Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
SCHELMEN.
HM der Gemeente Sclieiam.
27ste Jaargang.
Woensdag 12 October 1904
No. 8025.
Officieele Berichten.
Algemeen Overzicht.
FEUILLETON.
De oorleg in Oost-Azië.
ABONNEMENTSPRIJS:
Dit blad verschijnt dagelijks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen, en
kost voor Schiedam per 3 maanden ƒ1.35, per maand 45 cent en per
week 10 cent. Franco per post door geheel Nederland ƒ2.— per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons BureauBoter-
straat 50 en bij alle Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievengaarders.
BureauBOTERSTRAAT 50.
PRIJS DER ADVERTENTIëN:
Van 16 regels 0.77 met inbegrip van bewijsnummer.
Elke regel daarboven 121/2 cent.
Driemaal plaatsen wordt tweemaal berekend.
Ingezonden mededeelingen 25 cent per regel.
Voor herhaaldelijk adverteeren worden uiterjst b i 1 -
lyke overeenkomsten aangegaan.
Telefoonnummer 85. ^Postbus 110. 39.
De prijs der Cokes is vanaf heden
55 cent per Iicct. uitgeklopt,
60 geklopt,
afgehaald aan de fabriek.
De Directeur.
Schiedam, 12 October 1904.
11 October.
Belangrijk nieuws.
De Russen treden aanvallender w ij s op.
De Japanners trekken terug.
Er is heden belangrijk nieuws van het oorlogs
terrein te melden.
Zooals men weet, heeft generaal Koeropatkin
aan zijn troepen een dagorder gericht, waarin
hij wijst op de verandering van tactiek. Toen
de tekst van deze dagorder te St. Petersburg
bekend werd, was er grooter ontroering op straat
merkbaar, dan men nog tot dusverre in de acht
maanden, dat de oorlog nu duurt, had opgemerkt.
Zelfs tijdens den slag bij Liao-jang heerschte er
niet zulk een koortsachtige stemming in militaire
kringen, op redactie-bureaux en verdere open
bare plaatsen, waar het oorlogsnieuws het eerit
verspreid werd.
Tijdens den slag bij Liao-jang, wist men dat
Koeropatkine zich terugtrok en dat hij voor-
loopig zou blijven terugtrekken. En nu komt
eensklaps de tijding, dat Koeropatkine met deze
tactiek breekt en aanvallenderwijze gaat optre
den. Als een donderslag verspreidde zich het
nieuws en overal zag men lieden drinken op de
gezondheid van Koeropatkine.
En de blijdschap nam toe, naarmate er be
richten de ronde deden, dat de aanval reeds
was begonnen en dat de Japanners langzamer
hand terugtrokken.
Te St. Petersburg gelooft men, dat Oyama
het slachtoffer zal worden van deze tactiek,
waardoor hij verlokt werd een onmetelijk front
aan te leggen, bestemd om de Russen te om
singelen, wier troepen thans echter blijkbaar te
machtig zijn, om zich daarvoor bezorgd te
maken.
De correspondent van de Birsjewya Wjedomosti
te Moekden seinde eergisteren:
De algemeene toestand op het oorlogstooneel
in Mantsjoerije is merkbaar veranderd. Het Ja-
pansche hoofdleger trekt terug in zuidelijke rich
ting. De Japanners geven niet alleen de na den
slag van Liao-jang bezette stellingen op, maar
ook vroeger ingenomene. Hun linkervleugel is de
laatste dagen vijftig kilometer zuidelijker gegaan en
ontruimde o.a. den Tsiang-sjan (berg ten O. van
Hai-tsjeng), Si-nan-gai, Saimatze en Tei-sjoe-lin
(Fen-sjoeï-lin
Intusschen schijnen de Japanners, zooals ook
Engelsch Volksverhaal uit het begin der
vorige eeuw.
9>
Het was duidelijk, dat hij den aldaar doorge-
brachten tijd had benuttigd om den knaap, die hij
nu aan de hand in de richting der London Docks
leidde, een duidelijk besef van gehoorzaamheid
in te prenten. Bang gemaakt door bedreigingen
en door het herhaalde gezicht van het scherpe
dolkmes, had Guy, de jeugdige graaf van Canon-
burij, die door de wet dood verklaard en bij
volmacht begraven was, er in toegestemd een
nieuw en met de waarheid strijdig leven te
beginnen als de zoon van mijnheer Jack Plush.
Deze droeg zijne geheele bezitting aan aardsche
goederen in een ouden soldatenransel op zijn
rug. Voldoende van alle mogelijke instructies
en de noodige paspoorten voor hunne voorge-
genomen reis voorzien, stapte hij voort in de
richting van de haven. Daar aangekomen nam
hij Guy in zijne armen, besteeg den zijtrap van
een vaartuig en stond weldra op het dek van
het goede oude schip „The Lord of the Isles,"
dat gereed lag om naar Ostende te zeilen. De
Teerps schitterde en fonkelde in de gulden stra
len der morgenzon en weerkaatste de vcrschil-
uit dit telegram kan blijken, zich terug te trek
ken op Liao-jang, en wanneer dat zoo is, zul
len zij hun uitgestrekt front, zeker nu al hebben
prijsgegeven. Dat de Japanners teruggetrokken
zijn, kan veilig worden aangenomen, omdat deze
beweging zich geheel aansluit bij de werkeloos
heid van de laatste weken, en een overwinning,
die niet volledig wordt gemaakt door een doel
treffende vervolging, blijft steeds half werk.
Op zijn minst had men mogen verwachten
dat de Japanners, na eenige dagen rust te
hebben gehouden, opnieuw den vijand zouden
hebben aangevallen, die ternauwernood den
tijd had, om zich weder op te stellen. Dat dit
niet gebeurd is, levert wel het duidelijkste be
wijs, dat hetgeen Koeropatkine zegt over de
tactiek, bij Liao-jang in practijk gebracht, niet
te veel gezegd is.
De Japansche troepen strekten zich uit over
een zeer breed front, dat liep ten westen van
de rivier Hoenkho in een halven cirkel tot
Yentai en in het oosten over Tunzifinlin tot
Daling.
De Russen hebben hun leger opgesteld in
een rechte lijn met schuine rechter- en linker
vleugels, dus in den vorm van een halven zes
hoek, en begin October was men reeds gereed
om zich een weg te banen door het leger van
maarschalk Oyama.
De Roes vernam Zaterdag uit Moekden dat de
Russische troepen bij hun zuidwaartsche beweging
het station Schache bezetten en dit opnieuw her
stelden, evenals de brug over de Schache-rivier.
Er werden onophoudelijk schermutselingen ge
leverd tusschen de voorposten. De afdeeling van
Misjtsjenko drong bijna door tot de mijnen van
Jentai en bracht de Japanners verliezen toe. De
Japanners moesten eenige stellingen in de voor
hoede opgeven. Men beweert dat generaal Foe-
sjimoe van het zuiden uit de Russen omtrekt en
nu 30 K.M. ten Z. van Hsin-min-ting staat. Deze
beweging zou samenhangen niet een dergelijke
beweging van Koeroki van het Oosten uit. Het
doel van beide bewegingen zou zijn, de Russen
in den rug aan te vallen en hen te dwingen
tot de ontruiming van Moekden.
De bekende St. Petersburgsche journalist Mar
cel Hutin heeft van een officier van den groo-
ten staf te Petersburg vernomen dat Koeropatkin
Vrijdag en Zaterdag met de voorhoede en een
deel van het gros van zijn leger acht werst was
opgerukt. Voor de Russen hun definitieve stellin
gen hadden bezet, zouden er echter nog wel
vijf of zes dagen verloopen.
Koeropatkin wil door zijn beweging vooral lucht
geven aan Port Arthur. De opstelling van de
Japanners is volgens den Russischen staf als
volgt: Koeroki houdt Baniapoetse en den omtrek
bezet; Nodzoe de mijnen van Jentai; Okoe het
station Jentai. Okoe heeft een gedeelte van zijn
troepen aan Nodzoe gezonden, daar deze op zijn
beurt eenige regimenten aan Koeroki had afge
staan. Het Japansche front is samengetrokken
lende tinten van de bovenlucht en juist terwijl
het schip den ouden Tower voorbij voer, die zijne
tallooze torens omhoog verhief alsof hij den
draak wilde steken 'met de moderne bouwkunst,
maakte Jack, nu vrij van elke vrees en onwille
keurig meegesleept door de prettige stemming,
welke onze prachtige hoofdrivier steeds bij
ieder opwekt, zijn kapzak los, legde hem op
den voorsteven, ging er op zitten, nam Guij tus
schen zijne knieën en bereidde zich op het
eentoonige der zeereis voor, door het opsteken
van een pijpje en het nemen van een duchtigen
slok uit een veldl'lesch. Guij, die door al het
voorafgegane uitgeput van vermoeienis was,
staarde de rusteloos op en neder loopende pas
sagiers met een droomerig oog aan, totdat het
gupiep en gekraak van het. houtwerk en het har
monisch kabbelen van het water tegen de boor
den van het schip zijne zinnen overmeesterden
en hij op het dek tegen den gewaanden vader
in slaap viel.
Iedere reis gelijkt in den regel zoo zeer op
de andere, dat niets dan een of ander buiten
gewoon voorval ons aanleiding zou kunnen
geven, de reizigers op hun tocht van Ostende
af, door België en Frankrijk tot hunne aankomst
te Homburg in Beieren, van station tot station
op den voet te volgen. Maar hunne reis was
een zeer alledaagsche en werd door geen enkel
buitengewoon feit gekenmerkt. Daarom voor
opzettende dat door den sluwen von Felders-
heim opzettelijk een lange en moeilijke weg,
die altijd niet langs de hoofdwegen liep, was
tusschen Jentai en Baniapoetse. Daar zal de slag
geleverd worden.
Port Arthur.
Te Tokio is Zaterdag, naar Reuter van daar
seint, een reeks van ambtelijke verslagen ver
schenen over de krijgsverrichtingen tegen Port
Arthur, van den slag bij Nan-sjan af tot aan
de feitelijke insluiting van Port Arthur, welke
op 30 Juli begonnen is. Uit die rapporten blijkt
dat de Russen de voltooiing van de insluiting
door het opwerpen van versterkingen twee maan
den lang onmogelijk hebben gemaakt en ook in
Juli aanvallenderwijs tegen de Japanners zijn op
getreden.
Een telegram van gister uit Tokio meldt:
Naar men zegt, hebben de Japanners den laat-
st.en tijd hun vuur van de landzijde en den zee
kant geconcentreerd op het westelijk deel van
Port Arthur met het doel de vloot te vernielen.
Zij slaagden er in drie schepen in den grond
te boren, wier type en namen onbekend zijn.
In den omtrek van Kwan-tiën hebben de
Japanners een Italiaansch schip in beslag ge
nomen, dat beproefde meel naar Port Arthur t<«
smokkelen.
Een beoordeeling der Russische
tactiek.
De Parijsche Gaulois heeft, een hoofdartikel
van generaal Zurlinden over Koeropatkin Cunc-
tator. Hij keurt de totdusver door den Russischen
opperbevelhebber gevolgde tactiek goed. Er moest
tijd worden gewonnen, de vijand moest voortdu
rend bezig gehouden worden, men moest de Rus
sische strijdmacht sparen tot de versterkingen
uit Europa aankwamen en de opperbevelhebber
in staat zou wezen, de beslissing door een kracht
dadige aanvallende beweging uit te lokken. Het
slagen van dit plan is thans boven twijfel ver
heven. Generaal Koeropatkin heeft de kunst ver
staan, „den wil van den Japanschen generalen
staf af te stompen en hij zal hem breken", schrijft
generaal Zurlinden. De geschiedschrijvers die Fa-
bius prijzen om de geestkracht waarmede hij zijn
stelsel van dralen tegen Hannibal heeft toege
past, zijn eenparig van meening dat hij op dien
weg te ver is gegaan, omdat door zijn eigenzin
nigheid bijna de gelukkige diversie van Scipio
in Afrika was verhinderd geworden, welke Hanni
bal dwong terug te gaan en, door den slag bij
Zama, het voorspel werd van den val van Kar-
thago. Van generaal Koeropatkin is iets derge
lijks niet te vreezen. Reeds in den laatsten slag
heeft hij sterke reserves in de hand weten te
houden, die op zijn bevel offensief hadden kunnen
optreden. Dat hij met deze tactiek geen succes
had, was de schuld van fouten van zijne onderge
schikten en verder ook van de nog onvoldoende
sterkte van zijne troepen. Zij nemen nu dag in
dag uit toe, en men kan voorspellen dat de
rollen spoedig verwisseld zullen worden. De toe
komst bevat misschien nog verrassingen, maar
de omstandigheden zijn voor de pussen veel gun
stiger geworden, dank zij de twee mannen wier
gekozen willen wij van ons onbetwistbaar
recht als verteller gebruik maken om hen te
Gravensend „vaarwel" toe te roepen en hen
hunne onbelangwekkende reis laten vervolgen,
om ons op hun laatste station weer bij hen
te voegen.
En deze laatste pleisterplaats is Mannheim.
De postkoets hield daar op.
De bewoners van het nette stadje Mann
heim, bekend om hunne gewoonte vroeg naar
bed te gaan en vroeg op te staan, hadden
zich reeds lang ter rust begeven, toen een ge
sloten reiskoets met rammelend geraas eene
herberg uit een der voorsteden verliet. Een
man, in een grijzen mantel gewikkeld, was er
in gezeten en rookte zijn pijp met zulk een
smaak of hij een geboren Duitscher was, en
toch was het Jack Plush maar. Tegenover hem
zat een kleine jongen, wiens kleeding hem ter
nauwernood tegen de kilte van den nacht be
schermt, een slecht verzorgd en kwalijk gerei
nigd kind en toch was er iemand die dezen
zwerveling voor een koningsprijs zou hebben
willen terug koopen. Guij at en dronk als zijn
gewaanden vader het hem beval, maar hij
waagde het nu niet meer ooit een woord te
spreken, want als hij zijne lippen slechts opende,
deed de vreeselijk dreigende blik van Jack hem
de woorden in de keel verstikken. Deze toeleg
was er wel op berekend om de flauwe herin
nering van een kind aan het onmidde'lijk vei -
ledene uit te wisschen en had haar doel be-
reikt. Alleen in zijn slaap zag de knaap zijne
namen in de geschiedenis een goeden klank zullen
behouden: Koeropatkin en Stössel.
De telefoon in den oorlog.
De Japanners hebben zich, gelijk ontegenzeg
gelijk blijkt, sedert lang op allerlei wijzen toe
gerust tot den oorlog, dien zij als onvermijde
lijk beschouwden; maar op geen gebied hebben
zij zoo voortreffelijke toebereidselen gemaakt als
bij de verbetering van den inlichtingendienst.
Tijdens den veldtocht der Engelschen in Soe
dan in den Spaansch-Amerikaanschen oorlog,
en tijdens den oorlog in Zuid-Afrika zijn Japan
sche officieren belast geweest met de taak, het
gebruik van heliograafen, telegrafen en telefonen
in den oorlog zoo nauwkeurig mogelijk na te
gaan, en verslag te geven van de voor- en nadeelen
van elk stelsel. Het resultaat der studiën van
deze officieren was de toepassing van de tele
foon, op groote schaal, bij den inlichtingendienst
en de leiding van het gevecht; dit stelsel is
door de Japansche militaire overheid zeer sterk
verbeterd.
De telefoondienst bij het Japansche leger in
Mantsjoerije is, in korte trekken, aldus geregeld.
Zoogenaamde permanente afdeelingen zorgen
voor aansluiting aan de bestaande zwakstroom
geleidingen. Tusschen deze en de afzonderlijke
corpsen van het leger te velde wordt de telefo
nische verbinding onderhouden door de „half-per-
manente" afdeelingen; terwijl de moeilijkste taak:
de gemeenschap tusschen de afzonderlijke ko-
tonnes tot de verste voorposten-liniën, op de
„vliegende afdeelingen" rust. Aldus staat de op
perste leider der krijgsverrichtingen voortdurend
in telefonische verbinding zoowel met de ove
rige leiders, als met alle troepenafdeelingen tot
licht bij de vijandelijke stellingen, en zelfs tot
op het slagveld.
De telefoondraden zijn, evenals alle bijbehoo-
rende toestellen, bijzonder stevig en duurzaam
gemaakt. Zoo lang mogelijk wordt het materi
eel op wagens meegevoerd; waar de wegen niet
le berijden zijn, en in het gebergte zorgen man
schappen en paarden toch altijd zoo voor het
transport, dat er altijd gelegenheid is, onverwijld
een telefonische verbinding tot stand te brengen.
Tot militaire telefonisten worden vooral werk
lieden en beambten uit electriciteitsinrichtingen
opgeleid, daar de ervaring geleerd heeft dat het
niet mogelijk is, het gros der soldaten in te
wijden in de geheimen van den telefoondienst.
Verspreide berichten.
Een telegram uit Cardiff meldt, dat Japanners
en Russen voortgaan, massa's glanskolen te be
stellen. Cardiff verscheept maandelijks 150.000
ton. Sedert het begin van den oorlog is er nage
noeg 21/2 millioen ton verzonden. De laatste zen
dingen heeten voor de Russische regeering te
geschieden naar een West-Afrikaansch eiland, voor
de Oostzee-vloot.
Te Sydney is uitgelekt, dat het Duitsche
stoomschip Varzin Donderdag Townsville heeft
verlaten, volgeladen met allerlei levensmiddelen
moeder somtijds weder; dan weende hij zijne
smart in haren schoot uit en riep om zyne
„mama" om hem te verlossen. Dan schudde
jack Plush hem uit zijne droomen wakker in
de treurige werkelijkheid en het jongske zoo
barsch mogelijk aanziende, zeide hij op drei
genden toon
„Als gij weer van uwe moeder durft
spreken, zal ik u vermoorden."
Zoo reisden zij een nacht en een dag door
tot Homburg. De avondschemering was bijna
in nacht overgegaan, toen het rijtuig door de
straten hotste en voor het logement „de Zon"
stilhield. De knaap sliepJack nam hem in
zijne armen; hij ontwaakte en rilde van angst,
maar hij had te goed geleerd „zijn mond te
houden" om zijn bewaarder eenige reden tot
vrees te geven.
Eenige lieden uit de stad waren aan de
lange eikenhouten tafels gezeten, die de gelag
kamer stoffeerden en de bruine aarden bier
kannen met blinkende metalen deksels gingen
snel en lustig in het rond. De Duitschers schij
nen hun vermaak op nog bedaarder wijze te
nieten dan de kinderen van John Buil: deze
mannen dronken hun bier met den ernst van
patriotten, die bezig waren hun plicht jegens
hen zeiven en hun vaderland te vervullen; en,
het verschil in stand daargelaten, gelooven wij
niet dat zij het een oogenblik zouden hebben
kunnen uithouden in de tapperij van juffrouw
Brewster, waar wij Jack Plush voor het eerst
uutiuoet hebben. (Word! vervolgd.).