Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
28ste Jaargang
Zaterdag 11 Februari 1905.
No. 8128.
EERSTE KLAD.
Algemeen Overzicht.
Stads- en Gewestelijk Nieuws.
l)e oorlog in Oost-Azië.
ABONNEMENTSPRIJS:
Dit blad verschijnt dagelijks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen, en
kost voor Schiedam per 3 maanden 1.35, per maand 45 cent en per
week 10 cent. Franco per post door geheel Nederland ƒ2.-— per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons BureauBoter-
straat 50 en bij alle Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievengaarders.
BureauBOTERSTRAAT 50.
PRIJS DER ADVERTENTIëN:
Van 1—6 regels ƒ0.77 met inbegrip van bewijsnummer.
Elke regel daarboven 121/2 cent.
Driemaal plaatsen wordt tweemaal berekend.
Ingezonden mededeelingen 25 cent per regel.
Voor herhaaldelijk adverteeren worden uiterst b 11 -
lijke overeenkomsten aangegaan.
Telefoonnummer 85. Postbus no. 39.
Dit nummer bestaat uit twee bladen en een
Geïllustreerd Zondagsblad.
11 Februari.
Koeropatkin.
De Kolnische Zeitung schrijft over de geruch
ten, die in den laatsten tijd over de aanstaande
terugroeping van Koeropatkin liepen, het vol
gende
Bevestigd zijn de berichten nog niet, maar men
moet wel in aanmerking nemen, dat ook in do
Russische pers laatstelijk allerlei verwijten tegen
Koeropatkin gericht zijn. De opperbevelhebber
heeft in de hoogste militaire kringen veel vijan
den, en de afzetting van een heele reeks van
generaals moet er toe bijgedragen hebben, de
stemming te zijnen opzichte nog ongunstiger te
maken, tot dusver heeft hij ook nog nipt het
geluk gehad, een overwinning te behalen; maar
wanneer men zonder vooringenomenheid de om
standigheden overweegt, waarmede Koeropatkin
rekening moet houden, dan moet 't hem als een
verdienste aangerekend worden dat hij grootere
onheilen voorkomen heeft. En vooral ligt het
vermoeden voor de hand, dat bevelen en aan
maningen uit Petersburg zeer schadelijk op de lei
ding der krijgsverrichtingen op het oorlogsterrein
gewerkt, hebben. Oogenschijmlijk heeft voorts de
samenwerking van de commandeerende generaals
met den opperbevelhebber vaak alles te wen-
schen overgelaten; „wrijvingen" ontbraken niet,
ze komen overigens voor in de geschiedenis van
iederen oorlog. Zelfs een zoo goed georganiseerd
hoofdkwartier als het Duitsche in 1870/71 is
er met vrij van geweest, en alleen aan de in
drukwekkende persoonlijkheid van Wilhelm I ge
lukte het, de bevelhebber tot voortdurende en
goede samenwerking te brengen.
Ten slotte schijnt Koeropatkin ook Gripenberg
weggezonden te hebben, nadat deze de krijgs
verrichtingen aan de Hoen-ho geleid had. Men
beweert dat deze laatste aanvallende beweging-
mislukt is omdat het centrum en de linkervleu
gel der Russen Gripcnberg's afdeeling niet be
hoorlijk ondersteunden, zoodat maarschalk Ojama
in staat was, een aanzienlijke troepenmacht af
t© zonderen ter versterking van zijn bedreigden
linkervleugel. Dit verwijt zou zeer ernstig zijn
voor Koeropatkin, indien men als bewezen mocht
aannemen, dat hij ernstige operatiën tegen den
westelijken vleugel der Japanners in den zin had
maar op het beslissende oogenblik deze niet vol
doende heeft gesteund.
Men kan echter ook aannemen dat Gripenberg
verder gegaan is dan zijn instructies toelieten
of wenschelijk maakten. Bovendien moet men
in 'acht nemen dat mogelijkerwijs de Japanners,
Vertrouwende op hun sterke stellingen in het
bergachtige gedeelte van hun front (d. w. z. in
het centrum en het ooisten) er geen gevaar in
gezien hebben, deze stellingen ten deele te ont-
blooten ten gerieve van hun linkervleugel, toen
deze door de R.u,ssen in het nauw gebracht werd.
En ten slotte vergete men niet dat de val van
Port Arthur nu al meer dan een maand geleden
is: het grootste deel der belegeringstroepen zal
toch wel naar het noorden gezonden zijn met
den spoorweg van Dalni naar Liao-jang, die vol
gens opgaven van den Russischen kant tien trei
nen daags in beide richtingen vervoeren kan,
zoodat nu reeds drie divisiën ter versterking van
Gjama's macht aangekomen kunnen zijn. Het is
dus zeer goed mogelijk dat die nieuwe troepen bij
Okoe's leger gevoegd zijn, en het voor maar
schalk Ojama niet eens noodig was, zijn overige
stellingen te verzwakken, toen de aanval der Rus
sen bij de Hoen-ho begon.
De oostzeevloot met kruisers versterkt
De Petersburgsche correspondent Van deEclio
de Paris meldt: „Men heeft zoo even vernomen
dat. de zeven kruisers die van Argentinië gekocht
zijn, in de wateren van Mozambique zijn aange
komen, om zich bij het smaldeel van Rozjest-
wenski te voegen.
„Aan den staf van de marine logenstraft men
het bericht.
„Het is mij echter uit goede bron medegedeeld.
Aan den anderen kant weet ik dat admiraal
Rozjestwenski te Libau meer manschappen en
schietvoorraad aan boord heeft genomen, dan
noodig waren Voor zijn smaldeel."
Met allen eerbied voor de „goede bron" van
den dikwijls goed ingelichten berichtgever der
Echo de Paris, blijft het een ongelooflijk bericht.
Opmerkelijk is alleen dat Argentinië inderdaad
zeven moderne kruisers bezit: de drie gepant
serde kruisers Pueyrredon (1898), Garibaldi
(1895), General Belgrano (1897) en San Martin
(1896), tezamen metende 28.300 ton; en de pant-
serdekkruisers Buenos Aires (1895), Nueve de
Julio (1892) enVeinte y cinco de Mayo (1890),
tezamen metende 11.200 ton.
Onmogelijk is het bericht dus niet maar
dat is het beste wat er van te zeggen valt.
Overigens spoken al lang Argentinische kruisers
rond in allerlei geruchten uit. Petersburg en elders.
In Mantsjoerije.
De Russen hebben het beschieten van Ojama's
centrum en den uitersten linkervleugel Woens
dag voortgezet. Donderdag hebben zij de uiter
ste rechterzijde gebombardeerd. Kleine afdeelin-
gen Russische infanterie hebben Woensdag-nacht
aanvallen gedaan en zijn teruggeslagen. De toe
stand is niet veranderd.
RUSLAND.
De correspondent van de Daily Chronicle te Pe
tersburg zegt Van een gezaghebbend man ver
nomen be hebben, dat Witte gezegd heeft: Wij
moeten tot iederen prijs vrede sluiten met Japan,
indien Japan met de volgende hoofdvoorwaarden
genoegen neemt. China's oppergezag over Mants-
joerije wordt erkend. Het schiereiland Liao-tong
wordt door China aan Japan verpacht voor 99
jaar. Rusland behoeft geen oorlogsschatting te
betalen
De revolutionaire partij in Rusland bereidt,
naar men zegt, een algemeene omwenteling voor
tegen den 19en Februari, verjaardag der ophef
fing Van het lijfeigenschap. Niettemin zou de
T:sa,ar toestemmen in het bijeenroepen van een
volksparlement tegen 1 Maart.
De metropoliet te Petersburg heeft Gapon op
geroepen om voor de Heilige Synode te verschij
nen, ten einde zich te verantwoorden.
Naar de Standard uit, Odessa verneemt, heeft
de gouverneur een besluit van de doema, om
5000 roebel beschikbaar te stellen voor de slacht
offers te Petersburg, vernietigd. Volgens den Pe-
tersburgschen correspondent van de Daily Tele
graph hebben werklieden van Poetilof's fabriek
een gehaten opzichter gedood en den directeur
dreigbrieven gezonden.
DUITSCHLAND.
De mijnwerkersvergaderingen die gisteren in
tal van plaatsen van het district Dortmund zijn
gehouden, hebben zich, op enkele uitzonderingen
na, verklaard voor de nakoming van het gis
teren te Essen aangenomen besluit betreffende
hervatting van het werk.
De leden van de commissie van zevenen zijn
eergisteren te Essen op straat uitgejouwd. Men
schold ze uit voor verraders en omgekochten.
Sachse, die s avonds te Bochum sprak in een ver
gadering van 8001 mijnwerkers, zeide dat hij te
Essen uitgescholden en zwart gemaakt was als
nog nooit in zijn leven.
Onder de mijnwerkers heerscht nog groote ver
deeldheid. Maar Maandag zal de kalmte wel terug
gekeerd zijn en de overgroote meerderheid aan
het werk gaan.
Prins Carlos van Bourbon, is gister-avond
om half elf vertrokken, na hartelijk afscheid te
hebben genomen van den Keizer en de Kei
zerin.
OOSTENRIJK-HONGARIJE.
Graaf. Andrassy, die gisteren weer bij den Kei
zer geweest is, heeft dezen den raad gegeven,
wegens het gewicht van de krisis, nog een aan
tal staatkundige personen en invloedrijke partij
hoofden te raadplegen alvorens hem met de sa
menstelling vajt een ministerie te belasten. Het
heet dat ook Frans Kossuth een uitnoodiging
zal krijgen.
FRANKRIJK.
In de Kamer heeft Morlot de regeering geïn
terpelleerd over hare staatkunde tegenover de
kerk.
llierop antwoordende, heeft de minister van
Onderwijs en Eeredienst, Bienvcnu Martin, erkend,
dat de toestand van het bisdom Dijon abnor
maal is en om verbetering roept. De oplossing
zal zijn de scheiding, welke de regeering zoo spoe
dig mogelijk wil doen aannemen.
De motie van Sarrien, waarmee de regeering
genoegen ha4 genomen en waarin verklaard
wordt„De Kamer constateert, dat de houding
Van het Vaticaan de scheiding van Kerk en Slaat
noodzakelijk heeft gemaakt en rekent op de re
geering om de beslissing hiertoe van het Parle
ment te vragen, onmiddellijk na de begrooting
en de legerwet" is aangenomen met 386 tegen
111 stemmen.
BELGIë.
Uit Charleroi werd gister geseind dat de sta
king in de Belgische kolenbekkens zich opnieuw
heeft uitgebreid. Het aantal stakers is geklommen
tot 28,682, d. i. 2614 meer dan gisteren. De ver
meerdering is vooral waar te nemen in de mijnen
van Boubier en Carabinier te Chatelet, van Mar-
cinelle-Nord, Amercoeur en Dormont te Farcien-
nes. .Gister is aan verschillende mijnen het loon
uitbetaald Er viel niets bijzonders voor. Heden,
lotingsdag, verwacht men een algemeene staking.
Ook te Luik komen meer stakers. In het heele
district waren er gisteren 5000.
ZUID-AFRIKA.
De correspondent van de Daily Chronicle te
Johannesburg doet ©enige verrassende mededee
lingen over kuiperijen van de imperialisten op
den Rand, strekkende om verdeeldheid te zaaien
tpsschen de Boeren en de Boerengezinde Engel-
schen. Hun kwaadstoken schijnt echter niets uit
gewerkt hebben, want de volksvergadering, gis
teren te Johannesburg gehouden, is rustig af-
geloopen.
COLUMBIë.
Naar de Amerikaansche bladen melden, heeft
Columbië aan het ministerie van Buitenlandsche
Zaken te Washington laten weten, dat het de
diplomatieke betrekkingen met de Vereenigde Sta
ten wenscht te hervatten.
Rede van pater Hendrichs.
Gister-avond had in de groote zaal van de so
ciëteit «Harmonie", die dicht bezet was, een door de
R. K. Kiesvereeniging «Recht, Plicht en Orde'
uitgeschreven vergadering plaats, waarin de wel-
e e r w. pater F. Hendrichs S.J., presi
dent van «Geloofen Wetenschap" te Amsterdam,
als spreker optrad.
De Voorzitter, de heer A. C. A. Nolet,
opende de vergadering en zeide, dat in de ver
vergadering der Kiesvereeniging, in Januari ge
houden, was besloten een vergadering uit te
schrijven, waarop alle katholieken zouden worden
uitgenoodigd en waarvoor een spreker zou worden
gevraagd om de belangen van de Kath. zaak en
dientengevolge de kiezersplichten uiteen te zetten.
Spr. hoopte, dat de groote opkomst voor den
spreker van dezen avond het bewijs zal mogen
zijn, dat diens woord op allen invloed zal uitoe
fenen. Hij stelde daarna den weleerw. pater
Hendrichs als aan de vergadering voor.
Pater Hendrichs, alsnu zijn rede aan
vangend, zegt, dat toen hem de uitnoodiging be
reikte om een spreekbeurt te Schiedam te komen
vervullen, twee gedachten bij hem waren opge
komen Allereerst had spr. zich afgevraagd V\ at
ga ik eigenlijk in Schiedam doen Een plaats die
onder alle districten uitmunt op politiek gebied,
waar men stemt als leeuwen. Wat ga ik er doen
Ik ga daar feitelijk een openstaande deur open-
loopen. Vervolgens, in wat voor wespennest ga
ik mijn vingers steken. Ik heb nog nooit een
verkiezingsspeech gehouden en zou ik er daar
mee voor den dag komen Neen, dacht spr., een
politieke rede zal ik niet houden, maar over een
onderwerp spreken, dat nauw de politiek en ons
hart raakt.
Een mensch eet niet als hij bijna dood is, maar
men eet om niet ziek te worden. Zoo is het ook
met den geest. Men moet dien opwekken, wan
neer de mensch daarvoor nog in staat en het
gemoed voor opwekkende woorden nog ontvan
kelijk is. Op het oogenblik-zelf is zoodanige
opwekking veor ons misschien niet noodig, toch
zal zij, wanneer het gesprokene wordt verbreid,
voor ons overvloedige vruchten dragen.
Vrij zal hij spreken, overtuigd als hij is, dat
allen van huis uit het met hem eens zijn. Hij
zal dan spreken over het Katholiek open
bare leven in de prakt ij k.
Het gaat niet over een zaak, die eigenlijk buiten ons
omgaat, dan zou spr. wel een rede kunnen houden
over het groote nut van verrekijkers in de prak
tijk, over een artillerie-batterij. Het katholiek
openbaar leven in de praktijk u dezen avond te
toonen raakt u allen en mij, vervolgt spr. Het is
niet over hetgeen in Frankrijk, Italië ot Oosten
rijk plaats vindt, dat ik wil spreken, maar wan
neer ik spreek over het kath. openu. leven dan
is het ieis uit praenjk.
Paus Leo Xiii neeti met kiem 111 zijn ency
cliek over de curisieujite inneming uer fetalen
iedereen op het nart geuruKt om ueei ie nemen
aan het katholiek openuare leven, tiet uoel van
deelneming aan het kath. openu. leven, dat H\j
aangeeft ismeer en meer de Christus in de
maatschappij te doen herleven. De Paus zegt ons
met welke kracht wij onze heiangen moeten behar
tigen en wijst op hen mvioeu, uie üe eerste Chris
tenen in het openuare leven hebben gehad. Leo
XIII roept in genoemde encycliek alle katholieke
mannen op om in de maatschappij door te drin
gen, opdat dan ook het kath. leven aan invloed
en macht zal winnen.
Niet alleen Z. H. Paus Leo XIII zegt dit alles,
maar ook Pius X heeft in zijn Molu Proprio van
13 Dec. 1903 in 19 stellingen alles wat Leo XIII
heeft geschreven, bekrachtigd.
Hieruit blijkt duidelijk, dat wij allen geroepen
zijn om deel te nemen aan het openbare leven.
Het is den beslisten wensch van Leo XIII, door
Pius X bekrachtigd«Alles hernieuwen in Chris
tus."
Vervolgens gaat de gewijde redenaar spreken
over het kath. openb. leven in de praktijk. Hij
beantwoordt de vragenWat bedoeld men met de
woorden: «in de praktijk". Hoe moet ons kath.
openbare leven zijn ingericht Waarom dit Kath.
openbare leven Wat beteekend «leven" in de
praktijk
In gloedvolle woorden schetst spr. dan het
plantenleven, meer in het bizonder het leven van
den eik, zijn ontwikkeling en wasdom. Dit brengt
spr. dan in verband met het kath. leven, zooals
wij dat 111 ons dragen. Daarin moet zqn een
kracht en harmonie. Het beleid van den boom
moet men, evenals het harmonisch geheel terug
vinden in den mensch. Het Kath. openb. leven
in de praktijk heeft ook die kracht en harmonie.
In de praktijk moet er z\jn groot, practisch
en tactisch beleid.
Men moet in onze dagen een goed begrip heb
ben van den toestand. Bjj het lezen van de bro
chure Katholiek of Soc.-Dem. is het niet te
ontkennen, dat wij op het oogenblik in een
gevaarlijken toestand leven. Wij moeten die n goed
onder de oogen zien.
Allereerst dient men een goed begrip te hebben
van het Liberalisme: Het Liberalisme toont zich
nu in een geheel andere gedaante als 40 a 50 jaren
geleden. Wat zijn de liberalen veranderd I Ds.
Tal ma zeide van hen Ze begrijpen ons niet meer,
ze zeggen even christelijk te zijn als wij. Wjj
hebben dogma's, maar zij rechtvaardigheid, zede
lijken ernst en gemeenschapszin.
Veertig a v.jttig jaren geleden was er van chris
tendom bij hen geen sprake. Ze waren neutraal
in den tijd van Kapeyne en in de eerste tjjden,
toen zij hier heerschten.
Is het thans beter dan in de tijden, toen ze
neutraal heetten Spr. heeft liever te doen met
een vijand, dan met een valschen vriend.
Dr. Vermeulen en mr. van Waterschoot v. d.
Gracht hebben het in de Eerste Kamer zoo juist
gezegd, dat hun christendom voor ons nooit ieta