Binnenland.
Stads- en Gewestelijk Nieuws.
Geen acht dagen geleden had de minister-pre
sident nog verklaard, dat de kwestie der schei
ding van Kerk en Slaat eerst na de afdoening
der begrootingen van 1905 en 1906 en de wet
der belasting op het inkomen, van den twee
jarigen dienst in het leger, aan de orde zou zijn,
doch de socialisten dachten er anders over!
Bij de interpellatie in de Kamerzitting van
Vrijdag 10 Februari 1.1. door den heer Morlot
over de door den Pairs afgezette bisschoppen
van Dy on en Laval en het beheer hunner dioce
sen gehouden, vertoonde zich dadelijk eene vij
andelijke houding tegen den Paus en de Katho
lieken en wel op een zeer merkbare wijze. Zon
der dat er in de buitenlandsche bladen zelfs
over gerept werd, begon hier een ware revo
lutie tegen bestaande overeenkomsten, rechten
en vrijheden, waarvan de gevolgen zeer ernstig
kunnen worden en ofschoon in beginsel verschil
lend met de revolutie van 1789, evenwel ein-
delooze rampen met zich zal brengen, daar het
thans (©en nieuwe strijd van blinden haat ge
worden is tegen het geweten, den godsdienst
en de persoonlijke vrijheid.
Laten wij tot staving van het bovenstaande
zoo kort mogelijk mededeeling doen, van wat
er in die zitting van 10 dezer, na de inter
pellatie van Morlot, gezegd is en voorviel. De
afgevaardigde Gauthier (van Clagny) beant
woordde het eerst den interpellant en zeide op
kranige wijze waar het eigenlijk om te doen was.
„In werkelijkheid is deze godsdienstige kwestie
„slechts de ellendige afleiding waarmede men
„zich zoo goed en kwaad als dit mogelijk is
„uit ©enen parlementairen toestand wil redden,
„waar anders geen kans meer bestaat uit te
„komen. Hoelang Teeds is het de gewoonte het
„clerical© spook erbij te halen telkens wanneer
„er zich vraagstukken voordoen, welke men niet
„kan oplossen. Het is een versleten taktiek om
„aan het volk, dat om brood roept, dien naam
„toe te werpen." En verder over de scheiding
zelve sprekende, zeide hij zoo juist: „Veron
derstelt gij, dat de Katholieken na de schei
ding zich van Rome zullen losmaken? Dan
„bedriegt ge u zekerIndien de regeering dit
„vraagstuk op praktische en liberale wijze wil
„beëindigen, dan zal zij zich met de Katholieke
„kerk en Rome moeten verstaan."
Hier maakte de minister-president een ont
kennend gebaar.
„Ik dacht, dat de president van den minister
raad hierop een categorische verklaring zoude
„doen. Veertien dagen geleden beloofde de heer
„Rouvier zijn reformprogramma, wat wij kennen,
„te zullen uitvoeren. Indien gij vrij waart, dan
„zoudt gij deze kwestie niet aan de orde ge
bracht hebben, doch wel de wet op arbeiders-
pensioenen, waarop het volk reeds twintig ja
pen wacht, zooals de heer Marcel Sembat on-
„langs constateerde."
Deze socialist kon niet anders dan deze ver
klaring beamen.
„Doch, zoo besloot de heer Gauthier, gij
„wilt, aan de dissenden ten, van veertien dagen
„geleden, de kans geven weder ministrieelen te
„worden en deze handelwijze wil ik in het klare
„daglicht stellen. Gij wilt eene meerderheid links
„hebben, doch morgen, bij eene sociale of in-
„temationale kwestie, roept gij de hulp in van
„hen, die de eenige ware beginselen voorstaan."
Luide toejuichingen rechts en in 't centrum.
De abbé Gayrand nam hierop het woord en
beweerde dat het conflict met het diocees van
Dyon zeer gemakkelijk te regelen zou zijn en
voor Frankrijk van groot gewicht is. Met Rome
en den H. Stoel breken is het land een ern
stig nadeel doen vooral met zijn belangen tegen
over de andere katholieke natiën. Het Concor
daat kon gewijzigd worden en zoo men loyaal
wilde handelen, dan moest men onderhandelin
gen met het Vaticaan openen en de diploma
tieke relatien weder hervatten. Zijn persoonlijk
gevoelen is, dat ;hjj de scheiding niet vraagt,
doch ook niet vreest.
„Zoo men ons, zoo sprak hij, eene scheiding
„bracht, in de conditiën zooals zij door de Ge-
„reformeerde kerken van Frankrijk is voorgesteld,
„dan nemen wjj ze ook aan, dat wil zeggen:
„de gebouwen voor den eeredienst en inrichtin-
„gen van weldadigheid, in billijke verhoudingen en
„de geheele vrijheid van godsdienst. Ik vraag
„alleen vrijheid en recht en ik zou er bij kun-
„nen voegen dat, wat ik gezegd heb, uitslui
tend mjjn persoonlijk gevoelen is." (Deze ver
klaring verwekte eenige verbazing.)
De nieuwe minister van Eeredienst, de hu
genoot-socialist Bienvenu Martin, begon met bru
taal weg te verklaren, dat de regeering niet de
minste onzekerheid over hare bedoeling wil la
ten bestaan. Er zjjn thans tien bisschopszetels
onbezet. Men weet waarom. De diplomatieke
relatien met Rome zijn verbroken en wij zul
len ze niet meer hervatten. De Kamer heeft
deze maatregelen goedgekeurd. Er blijft dus nog
slechts een weg over om uit dezen toestand te
geraken en dat is de scheiding. Deze scheiding
is niet alleen een politieke doch tevens eene
regeeringskwestie. De regeering mocht er haar
gevoelen over zeggen en de wijze aangeven,
waarop zij zal geschieden. Daarom hebben wij
zelf pen wetsontwerp voorgedragen, waarin wij
ons toeleggen de gewetensvrijheid te eerbiedigen,
terwijl wij tegelijk de rechten van den Staat
verdedigen. Het gouvernement stelt het zich tot
plicht, dat ontwerp ten spoedigst te doen aan
nemen. (Bravo's van de uiterste linkerzijde.)
Het is opgevallen, dat Rouvier een voorzich
tig (Stilzwijgen bewaarde, terwijl het belangrijk
ste problema wat in een parlement behandeld kan
worden, aan de orde was en hij het aan Bien
venu Martin overliet de onbeschaamde en on
ware beschuldigingen en verklaringen te doen
welke men gelezen heeft.
Met den heer Denys Cochin, die nu aan het
woord (kwam, verandert den tot nu toe gevoer-
den toon en hooren wij eene waardige en tege
lijk krachtige taal, welke bij deze ernstige zaak
alleen past.
„Hij (dacht niet, zoo ving hij aan, dat het
„oogenblik :reeds gekomen was om een groote
„rede te houden over het zoo belangrijke vraag-
„stuk der scheiding van Kerk en Staat, doch
„de bravo's van die banken links hebben ons
„overtuigd, dat er iets hersteld is wat verbro
„ken scheen.
Hier herinnert hij aan den heer Roüvier zijn
frontverandering en zegt dan verder. „Het Con-
„cordaat heeft op godsdienstig terrein, aan de
„Republiek een leven van vrede geschonken en
„ik .zal het Concordaat altijd verdedigen, zoo-
pel yoor de zekerheid der Katholieken als in
„het belang van den Staat. Wij weten nu, wat
„vrijheidswetten waard zijn en de vrije school
„leert ons, wat de vrije kerk zal zijn. Wij heb
„ben alle rechte te vreezen, dat de Kerk in den
tyrannieken (Staat gekneveld zal worden.
„Gij durft zeggen, dat de Katholieken de breuk
„hebben veroorzaakt. Moeten wij u dan al de
„wetten, welke tegen ons gemaakt zijn in het
„geheugen terugroepen? Hebben wij niet met een
„te .groot geduld al uw dwangwetten ondergaan
„Gij .beklaagt u dat men te Rome aarzelt uw
„keuzen goed te keuren en is dit niet een recht
„en een plicht van het Pausdom? Verder klaagt
„gij nog, dat Rome niet correct in de diploma
tieke (Onderhandelingen geweest is. Ik sla het
„Livre jaune" open en zie daar, dat gij aan Rome,
betreffende de vrije school, beloften gedaan hebt,
„welke nooit zijn nagekomen. En gij durft zeg-
„gen, dat de breuk van Rome is gekomen. De
„breuk komt alleen door den oorlog, welke gij
„aan de katholieken verklaard hebt. De katho-
„liek durft gij zeggen, kan met de Republiek
„niet leven, 't Schijnt echter, dat dit in de Ver
enigde Staten wel kan. Die beruchte „fiches"
„door u zelf veroordeeld, maken er den burgers
„en officieren een misdaad van, „dat zij naar
„de Mis gaan", en den verklikkers, met Vade-
„card als hun chef, verwijt gij alleen dit, dat
„zij .zich lieten vangen. Gij verliest alle koel
bloedigheid, wanneer het er op aankomt de
„vraagstukken te beoordeelen welke de katholie
ken aangaan. Mijnheer de president van den
ministerraad, zegt mij, dat ik overdrijf. Doch
„hij weet het wel beter. In die kwestie van
„Dyon beweert hij, dat het een groot principe
„geldt. Neen, het geldt alleen een gemeene streek
„welke uw voorganger gespeeld heeft. (Hevig Ie
pen links.) Het bewijst juist dat Rome niet
„den bisschop en zijn diocees van Dyon in zijn
„recht en gelijk was. Mijnheer Combes heeft deze
„zaak kleingeestig, ja kwajongensachtig behan
deld, zijne positie onwaardig. (Levendige kreten
„links.)
„Nogmaals herhaal ik, dat de breuk niet van
„onze (kant komt. Gij zoekt ze uit haat tegen
„de katholieken." (Luide bijval rechts en in het
centrum.)
Hiermede was de discussie gesloten en werd
de volgende geheel met de historische waar
heid in strijd, en een .voor de Kamer ont-
eerende „orde van den dag-Sarrien" met 343
tegen 189 stemmen aangenomen„De Kamer con-
„stateerende dat de houding van het Vaticaan
„de scheiding der Kerken en Staat onvermijde
lijk heeft gemaakt", en op voorstel van den
socialist Sembat werd hieraan voor de gale
rij nog toegevoegd„Besluit in den loop der ge-
„wone kamerzittingen de arbeiderspensioenen in
„behandeling .te nemen, zonder dat deze zittin
gen langer dan tien dagen zullen geschorst mogen
worden, enz." De schandelijke motie werd nu
in haar geheel met 386 stemmen tegen 115 goed
gekeurd en de poets was gespeeld.
Fidelius.
recht stelt hierop een hechtenis van hoogstens
zes jaar.
Volgens dit orgaan zoekt men de schuldige,
die Oudegeest de stukken ten inzage verstrekte»
niet in den Haag, maar te Utrecht.
Scheidsgerechten en eervol ontslag
bij de spoorwegen.
Een der medewerkers van de Limb. Koerier
schrijft aan dat blad
Naar het zich laat aanzien zal de instelling
van het scheidsgerecht op den duur voor niet
weinige spoorwegmannen ten gevolge hebben,
dat zij te eeniger tijd eervol worden ontslagen
volgens de bepaling. Immers voorheen werd zon
der veel onderzoek een overtreding door den
eerstaanwezenden ambtenaar gestraft en slechts
in zeer ernstige gevallen werd het hoofdbestuur
met het gebeurde in kennis gesteld. Nu moet
(met het oog op de nieuwe bepalingen) elke
overtreding, alvorens gestraft te worden, aan het
hoofdbestuur gesignaleerd worden. Het ligt voor
de hand, dat aldaar in den loop der jaren voor
verschillende personen nog al een dik dossier kan
ontstaan.
Wat voorheen vergeten en vergeven werd,
blijft voortaan bewaard om bij elke nieuwe klacht
te dienen. Voor den chef van dienst is het uit
den aard der zaak zeer onaangenaam telkens
voorstellen tot straf te moeten ontvangen en bij
toepassing van een zijns inziensjallesins rechtvaar
dige straf de kans te loopen, dat die door het
scheidsgerecht wordt vernietigd.
Doordien op vroeger voorgevallen zaken nu ook
veel meer dan voorheen het licht valt, zal men
er veeleer toe komen iemand als ongeschikt te
beschouwen.
Het is onder deze omstandigheden voor de
machthebbers al te verleidelijk, om niet een ander
systeem te gaan volgen namelijk om af te zien
van het vele straffen, doch in de eerste plaats
eenige ernstige waarschuwingen te geven, dan een
verplaatsing of zoo, en ten slotte, als dit niet
helpt, eenvoudig opzegging van den dienst met
eervol onslag.
Deze vrees is niet denkbeeldig zooals door feiten
is aan te toonen.
Het recht van beroep wordt op deze wijze
illusoir gemaakt.
Door den Minister is bij de indiening der sta-
kingswetten een vaste positie aan het personeel
beloofd. Daarentegen is, door de nieuwe regeling,
de positie van het personeel ten gevolge van de
omstandigheden veel losser geworden.
De noodzakelijkheid, dat ook bij eervol ontslag
en dienstopzegging tegen willekeur wordt gewaakt
en beroep op een scheidsgerecht worde toegestaan,
springt in het oog.
Ook voor geschillen, waarin niet bij reglement
is voorzien, moest door den Minister of den Raad
van Toezicht een scheidsgerecht kunnen worden
opgelegd. Zoo is het voorgekomen, dat men
iemand, die men wel kwijt wilde wezen, ver
plaatste naar een plaats, waar hij geen woning
kon krijgen, zoodat hij, daar hij zijn gezin niet
in den steek wilde laten, verplicht was zijn ont
slag te nemen.
en de afd. Gelderland van den algemeenen Ne-
derlandschen Politiebond, waren heden op audiën
tie bij den minister van Binnenlandsche Zaken,
om de belangen der gemeentepolitie voor te staan.
!>e Normaalschietschool.
De Normaalschietschool in Den Haag opende
gisteren-morgen in de gymnastiekschool de fees
telijkheden bij gelegenheid van het 50-jarig bestaan.
De directeur, luit.-kol. J. C. Vervooren, hield
een redevoering, waarin hij de geschiedenis dei-
school, o.a. de oprichting, de oefeningen enz. schet
ste en er op wees hoe de vereeniging steeds de
bijzondere bescherming van het Vorstenhuis mocht
ondervinden.
In de commissiekamer was tevens eene verza
meling zeldzame vuurwapenen tentoongesteld, deels
afkomstig van Koning Willem III, deels van Lombok.
Daarna hadden de schietoefeningen plaats, welke
werden bijgewoond door de min. van Marine en
Koloniën en den luit.-kol. Jhr. van den Brandeler,
als vertegenwoordiger van den min. v. Oorlog.
Uit Nijmegen.
Naar wij vernemen, heeft het bestuur van de
Verfraaiings-vereeniging te Nijmegen het plan
opgevat om gedurende den aanstaanden zomer een
wedstrijd te organiseeren in het aanleggen en on
derhouden van bloembedden,
Ook vernamen wij, dat genoemde vereeniging
reeds sinds eenigen tijd het plan heeft om een
der parken aldaar met een hertenkamp te ver
rijken. {Wjm. Crt.)
De Dubbele Moord te Amsterdam.
Gistermorgen om half twaalf zijn te Amsterdam
de slachtoffers van den moord in de Tweede Jan
van der Heijdestraat, de vrouw en het kindje van
Van der Merk begraven, en zoowel voor de woning
van een familielid in de Buitenbrouwerstraat,
van waaruit de begralenis plaats vond, als op de
Oosterbegraafplaats, verdrongen zich reeds sedert
negen uur honderden belangstellenden. Met groote
meewarigheid zagen ze toe, hoe de groote en de
kleine kist eerst tezamen werden uitgedragen en
weggereden en later in één grafkuil werden
bijgezet. Ds. Karssen sprak aan het graf een
woord van troost en berusting tot de familie. Hij
maande aan alle wraakgevoel uit het hart te
bannen, de dader heeft zich met eigen hand aan
den aardschen rechter onttrokken. Ons past het
niet, aldus spr., hem nu te oordeelen. Dat zij
overgelaten aan den Hemelschen rechterVooral
de talrijke vrouwen waren na deze toespraak zeer
onder den indruk.
ENGELAND.
Het verluidt, dat Lord Onslow als minister van
Landbouw zal aftreden en Fellowes, junior-lord
van de schatkist, hem zal opvolgen.
AUSTRALIë.
De Australische ministers hebben in vergadering
besloten, dat het wenschelijk was, dat de regee
ring van het moederland de gouverneur der Ko
loniën zou blijven benoemen, maar met vermin
derde jaarwedden. De kwestie van het overnemen
van de schulden der verschillende staten door het
Gemeenebest, bleef onbeslist, maar men verwacht
dat het daartoe komen zal, omdat de invloedrijke
burgers van alle partijen verlangen, dat het ge -
meenebest voortaan strikt toezicht zal houden op
het nagaan van schulden door de verschillen de
staten.
Rapport over den Zuid- tfrikaiinsclien oorlog.
In de bladen kwam dezer dagen een verhaal
voor van hetgeen er met het «Rapport over den
Zuid-Afrikaanschen oorlog" zou gebeurd zijn,
nadat het door den minister van Oorlog aan het
oordeel van den generalen staf werd onderworpen.
Van goederhand wordt dit verhaal, als in strijd
met de waarheid, tegengesproken, onder verzeke
ring dat de eenvoudige waarheid in deze is na
dat de generale staf het publiceeren a 1 s o f f i
cieel stuk van hetgeen als uittreksel uit ge
noemd verslag voor dergelijke publicatie in aan
merking werd gebracht, heelt gemeend te moeten
ontraden, omdat men de daarin vervatte beschou
wingen en conclusiën voor een groot deel óf on
juist óf te apodictisch gesteld óf niet goed gefor
muleerd vond.
Blijkbaar heeft de minister van Oorlog zich
met dit oordeel vereenigd nu van eene officieele
publicatie, althans voor zooveel bekend is, verder
geen sprake is geweest.
In hoever het oordeel van den generalen staf
op zich zeil als juist is te beschouwen zal aan
deskundigen kunnen blijken zoodra vergunning
wordt verleend tot eene publicatie van het ver
slag, waarbij de regeering de daarin geleverde
beschouwingen en conclusiën geheel voor reke
ning van den verslaggever laat.
Ongelukken.
De treincontroleur der II. IJ. S. M., die eer
gisteren te Hoorn werd overreden en ernstig ge
wond, is aan de gevolgen overleden.
Na gevraagde assistentie heelt een agent
van politie de gesloten kamerdeur geopend van
een perceel op den O. Z, Achterburgwal te Am
sterdam, alwaar een 26-jarige vrouw in bewuste-
loozen toestand lag. De agent heeft haar door mid
del van kunstmatige ademhaling bijgebracht, zij
verklaarde den vorigen avond beschonken te zijn
thuis gekomen en vermoedelijk vergeten te heb
ben de gaskraan dicht te doen.
Eergisteren-middag kwam op de Haarlem
merdijk te Amsterdam een vrouw met haar klee-
ren in aanraking met een brandend petroleum-
toestel. Haar kieeren vatten vlam. In dezen be
nauwden toestand vloog zij de trap af en de straat
op. Een toevallig voorbijkomend koetsier sloeg
haar zijn paardendeken om 't lichaam; hierdoor
werd de vlam gedoofd. Maar toch kon niet voor
komen worden, dat de ongelukkige met brand
wonden overdekt was. Z(j werd per brancard naar
het gasthuis gebracht.
Strafvervolging.
Vooruit deelt mede, dat er een strafvervolging
dreigt voor Oudegeest, wegens het publiceeren
van geheime staatsstukken. Art. 98 van het Straf-
ïechnicum en Rijksverzekeringsbank.
De Haarlemsche correspondent van H. blad
schrijft
Nu blijkens het voorloopig verslag der Tweede
Kamer over het wetsontwerp in zake de stich
ting eener centrale middelbare technische school
de kans groot is dat het ontwerp in de Kamer
geen meerderheid vindt, en dus ook de vestiging
te Haarlem komt te vervallen, zijn eenige raads
leden voornemens in overweging te geven om ook
voor de vestiging van de Rijksverzekeringsbank
te Haarlem gronden aan te bieden.
De gemeente beschikt over terreinen, uitge
breid genoeg om desnoods beide instellingen
plaats te verleenen. Waarschijnlijk zullen we er
in de eerstvolgende raadszitting wel wat naders
van vernemen.
Veldwachters.
fwee bestuurleden van elk der vereenigingen
de Bond van geweenteveldwachters in Gelderland,
St Cecilia.
Had de Afdeeling Schiedam van den Ned. R. K.
Volksbond voor korten tijd het voorrecht, het feit
van haar 12j-jarig bestaan te herdenken, thans
is de beurt aan een harer onderafdeelingen.
Reeds spoedig toch na de oprichting der Afdee
ling werd als eerste onderafdeeling de Zangver-
eeniging St. Cecilia gesticht. Klein in den beginne,
maar spoedig aangroeiend in getalsterkte schaarden
zij zich onder de leiding van den toen reeds gun
stig op muzikaal gebied bekenden dirigent A. M.
den Draak. En de taak die h(j op zich nam, was
voorzeker geen lichte. Dat hij er voor berekend
was, wie zal het ontkennen De behaalde onder
scheidingen op vele wedstrijden, de zeer gewilde
uitvoeringen bewijzen het. Dat het bij het vol
brengen van zulk eene taak bekwaamheid alleen
niet genoeg is, ligt voor de hand. Hiertoe behoort
ook toewijding en die heeft hij getoond in al die
jaren, bij voor- en tegenwind, bij ebbe en vloed
en dat heeft hem de standvastige genegenheidjzijner
zangers verworven.
De Zangvereeniging St. Cecilia heeft aan hem
hare opvoeding te danken, om het zoo eens uit
te drukken.
Hij vinde dan ook zijn loon in den steeds toe-
nemenden bloei der vereeniging.
„Gemengd Koor."
Woensdag a.s. zal bovengenoemde zangvereeni
ging in de Groote Zaal der Officieren-Vereeniging
opvoeren De eerste Walpurgisnacht van Mendels
sohn en Die Kreuzfahrer van N. W. Gade. Zijn
de namen Mendelssohn en Gade reeds een waarborg
dat wij een avond van lyrische muziek zulle n
