Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
Gouddorst.
-7ste Jaars.
Zondag; 17 Juli 1904.
•No. 7952.
jEjRSTE BLAD.
1
|k»4uT2r5."8"namld<'"S)'
Bureau Boterstraat 50. Telefoon No. 85.
BERICHTEN.
kennisgeving.
tep o,u ?e tweejarige Cursus
Welding voor het Examen
dl1 Hoofdonderwijzer.
r>M
^«n
ÏVijsche Kroniek.
euilletoD.
PRIJS VAN DIT BLAD:
Voor Schiedam per 3 maanden
Franco per post door geheel Nederland
Afzonderlijke Nummers
f 1.35
- 2.—
- 0.05
PRIJS DER ADVERTENTIëN:
Van 1—6 regelsƒ0.60
Elke gewone regel meer0.10
Voor herhaalde plaatsing worden billijke overeenkomsten
aangegaan.
bi.;
>"2DQAtMEESTER
i Oi zmien op LTuiiu
„f3, natn>ddags ten 2
en Wethouders van
Donderdag: 21 Juli
s<> ten 2 ure, ten stad-
Oe openbaar aanbesteden
van School C aan de
r Jerbouwing van
fi8s ge Nieuwstraat.
'1.-, vqorwaarden en teekening zijn
h JS^aarter gemeente-secretarie,
bn.lndcnüngen zijn te bekomen aan
van Gemeentewerken,
reau
aan
Korte
zal plaats hebben Dinsdag
ten li ure aan sc^qqI^
%r) Wekelijksche lesuren le jaar 10|
uur(ült>sdag avond, Woens
9*eh w#nschen deel te
§«0h. 5«rsUs
nemen aan
die den 2sn September a.s
wordt. worden verzocht zich vóór
§Ust vvoraen ver:
Us a.s. schriftelijk op te geven aan
w F. A. C. LECHNER,
aarn. Voorz der PI. Comm. van
c k 0ez^cilt op het Lager Onderwijs.
d a m, Juli 1904.
a v®rschroeiende zon werpt
°P het brandende asphalt en niet
Nde ,tst9 Wndje komt de reeds inkrim-
8^sgino-la^eren der kastanj«hoomen in
nS'Ük« hengen. Een bijna onoverwin-
of°°mh'id kflgiot Parijs te bevangen.
w l><^VuUr rood ziet men zijne bewoners
hare
t
l>ah°s schr«ft d® oude man g«dach«
hR Qrstuki dlngen °P rondzwervende
Zal niet de tijd komen, dat
8«a kij h«t bewust in zich zeiven praat,
Mo.k'sn k Seh-eina rondbazuint, den hoog-
'kh r's°d daarill'er 'n b#t sliJk sleurt. Heeft
varf §eWerkt°m met ai zlJn® kraciuen zoo-
I ouH 0m ten slott® in d® handen
ton.Vime ft 8®k overgeleverd te worden
S>0t). nRSewondenheid overdrijft Robert
taiv Hik islJwZr'et de zaak zwarCer dan ze
®®netl gek' zou eigenlijk van eeD
8la».'l®'der t1? vreezen hebben! Maar tot
b«h. Öii H. m overleg is hij nu niet in
I 8tl kan i er s'echts aan, wat er ge-
tv0 0 dezetl a vaP. Denssen praat.
sch d,®oh6lH z'ekelijken toestand van opge-
Hjfc lkamer s'u't bij zich in zijne geheime
h8t' ?ok h.j P" Zijn duivel zal, als gewoon-
fiij Ulterste ^eliJk tegengift op zijne tot
hij °Pent p'Pnkkelde zenuwen werken..
*'®h von °P 'ad® Daar spreidt
r hem uit, de gouden droom
zieh voortdurend het zweet afwisschen, zich
met een »Vent du Nord," het gloeiende
gelaat bewaaien, zuchtend uitroepende
Ach wat een hitte! Dat is het eentonig
gezegde van eike conversatie, met het
onvermijdelijke besluit: Zoo warm is het
in begin van Juli nog nooit geweest en het
zal nog warmer worden.
Niettegenstaande deze tropische tempe
ratuur werd er in de Kamer en niet min
der in den Senaat sterk gewerkt, getwist
en zelfs bijna gevochten. De om wraak
schreeuwende partij wet tegen het onderwijs,
zelfs de geautoriseerde congregatiën, werd
den 4de dezer met 59 stemmen meerder
heid in den Senaat aangenomen. Den 7den
daarop afgekondigd, verscheen Zondag den
lOden reeds de eerste serie besluiten,
waarbij in 39 departementen een totaal
van 755 scholen worden gesloten of opge
heven verklaard. Dat is de eerste kar der
veroordeelde Broeders der Christelijke Leer
en der Liefdezusters de anderen zullen
spoedig volgen en zij die in Frankrijk de
meest toegewijde volksopvoeders waren en
zeker de bekwaamste en wier methodes
van onderwijzen als voorbeeld werd gegeven
en zelfs aan hunne bestrijders en vijanden
bewondering afdwongen, zullen voortaan het
recht niet meer hebben, wat elk ander
Fransehman, die examen gedaan heeft
bézit, om kinderen op te voeden en te
onderrichten. Zij vielen als slachtoffers der
fractiën, die hunne leer haten, doch nog
meer door den naijver derleeken-onderwij-
zers, die hun succes met konden dulden
slachtoffers der jacobijnsche onverdraag
zaamheid en tyrannieke overheerscbing. De
Broedersscbolen moesten gesloten worden,
omdat anders de leeken-scnolen van het
openbaar onderwijs kans hepen verlaten te
zullen worden. Hun be.oomng is dus,even
als in die republieken der oudneid, de ver
zijner jongelingsjaren, terwiiie waarvan hij
tot vervalscher, tot misdadiger is geworden 1
Nog eens trekken de vroegere dagen in
Kaapstad aan zijn geestesoog voorbij" lang
zaam, plastiscn, grijpbaar duidelijk.
Geen berouw ontwaakt in hem óver zijn
vergrijp - neen, hij zou in hetzelfde geval
weer juist zoo handelen. Siectns medelijden
gevoelt hij, eindeloos medelijden met zich
zeiven en woede, woede tegen den
oude
Hij bah de vuisten. Ongestadig dwalen
zijne oogen over de goud massa's. Hij bezit
zooveei daarvan, zooveel waarom gebruikt
hij niet een klein gedeelte van zijn scüat,
om den ouden van Denssen, die als een
levend verwijt zijn leven dreigt te vergal
len, uit den weg te ruimen, om het even
waarheen naar Kaapstad, naar
naar
Hij huivert. Welk eene gedachte komt
plotseling bij hem op!? Eene gedacüte,
vreeselijker dan die, toen hij voor acbtjaar
in Kaapstad den wissel vervalschte. Haas
tig sluit hij de laden, draait de lamp uit,
opent de dikke ijzeren deur, sluipt erdoor,
trekt ze weer acuter zich dicht en bevindt
zich in zijn bureau.
Een schreeuw van ontzetting ontsnapt
aan zijne lippen. Afwerend heft hij beide
handen op, alsof hij een spook zag.
banning, waaraan elke burger van verdienste
en met deugden begaafd, blootstond, omdat
de jaloersche middelmatigheid zich ongerust
begon te gevoelen of de domme dwaasheid
nooit iets hoogers en beters boven zich
verdragen kon.
De eenige opstand, welke deze lage wille
keurige wet van 7 Juli tot heden toe ver
wekte, is die der gewetens, doch iedere
ongerechtigheid draagt hare eigen straf in
zich en wanneer de toepassing dezer schan
delijke wet de lasten der gemeenten zal
bezwaard hebben en in de steden en dorpen
een geslacht van hchzinnigen, in den haat
tegen .God en het Vaderland opgevoed, zal
hebben doen binnendringen, dan zal men
wellicht de opstand der bedrogen belangen
en der bedreigde veiligheid zien losbreken.
Dan zullen de eerbiedwaardige leekebroeders
der Loges, door de misleiden uitgesloten,
misschien geen tijd meer hebben de vlucht
te nemen om zich weder als vroeger, in
hunne geheime genootschapsüolen te ver
bergen.
Men heeft dit in het verleden zien
gebeuren en men kan het nog in de
toekomst verwachten.
Eene bezadigde of eene beüoudende
politiek volgende republiek is eene dwaas
heid, zeide reeds voor 25 jaren geleden een
der meest begaafde republikeinscbe dag
bladschrijvers, de heer I. I. Weiss, en een
profeet kon met met meer helderheid de
toekomst voorzien als deze Fransehman, die
zijn menschen kent en zich dus geen iliusiën
meer maakt. Voor dat er een eeuw ver-
loopen zal zijn, zoo voorspelde hij, zullen
de Franschen onderling een hevigen gods
dienstoorlog voeren. Deze Helderziende geest
voorzag niet alleen de wet op de echtscnei-
ding van den Israëliet Naquat, doch evenzoo
de misdadige ondernemingen tegen het
geloof der Waldeck-Rousseau's en Combes.
En toch is het maar een oude man, die,
den hoed in de üand, het grijze hoofd ge
bogen, haast verlegen voor hem staat.
Verschooning, mijnheer Morrison, ik
wilde u sieents vragen
Wat vragen? Wat? Een beetje vlug!"
»Of u gedurende mijne afwezigheid aan
mijn lessenaar zijt geweest
Waarom
»De papieren liggen allemaal doorheen."
»Mist u iets
»Neen, maar.... maar ik heb niet graag,
dat iemand in mijne papieren schommelt."
Morrison beeft nu zoover zijn zelfbeheer-
sching herkregen, dat hij bedaard antwoor
den kan.
»Ja van Denssen," aDtwoordt bij op den
toon van een zakeman. nik zocht naar een
brief, dien gij kort geleden voor mij geko-
piëard hebt. Ik had hem zeer noodig."
nO, die brief betreffende het nieuwe En-
gelsche patent?"
nJa."
»En hebt u hem gevonden
nNeen."
nDan zal ik zelf zoeken. Een oogenblik,
mijnheer Morrison.
De oude man verdwijnt in zijne kamer
en keert dadeiijk daarop met den brief
terug.
»Hier mijnheer Morrison U moet veel
Hij had een voorgevoel, dat, terwijl de
Katholieken zich voor den goeden strijd
wapenden, de vrijdenkers van hunnen kant
met dezelfde hartstocht en woede da aan
vallen op hun tegenstanders voorbereidden.
Een geheel geslacht is inderdaad opgegroeid
en is thans slagvaardig geworden voor wieo de
godsdienstloosheid als een dogma dienst
gaat doen. Het is besloten do Kerk van
den Staat te scheiden, alleen om de Kerk
te dooden en wat het verwonderlijkst hierbij
is, die door de verkeerde leerstellingen
verdwaasden en bedorvenen gelooven daar
mede niets verkeerds of misdadigs te doen
en daarin ligt het onmetelijke gevaar voor
de toekomst, omdat eene richting zich een
weg heelt weten te banen en een zekere
macht te verkrijgen, welke tot hiertoe
slechts door enkelen er ter zijde beleden en
verdedigd werd. Zoo durfde bij de behan
deling der wet op de echtscheiding een
repubiikeinscne magistraatspersoon de ver
klaring af te Joggen dat hij voor de wet
zoude stemmen, omdat zij alleen in staat
is om den godsdienst, de familie en het
eigendom, die verouderde begrippen, te doen
verdwijnen en sedert dien heeft deze rich
ting school gemaakt en de treurige gevolgen
kan men hier dagelijks aanschouwen.
De mislukte enquête der anderhalf jaar
lang geheim gehouden onderhandelingen
over de zoogenaamde voorsteilen tot storting
van twee miihoen francs door de Karthuizers,
waarvan de minister-president geheel onnoo-
dig den lOden Juni eensklaps op zeer
aandoenlijke wijze de medsdeeling in de
verbaasde Kamer deed, heeft aan Oombes,
Père ecFds, waarachtig nog een vprix de
vertu" bezergd. Het repuolikeinscbe bioc
gevoelde, alvorens jen vacance" te gaan,
nog behoefte, in de zitting van 12 dezer
aan de eerlijke lieden een huide van bewon
dering en vereering te brengen, in den vorm
geld door het aankoopen van het patent
verdiend hebben."
>0 ja. En ik denk dat het nog beter zal
worden 1"
Houdt gij het voor rechtvaardig, mijnheer
Morrison, zich de idee's en uitvindingen van
anderen zoo ten nutte te maken
»De uitvinder werd immers door mij be
taald
»Maar met bet honderste gedeelte van
datgene wat gij daarmee verdienen zult,
»Kom, dat zijn handelszaken. De arme
kerel had geld noodighij was met de
kleine som geholpen."
Van Denssen schudt het hoofd. »Ja, ja,"
mopelde hij, »gij zijt veel verstandiger dan
ik, mijnheer Morrison, en gij zuit zeker
gelijk nebben. Maar in mijn onnoozel hoofd
wil zoo'n soort van handeldrijven niet in.
De wereld is toch wonderlijk
Dit zeggende neemt de oude man zijn
hoed en gaat weer in zijn kamer.
Somber blikt Robert Morrison hem na.
De man met zijn overdreven nauwgezetheid,
zijn oudradernjke meening over recht en
onrecht, de heele eerlijke Peter," begint
hem lastig te worden. Was hij maar van
hem af!
(Wordt vervolgd)^