Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
«.'jrüiisr,oor "et
hF"»"»-
Loodwi tvergiftiging.
n JUf ÓOALOii.
28ste Jaargang.
Vrijdag 5 Mei 1905.
8197.
fe uilleton.
Mijnwerkersleven.
Officieele Berichten.
Algemeen Overzicht.
ABONNEMENTSPRIJS:
kost voJïatl-rfhijnt dagelijks' uitgezonderd Zon- en Feestdagen, en
week 10 cent f P®r uiaariden ƒ1.35, per maand 45 cent en per
Afzond!^ :t nC° Pei' P°St door Sellüel Nederland ƒ2.- per kwartaal.
A h nummers 2 cent.
straat °^ntneKt-ennWBde1nvdafe!ijks aanSenom'-n aan ons Bureau: Boter-
en blJ alle Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievengaarders.
Bureau: BOTERSTRAAT 50.
PRIJS DER ADVERTENTIëN:
Van 16 regels ƒ0.77 met inbegrip van bewijsnummer.
Elke regel daarboven 12i/j cent.
Driemaal plaatsen wordt tweemaal berekend.
Ingezonden mededeelingen 25 cent per regel.
Voor herhaaldelijk adverteeren worden uiterst bil
lijke overeenkomsten aangegaan.
Telefoonnummer 85. Postbus no. 39.
1W t t T VOORBEREIDEND
MILITAIR ONDERRICHT.
Aanmelding voor den aanstaanden
wintercursus.
öuwkt VAN Schiedam,
jarigen taS -d!£ voor Jongelieden van 16-24
hunner viM 1 ien althans een voldoend aantal
ee" cursii«irmedt' in den aanstaanden winter
van voorbereid w.ordei?. gehouden tot het ontvangen
Dit n e!dend militair onderricht,
lö. nderncht heeft o. a. ten doel:
genheid "ra toekomstige militieplichtigen de gele-
vervverven tot6?^3,06]!! °m de Seschiktlieid te
militaire betwa ™ldoen aan de eischen van
aan die van ïf"1 rf' en Z00VeeI mogelijk ook
«j «I b°ioMb>'
schaffenaantnt°nneileden de geoefendheid te ver
getuigschrift 1 VfTwerven van het militair
Reservekader dlrlln&«» voor de toelating tot het
of der Genie Infantene> der Vesting-Artillerie
™r*rs^trT„kr.Siif H'OOeplichtingen loopt de
kenvoor d 1 ree,1V° gende wintertijdper-
Per weekdehmhh ',ef,PlaUtS ten minste 4 uren
mogelijk daarna, <m'\luurtTt'einde0Feb°
ter Gemeente-Secretarie Afieelins ers °mende,
dagen, des voormiddags van 9 tot 'n P dlWerk"
uur. an r tot s namiddags 4
Plidugh0trenleo°fP 1 J]UÜ e',k" n0g niet militie-
doch zich tpr milnieplichtig zijnde,
of onloi i' z varl uitoefening van
heid «n '"k ^0t ^ndbouw, handel of nijver-
«luli in Ni ^Henslands bevinden en eerst na 1
na won er'and terugkeeren, kunnen zich ook
het nn,?6 ?n datum, mits vóór den aanvang van
y tirrichl, tot deelneming aanmelden.
Woeeliit geschiedt de aanmelding zoo tijdig
fante Iechtstreeks bij den Inspecteur der In-
juistp"! ite 's~Gravenliage, onder opgaaf van het
Remeeat 8 van d.en belanghebbende en van de
tvonen Waar hij het onderricht wenscht bij te
Waarni't m--,°ndel' overlegging van de bescheiden,
vóór -1 T i- dat d^j tot het doen zijner aangifte
Jo r n'et was Sfihbudén.
jaarnge eden dezer categerie, die reeds in dit
dat z" °et,e.n 'oten en van wie alzoo te voorzien is,
het W(e t slechts gedurende één wintertijdperk
eene ,r'cht kunnen volgen, zullen, zoo zij in
®ene ^a[niz.0ensplaats wonen of zich daartoe naar
de Ur'ge garnizoensplaats willen begeven, in
geeil^e'egenheid gesteld worden in te halen, het-
richt Zl"' door det niet-bijwonen van het onder-
Lat"1 v°rlg wintertijdperk hebben verzuimd.
toe{j ,ere aanmelding voor het onderricht is ook
reeds He V00r lotel>ngen) die in het vorig jaar
hen ehben geloot, en in verband met het door
eerst ®etrolilcen nummer in aanmerking komen
Worj m- het. aanstaande jaar by de militie te
Plicht" lnge^dd. Voor deze categorie van militie-
Offic' '^6n moet de aanmelding geschieden bij den
den '6r' met onderricht belast, en wel bij
aan*iaanvano van het eerste oefeningsuur in den
In H en winter-
die 'in G eerste helft van Januari a.s. zal voor hen,
bij aanmerking komen om in het volgend jaar
e militie te worden ingelijfd, gelegenheid
Uit het Engelsch.
26)
ë'iiui"0'"' ZOiU Gnaingelr met Warden mee'ge-
ko'inL.|Z1Jn' men za6 zölfs verlangend naar zijn
detiijv ltta<ar hield hem terug. Zijhe bewon-
Refde J001'.Sheila was veranderd in een innige
gen a60 d'j kon 'Rdft niet vh|n zich zelf verkrij-
Roewd vrouw, die hij aanbad, alleen te' laten,
de v haar met geen enkel woord zijn liéf-
hij ^r"raden had, waren de blikken, waarmede
de
Volgde, welsprekend genoeg en be-
hoe~- Zl0i?.g wajaymee hij haar overlaadde,
hibg 1111 S zijn haj't aan het dierbare pieisje
ainger
aaji Shieila voelde ziclh zéér tot Gr.
on] ,e kken.. m beantwoordde, milsscbien no,g
y^bst, zijn© gr,oote genegenheid.
die epWais h O0^ uiiterjmate Verheugd, toen
de d I*1" .^■''O^viuu sGrainger haar mededeeJ-
dat hij. de; géhèele rfaiils toit Minerva Downs
5*** mee zóiu maken, omdat hij Farrow
01u diie naar Bamskee Creek te zenden.
espreken oVer den koop van honderd s'tie-
tl)'i d®6 n!aar Bamskee Creek te zenden.
was ongetwijfeld waai', maar hij kon even-
\S°ed een brief naar Farrow hebben geschre-
worden gegeven tot liet verwerven van een bewijs
van voorgeoefendheid.
De bewijzen van voorgeoefendheid zijn drieërlei
een bewijs van militaire bekwaamheid;
een bewys van lichamelyke geoefendheid, en
een bewijs van militaire bekwaamheid én licha
melijke geoefendheid.
De lotelingen, die een dezer bewijzen verwerven,
worden, op hunne aanvrage, ingelijfd bij het korps
en geplaatst in het garnizoen hunner keuze, voor
zoover zij daartoe geschikt zijn en dit met de
belangen van den dienst is overeen te brengen.
Bezitters van het in de laatste plaats genoemd
bewijs hebben echter in deze den voorrang boven
bezitters van een der beide eerstgenoemde be
wijzen.
De houders van een bewijs van militaire be7
kwaambeid én lichamelijke geoefendheid hebben
bovendien aanspraak om vóór anderen in aanmer
king te komen tot inlijving voor korte oefening
(vier maanden).
Aan het bovenomschreven onderzoek kan ook
worden deelgenomen door tot korte oefening in
gelijfde lotelingen, in het genot van uitstel van
eerste-oefening, die hun vroeger verkregen bewijs
van MILITAIRE BEKWAAMHEID én LICHA
MELIJKE GEOEFENDHEID wenschen te ver
nieuwen, ten einde daardoor aanspraak té ver
krijgen op verlenging van dit uitstel.
Schiedam, den 5den Mei '1905.
De Burgemeester voornoemd,
VERSTEEG.
I. j
In de verslagen van de inspecteurs van den
arbeid wordt herhaaldelijk melding gemaakt Van
gevallen van loodvergiftiging.
De inspecteur in de 2e inspectie zegt jn zijn
laatste verslag, dat, in aanmerking genomen den
aard van het bedrijf, slechts te verwachten valt,
dat onder de werklieden personen zijn, die her
haaldelijk aanvallen van loodvergiftiging hebben
doorstaan en daarvan de sporen duidelijk dra
gen. „De bereidingswijze van het 'loodwit, zoo
wel volgens de Hollandsche als volgens de
Duitscihe methode, geeft onvermijdelijk aanlei
ding 'tot het zidh verspreiden van het uiterst
fijne, nauwelijks .of niet zichtbare stof der ver
giftige 'ioodverbinding, een gevolgvan het in
drogen staat brengen, verwerken en verpakken
vap het eindproduct der fabricage. Geoefende
werkers weten dit verspreiden van loodwitstof
tot een minimum te beperken; Üe losse werk
man, die het. gevaar niet kent of wellicht ont
kent, kan de gezondheid van 'zich zelf en zijne
mede-arbeiders gemakkelijk in de waagschaal
stellen; ontslag wegens ongeschiktheid op dit punt
kwam wel voorTegen den 'arbeid in een
loodwitfabriek zouden naar mijne meening 'slechts
dan geene of weinig bedenkingen van hygiëni-
nischen aard kunnen worden aangevoerd, indien
zoodanige wijziging in de bereiding en verwerking
mogelijk ware, dat het droge stadium daarbij
absoluut werd ontgaan en bovendien het in het
leven roepen en verder verwerken der loodver-
bindingen in geheel gesloten toestellen plaats had,
ven, die de stieren zeker wel gezonden zou
hebben).
Terwijl ze op de waranda van Grainger's
huts stond, heel vroeg in den morgen en Char-
teriis met zijn ruiters zajg Vertrekken, luiste
rend naar het gedreun van de vijf-en-tw:Sntijg
stampers van de nieuwe batterij der „Ever Vic
torious", die het kostbare goud moestem fijn
Stampen, kwam de knappe, donker uitziende La-
mington de triaip af en wenschte haar goeden
morgen.
„Dus u en Grainger reizen nog weer gen
negenitm mijlen met mij samen, miss Carolan?",
zei hij, met onomwonden genoegen. „Bent ,u
gauw klaar?"
„Binnen een half uur."
„Oh, dat is. goed. Mijn jongens én jk zijn
verlangend a,an ons werk te gaan", en hij ver
dween.
Sheila kon een liidhte huivering niet weer
houden, 'toen fee Lamington ovter zijn „werk"
hoorde spreken. Ze wist. wait dat beteekende -
het Vermoorden v,an verdachte mannen, vrou
wen en kinderen, die i,n de beete, verlaten;
woestijn lagen te versmacihtein, of zich verbor
gen hadden in de bergen.
Ciharteris had haar Lamington's geschiedenis
verteld. Hij w,ais de eenig overgeblevenen van
een heól geslacht, dat vermóórd was geworden,
door de zwarten uit Fras.er's Island, eïi hij was
opgegroeid met slechts één doel in zijn leven
Aderen wilde zwarte, dien bij tegenkwam, te
terwijl als eindproduct, opgeleverd werd eenë met
olie aangemaakte massa. Onmiddellijk moet ech
ter worden toegegeven, dat de bereiding volgens
de Hollandsche of Duitsche methode zich slechts
ten deel© aan het bovenstaande zou, vermogen
aan té passen." Daarna wijst de inspecteur er
op, 'dat het gevaar van loodwitvergiftiging zich
niet alleen beperkt tot de loodwi Ifabrieken, maar
dat deze meermalen ook bij, schilders voorkomt,
om 'dan alzoo 'te eindigen: „Gelet op de vrij
bruikbare ongevaarlijke witte verfstoffen, rijst de
VTaAg of het voordeel van loodwit boven deze
vervangingsmiddelen een' voortgezét gebruik van
loodwit 'met al de gevolgen van dien wettigt."
Over 'het voorkomen van loodvergiftigingen in
de 'Pruisische nijverheid doet het Statistische Bu
reau, 'te Berlijn belangwekkende mededeelingen.
Eene 'algemeene statistiek laat zich voorshands
'ter zake nog niet opmaken, daar niet alle werk
lieden, die aan loodvergiftiging zijn, blootgesteld,
onder dit toezicht staan, en een verplichting tot
het 'doen van de noodige opgaven aan de dok
toren der ziekenfondsen nog' niet is opgelegd.
De statistiek beperkt zich daarom tot de. ge
vallen van loodvergiftiging, welke in de zieken
huizen behandeld werden. Het aantal dezer pa
tiënten, onderscheiden naar de beroepen, was
als vólgt:
Arbeiders, met loodine-
taal werkend1895 1899 1900 19011902
Mijnwerkers200 250 176 186 151
Slotenmakers en smeden. 41 51 50 55 40
Buizenleggers en fitters. 31 38 33 32 28
Andere metaalbewerkers 60 146 190 168 21
Boekdrukk. en letterzett. 32 66 67 57 66
Arbeiders met loodwit
Werkend
Fabrieksarbeiders 312 .310 360 282 327
Schilders347 460 378 339 399
Óverige- beroepen en be
roep onbekend 97 280 255 240 170
Het loodwit maakt derhalve veel meer slacht-
oifers dan het Jood in metaalvorm. Uit de mede
gedeelde cijfers is wel menige verbetering van
den toestand te bespeuren, vooral indien men
rekening houdt met, het feit dat de beoefenaars
dei' betreffende beroepen sedert 1895 in aan
tal belangrijk zijn toegenomen.
Van de hierboven genoemde fabrieksarbeiders
werkte de overgroote meerderheid in loodwit-
fabrieken.
Het aantal der verplegingsdagen der 1225 in
1902 behandelde patiënten bedroeg 28.933 of ge
middeld' per patiënt 24.1 dag. De verplegings-
duur was het kortst vöor de mijnwerkeïs.
Dé verbetering in den toestand wordt toege
schreven aan de werking van de besluiten, ach
tereenvolgens door de rijksregeering genomen den
31 Juli 1897 ter zake van de inrichting in be
drijf der boekdrukkerijen, den, 11 Mei 1898 no
pens de etecitrische aceumulatorenfabrieken, den
8 Juli 1893 voor de loodwitfabrieken, welke laat
ste maatregel bij besluit van 26 Mei 1903 is
do,oden. Met dit Voornemen alleen liad hij zich
aangesloten bij de Native Poiicie en er liepen
rare verhalen over hem rond, over hetgeen )iij
had uitgevoerd.
Maar de. autoriteiten beschouwden hem als
een „goed man", en wanneer hij en zijn woeste
ruitera de stad binnen reiden en berichten, dat
een troep wilde zwarten „verjaagd" was, kwam
het in geen der aanwezigen op hem pok maar
iets te vi-agen, maar ieder wist, wat er gebeurd
was.
Zoo reisden nu Sheila., Grainger, Scótt en
Jaicky 'tezamen, met zijn stille, grimmige Dani-
,tes, over nog ongeveer honderd mijlen en toeïn
scheidden de twee gezelschappen Laming
ton begaf zich naar die bergstreek, waar pij
hoopte zijn prooi, te vinden, en Grainger piet de
zijnen vertrok westwaarts.
„Het is hier een geVaarljjk land, Grainger", -
zei de hoofdinspecteur van politie, toen hij pf-
soheid van hem nam.
„Er zwervten hier overal negers rond, dus je
mo.ogt wel Voorzichtig zijn met je vuur 's nachts.
Sla je tent minstens een halve mijl verder
op, nadat je je Vuur aangestoken en gegeten
hebt."
Grainger lachte. „Ik weet het Lamington,
inaar ik geloof niet, dat we eenlgen last zullen
hebben, of het moest, zijn, dat. je hen op
jaagt en Sandy en zijn vrienden naar pns toe
zendt."
„Ik ben niet van plan ze op to jagen, wam-
herzien. De uitvoering dezer besluiten heeft, naar
het rapport mededeelt, doorloopend bij de be
trokken ondernemers warme medewerking gevon
den. Veelal ging men veel verder dan de voor
schriften verlangden, en de toestand zou, nog
beter zijn, indien niet vaak onkunde en onver
schilligheid bij de werklieden zelf, die de pan-
bevolen voorzorgen veelal veronachtzamen, de
goede werking er Van tegenhielden.
Thans is een ontwerp van een rijkswet tegen
het loodgevaar in bewerking. Het gebruik van.
loodwit wordt daarin niet verboden. Het ont
werp bepaalt zich tot het geven van 'voorschrif
ten ter voorkoming van vergiftiging. .Waar dit
mogelijk is wordt in gevaarlijke bedrijven gere
geld geneeskundig toezicht op den gezondheids
toestand Van arbeiders voorgeschreven, en de
bijhouding van een contröleboek verplichtend ge
steld. Voorts moeten de arbeiders ieder per
soonlijk met het gevaar van loodvergiftiging en
de middelen ter voorkoming, de symptomen der
ziekte en hetgeen hen bij het optreden (laar-
van staat te doen, worden ingelicht door uitrei
king van een door het Keizerlijk Gesundheitsamt
bewerkt geschrift. Langs dezen weg hoopt men
de gevolgen dezer vreeselijke ziekte gaandeweg
tot een voorshands onvermijdelijk minimum te
kunnen terugbrengen.
(Slot volgt.)
5 Mei. I
De Russische en dUp.ius.ciie vloot.
Uit Maiakka werd gisteren-middag 4.30 geseind,
dat een Russisch eskader, bestaande uit 4 slag
schepen, een gepantserde kruiser, een kanonneer
boot en 5 kolenschepen, in zuidelijke richting
daar voorbij is gestoomd.
Terwijl, volgens dit telegram, Nebogatof's es
kader eindelijk de straat yan Maiakka doorge
stoomd is, heeft de Parijsche correspondent van
de Times inlichtingen ontvangen, waaruit zou
blijken dat Rozjestwenski, na de Kam-Rahn-baai
verlaten te hebben, .eerst in zuidelijke richting
naar kaap Padaran gestoomd is, om vervolgens
weder koers te zetten naar het noorden, in de
richting van het eilandje Hoeion, in de buurt van
Nha-trang, en dat zijn schepen thans nog in
die streek kruisen.
De correspondent voegt er bij, dat het nog
niet zeker schijnt te zijn dat Rozjestwenski, na
zich vereenigd te hebben met Nebogatof, zijn
reis naar Wladiwostok zal Voortzetten. Volgens
gens een gerucht zouden de eskaders naar Pe-
tropavlofsk (Kamtsjatka) gaan.
Men beweert, dat de Russen te Petropavlofsk
groote voorraden steenkool hebben opgeslagen;
toch gelooft men niet, dat ze deze plaats als
operatie basis zullen uitkiezen, daar het onmo
gelijk is, aldaar verdedigingswerken te land op
te werpen.
neer ik ze neer kan slaan," zei Lamington,
zacht, alsof hij "over een geheim sprak.
„Jammer, dat je niet bij mij bent om de
mop te zien, De 500 pond belooning yoor de
uitlevering van de heeren Sandy en, Daylight r-
levend of dood beschouw ik reeds als' de
mijne." 1
„Maar je kunt geen aanspraak maken op fiat
geld je bent een beambte."
„Dit is een bijzonder geval en er wordt geen
onderscheid 'gemaakt tusschen particulieren en
beambten het gouvernement doet soms grap
pige 'dingen."
Twee uren waren voorbij gegaan, en Sheila
angstig wachtend op het bellen Van paarden
of het terugkomen van Grainger én Scott, be
gon te gevoelen, dat er iets mets in den haak
was. De storm was bedaard, en toen ze op
stond en naar buiten ging, zag ze, dat er
eenige sterren schitterden, en zich op een gra-
nietblok nederzettend, luisterde ze scherp naar
het eenige geluid, dat de zwarte stilte van
den nacht verbrak, naar het gernisch van wa
ter. Ze bracht haar hand voor haar mond
en wilde juist een „Coo-eel" doen hooren, toen
haar trots haar hiervan terughield.
„Als ze mij hooren", dacht 'ze, „dan zullen
ze denken, dat ik bang ben."
t Wordt vervolgd
p
y 0 0
