Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
Haar vriend.
28ste Jaargang.
Dinsdag 8 Augustus 1905.
No. 8274.
feuilleton.
Algemeen Overzicht.
ABONNEMENTSPRIJS:
Dit blad verschijnt dage.ijks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen, en
kost voor Schiedam per 3 maanden f 1.35, per maand 45 cent en per
week 10 cent. Franco per post door geheel Nederland f'2.— per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons BureauBoter-
straat 50 en bij alle Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievengaarders.
Bureau :r BOTERSTRAAT 50.
PRIJS DER ADVERTENTIëN:
Van 16 regels f 0.92 met inbegrip van bewijsnummer.
Elke regel daarboven 15 cent.
Driemaal plaatsen wordt tweemaal berekend.
Ingezonden mededeelingen 25 cent per regel.
Voor herhaaldelijk adverteer en worden uiterst bil
lijke overeenkomsten aangegaan.
Telefoonnummer 85. Postbus no. 30.
Na de algiemeene Verkiezing van Juni is na
tuurlijk weer de Evenredige Vertegenwoordiging
fer sprake gekomen en de Voorstanders van dit
kiesstelsel putten met weinig kracht uit de stem-
buscijters v'an 16 en 28 Juni, die onomstoo-
k'lijk hebben bewezen, hoezeer ons huidig dis
trictenstelsel, in verband met de ongelijke dis
tributie der kiezers, weder een resultaat heeft
^Pgeleverd, geheel tegenovergesteld aan den to-
inalindruk der stepimencijfers. In het Driemaan-
'naandelijksch Tijdstrift der Ned. Vereeniging
vbor Evenredige Vertegenwoordiging heeft de re
dacteur C. E. Van Koetsveld hierover eenige b:>-
'ekejiingen gemaakt, die belangstellenden in dit
ön-dervverp veel stof tot nadenken zullen geven.
Mdj laten dit artikel hier in zijn geheel volgen
lo. Zijn de gekozenen ook werkelijk de meest
begeerden
Nemen .wij eerst enkele districten waar het
Pleit reeds bij eerste stemming werd beslist:
kozen werd den, 16en Juni in het district
Rotterdam III een candiduat met 2093 stemmen.
Amsterdam IV 1680
Niet-gekozen op 16 Juni in het district
Rorinchem
Middelburg
Amersfoort
Ridderkerk
D
een candidaat met 3401 stemmen.
3542
i> 3593
3676
oetirichem 4042
Sterker nog spreken de cijfers, zoo wij ons af-
Vragen hoeveel stemmen 16 Juli werden uitge
bracht op de 28 Juni bij herstemming gekozenen
°t gevallenen.
Re bij de herstemming gekozen candidaat in
bet district.
^ehoterland verkreeg op 16 Juni 2085 stemmen.
Amsterdam VII
Rr recht
Amsterdam VIII
evenbergen
Amsterdam II
Maar, zoo werpt men ons wellicht tegen
1667
1351
1356
1325
722
vergelijkt gij verschillende districten met el-
kander. Dat deugt niet. De vraag is maar of
eetl gekozene in zijn district de meest begeerde
k' Welnu het antwoord op die vraag geve dan
et volgend lijstje van de districten, waar de op
Juni gekozene den 16en Juni achter stond bij
etl met hem in herstemming komenden mededinger.
R°Uerdam II - 28)
r I 33)
T^üwarden 42)
Amsterdam VIII 55)
Xnkhuizen 78)
^sterdam VII (-104)
J4'kmaar (-145)
Rmden (-170)
l trecht I 201)
°chem (-215)
(-
I(-
Gouda
Rotterdam
Dordrecht
Amsterdam II
Den Haag I
Zuidhorn
Franeker
Zevenbergen
Utrecht II
Enschedé
300)
367)
384)
455)
469)
471)
710)
763)
1071)
2083)
46)
'Maar ik zou waarschijnlijk in het Vagevuur
°eten wachten. En misschien zou ik wel naar
®e bel gaan."
Maria Dolores keek ontstemd. „Je mag zoo
"-f praten", zeide zij. „Je mag niet. Het >is
deugend van je."
..Dus, als ik ondeugend ben, ga ik naar de
C|\r .vroeS Annunziata, levendig opziende.
'Maria Dolores zag om zich heen, over do
rivtier
en door de vallei, als iemand, die in
verlegenheid )s
en hulp zoekt.
ki "Rat ga je natuurlijk niet", zeide zij, „lieve
<-0 willen wij nu over iets anders praten?"
en'k u, dat ik een heel lang en hard va-
\|UUl za^ hebben?" vroeg Annunziata.
v, aria Dolores wierp een wanhopigen blik
naa^ den horizon.
Neen. neen, liefje, zeidé zij, niéts op haar
vy 1 'd'8 zu'lt een heel kort en zacht vage
nde' bobben. Maar daar behoef je vooreerst
i "ver te denken. Toe, laten wé nu over
anders spreken."
veP'j zeide Annunziata Vastberaden» „wajtt-
2o. Heeft mijn woonplaats invloed op de waarde
van mijn stem?
Enschedé telt 14396 kiezers. Kwamen die allen
ter stembus, dan zouden 7199 stemmen noodig
zijn om de meerderheid te behalen. Elke stem
heeft dus als het ware v'oor 1/7199 over den
uitslag te beslissen. In Amsterdam II echter, waar
1741 de grootst noodig© (meerderheid vormt, be-
teekent elke stem 1/1741 v'an het succes. In Am
sterdam II heeft dus pen stem ruim viermaal
meer waarde dan in iEnschedé.
Maar men behoeft niet (Van de een© gemeente
naar de andere te (verhuizen om de waarde yan
zijn stem geweldig te .zien stijgen. Eene verhui
zing van de eene (straat of gracht naar de an
dere is daartoe óók 'reeds voldoende. Men ver
gelijke maar eens met elkander de Amsterdam-
sche districten, uiteenlóopend van 12748 tot 3481
kiezers 1
3o. Kunnen even groote kiezerskorpsen even
veel en groote re méér dan kleinere be
reiken
Een groep van 6000 (kiezers in Amsterdam IX
is er volstrekt niet (zeker van iets te kunnen!
uitrichten; maar diezelfde groep gelijkmatig ver
deeld over de districten Amsterdam IV, VIII en
II verovert drie zetels.
Dit is een theoretisch yoorbeeld. Thans een,
ontleend aan de practijk. Een groep van 6201
kiezers in Enschedé bracht één candidaat in her
stemming en die candidaat (viel. Een over de
districten Zevenbergen, Utrecht II, Amsterdam
VII, VIII en 11 (Verdeelde groep van 6401 kie
zers (dus niet noemenswaardig grooter), bracht
vijf candidaten in herstemming, pa die vijf wer
den allen gekozen.
Eyén sterke kiezersgroepen bereiken dus niet
evenveel. Zouden sterkeren méér vermogen dan
zwakkeren
Als men in Enschedé, Amsterdam IX en Be
verwijk neemt de helft 1 der kiezers en die
cijfers bijeen telt, dan krijgt men een totaal Van
1.6750. Als men in Amsterdam IV, VIII en II
samentelt de helft -j- 1 der kiezers, dan krijgt
men 5635. Welnu, de 5635 zullen drie afge
vaardigden kunnen kiezen, en de 16750geen.
enkele.
Men noeme dit geen overdrijving der theorie.
De practijk heeft ons nog wel iets sterkers gele
verd. In Zevenbergen, Amsterdam II en VIII
'brachten 3383 kiezers dnie candidaten in her
stemming, die alle drie gekozen werden. In En
schedé, Enkhuizen en Gouda brachten 14453 kie
zers óók slechts drie candidaten in herstemming,
maardie niet gekozen werden. Ons kies
stelsel houdt er eene zonderling© logica- op na.
Het heet een meerderheidsstélsélToch acht het
3383 hooger dan 4 X 3383 -f- 921
4o. Van hoeveel stemmen kan het v-erwer-
Vten of verliezen, de versterking of verzwakking
der Kamermeerderheid afhangen.
Indien bij de stemming van 16 Juni anders ge
stemd hadden (nl. rechts in plaats van links)
neer u zeker zijt, dat ik niet naar de hel ga
en een heel kort en zacht vagevuur zal heb
ben, dan zal ik maar doen, wat ik zeide. Ik
■zal in ,het water gaan liggen en gaan slapen
en het water zal mij vér-drinken en ik zal
sterven."
Maria Dolores keek heel angstig. „Annun
ziata!" riep zij. „Je w-eet niet wat je zegt,
Je bent wreed. Je mag n-ooit zoo iets doen.
Je moet mij plechtig beloven, dat je nooit
zoo iets doen zult. Het zou een groote zonde
zijn. K-om. Kom ga mee. We zullen weg gaan
van de rivier. Je moet hier nooit meer alleen
komen. Geef mij een hand en ga m-eé."
Annunziata stond op, gaf haar de hand en
liep met Maria 'D-oIores Stoort naar het kas
teel. „Wel", zeide zij, „wanneer ik verlang te
sterven; dan doe ik mijn oogen maar dicht,
h-oud mijn adem in en zeg zeven maal aan
mijn hart, dat het stil moet staan. Hart, sta
stil; hart, sta stil; zóó, zeven keer."
„In 's hemels naam", kermde de arme Maria
D-olores, buiten zich zelf v-an angst. Opeens
gaf zij een zucht van verlichting en riep har
telijk: „Goddank". John kwam hen tegemoet
over hel heuvelachtige pad.
„0, kom toch hier en help mij met dit on
deugende, dwaze kind", riep zij hem t-oe in
het Eng-elsch. „Zij maakt mij d-oodelijk angstig
door te dreigen van te wellen sterven. Zij
wilde zich zelfs in de Rompio werpen."
„Zulke kinderen als zij, kunnen niet ster-
in het district Gorinchem 53 kiezers,
d Amsterdam VII 68
II 78
samen 199 kiezers, dan
was de verhouding in de Kamer geworden rechts
51, links 49.
Als verder nog rechts hadden gestemd in plaats
van links
in het district Enkhuizen 78 kiezers,
Amsterdam VII107
Dordrecht 178
Zierikzee 187
d Rotterdam VI 201
d Leiden 235
Gouda 235
met de vorigen samen dus 1420 kiezers, dan
ware de verhouding in de Kamer gebleven rechts
58, links 42.
Bovendien nog in Rotterdam II 243 kiezers dus,
totaal 1663, dan ware de verhouding geworden
rechts 59, links 41.
Hadden daarentegen links in plaats van rechts
gestemd
in het district Steenwijk 5 kiezers,
j> d Ridderkerk 10
Middelburg 53
Tietjerksteradeel 235
samen 303 kiezers,
dan ware de verhouding in de Kamer geworden
rechts 44, links 56.
Er waren dus verschuivingen noodig over slechts
1673 -f- 303 1966 kiezers, om de samenstelling
der Kamer te doen varieeren tusschen 59 rechts
en 41 links tot 44 rechts en 56 links1
8 Augustus.
Van het oorlogsterrein.
Ook aan de Russische bladen wordt gemeld,
dat een belangrijke veldslag in Mantsjoerije aan
staande is.
Generaal Nogi's leger en generaal Tamoera's
ruiterij vormen den Japanschen linkervleugel en
generaal Okoe's met Nodzoe's leger en generaal
Okijama's ruiterij het midden Koeroki opereert
weer rechts. Het leger van Hasegawa bezet Korea
en heeft Nissi tot bescherming zijner achterhoede.
Bericht wordt dat de Russen krachtig de mon
ding van de Amoer versterken.
Een gemengde divisie is afgezonden van Chaba-
rofska naar Nikolajefsk om de garnizoenen te ver
sterken.
Men verneemt dat in de toegangen tot de ri
vier mijnen zijn gelegd.
Port Arthur.
De Bajan vertrekt op sleeptouw van Port Arthur
naar Japan omstreeks 15 dezerde Poltawa en de
Pereswjet verlaten Port Arthur onder eigen stoom
een week later.
ven", zeide John in het Italiaansch, (en, Annun
ziata spitste dadelijk de ooren). „Zij kunnen
alleen a-pen worden en dan moeten zij in de
bossch-en van Afrika .wonen, waar al de men-
schen negers zijn, en al de dieren, behalve mos-
kieten en slangen, leeuwen n tijgers. Daar
bij, wanneer Annunziata een aap werd, kan
zij .(te gesuikerde kastanjes niet krijgen, die
zeker iemand voor haar uit Roccadoro mee
bracht. Op de kast in mijn kamer is plotse
ling en geheimzinnig een doos met gesuikerdé
kastanjes verschenen. Ik dacht, dat zij voor
haar waren, maar zij zijn het niet, warineei*.
zij niet stellig belooft, nooit een aap te zullen
w-orden."
Annun-zia-ta's bogen kek-en idroevig.
„Natuurlijk wil ik geen aap worden," zeide
zij ontgoocheld en verachtelijk. »Ik wist niet dat
er dit gevaar was. Ik zou het vreeselijk vinden
om een aap te worden." Daarop werden haar
oogen weer helder. »Mag ik ze nu gaan halen
vroeg zij ongeduldig en vleiend.
»Ja, maak maar dat je weg komt," zeide
John. En zij rende vlug den heuvel op.
John keerde zich tot Maria Dolores. Haar
gelaat (dat met het donkere haar scherp tegen
den achtergrond van haar rood zonnescherm
uitkwam) was bl-eek en vertrokken van angst.
Maar zij lachte flauwtjes, toen zij zijn blik pnt-
moette en zeide met zwakke stém„0, ik
ben zoo blij dat u, "kwam. Ik kan u niet zeg
gen, hoe zij snij verschrikte." En ppeens yul-
Be vredesonderhandelingen.
De jachten May Flower en Dolphin zijn gister
uit Oyster Bay, onder geleide van den kruiser
Galveston te Portsmouth gearriveerd.
Vandaag zal daar^de eerste bijeenkomst plaats
hebben in het tuighuis van de Admiraliteit.
RUSLAND.
Te Helsingfors hielden Zondagnamiddag 20.000
werklieden en personen van de ontwikkelde stan
den op het senaatplein een betooging tegen de
invoering van de berechting van politieke misda
den door krijgsraden.
De politie kwam niet tusschenbeide er hadden
geen opstootjes plaats.
DUITSCHLAND.
Aan de Kölnische Zeitung wordt uit Berlijn
geschreven
»In Engelsche bladen wordt het gerucht van een
aanstaande ontmoeting van den koning van Enge
land met den Duitschen Keizer veelal op zeer
sympathieke wijze vermeld, en een blad dat in
nauwe betrekking tot de regeering staat, ae Daily
Graphic, schijnt van meening te zijn dat (ie ont
moeting hierdoor waarschijnlijk gemaakt wordt,
dat men van de samenkomst van den Duitschen
Keizer met den Keizer van Rusland bevredigende
berichten ontvangen heeti. Er is daarinj, zoo zegt
men, niets gezegd wat tegen ae Eugeische be
langen indruisclit en er ziju aiecuts awesiies die
Duitschland en Rusland rechtstreeks aangaan als
mede de vredeskansen, ter sprake gebracht. Dit
stemt volkomen overeen met hetgeen ook wij over
dat onderhoud vernemen, en wij kunnen er nog bij
voegen, dat ook tusschen den koning van Denemarken
en keizer Wilhelm geen gedachtenwisseling is ge
voerd, die met Engelsche belangen in strijd zou
kunnen geacht worden. Wie den gang van de
Duitsche politiek in den laatsten tijd aandachtig
gevolgd heeft, zou van te voren hebben kunnen
begrijpen, dat dergelijke vraagstukken niet aan
de orde zouden komen. De opwinding die zich
van een deel van de Engelsche pers bij het bericht
van de samenkomst te Bjoerkoe meester maakte,
bad geen werkelijken grond. Toen kan het ge-
wenscht zijn, wanneer toongevende Engelsche bla
den thans erkennen, dat het aan Duitschland ge
dane verwijt betreffende anti-Engelsehe stokerijen
niets om het lijf heeft.
Over de, naar het heet, aanstaande samenkomst
van den Duitschen Keizer met koning Eduard is
tot op het oogenblik nog niets betrouwbaars be
kend. Zuk een ontmoeting is in eik geval niet lang
vooraf voorbereid en zou, als zij plaats vindt, bet
gevolg van een snel besluit zijn. Wij hebben al
tijd de meening voorgestaan, dat tusschen Enge
land en Duitschland geen strijdige belangen in
staan die van zooveel belang zijn dat zij een beslist
vijandige houding van beide landen zouden wetti
gen. Een deel van de Engelsche pers heeft dat
standpunt niet willen erkennen en, niet zonder
succes, al het mogelijke gedaan, om de betrek
kingen tusschen beide landen slechter te maken,
den zich haar oogen met tranen.
Ik behoef niet ite zeggen, da-t John ont
roerde en dat zijn eerste opwelling was haar
in de armen te sluiten en haar tranen weg
te kussen. Werkelijk deed hij eén stap vtooruit
maar hield zich in. „Het kind heeft een pak
slaag verdiend." zeide (hij b-oos. „U moet u
'haar 'gesnap niet zoo aantrekken."
„Maar zij was zoo ernstig", zeide Maria Do
lores. „0, toen .zij dreigde in de rivier (te
gaan liggen en zich te laten verdrinken 1" Zij
huiverde.
„Daar is geen vrees voor", zeide John. „De
eerste aanraking met het koude water (en die
gletscherstroom is .ijskoud) zou haar wel tot
bezinning brengen. K-om, komU moet er niet
meer over denken. U zijt geschrikt, maar er
is niets gebeurd en nu moet u alles maar
van u afzetten."
„Wat een vreemd kind is het toch!" zeide
Maria D-olores. „Het is toch onnatuurlijk en
angstwekkend Voor een kind om haar hoofd
z-oo vol van .grillige denkbeelden te hebben.
O, ik bad God, dat haar niets ovérkomen zal."
Wordt vervolgd.)
D