Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
Het eiland Sachalin.
28ste Jaargang.
Zaterdag 26 Augustus 1905.
No. 8289.
TWEEDE BLAD.
Gemengd Nieuws.
ABONNEMENTSPRIJS:
Dit blad verschijnt dagehjks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen, en
kost voor Schiedam per 3 maanden f 4.35, per maand 45 cent en per
week 10 cent. Franco per post door geheel Nederland ƒ2.per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aaugenomen aan ons BureauBoter-
straat 50 en bij alle Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievengaarders.
PRIJS DER ADVERTENTIëN:
Van 1—6 regels ƒ0.92 met inbegrip van bewijsnummer.
Elke regel daarboven 15 cent.
Driemaal plaatsen wordt tweemaal berekend.
Ingezonden mededeelingen 25 cent per regel.
Voor herhaaldelijk adverteeren worden uiterst
lijke overeenkomsten aangegaan.
bil
Telefoonnummer 85. Postbus no. 39.
BureauBOTERSTRAAT 50.
Er wordt sledjent de onderhandelingen Voor dien
ifredie aan den -gang zijn, heel wat gesproken
dVer dit etilfend, wielkisi naam ongetwijfeld vroe
ger menigeen onbekend wiais'. Toch speelt het
ih de gesdhiiedenss1 vialn het schrikbewind, waarin
■he't ongeöukkiige Tsajrenliand gestadig verbeert,
edn Izekere rol, en' wel als ,een der mèèst ge-
"vi-eetsde strafkollonfëni waarheen de strijders voor
de zaak der vrijhield |gezondeai worden.
Wat, wij over Sachalin weten, danken wij aan
'rbednadeliinigton. VanlRju^sische zijide is daarover niet
Veel hekend gema|ak't; die Russische administra
te zorgt er wel vioor, dait er geen gedeporteer
den Ontsnappen, en gebeurt dit trots de geno
toen Voorzorgen toch, dam vindt zij nog vaak
middelen om den vluchteling het s tilzwijgen op te
teggen. Een paar jaren geleden heeft een En-
©ekschman, met name Charles Cawes, eene reis
®ed,aan door het eilliand Sachalin. Wat hij aldaar
Vaig en beleefde, heeft hij in een Engelsch tijd
schrift uiteengezet. Door hem weten wij, dat op
Sachalin nog de schandelijkste straffen en mar-
telintgen. behouden werden, welke in andere min
der Verwijderde Russische strafkoloniën thans af
geschaft zijn.
Reeds bij dé aankomst, zoo begint Cawes zijn
verhaal, begonnen de moeiilijkhedjen- Vier1 had
mij Viooraf .gewaarschuwd, dat ik moet oppas
sen, wilde iik niet als weggelpopen gevangene
doodgeschoten worden. Ook 'bestond het geVdar
dat ik door inboorlingen ovbrvallen zou wor
den. Doch dat h'ie&d onzen Engtefechman niet
Wrug, ein hij: sltaik qvjer naar Alexandrovitch, een
van de drie bijzonderste plaatsen van het eiland,
'feVtens den zeitel der administratie. Daar begon
men met hem aam' te hiojuden.
Omlzie Enlg'elsehmali 'liet ze begaan, maar deed
zich gelden als Rritsch hiurger, en tegenover een
mian,, (die eie|n contend achter zich had, die durf
de is preken, vierjgia,t do Russische administratie
dat zij don lasttiigiein reiziger, Van wie zij wel
hcigDeUp dat hij njeit toet «zijn ,oogien toe zou gè-
Wpen hebben, liefst In de doos had gestopb
Dit ziaakje was dus in opde, en onze Engelsch-
man werd Verder met rujs|t geldten.
'Spoedig zegt Cawes, Verkreeg ik het bewijs,
dat al wat over den toestand van de gedepor
teerden geschrevUn is, volle waarheid is. Er zijn
op Sachalin vijf igpoote isltrafinrichtingen, en met
Uitzomdorinlg Van hielt lalnJd prom heen, is het gan
se he eiland toet bjosschen bedekt, zoo dicht dat
zelfs de imbjourlingen er niet door kunnen
dringen.
Het ijs telen uiterst wild land, en eene reis
aldaar is zteer gevaarlijk wegens de vele beren,
die zich in die to|oisischetn 'Ophouden. Ook wegens
de ontvluchte glevalngenein, die, uit haat tegen
de rmurtseliappij1, al wie zij ontmoeten eenvUu-
diig neerschieten.
He1! leMen im Alexa|ndrovi'tch helschrijft Cawes
ajls een echte hel. De moordën, zegt hij, zijn
er ongetoieen talrijk, en blijv'en er ongestraft. Op
stragit Wijst toen! ui Ide moordenaars zoo maar aan;
Onder lander toonde men er een aan onzen En-
gdlschman, die acht moorden op zijn geweten
had.
In Siberië wordJeh, de bannelingen hard be
handeld, dooh op Sachalin is heit werkelijk on-
menschelijk De 'bewakers zijn het uitschot dfer
amhteiuiars werteïden meeisital beulen en dronk-
aalidisi, die in vpfito vrijheid, zonder eenig con
trole, alles dopn walt 'zij: Willen. Het Russisch ge
recht is omflabgs ototreinit den toestand ingelicht
en de rechtbank te Irkoptisk hejeft bevél ontvan
gen Vele bewakers weglens ernstigé mishande-
hng v'an de hun toevertrouwde geVangenlen te
VervofgtaiOveral elders zou, men daar gevolg
•tan hebben gegeven, maar in Riujsland kan men
zelfs ee;n betvtel v,an het miiinis'terié ontduiken.
Er its dierhalve van de 'ganschc zaak niets ge
komen.
'Een cn. ander deelt Ca'wes mede over de ge-
va,rigeuislsien. Goede .papieren openden hem na
melijk al de deuren. Hoewel wij nu zeker jno-
0en zijn, en onze Engelse hman is het ook, dat
metn heel wat Voor hem verhoigen heeft, zag
hij toch genoeg om ons te kunnen Verzekeren
dat de gteVangenen er nog geketend voor krui
wagens moeten loopen.
iDeze |On|geltu|kkiigen er zijn in de gévangé-
niis Vajn Alexandrovitch '600 misdadigers, dat wil
zeggen in Rusland als smisdadigers" aangeziene
personen zijn natuurlijk ellendig gehuisvest
die 600 menschen beschikken slechts over 4
kamers, elk genoegzaam voor niet meer dan 50
man. En toch moeten zij er leven en slapen
Tijdens mijn verblijf op het eiland, zegt Cawes,
kwamen er nog 800 andere gevangenen aan, en zij
werden eenvoudig gevoegd bij de overigen, voor
wie er alreeds geen ruimte genoeg was. Ik
vernam ook dat de zweep, met het stukje lood
aan het eind, die in Rusland verboden is, en ook
tegenwoordig in Siberië buiten gebruik komt, op
Sachalin nog algemeen wordt gebezigd. Berken-
roeden, vooraf in het zout gedoopt, worden aan
gewend vooral om vrouwen te tuchtigen.
In een der gevangenissen worden van de 600
gevangenen 500 meestal met ketens in gedwongen
rust gehouden. Niet zelden worden zij krank
zinnig. Het gelukt velen te ontvluchten, doch
verder dan de woestenij der bosschen brengen zij
het nietzij kunnen het er ook dikwijls niet uit
houden en het komt voor, dat zij uit nood naar
hun beulen moeten terugkeeren.
De groote schuld, zegt Cawes, ligt aan den
gouverneur. Met een krachtig hoofdbestuur, zou
reeds veel verbetering tot stand kunnen komen,
maar de gouverneur trekt het zich niet aan en
laat zijne opzichters maar begaan.
Ziedaar hoe het toegaat op Sachalin. Het is
te hopen derhalve wegens de kwestie der men-
schelijkheid reeds alleen, dat Japan zijn eisch
omtrent dit eiland niet zal laten vallen. Dan komt
ook een einde aan een toestand, die een schande
is voor Rusland, het rijk van den vorst, die uit
humaniteit den stoot gaf tot de instelling der
vredesconferentie. Wat een afstand tusschen dit
menschlievende initiatief en de schrikkelijke be
handeling zijner eigen onderdanen Zou Nicolaas
II dit wel weten
dat Brondgeest van zijn Indische tooneeljaar 68
mille heeft overgehouden en Orelio op zijn eerste
tournee 30 mille maakte, terwijl zijn tweede op
de helft wordt geschat.
Feestvreugde. Ter gelegenheid van een
fee-t, gegeven door den nieuwen burgemeester,
heeft te Renswoude een hevige vechtpartij plaats
gehad. Bij die gelegenheid werden G. Blatenburg
de pezen van zijn linkerhand doorgesneden, terwijl
zijn tegenstander E. Haverkamp, 2 sneden van
ongeveer 6 c.M. over zijn gezicht opliep.
Branden. Te Nieuwediep woedde in den afge-
loopen nacht een hevige brand op de scheepswerf
De Lastdrager aan de Binnenhaven. Ontstaan in
eene der grootste werkloodsen op het terrein van
de werf, deelde de brand zich spoedig mede aan
de overige loodsen en kappen, die weldra een
vuurzee gelijk waren. Gedurende 3 uren woedde
het vuur over een oppervlakte van meer dan 1000
vierk. meters. Om halfzes was de brandweer, die
met 13 slangen werkte, den brand meester. Ver
nield werden 4 loodsen, waarvan 2 werkplaatsen
en een overdekkingskap met vele lichte vaar
tuigen, een groote voorraad houtwaren, gereed
schappen en haringtonnen.
Behalve het gereedschap der arbeiders was alles
verzekerd. De oorzaak van den brand is niet be
kend.
bijgewoond door de élite onzer gemeente, werd
o.a. een tooneelstuk je opgevoerd getiteld »Een
Raadszitting te Nieuw-Abdera". De burgemeester
was niet tegenwoordig, doch geraakte van hooren
zeggen onder den indruk alsof zijn waardigheid
was aangerand. De ondernemer van het feestge
bouw en een spoorwegbeambte geraakten in
moeilijkheden. De eerste had het opvoeren van
het stukje moeten beletten, de ander moest om
vergiftenis smeken, daar de burgemeester ook
commissaris der spoorwegmaatschappij alhier is.
Er waren echter eenige studenten, die weigerden
boetedoening te doen, en zoolang dit niet geschied
was, kon de ondernemer van het feestgebouw niet
langer dan liet politie-uur vergunning krijgen
voor partijen, een zachte drang om dit gebouw
te mijden, dat, dank zij de medewerking der bur
gerij, zooals het schuttersfeest bewees, niet zal
gelukken. De studenten houden vol, dat Nieuw-Ab
dera geen Dinxperloo is, waarmede ieder die geo-
graphische kennis bezit, het wel eens zal zijn.
De Meteor. Naar de D. Ct. verneemt, is het
wrak van de barge Meteor, dat geheel uitgebrand
en waarvan niets door het vuur, wat niet van
ijzer was, gespaard bleef, gister van rijkswege van
hare ligplaats in het Hollandsch Diep, waar het
juist in het vaarwater voor zeeschepen lag, naar
een der haventjes van Willemsdorp gesleept.
Gestoorde huwelijksdag. Reeds een
paar jaar hadden zij gespaard voor den huwe
lijksdag.
Die dag brak aan, de toebereidselen waren ge
maakt en 't wachten was nu alleen nog maar op
de toestemming van den vader der bruid.
O schrik, in plaats dat nu de jongelui in 't
huwelijksbootje konden stappen om naar 't stad
huis te rijden met papa en z'n toestemming kwam
er bericht, dat de oude heer 't vertikte, omdat
hij dien dag ging visschen.
En zoo zaten bruid en bruidegom treurig bij
elkaar en papa aan 't hengelen naar een baarsje.
(Fad.)
Vroege vorst. Volgens bericht van boeren,
die gistermorgen vroeg in Haarlem kwamen, had
het in den afgeloopen nacht vrij hard gevroren.
Vleeschvergiftiging. In een gezin van
den heer G. v. H. te Sloterdijk hebben zich gevallen
van vleeschvergiftiging voorgedaan, naar het
oordeel van den geneeskundige H. Jongkind ver
oorzaakt door het eten van gehakt. De vrouw des
huizes en het dochtertje, die zeer weinig van dat
gehakt gebruikt hadden, zijn weer hersteld, doch
de zwager des heeren v. II. en de dienstbode zijn
thans nog onder behandeling van voormelden arts.
De heer v. H. was eergisteren van huis geweest
en liep daardoor vrij. Het restant van het
middageten wordt op last van den geneesheer
scheikundig onderzocht.
Winstgevend baantje. Te Amsterdam
vertelt men, zoo schrijft men aan de Aenk Cl.,
De Urker visschersvloot. Na wisse
ling van talrijke telegrammen met de verschil
lende kustplaatsen, van den Waterweg tot Har-
lingen, heeft men gisteren zekerheid gekregen, dat
de vloot behouden binnen is, zij het dan niet zonder
materieele schade. Geruimen tijd werd niets ver
nomen van de schuiten bij Terschelling, evenals
van vaartuigen, die de eene haven uitvoeren, doch
een andere, verder afgelegene moesten binnen
vallen, maar voor meer ongelukken dan 't ver
gaan der UK 321 ?ijn de bewoners boven ver
wachting bewaard gebleven.
Oneenigheid in de familie. Dinsdag
ontstond ten huize van den smidsknecht J. Zandstra,
wonende in de Houtstraat te Assen, tusschen
eenige familieleden oneenigheid naar aanleiding
van het weghalen door de ouders van een kind
van Zandstra's zwager Th. M., welk kind een tijd
lang bij Zandstra in huis was geweest. In den
laten avond van dien dag is M. bij Zandstra's huis
gekomen en heeft daar tegen de deur getrapt,
onder het uiten der woorden »doe open of ik
trap den boedel stuk." Zandstra, die reeds op bed
was stond op, eveneens zijne vrouw. De deur werd
opengedaan.
M. moet daarop Zandstra een geduchten slag
op het hoofd hebben gegeven, waardoor Zandstra
op den grond viel en later over hevige hoofdpijn
klaagde. Langzamerhand verergerde de toestand.
Zandstra verloor reeds spoedig het bewustzijn en
verkeert, naar het oordeel van den geneeskundige,
den heer Bolt, wiens hulp eerst eergisteravond
werd ingeroepen, in levensgevaar.
Diefstal. In den laatsten tijd kwam het bij
herhaling voor dat op een der onderofficierskamers
der infanterie, te Deventer, geld ontvreemd werd.
Men was er van overtuigd, dat de schuldige een
der bewoners moest zijn, waarom men dan ook
onderling afsprak om den dief, wie deze ook moge
zijn, niet te sparen, doch aan 't gerecht over te geven.
De sergeant K., die nog wel eens geld miste, had
een gulden op het randschrift gemerkt en op de
oude plaats opgeborgen. Hij verzacht den can-
tinehouder er op te letten wie het geldstuk in
betaling gaf.
De gulden werd gestolen en de sergeant D. gaf
het geldstuk in de cantine uit en legde later een
volledige bekentenis af. Gisteren werd bij naar
den krijgsraad te Leeuwarden overgebracht.
Een bestraffing. Men schrijft uit Dinx
perloo
Een bevoorrechtkg van een tapper van sterken
drank boven een niet-vergunninghouder, den eige
naar van het feestgebouw, blijkt een officieele
strafoefening te zijn met een vermakelijken ach
tergrond.
Toen de broeder van den beheerder van het
feestgebouw daar op 6 Juli een feestpartij gaf,
Woeêtaards. Woensdag-avond laat kwam
zekere L. te Oostburg thuis met een wond in
den buik van ongeveer 6 c.M. diep. Volgens zijne
aanwijzing was die hem toegebracht vóór zijne
woning door zekeren H., genaamd De B., te
Schoondijke.
Bij een onderzoek, door de marechaussee van
Oostburg ingesteld, bleek H. te ontkennen, even
wel werd een met bloed bevlekt mes op hem
gevonden.
Beiden zijn Woensdag herhaalde malen in eikaars
gezelschap gezien. De gewonde verkeert niet in
levensgevaar, doordat de wond in schuine richting
is toegebracht.
Brutale diefstal. Onlangs is te Schouten
in België op brutale wijze een kar metpaardont
vreemd en de dader hiervan moet Glitz zijn, die
zich nu een Jansen, dan weer van Bergen noemt
en daarin wederom door zijn gezellin werd bijge
staan.
Ook wordt G. verdacht van een diefstal met
inbraak in het dorp Molenschot, (Noord-Brabant),
waarbij verschillende voorwerpen ontvreemd wer
den, doch daaronder weinig van waarde.
-->
Ernstig ongeluk. Te Breslau deed een
ingenieur proeven met een door hem uitgevonden
apparaat. Tijdens de proefneming ontplofte het
toestel en de uitvinder en een aanwezig koopman
werden onmiddellijk gedood. Een ander ingenieur
en een scheikundige uit Berlijn kregen zoo zware
verwondingen, dat ook zij weldra bezweken. Een
derde ingenieur werd zwaar gewond.
Men was, volgens een nader bericht, bezig met
de beproeving van een toestel, uitgevonden door
ingenieur Schomburg, dienende om vloeibare
stoffen in gas om te zetten. Naar gezegd wordt,
was den uitvinder reeds een kwart millioen mark
voor zijn nieuw toestel geboden.
De machinist Herder, de eenig overlevende oog
getuige, die slechts licht gekwetst werd, zegt dat
toen het aansteken van den motor niet lukte, de
ingenieur Schomburg uit eene kan benzine een
weinig van die vloeistof in den cylinderkop goot,
waarop plotseling de ontploffing volgde. Het gas,
door Schomburg ontdekt en dat »Ergin" genoemd
wordt, is een uittreksel uit benzinevrije teerafval
en schijnt volstrekt gevaarloos te zijn.
Vechtpartij op een r e d a c t i e b u r e au.
Te Kaschau (Hongarije) is op een redactiebureau
met woede gevochten tusschen officieren aan den
eenen kant en redacteuren en zetters aan den
andere.
Zekere luitenant Borsitz had onlangs inspectie
gehouden in een slaapzaal in de kazerne, en toen
had een reservist in de Hongaarsche inplaats van
in de Duitsche taal Geef achtgeroepen. De lui
tenant rapporteerde dit.
Een locaal blad vermeldde de geschiedenis,
waarop de luitenant met zijn kameraden het redac
tiebureau bestormde. De zetters kwamen meevech
ten en toen trokken de officieren hun sabels,
waarop een der redacteuren een revolverschot
loste. Drie personen werden in het gevecht ge
wond.
I. tm-jam-U. j,-; i 3 f
I
i
l L
