Binnenland.
Stads- en Gewestelijk Nieuws.
worden gegeven, wanneer niet te weinig personeel
in dienst werd genomen. Het scheidsgerecht, ook
wanneer het uitspraak doet in het voordeel van
een arbeider, wordt niet gehoorzaamd.
De heer l'reub dringt aan op de medewer
king der Regeering, opdat de aanleg van den
Noordooster-lokaalspoorweg spoedig kunne ge
schieden.
De heer Merc kelbach bepleit de belangen
van een aan te leggen stoomtram Maastricht
Vaals den heer De S t u e r s zou een beter sta
tion te Maastricht aangenaam zijn den heer
Janssen een stoomtram ValkenburgHeerlen.
De heer van G ij n klaagt over de spoorweg
dienstregeling, die Dordrecht in ongunstige con
ditie brengt.
De heer Brants betuigt sympathie met de
rede van den heer van A s c h van W ij c k
nopens Zondagsrust.
De heer T a 1 m a weerspreekt de bewering van
den heer Melchers omtrent het afkeurend oordeel,
dat de enquête-commissie over de spoorwegdirec
ties zou hebben uitgesproken. Integendeel ver
klaart de commissie, dat de directies hun geldelijken
plicht jegens het spoorwegpersoneel »niet hebben
verwaarloosd."
Artikel 113 van het spoorwegreglement kan
men niet in de eerste plaats gebruiken om de
positie van het spoorwegpersoneel te verbeteren,
immers duidelijk staat er bij. dat het ingesteld is
om de veiligheid en den geregelden dienst te ver
zekeren.
De minister van Waterstaat erkent
in zijn antwoord, dat, hoe men ook denken moge
over het al dan niet wenschelijke van Staatsex
ploitatie, het toch vast staat, dat het koninklijk
besluit van 9 April 1903, ter bescherming van de
belangen van het personeel, zoo eerlijk en nauw
gezet mogelijk behoort te worden uitgevoerd. Het
eerst nu heeft spreker's aandachtde bevordering
van Zondagsrust. Inkrimping van den dienst op
Zondag heeft de sympathie van het publiek blijk
baar niet, en stuit op praktische bezwaren af.
Het zal dus moeten gevonden worden op de per
soonlijke diensttijden.
Omtrent de vele speciale punten, door verschil
lende sprekers behandeld, geeft de minister in
lichtingen of belooft hij nadere overweging.
Den heer Talma bedankt de minister voor zijn
rede en evenzoo den heer Drucker voor zijn thans
écarteeren van het moeilijke vraagstuk van Staats
exploitatie van spoorwegen, dat later in behande
ling zal komen.
De heer Melchers komt op tegen de anti-
stakingswetten, nu van Regeeringswege wordt
geconstateerd, dat het invoeren van een loonrege
ling van boven af, bezwaren heeft. Hij vraagt, of
de liberalen nu nog met die wetten zouden in
stemmen.
De minister verklaart, persoonlijk groot
voorstander van volkomen Zondagsrust te zijn,
maar dat hij, als minister, niet te zeer in de be
staande maatschappelijke toestanden kan en mag
ingrijpen. Ook op de andere punten antwoordt de
minister met enkele woorden.
De verdere beraadslaging over het hoofdstuk
wordt geschorst tot heden (Zaterdag.)
Avondzitting.
Staatsbeg rooting.
Hoofdstuk VI (M a r i n e).
De beraadslaging wordt voortgezet bij deafdee-
ling Personeel.
De heer V e r h e y brengt den minister hulde
voor verschillende maatregelen, door hem geno
men bij deze begrooting. Meer speciaal wijst hij
op de bij nota van wijziging voorgestelde aanvul
ling van art. 52, betrekkelijk «Premiën wegens
het op signalement aanhouden en aan de militai
re overheid overleveren van militair personeel der
zeemacht." Hij bespreekt verder den slechten geest,
die onder de Marine bestaat en dringt aan op het
aan boord laten komen van godsdienstleeraars en
geestelijken in plaats van een afgekeurden kotter
ter hunner beschikking te stellen. De voorgenomen
reorganisatie van het korps mariniers ziet spr.
met belangstelling tegemoet. Spr. hoopt voorts
dat de verbetering van de kazernegebouwen te
Rotterdam geen halve maatregel zal zijn. Hij zou
gaarne de straffen bij de Marine willen beperkt
zien tot de ernstigste feiten.
De heer Hugenholtz zag met voldoening hoe
men in de afdeelingen het vraagstuk van het per
soneel als het overheerscliende beschouwd heeft.
Thans heeft men eindelijk de oogen geopend voor
den bestaanden toestand.
Na hetgeen spr. bij het adres van antwoord
reeds uitvoerig gezegd heeft, zal hij geen waar
schuwingen aan den minister meer verspillen. Hij
kan alleen het debat van September voortzetten.
De minister heeft thans de oorzaak van de onte
vredenheid aan boord gevonden in de sociaal
democratie, die hij nu wil gaan bestrijden.
De voorstelling door den minister van de pro
paganda van de sociaal-democratie gegeven, is,
op zijn zachtst uitgedrukt, onjuist. Het is belache
lijk te zeggen, dat de sociaal-democratie de be
geerte naar macht bij de schepelingen zou heb
ben gewekt. Zij vragen eenvoudig wat erkenning
van hunne rechten.
Verder bespreekt hij de maatregelen tegen den
Matrozenbond' en daarna het toelaten van gods
dienstleeraren aan boord.
Zijn eenmaal de predikanten daar, dan zullen
zij twist en tweedracht stoken onder het georga
niseerd personeel. Zoo is het ook gegaan in de
stakingsdagen hier. En dit verklaart het succes.
De matrozen houden zich voor gewaarschuwd.
Er moet nog veel verbeterd worden.
Daarom verheugt hij zich in den vooruitgang
van den Matrozenbond en van «Het Anker", niet
uit leedvermaak voor den minister, maar, omdat
deze organisatie den toestand der marine slechts
kan verbeteren. »Het gaat goed zoo" kan hij
den premier nazeggen.
De heer Staalman zegt, dat de houding van
den minister zijn taak heeft vergemakkelijkt. Ten
volle stemt spreker in met hetgeen de minister
dit jaar voor het personeel der Marine heeft ge
daan. De minister vindt bij het personeel warme
sympathie, die de sociaal-democratie hem niet
zal kunnen ontnemen. Men waardeert dezen mini
ster als een rechtvaardig man. Hij behoeft niets
meer te doen voor recht en gerechtigheid.
De heer Hugenholtz maakt zich illusies
wanneer hij meent, dat hij of de Matrozenbond
de daarop gegronde sympathie zullen kunnen
vernietigen.
Spr. heeft steeds de meeste waarde gehecht
aan goed gedisciplineerd, tevreden personeel. Dat
is de vrucht van jarenlangen, verstandigen arbeid
en daarvoor is dagelijksche zorg noodig. Als de
minister meent, dat er een slechte geest onder
de matrozen en stokers wordt gebracht door de
sociaal-demokraten, dan stijft hij hem in die
meening. Daar schuilt de wortel van het kwaad,
omdat de menschen worden misleid.
Hij begeeft zich voorts in een uitvoerige kritiek
in verband met verschillende toestanden bij de
Marine.
De heer D u y m a e r van Twist is den mi
nister dankbaar voor zijn ruiterlijke verklaring,
dat de geest onder het mindere personeel te
wensclien laat. Dit wekt vertrouwen en leidt naar
een beteren weg.
De heer N o 11 i n g dringt aan op betere rege
ling der loonen van het personeel der rijkswerf.
De heer De Savor n in Lohman releveert
de beschuldiging van den heer Hugenholtz van
«draaierij" wegens de schending van het briefge
heim door het openen van een aan een schepeling
gerichten brief door den commandant van het
oorlogschip.
Bedoelde brief, zegt spr. werd geopend niet om
den inhoud daarvan te lezen, maar om zich te
vergewissen of het couvert het verboden blad
y>Het Anker" bevatte. En dat is geen schending
van het briefgeheim.
De heer Van Wassenaer van Catwijck
komt er tegen op, dat officieren de schuld zouden
dragen van den minderen geest onder het perso
neel, doch 't ligt aan een zekeren geest van on
afhankelijkheid tegenover het gezag.
Verstrekking van den oorlam in buitengewone
gevallen wordt door spr. verdedigd.
De heer Staalman dankt ook voor de subsi
die aan de militaire tehuizen. Hij vraagt of dat
ook zal gelden voor het katholiek tehuis te Den
Helder. De nieuwe loonregeling voor het perso
neel op de rijkswerf strekt te komen tot het maxi
mum. Daarnaar is vroeger ook door spreker te
vergeefs gevraagd. Thans heeft de minister den
knoop doorgehakt en daarvoor verdient hij dank,
De heer Van derZwaag leest in art. 159
van de Grondwet, dat het geheim van aan de
post of aan andere openbare instellingen van ver
voer toevertrouwde brieven, onschendbaar is. De
persoon, die op een schip den briet overreikt,
behoort tot de openbare instellingen van vervoer.
Is dat niet zoo, dan vraagt hij of de knecht, die
aan huis een brief voor hem ontvangt, bevoegt is
dien te openenzoo niet. dan is ook de comman
dant van het schip daartoe met gerechtigd, en
dan is de verdediging daarvan «juridische draaierij."
De minister van Marine zegt, dat hij
materieel of personeel niet hooger stelt, maar hij
achtte het hoog tijd, aan de verwildering van het
personeel paal en perk te stellen. Het bleek hem,
dat schepelingen werktuigen waren van hen, die
slechts eigenbelang beoogden. Hij moest onderof
ficieren en officieren doordringen van de noodza
kelijkheid om, ongeacht de tegenwerking van
personen, de krijgstucht te handhaven. De minis
ter moest ook meer de aandacht wijden aan de
geestelijke belangen.
Reeds bij het optreden wist hij, wat hij te
doen had.
(De heer Hugenholtz: Een Augiusstal op
ruimen.)
Er moesten dus wel slagen vallen, maar te
hardhandig is hij niet te werk gegaan, veeleer te
lankmoedig. De matrozen worden niet minder
goed bejegend, omdat zij sociaal-democrateu zijn.
Hij vraagt niet wat voor mannen zij zijn. maar
wanneer zij zich uiten in anti-militairen geest
worden zij gecorrigeerd, en wordt het te erg dan
gaan zij er uit.
Wat de werving betreft, dikwijls wordt bekend
gemaakt, dat opleiding aan de kweekschool te
Leiden geen vereischte is voor dienstneming. Het
dienstverband wordt daarna niet tc zwaar ge
maakt, maar men kan de jongens niet dadelijk
ontslaan, als zij 't vragen.
(De heer Hugenholtz: Men moet ze zeker
eerst de vingers afhakken.)
Maar de minister heeft gelast, dat bij de vraag
om ontslag hun tijd wordt gelaten om te toonen,
waarom zij geen zin meer in den dienst hebben.
Wat het adres van den Stokershond betreft
heeft de minister alleen medegedeeld dat zij hun
klachten bij de militaire chefs kunnen indienen.
Inzake de beweerde schending van het briefge
heim, daarvan kan geen sprake zijn ten opzichte
van personen, die voor correspondentie geen vrij
heid hebben. Tegenover schepelingen aan boord
wordt de verantwoordelijkheid door den comman
dant bepaald, voor de veiligheid van het schip.
Hij mag zelfs handelen in strijd met de wet.
(Herhaalde protesten van socialistische zijde.)
verder bespreekt de minister verschillende onder
geschikte opmerkingen.
Na replieken van de heeren V e r h e y, Hu
genholtz en Staal m.a n handhaaft de m i-
n i s t e r nogmaals Jhet onbeperkt recht vanj den
commandant aan boord.
Bij de onderdeden vraagt de heer H e 1 s d i n-
g e n periodieke traktementsverhooging van de
scheerders bij de marine, ten einde «verwildering"
van de hoofden der officieren tevoorkomen. Voorts
wil hij nog een aparte gelegenheid voor het
scheerdersbedrijf, niet bij de plaats waar het eten
bereid wordt.
De Minister zal trachten aan den laatsten
wensch tegemoet te komen.
De heer Cremer, den minister hulde bren
gende voor hetgeen de minister wil doen voor de
verlichting van onze vaarwaters, wijst er op, dat
de minister op enkele punten der voordracht der
commissie ad hoc is afgeweken.
Naar deskundig oordeel had de lichtsterkte
moeten aangenomen worden, die de commissie
heeft voorgesteld.
Hoofdstuk VI, marine, wordt in zijn geheel
aangenomen met 46 tegen 8 stemmen.
Goedgekeurd wordt het wetsontwerp betrekke
lijk versterkingen voor de marine en de aanvul-
lingsbegrooting.
De Kamer gaat te 4.15 ure heden-nacht uit
een.
Offlciëele berichten.
Bij Kon. Besl. is aan A. Jansen, boekhouder bij
de drukkersfirma van Heyningen, Bosch Co., te
Groningen, de eere-medaille der orde van Oranje-
Nassau, in zilver toegekend.
De gewone audiëntie van den minister van
Justitie zal Woensdag, en van den minister van
Waterstaat tot nadere aankondiging niet plaats
hebben.
Van de Koninklijke familie.
Men schrijft uit Apeldoorn
Woensdag jaagde het Hof in de omgeving van
het Loo op grof wild.
Donderdag hield Z. K. H. de Prins een groote
jachtpartij aan het Uddelermeer.
Des morgens reden met den Prins in jachtwa
gens daarheen de heeren Groeneveldt, intendant
van H. M. de Koningin-MoederTutein Noltheni-
us, rentmeester van het Kroondomein v. Steijn,
intendantLoudon, jagermeester, allen van H. M.
de Koningin.
De heeren gebruikten het déjeuner in het reeds
vroeger in dit blad genoemde nieuwe jachthuis
van den Prins, «Het Hof" te Uddel.
Tegen 1 uur arriveerde IJ. M. de Koningin,
vergezeld van een hofdame, in een rijtuig te Ud
del, waar zij mede aan het déjeuner deelnam.
Men seint ons
H. M. de Koningin en Z. K. H. Prins Hendrik
zijn heden-middag in Den Haag van Het Loo
teruggekeerd.
Er was aan het station en in de omgeving veel
publiek, dat H. M. hartelijk toejuichte.
Rijksmiddelen.
Tot en met de elfde maand van het loopende
belastingjaar is de uitslag thans tamelijk bevre
digend. De maand November was een voordeelige
maand, wijl er ongeveer 12 ton meer inkwam
dan in 1903. Hierdoor klom het totaalcijfer tot
bijna 136 millioen, terwijl 11/12 der raming was
bijna 133 millioen. In vergelijking met 1903 zijn
we nu nog ongeveer 7 ton achter. Worden deze
in December ingehaald, dan is het jaar 1904 aan
zijn voorganger gelijk en wordt de raming over
troffen. Hiertoe hebben verschillende middelen
ongeveer in gelijke verhouding bijgedragen. Tol
de onderdeelen, die bij 1903 achterstaan belmoren
de wijnaccijns met 61, het gedistilleerd met 214,
geslacht met 34, zegelrechten met 315 en succes
sierechten met 1645 mille. De overige middelen
hebben dus rijkelijk gevloeid.
Borneo.
Men deelt aan de N. Ct. al vaststaand mede,
dat de resident van de Zuider- en Oosterafdeeling
van Borneo met den luitenant-kolonel van den
generalen staf G. C. E. van Daalen in commissie
is gesteld om voorstellen te doen ten opzichte dei'
inrichting van het bestuur en de militaire bezet
ting in dat gewest.
De IV. Cl. bericht voorts
«De gouverneur generaal wensclit verder volle
dige voorstellen te ontvangen om aan de thans
bestaande verwikkelingen in de Boven-Doesoen,
de Boven-Kapoeas en de daaraan grenzende stre"
ken voorgoed een einde te maken, en daarbij zoo
mogelijk gebruik te maken van inlandsche hulp
troepen.
Voorop stelt Z.Exc., dat wijzigingsvoorstellen
in overeenstemming moeten zijn met de opbreng
sten van het gewest zelf, zoodat de meest moge
lijke spaarzaamheid zal worden betracht en zooveel
mogelijk het beginsel van Z.Exc. doorgevoerd,
nl. dat ieder gewest hoogstens uitgeeft wat het
opbrengt.
De door den resident gedane voorstellen ten
opzichte van de middelen van vervoer en verbin
dingen met het binnenland zijn door Z.Exc-
aangehouden ter nadere overweging en zullen in
verband met het uit te brengen rapport besproken
worden.
De insinueerende critiek in de Indische pers
over het beleid van den resident van het boven
bedoelde gewest, wordt hier door het boven
staande in het daglicht gesteld, dat zij verdient."
Nederlandsche Industrie in Rusland.
Men meldt uit Waalwijk
Naar men uit goede bron verneemt, zal door
éen of meer Dongensche industrieelen een belangrijk
contract worden afgesloten, men spreekt van
500,000 paar schoenen per jaar, dus 5,000,000 in
tien achtereenvolgende jaren, te vervaardigen en
af te leveren aan het Russische Departement van
Oorlog. Daarvoor zal een fabriek met Nederlandsch
kapitaal te St. Petersburg worden opgericht,
welke fabriek door Hollandsche werklieden met
een Hollandsch bestuur zal worden gedreven.
Zaugwedstrijd.
Ter gelegenheid van het 10-jarig bestaan is door
de zangvereeniging Caecilia, te Breda een inter
nationale zangwedstrijd voor mannen- en gemeng
de koren uitgeschreven, die zal plaats hebben in
de eerste helft van Juli 1905.
Ongelukken.
De wed. Van der Wijck te Hoogeveen die een
boodschap zou doen, meende de trambaan nog te
kunnen overstekenzij werd echter door de aan
komende stoomtram gegrepen en gedood.
De bijna 80-jarige weduwe A, F. te Strijen
(Z.-H.) is, vermoedelijk door de duisternis misleid,
in de Oude Haven aldaar geraakt en verdronken.
De rentenier C. v. d. Spek te Moerkapelle
(Z.-H.), die in den stal van zijn broeder aldaar
een slag van een hengst kreeg, is Woensdag aan de
gevolgen overleden.
Schiedam, 17 December 1904.
Gemeenteraad.
Vergadering van den Raad der gemeente Schie
dam op Dinsdag 20 December 1904, des namid
dags ten 2 uur.
Vaststelling notulen der vorige vergadering.
Ingekomen stukken.
Agenda
lo. Adres van mej. M. F. Bom om eervol ont
slag als Onderwijzeres aan School C.
2o. Herstemming over het voorstel van den heer
P. Loopuyt om B. en W. uit te noodigen de noo-
dige voorstellen te doen tot verhooging van de
jaarwedde van den len Keurmeester van het vleesch,
over welk voorstel in de vorige vergadering de
stemmen hebben gestaakt.
3o. Voorstel van den heer M. C. M. de Groot
tot afschaffing van de Kermis.
4o. Voorstel van Burgemeester en Wethouders
tot wijziging der verordening tot heffing van ver
gunningsrecht in de vorige vergadering vastge
steld.
5o. Bezwaarschriften van aangeslagenen in de
plaatselijke directe belasting naar het inkomen,
dienst 1904/5, en rapport daarop van de Com
missie voor de plaatselijke belastingen.
6o. Adres van de afdeeling Schiedam van den
Ned. R. K. Volksbond om sluiting van de Koe
markt en Buitensluisbrug van 12 tot 12J/4 uur
's middags met praeadvies daarop van B. en W.
7o. Adres van den Slagersvereeniging «Ons
Belang", over het Keurloon van Vleesch met
advies van B. en W.
8o. Voorstel van B. en W. tot het geven van
namen aan een 5 tal straten.
9o. Adres van W. B. Oostrum om verlenging
van huur van een stukje grond a/d St. Pieters
steeg; met praeadvies daarop van B. en W.
10. Voorstel van B. en W. tot het geven van
begin van uitvoering aan het voornemen tot het
overbrengen van de metselwerf en van het ma
gazijn naar de Korte Haven en het verplaatsen
van de Waag.
11. Voorstellen van B. en W. betreffenden den
aanleg van straten achter het Kamp.
12. Adres van de Commissie voor Kinder
voeding en kleeding om subsidiémet praeadvies
daarop van B. en W.
13. Voorstel van B. en W. tot bestendiging der
tegenwoordige regeling van de Arbeidsbeurs.
14. Voorstel van B. en W. tot doen van
lo. een toevoeging en vermindering der be
grooting voor 1904 ad f2000
2o. een toevoeging in Ontvang en Uitgaaf der
Gemeente-begrooting voor 1905 ad f310.000,—
Gemeentezaken.
B. en W. stellen den Raad voor de straat loo
pende van de Hoofdstraat naar de gasfabriek, te
noemen Fabrieksstraatdie van de Nieuwe Haven
naar de Gasfabriek, Plateelstraatde straat ten
zuiden van de Damlaan, (Tuinstraat), Nieuwland-
sche straat; de van den heer v. d. Velden over
genomen straat ten Noorden van den Rotter-
damschen dijk Mathenessestraat en de in aanleg
zijnde straat, loopende van de Mariastraat in de
richting van den VlaardingerdijkVriendschap
straat.
Inzake uitgifte van gemeente-terreinen achter
Het Kamp stellen B. en W. den den Raad voor:
le overeenkomstig de bouwverordening vast te
stellen rooiïng en peil voor gemeenteterreinen
achter Het kamp
2e. te besluiten dat zoo spoedig mogelijk zal wor
den overgegaan tot den aanleg der straten boven
bedoeld zoover op gemeente-terrein liggende en
van Het Kamp
3e. te bepalen dat de financieele regeling dezer
aangelegenheid later zal worden getroffen.
In den gemeenteraad is de wenschelijkheid uit
gesproken om alle werkplaatsen van de gemeen
tewerken aan de Korte Haven bijeen te brengen-
Naar aanleiding daarvan geeft de Commissie
voor de gemeentewerken in overweging niet al
leen de werkplaats van de metselwerf, maar ook
de waag en het magazijn (waarvan het beheer
aan den waagmeester is opgedragen) naar de
Korte Haven over te brengen.
Het gebouw thans dienende tot waag en ma
gazijn zou dan vrij komen voor centraal brand
weermagazijn.
Ten aanzien van de bestemming der tegen
woordige metselwerf zullen vermoedelijk nadere
voorstellen worden gedaan. In ieder geval behoort
ten minste voorloopig een deel van die werf in
tact te blijven om te dienen tot berging van steen
en tot het herstellen van booten, waartoe op de
metselwerf een helling is ingericht.
De waag zou ondergebracht kunnen worden in
de branderij naast het huis aan de Korte Haven
terwijl daarin tevens het magazijn zou kunnen
komen en de waagmeester-magazjjnmeester in
het vroegere kantoor een plaats krijgen.
B. en W. zich vereenigend met de voorstellen
der Commissie verzoeken machtiging voor de
uitvoering in eigen beheer, van de werkzaamhe
den hierboven genoemd; waardoor een aanvang
zal worden gemaakt met het bijeenbrengen der
werkplaatsen en magazijnen.
In hun prae-advies op het adres van de Schied.
Slagersvereeniging «Onderling Belang" zeggen
B. en W. dat het adres geen aanleiding kan
geven om terug te komen op de beslissing jn
