Dagblad mor Schiedam j
De Molntie in Rusland.
28ste Jaargang
Zaterdag 28 Januari 1905
No. 8116.
EERSTE BLJD.
Algemeen Overzicht.
De oorlog in Oost-Azië.
ABONNEMENTSPRIJS:
Dit blad verschijnt dagelijks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen, en
kost voor Schiedam per 3 maanden 1.35, per maand 45 cent en per
week 10 cent. Franco per post door geheel Nederland ƒ2.per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons BureauBoter-
straat 50 en bij alle Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievengaarders.
BureauBOTERSTRAAT 50.
PRIJS DER ADVERTENTIëN:
Van 1—6 regels ƒ0.77 met inbegrip van bewijsnummer.
Elke regel daarboven 121/a cent.
Driemaal plaatsen wordt tweemaal berekend.
Ingezonden mededeelingen 25 cent per regel.
Voor herhaaldelijk adverteeren worden uiter,stj;bil
1 ij k e overeenkomsten aangegaan.
Telefoonnummer 85. 'jPostbus no. 39.
Dit nummer bestaat uit twee bladen en een
Geïllustreerd Zondagsblad.
28 Januari.
De toestand blijft nog onveranderd. Hoewel in
St. Petersburg de gemoederen, sedert het bar-
baarsch optreden van den nieuwen gouverneur
Petrol, die voor niets terugdeinst, eenigszins zijn
gekalmeerd, komen ér uit tal van steden be
richten van uitgebroken werkstakingen, betoo
gingen en botsingen tusschen militairen en bur
gers.
Wat, Zal de afloop zijn? Zal de beweging
langzamerhand doodbloeden of kan er elk oogen-
blik een nieuwe crisis uitbreken? De beantwoor
ding dier vraag lijkt ons voorshands onmogelijk,
maai aan te nemen valt toch wel niet, dat waar
de leiding bij de eerste mannen van het ont
wikkelde Rusland berust; waar de intellectueele
beschaafde kringen zoo onverholen hun sympa
thie met de beweging uitdrukken, dat de politie
het noodzakelijk acht om, blijkens een telegram
van gister, zelfs een kleine '200 vrouwen, óók
uit, de de betere standen, als gevaarlijke mis
dadigsters 's nachts van haar bed te lichten
in welk ander land zou men zich zulk een op
treden tegen weerloozc vrouwen hoog of laag
kunnen verbeelden! dat er onder zulke om
standigheden niets zou terechtkomen van de
jongste worsteling voor vrijheid en maatschap
pelijke verheffing, dat komt ons ondenkbaar voor.
UIT ST. PETERSBURG.
De Daily Telegraph verneemt uit Petersburg:
Trepof heeft aan dc redacteurs van cte dagbla
den medegedeeld, dat zij: alleen de officieele be
richten over de crisis mogen opnemen. Tegelij
kertijd dat hij dat bevel gaf, noodigde Trepof
evenwel een zeer geacht hoofdredacteur van een
regeeringsgezind blad heimelijk uit om bij hem
te komen, teneinde samen te bespreken, welke
maatregelen er ten bate van de regeering zou
den genomen kunnen worden, zoinder dat de
kranten volkomen het zwijgen zou worden op
gelegd. Bedoelde hoofdredacteur liet die uitnoo-
diging echter zien aan de commissie uit de dag
bladredactiën, welke besloot, dat de hoofdredac
teur geen gevolg zou geven aan het verzoek.
Deze antwoordde daarop aan Trepof in dien
geest
De commissie uit de redactiën besloot heden
weer aan te vangen met het drukken van kran-
ten. Zij gispt scherp den maatregel van Trepof
om de werklieden te dwingen tot het hervatten
van den arbeid, en verklaart, dat er honderd-
vijftigduizend man troepen noodig zouden zijn
om de arbeiders te beschermen, die het werk
hervatten.
De politie deed gister-avond onderzoek op de
bureaux der liberale bladen Nachaschisn en Na-
schidni. Beide bladen zullen waarschijnlijk heden
niet verschijnen.
In de streek tusschen de staalgieterij van
Alexandroff en van de chaussée-Schlüsselburg is
de arbeid hervat, met uitzondering van eene che
mische fabriek, een electriciteitsfirma en»de staal
gieterij Atlas. Op de Newsky-werf is de afreke
ning met de arbeiders afgeloopeh.
liet in 't leven roepen van de betrekking van
gouverneur-generaal wordt door officieele krin
gen en dc Beurs beschouwd als een voorloopige
maatregel, dien men ten onrechte zou beschou
wen als ©en bewijs van reactie.
De Peter^burgsche correspondent van de Stan
dard meldt, dat Trepof in een onderhoud met
hem, ongevraagd en vrijmoedig verklaarde dat
het volgende te melden is over het herstel van
de orde: Talrijke werklui willen den arbeid her
vatten. Technische moeielijkheden verhinderen al
leen de onmiddellijke heropening van sommige
fabrieken. Het manifest, zeide Trepof, dat ik en
de minister van Financiën tot de werklui heb
ben gericht, bewijst dat wij voortdurend bedacht
zijn op de verbetering van hun lot en heeft
dan ook een gunstige» indruk gemaakt De mi
nister van Financiën deelt nog mede dat het
daarop betrekking hebbend wetsontwerp al na
genoeg klaar is. Hel is onwaar, dat ik de fa
brieksarbeiders bedreigde met deportatie naar de
dorpen.
Trepof verklaarde alleen over Petersburg te
kunnen spreken, maar twijfelde niet aan het spoe
dige herstel van de orde in het geheele rijk,
daar de regeering bij machte en vastberaden was
om dit te doen. Er bestaat niet de minste ver
wantschap tusschen de partij; van de „litterai-
ren" en die va,n Gapon. Trepof ontkende ver
antwoordelijk te zijn voor de inhechtenisneming
van intellectuels.
Laat in den avond vernam de berichtgever,
ondanks Trepof's verzekering, dat, de politie de
werklui had laten weten dat zij onmiddellijk te
kiezen hadden tusschen hervatting van het werk
en deportatie naar de dorpen.
De col-respondent van de Daily Telegraph ont
kent dat massa's werklui weer aan den slag
zijn gegaan. Er zijn nog 150.000 hunner werk
loos, maar het is waar dat de meesten hongerig
rondloopen.
UIT MOSKOU.
De gouverneur heeft een bekendmaking uitge
vaardigd, dat de verlangens der arbeiders, na her
vatting van het werk, zouden worden onderzocht
en binnen de grenzen der wet bevredigd. Tegelij
kertijd noodigt hij de arbeiders uit onverwijld
weer aan het werk te gaan, met de bijvoeging dat
iedere poging om tot staking aan te zetten
gevangenneming van den schuldige zal ten gevolge
hebben.
Eergisteren zijn de arbeiders van nog 19 fa
brieken, waaronder zeer belangrijke, tot staking
overgegaan. Het personeel der suikergoed-fabrieken
werkt door, op dat van een fabriek na. Maar de
arbeiders hebben de volgende eischen gesteld
invoering van den 10-urigen werkdag sluiting der
tabrieken op de dagen vóór feestdagen om 3 uur
's middags. Loonsverhooging van 20 pet. Uitbe
taling van het halve loon gedurende twee maanden
aan vrouwen, die tengevolge eener bevalling niet
tot werken in staat zijn verkiezing van arbeiders
vertegenwoordigers ter beslechting van kwesties,
die de arbeiders betreffen.
In eenige tabrieken in de wijt Samoskwatjesje
is de arbeid hervat. De afgeloopen nacht is rustig
voorbijgegaan.
Uit Moskou wordt aan de Standard gemeld:
De Engelsche consul heeft opnieuw den waar-
nemenden prefect bezocht, die cynisch erkende
dat het beruchte plakkaat er op berekend was
om tijd te winnen en het volk afleiding te ge
ven in de crisis. Intusschen gaat het plakkaat
door het heel© land, niet alleen zonder gelogen
straft te worden, maar ook met toevoeging van
allerlei fraais. Zoo vertelt men te Petersburg
dat de Japanners stellig met de Engelschon, en
misschien ook met de joden, een syndikaat vor
men om de Russen in opstand te brengen en
geld te verstrekken daarvoor, Velen gelooven dit
en vragen, waar het geld betaald wordt.
Inmiddels is een tweede plakkaat verschenen
te Moskou, mededeelende dat financiers in de
Londensche City een syndikaat met achttien mil-
lioen roebels hadden gevormd, om de werk
stakers in Rusland te helpen en de regeering te
dwingen tot sluiting van den vrede, voor Japan
bankroet gaat.
Een proclamatie van den gouverneur te Odessa
herhaalt dit vertelseltje.
Een telegram van gister-avond meldt
De toestand is nog niet gunstiger geworden. In
eenige fabrieken, waar gisteren de arbeid hervat
was, is heden weêr gestaakt, o.a. in de fabriek
van manufacturen van Prokhoroff, waar 600
arbeiders werken. In alle drukkerijen is het werk
hervat. De bladen zullen heden weer verschijnen.
Alle eischen der arbeiders in de drukkerijen zijn
toegestaan. Een groep van 60 leden wil eene
buitengewone raadszitting bijeenroepen om over
den toestand, in verband met de staking, te be
raadslagen, daar de stad bij vele ondernemingen
geïnteresseerd is.
UIT RIGA.
In de gasthuizen is geconstateerd, dat gisteren
29 mannen en 2 vrouwen gedood, 36 mannen ge
wond zijn. Acht soldaten zijn door revolverkogels
gewond. De directeur der spaarbank Nemstcbnof
is gisteren overleden. Op eisch der arbeiders is de
schouwburg gesloten.
UIT LIBAU.
De gouverneur is eergister-nacht aangekomen.
Gistermiddag werden aan de beurs proclamaties
verspreid en met juichkreten ontvangen. De fa
brikanten hebben de aandacht van den gouver
neur gevestigd op de beweging, die geen oecono-
misch karakter draagt. Het werk is overal neer
gelegd.
UIT WARSCHAU.
In de buvrt Wola brak gisteren de staking uit.
De houding der arbeiders is kalm. De bladen ver
schijnen nietde winkels zijn gesloten, de staking
breidt zich uit, het telephoonverkeer is gestoord.
In de Leschnostraat had een samentreffen plaats
tusschen arbeiders en politie. De troepen maakten
van hun wapenen gebruik.
Het aantal gewonden is onbekend. Tegen bum
's avonds drong een troep arbeiders de volkswijk
Volski binnen en verwoestte de wijnhuizen. Bij
het samentreffen met de politie wierpen de ar
beiders met steenen.
Een nader telegram meldt
Bij het samentreffen tusschen arbeiders en poli
tie vielen 2 dooden en werden 7 personen ge
wond.
UIT KIËF.
Op bevel van den inspecteur van het fabrieks
wezen werd in alle fabrieken en werkplaatsen dei-
stad het door den minister van Financiën en den
generaal gouverneur van Petersburg uitgevaardig
de manifest opgehangen. De stad is kalm. doch
de bevolking verkeert in opgewonden toestand.
Het roggebrood kost per pond 5 kopeken.
UIT MITAU.
Nadat op eene door duizenden bijgewoonde bij
eenkomst de staking was doorgezet, ging de ver
gadering kalm uiteen. De soldaten keerden naai
de karzerne terug. Patrouilles door kruisende stra
ten.
Uit Riga aangekomen agenten organiseerden
des ochtends de staking. Een voortdurend aan
wassende arbeidersmenigte dwong in de fabrie
ken en werkplaatsen de staking van den arbeid.
De militaire macht werd opgeroepen, doch tot den
middag had geen botsing plaats. De werklieden
trekken zingende met vaandels door de straten
en verspreiden geschriften.
UIT TEADOSIA.
De havenarbeiders hebben voor eenige dagen
den arbeid gestaakt en eischten het ontslag van
den havenmeester. De politie nam krachtige
maatregelen de arbeid is gisteren weêr hervat.
UIT SARATOF.
De staking duurt voort. De zitting der Doema
(Raadsvergadering) ging gister niet door, daar
alle leden in staking zijn. De nieuwsbladen zijn
niet verschenen. De gouverneur maakte bekend,
dat de noodige maatregelen zijn genomen tot
handhaving der orde, dat fabrieken, die hét werk
willen hervatten, om assistentie kunnen vragen,
wanneer ze door de stakers worden lastig gevallen.
UIT LODZ.
Hier is de algemeene werkstaking geproclameerd.
UIT KOWNÖ.
De gouverneur ontving eergisteren 3e afgevaar
digden der arbeiders en beloofde hen zooveel
'mogelijk een regeling hunner betrekkingen tot
de werkgevers te zullen helpen tot stand bren
gen. Op initiatief van den gouverneur hielden
de fabrikanten eergisteren-avond een beraadsla
ging, waarin een reeks maatregelen ter verbetering
van den dtoffelijken welstand der werklieden werd
uitgewerkt. De uitslag der 'beraadslaging werd
in alle fabrieken bekend gemaakt
EEN SPOORWEGSTAKING Y00RK0MEN.
Vele beambten van de lijnen van den staat
in het binnenland hebben bij de regeering een
lijst van grieven ingezonden. De regeering wil
ligde terstond alles in, teneinde een crisis te
vermijden onder het spoorwegpersoneel.
Uit Koeroki's kamp.
Uit. Koeroki's kamp wordt (over Foesan, 26
dezer) gemeld, dat. een hevig en aanhoudend ar
tilleriegevecht aan den gang is in het westen.
Het schieten is den geheelen dag gehoord. Het
grootste gevecht sedert October schijnt aan den
gang te zijn. Volgens hier ontvangen berichten
zijn de Russen de Hoen-ho overgetrokken, tegen
over den Japanschen linkervleugel; de Japanners
zijn opgerukt ten aanval.
Tevens wordt uit Koeroki's kamp gemeld, dat
de soldaten in het gevecht nu ontzettend van
de koude te lijden moeten hebben, daar na een
lang tijdvak van opmerkelijk zacht weer de ther
mometer weer beneden nul staat. De vlakte is
bedekt met een duimendikke laag sneeuw, die
gisteren begon te vallen, en de grond is te hard
om snel vooruit te kunnen komen met loop
graven.
Russische overwinningen.
Een gisteren te St. Petersburg openbaar ge
maakt telegram dd. 25 dezer van Koeropatkin
aan den Tsaar luidt als volgt: Het offensief op
treden tegen den vijand is op den rechtervleugel
bij 16 graden koude begonnen. ij hebben Khai-
latoja en Rheigoetaga zeven wersten
zuidwestelijk van Sandepoe bezet.
Den 26en heeft Koeropatkin geseind, dat er
over de verliezen, geleden bij den aanval op
de tweenoemde plaatsen, geen nauwkeurige mede
deelingen waren 'te doen. Khailatoja is geno
men zonder dat er een schot gelost werd. De
Russische troepen hadden slechts van hun ba
jonetten gebruik te maken. Rheigoetaga is dap
per verdedigd en bleek eerst 's avonds om tien
uur werkelijk genomen te zijn. De Russische ca
valerie zette twee regimenten dragonders na,
die ijlings in zuidoostelijke richting terugtrokken.
De linkervleugel van het Russische leger heeft,
na den vijand te hebben teruggedreven, een Bau
wen pas bezet aan den weg van Khoea-jensau,
naar Ex-Fansan. Een andere afdeeling is den
vijand in de flank aangevallen en heeft, hem bij
1 lind-hesjeng tot den terugtocht gedwongen en
daarbij tweehonderd stuks vee buit gemaakt.
Generaal Koeropatkin telegrafeert dato gisteren
aan, den Tsaar: Volgens vannacht ontvangen be
richten, is een aanval, waarmede de Japanners
hebben geantwoord op den aanval van onze troe
pen, die gisteren de stellingen bij Sandepoe had
den aangevallen, afgeslagen. Onze cavalerie ma
noeuvreerde tegen den linkervleugel van de Ja
panners en greep den vijand in den rug aan.
Hierna zetten onze troepen den aanval op de
stelling bij Sandepoe voort. Om zeven uur 's
avonds hadden onze troepen, door sappeurs ge
holpen, na hevigen strijd alle kunstige hinder
nissen overwonnen, en drongen zij in het groote,
krachtig versterkte dorp Sandepoe binnen.
FRANKRIJK.
Uit de Fransche Kamer.
Het heeft gister weer gespannen in de Fran
sche Kamer 1
Toen Rouvier de ministerieele verklaring voor
las, vond het eerste gedeelte luide instemming
bij het centrum, maar bij een toespeling op het
Fransch-Russisch verbond riep de uiterste lin
kerzijde Weg met den Tsaar-moorde-
n a ar!
Van de tribune afkomende, is Rouvier door
het centrum toegejuicht. De rechterzijde, de lin
kerzijde en de uiterste linkerzijde zijn onbewegelijk
gebleven.
In de verklaring wordt gezegd, dat het mini
sterie zich tot taak gesteld heeft een ontspan
ning en een kalmeering van de gemoederen te
weeg te brengen, en door een herstel van de
republikeinsche eenheid zoo spoedig mogelijk de
hervormingen door te drijven, waarvan de Kamer
door een plechlig besluit met indrukwekkende
meerderheid de urgentie heeft beslist. Elke dub
belzinnigheid moet worden weggenomen. Met de
meest mogelijke stelligheid de onduldbare wij
zen van handelen betreurend en afkeurend, welke
de Kamer heeft veroordeeld, zal het kabinet wei
geren te zwichten voor de heftige in mora stel
lingen, welke de vijanden van de republiek in
een met groot gerucht gevoelden, tegen de re
publiek gerichten veldtocht, durven doen hoo-
ren, op gevaar af de landsverdediging in gevaar
te brengen. Het kabinet vraagt de natie, dat
zij met het kabinet zij, opdat in het belang van
het vaderland de herinnering der oneenigheden
moge worden weggenomen. Het kabinet wil het
einde van het wetgevend tijdvak, dat nadert, niet
zien aanbreken, zonder aan het land althans
óen der beloofde hervormingen te hebben gegeven.