Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
Hechts of Links
S?WiwMl
Een tetiTe-psÉÉnis.
DE OORLOG.
28ste Jaargang.
Vrijdag 12 Mei 1905.
No. 8203.
EUILLETON.
Algemeen Overzicht.
Za^°e °f Waad 5s'
i)
12 Mei.
De Russische en Japansclie vloot.
„la-" mompelde bij, „maax ik had piet ge-
ABONNEMENTSPRIJS:
kno/^ blac. versehijnt dagelijks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen, en
weptVi°nr Schiedam Per 3 maanden ƒ1.35, per maand 45 cent en per
U cent. Franco per post door geheel Nederland '2.per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
straat <S5lemeat.ien worden dagelijks aangenomen aan ons BureauBoter-
en "9 Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievengaarders.
PRIJS DER ADVERTENTIëN:
Van 1—6 regels ƒ0.77 met inbegrip van bewijsnummer.
Elke regel daarboven 12i/g cent.
Driemaal plaatsen wordt tweemaal berekend.
Ingezonden mededeelingen 25 cent per regel.
Voor her h aaldel ijk adverteer en worden uiterst b i 1 -
lijke overeenkomsten aangegaan.
Telefoonnummer 85. Postbus no. 39.
zee d 1S ^'aren Sleden, dat prof. Van Ooster-
zal heT mer^waar<ïige woorden schreef„Straks
over n'e^ Z^n rooinsc'1 °f pnroomsch, maar
schil a u murcn van kerkgenootschappelijk ver
ten reik en <b' Sel°ovigon. elkaar de hand moe-
strijd 't en' °m kun'uen bestaan jn den grooten
Zoo °^en e'k geopenbaard geloof."
sin,, 001c*an *s' bit woord zeker van toepas-
ZooP °nze dagCn'
gen-°\v°0P' dan ^bt 'de v'raag in onze da-
de niens^h °P 'b® we'reld yegeeren, God of
zal h>leV°1Utie zfe^: be 'mensch. is koning, hij
Wnt eer®bben, hij zal door zijn Veïstand uitmaken
:0f a b® mensch alleen buigen vöor zijn verstand,
m®+a rek®ning houden, ook in het politieke,
°f mi 1,Ubcrzbbe erkent niet 'het gezag van God
aitns ens stelt perken aan dat gezag: huldigt
°D° de volkssouvereiniteit.
hei'li 1 g°bsbicnst buiten; de politiek. God is te
0yei5 Z^n N,aam te betrekken in een strijd
Maar° '-beke bin,gen," aldus de liberalen.
socialist vin v\ TIU niet eigenaardig, bat de
grooting aan a tflken male> als 'de Iudischö N-
bij de. Regeerin6 komt> met kracht en warmte
narisse aaudringt op steun ,aan de niissio-
'i en zendelingen
De ÜS S^aan Rechts en Links tegenover .elkaar.
eerste, die ook in de politiek met den gods
dienst rekent; de laatste, die den .goeden God in
efl hemel wil laten, en in bet staatkundig leven
es wil leiden door den, wil ,en het verstand van
en mensch.
be strijd tusschen Rechts en Links is er.
tis h meest bomt hij uit, ,als de socialis-
u oordvoerders hun ideeën verkondigen. Het
aS Mevrouw Roland—Holst, de bekende pro-
ki ^and's^e van het socialisme, die tijdens de sta-
0r|lgS^roebelen vjan 1903 in een vergadering van
ciwijzers ovtor de moraal van het proletariaat
m a en bij die gelegenheid zeide„De christelijke
'«schappij is gevtestigd op ootmoed, nederigheid
z- Daarom i,s zij de moraal der kapitalistische
assc. De kapitalisten hebben noodig: vlijt, hui-
'J heid, spaarzaamheid, bescheidenheid. Voor
?as is alles anders geworden. Deugd en ondeugd
J<m stuivertje gewisseld. Ootmoed noemen wij
schhcid, nederigheid kruiperij en wat de
pi talis ten noemen rebellie, dat is voor ons
rijheiclszinhoovaardigheid, gevoel van eigen-
d^aarbc- Dit zijn de beste gevoelens voegde
sPreekster erbij die de onderwijzers op
e komende generatie kunnen overdragen."
11 het was mr. Troelstra, die in Februari
i' het vorige jaar in de meeting van het spoor
wegpersoneel te Utrecht Verklaarde, dat de eed
strjjd is met het werkelijke leven en hij aldus
Clarke
>,J&, mijnheer."
tw er een inbraak dootr een raam op de
eede verdieping. Men verzoekt onmiddellijk
een detectiVë, ga er maar terstond been drie-
eil-^ëVentig!ste straat oostzijde."
>>&est mijnheer."
Clarke draaide zich om en wilde gaan, doch
iet Vo)lgende oogenblik hoorde ik onzen phof
icm terugroepen.
Gij weet, da,t het is bij mijnheer Winchester,
eii bahkier." Clarke knikte van ja ,en ging
Weer 'heen, doch onze chef riep hem ten twee-
oen male terug en zei, terwijll hij een velle-
3e papier, dat hij in zijn hand hield, pp-
Vouwde
..•Jk'vtind het toch eigenlijk beter anders, gaat
69 liever zien, wait Halley voor ,u te doen heeft,
Jlc zal zelf wel voor déze za;ak zorgen" en hij1
6af rnij een wenk, dat ik ,bij hem zou komen
cn fluisterde mij au het, oor1: „deze aangifte js
floor mijnheer Winchester zelf geschreven en
Wbena^n 'beeft hij in kaant nog topgeVoegd
moet worden afgeschaft. En eenige dagen la
ter Verkondigde hij de twee-beloftenleer. „De
arbeiders, beweerde men aldu,s mr. Troelstra
hebben hun eed gebroken bij de spoorweg
staking. Gesteld dat was juist: hadden die ar
beiders ook geen eed gedaan aan hun organi
satie?"
Worden aldus de bestaande, begrippen van'
zedelijkheid, eer en deugd niet geheel omge
keerd?
En wie is vérgeten, d,at minister Gort van der
Linden in 1899 tegenover het Iyamerlid Brummel-
kamp betoogde, dat er niet één, maar tweeërlei
zedelijkheid is
Alle christelijke' partijen zijn dan ook verplicht
'bij, jbe komende steinbu,s samen te werken, om
zóó met vereende krachten een dam op te wer
pen tegen ongeloof en revolutie. Zeker, er be
staat ook in het politieke', groot verschil tus
schen de verschillende groepen .Rechts, >naar
waar het de Christelijke grondslagen betreft, waar
op de samenleving dient gebouwd te zijn, zijn
ze één, strijden ze Voor één doel.
De groote v'raag bij dé (komende stembus is:
Rechts of Links?
Is het. antwoord: Links, dat bestaat er
kans, dat een liberale regeering aan het roer
komt. En zooals de zaken fjtaan, kaar geen libe
raal bewind iets zonder de socialisten. „Een
liberale regeering heeft de leider der socialis
ten Verleden jaar gezegd een liberale regee
ring zal hier in het (Vervolg steeds moéten, steu
nen voor een belangrijk deel lop de socialisten."
Dat staat te wachten, als de kiezers hun plicht
Verzuimen.
Hierover nog iets in, een volgend nummer.
Intusschen binden we allen nogmaals op het
hart: Werkt onverpoosd. Dat ieder voor zich
zijn plicht doe en meer dan dat. Het gaat om
groote beginselen. Laten alle weidenkenden een
handje meehelpen. Besturen van kiesvereenigin
gen en Jonge Gardes, kunnen hiet ^lles.
Aan het werk dus,!
Volgens de correspondent van de Daily Express
te Tokio verbeidt men daar met spanning en be
zorgdheid de komst der Russische vloot.
Aan Mantsjoerije wordt niet meer gedacht bij
het vooruitzicht van een botsing tusschen Togo en
Rozjestwenski. De correspondent zegt verder, dat
die bezorgdheid der Japanners haar oorzaak vindt
in de overtuiging, dat de Russische vloot sterker
is dan de Japansche en dat Togo daarom nog niet
tot den aanval is overgegaan hij mag ter wille
van Japan's bestaan niet roekeloos te werk gaan
en alles op één kaart zetten. Men gelooft echter
niet, dat de Russen de Japansche vloot totaal
„Houd het stil, zend den man, die het ,'best
zwijgen kan dat duidt op iets meër dan pen
gewone inbraak."
Ik knikte, dat ik het er mee eens was en de
zaak werd in mijn handen gesteld. Terwijl ik de
deur uitging, kwam een andere detective haastig
binnen.
„Ik heb ze gepakt," riep hij.
„Wie vroegen er verscheidenen tegelijk.
„De kerels, die: ingeklommen zijn in ramen
op tweede verdiepingen en huln slag .sloegen
juist op den tijd, dat de families aan het eten
waren."
Ik bleef staan.
„Waar hebt gij zé gepakt?" Vroeg jk.
„In 'de twee -en -1 wi n ti gste straat."
„Vannacht?"
„'Neen, nog geen twee uur geleden."
Ik kéék onzeu chef aa,n en .h.ij" trok heel even
op 'eene eigenaardige manier zijn wenkbrau
wen 'in de hoogte, waarop ik antwoordde met
een' glimlach va,n verstandhouding.
Het vblgend oogenblik was ik op de straat.
Zoodra ik belde aan het huis No73e
straat oostzijde, deed mijnheer Winchester
zelf open; zijn gezicht betrok toen hij mij zag,
doch het helderde onmiddellijk weer op, toen
ik zei
„U hebt om een detective verzocht, piijn-
heer" en kalm toonde ik hem tegelijk mijn
penning.
zouden kunnen vernietigen, maar een gelukkige
slag der Russen zou de Japansche zeemacht, al
thans voor een tijdje, zoo weerloos maken, dat zij
de overmacht op zee zouden verliezen, wat ern
stige gevolgen zou kunnen hebben voor de legers
in Mantsjoerije.
Volgens een telegram uit Tokio zijn de twee
kruisers uit Wladiwostok, de Rossia en de Gro-
mowoi Dinsdag ter hoogte van Aomori gezien.
De Matin verneemt uit Saigon dat de twee
Russische torpedobooten Rion en Zjemtsjoeg in
den nacht van Maandag op Dinsdag ter hoogte
van kaap St. Jacques (bij Saigon) verschenen zijn.
De booten hadden instructiën bij zich voor admi
raal Nebogatof. Zij ankerden op drie of vier mijlen
van de kust en zijn gisteren, op verzoek van den
gouverneur van Indo-China vertrokken. Het hos
pitaalschip Kostroma zou gister uit Saigon ver
trekken.
Verspreide berichten.
Te Tokio heeft een huiszoeking plaats gehad
bij den gewezen Franschen maritiepien attaché,
kapitein Bougouin. Het gevolg was^ dat Bou-
göuin wegens spionneering werd gearresteerd.
Ook Bouguin's schoonzoon Strange, een Engelscih
onderdaan, is in hechtenis genomen.
De militaire attaché van Frankrijk te Tokio,
die verloofd is met een dochter van Bougouin,
beeft stappen gedaan tot bevrijding der gear
resteerden. i
D;e Daily Express meldt dat de Engelsche
overheid bet oog gevestigd houdt op een torpedo
boot die op de werf te Ghiswiek gebouwd wordt
en bijna gereed i,s. De bestelling voor deze boot
is uit. Zweden gekomen, maar men vreest dat
ze in een Russische haven afgeleverd zal wor
den, en de overheid wil een herhaling van het
geval van de Caroline beletten.
D.e Parijsche correspondent van de Times
Verhaalt dat de Russische kruiser Diana die in
Augustus 1.1. naar Saigon gevlucht was en daar
in het dok heeft gelegen, dezer dagen bijna ont
snapt is. De commandant had Vergunning ge
kregen, een proefvaart te maken- op de rivier,
maar scheen het ruime sop te willen kiezen
de Fransche overheid moest dreigen met schie
ten om den kruiser te dwingen, terug te keeren.
De Japansche ovterheid te Port Arthur maakt
bekend dat 22 gezonken schepen in 't openbaar
verkocht zullen worden. Vermoedelijk zijn dat
grootendeels koopvaardijschepen en transport
schepen, hoewel enkele Russische oorlogsschepen
misschien er onder begrepen zijn.
De neutraliteitskwestie.
Nij bijna alle kranten zich geuit hebben over
de neutraliteitskwestie, gerezen tusschen Frankrijk
en Japan, welke kwestie dit zij tusschen twee
haakjes gezegd een weinig opgeblazen, en "trouwens
reeds bijna weer van de baan schijnt te zijn
is het billijk ook nog het woord te laten aan den
hoofdpersoon, admiraal Rozjestwensky. Zijn ge
tuigenis, overgelegd in een telegram aan zijn re
geering, luidt, volgens den Petersburgschen corres
pondent van den Matin»Ik kan nergens stoppen
dacht" hij hield op. Ik was gewoon pan dezte
pauzes en veronderstel, dat ik er niet ge
heel en pi ujtzie, zoo,als detectives gewoonlijk
doen. „Hoe heet u," vroeg hij, terwijl hij pi ij
in een kleine ontvangkamer liet.
„Byrd" antwoordde ik; hij nam mijn gelaat
en gestalte haastig, doch scherp op en de trek
Van vo ldoening, die daarna op zijn gezicht ver
scheen, was voor mij, bepaald vleiend; van
mijn' kant keek ik hem ernstig .ondervragend
aan en zei
«Er heeft hier een diefstal plaats gehad, niet
waar?" i
Hij knikte en in plaats, van de vriendelijke,
uitdrukking, die een oogenblik te voren zijn
eenigisizins strenge gelaatstrekken had opge
helderd, kwam thans een zorgelijke blik.
„Voor een w,aarde van Vijf-en-twintig duizend
dollar", zuchtte hij: „de diamanten van mijn
vrouw."
Ik was verbaasd, niet zoozeer over den aard
en waarde van de gestolen artikelen, als wel
over de onverklaarbare houding, waarmede de
rijke en machtige makelaar en bankier deze
mededeeldng deedindien al zijn hebben en
houden hem Ontnomen was, kon hij '.11161" som
berder hebben gekeken en wanneer hij dat all
ies Verloren had door oorzaken, waarbij zijn
persoonlijke trots en gevoelens op het (spel
stonden, had de toon, waarop hij die woorden
sprak, niet scherper kunnen klinken, hoezeer
bij ook trachtte gewoon en als een echt zaken-
in Fransche wateren. Zoodra ik in een haven
binnenkom zetten de Fransche autoriteiten mij
er uit en moest ik verder opgaan, waar dezelfde
pech mij wachtte."
De admiraal verzekert verder, dat hij niet de
eenige is, die in neutrale, of quasi-neutrale wa
teren geproviandeerd heeft. Zoo beschuldigt hij
den Japanschen admiraal Dewa, dat deze zijn tor
pedobooten van steenkool voorzag, hetzij door be
middeling van Hollanders, of van Amerikanen, in
de Philippijnen, of van Engelschen te Amoy.
Ook zegt Rozjestwensky, dat de Japanners een
toestel voor draadlooze telegraphie te Amoy op
richtten voor de verbinding tusschen die plaats
en Formosa, terwijl de kruisers en torpedobooten
van den vijand voortdurend heen en weer stoomden.
De Malm zegt in een bijschrift, dat het beste
bewijs, dat de Fransche regeering zijn plicht heeft
gedaan, te vinden is in dit telegram van Rozjest
wensky.
Het ministerie van Buitenlandsche Zaken te
Tokio, heeft een mededeeling openbaar gemaakt
dat er sedert het geval in de Kam-Ranhbaai door
de Fransche regeering herhaalde orders zijn ge-
^even aan haar ambtenaren, om elke inbreuk op
db neutraliteit van Frankrijk te voorkomen.
In Mantsjoerije.
Jean Rodes, de bekende oorlogscorrespondent
van de Matin, zond een telegram aan zijn blad,
waaruit blijkt, dat het Russische leger in Mant
sjoerije volstrekt niet gedemoraliseerd is, maar
integendeel niets liever verlangt dan spoedig den
strijd aan te binden.
Generaal Koeropatkin had den correspondent
volkomen vrijheid gegeven om het leger te door-
ioopen. In gezelschap van luitenant Beckendorff
en vier cavaleristen, reed Rodes langs de voor
uitgeschoven posten van het leger. Wat de man,
daar gezien heeft vertelt hij, jammer genoeg niet,
maar, wel verklaart hij, dat hij iets grootsch
heeft opgemerkt. Hij, is er van overtuigd, dat
een gevecht kan worden geleverd, even langdu
rig en even verwoed als bij, Moekden.
De toestand van het leger is geheel anders
dan men zich zulks in Europa voorstelt. De
troepen verlangen (naar den strijd. Generaal
Koeropatkin verzekerde, dat allen de toekomst
Vol vertrouwen en met vastberadenheid tege
moet zien. Moekden is niet het laatste woord
geweest, Volgens de correspondent.
Volgens den militairen correspondent van den
Evening Standard zijn de strijdmachten der
Japanners als volgt verdeeldHet leger van Koe-
roki bestaat uit 57.000 manschappen, dat yan
Okoe uit 60.000; Nogi beschikt over 70.000 en
Nodzoe over 38.000 man troepen; Kawamoera
en Hosegawa Voeren het bevel over respectie
velijk 33.000 en 80.000 manschappen, gezamenlijk
een troepenmacht van 338.000 man.
Generaal Linjewitsj seinde gister aan de Tsaar,
dat 7 Mei de voorposten op de lijn Podysoeyche
Sjihoey door de ruiterij van den vijand zijn aan
gevallen. De Japanners werden onder een kruis
vuur teruggeslagen. De vijand hernieuwde 8 Mei
man te spreken.
„Een zwaar verlies", merkte ik op. „Wilt u
zoo goed zijn, mij de bijzonderheden van de
zaak mede te deelen voor zoover ,u daarvan op
de hoogte zijl."
Hij schudde zijn hoofd 'en wees ,met een lich
te beweging Van zijn 'hand naar den trap.
„Ik geef er de voorkeur aan, dat gij die
boven verneemt uit het onderzoek, dat gij daar
zult instellen", zei hij: „mijn vrouw zal u tdles
er V,an vertellen, wat zij weet, ,dan zijn er ook
een paar dienstboden, die er misschien het
een of ander van kunnen zeggen. Ik zou er ech
ter met niemand anders over spreken", voegde
hij er aan toe en de rimpel op zijn voorhoofd
werd 'hoe langer hoe dieper, „ten minste niet
voor hot oogenblik; doch versta dit wel" en
hier 'kreeg hij iéts bijna hartstochtelijks over
zich, „deze diamanten móeten gevonden zijn
binnen 48 uren, de vervolging moet .dus
krachtig en vastberaden worden doorgezet, on
verschillig wie er onder lijden moeten of wat
er de gevolgen van zijn. Ik zal tegen jniets of
niemand opzien, om ze binnen den bepaalden
tijd terug te hebben en gij ook niet, tiaar ik
vertrouw.
(Wordt vervolgd.)
