Werkverschaffing
aan thm-zaiende bhuden in Nederland zal
27 en 28 April a. s. in het Brongebouw te
Haarlem eene tentoonstelling van blinden-
arbeid gehouden worden.
De uitsluiting aan de inrichting Onder
den St. Maarten te Haarlem geeft de politie
handen vol werk op de uren van uit- en
aangaan der fabriek, omdat de nieuwe
werklieden steeds begeleiding noodig hebben,
ten einde hen te beschermen tegen lastig
volgen door de uugesloteoen.
De werkzaamheden voor het nieuwe
station te Haarlem vorderen geregeld. De
viaduct over den Zijlweg nadert langer-
zamerhand haar voltooiing. Reeds is de
gemetselde onderbouw gereed, en is men
bezig de ijzeren pilaren te stellen, waarover
de brug gelegd zal worden. Ook gaat men
voort met de verhooging van den spoordijk.
In het begin van Mei hoopt men zegt
