Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
28ste Jaargang.
Zaterdag 14 Octoberll905.
No. 8331
EERSTE BLAD.
Ofücieele Berichten.
Algemeen Overzicht.
Het Delcassé-incident.
Verspreide berichten.
ABONNEMENTSPRIJS:
Dit blad verschijnt dage.ijks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen, en
kost voor Schiedam per 3 maanden 1.35, per maand 45 cent en per
week 10 cent. Franco per post door geheel Nederland ƒ2. per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons BureauBoter
straat 50 en bij alle Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievengaarders.
BureauBOTERSTRAAT 50.
PRIJS DER ADVERTENTIëN:
Van 16 regels 0.92 met inbegrip van bewijsnummer.
Elke regel daarboven 15 cent.
Driemaal plaatsen wordt tweemaal berekend.
Ingezonden mededeelingen 25 cent per regel.
Voor herhaaldelijk adverteeren worden uiterst bi 1
lijke overeenkomsten aangegaan.
Telefoonnummer 85. Postbus no. 39.
Burgemeester en Wethouders van Schiedam
geven kennis, dat bij de op 12 dezer plaats gehad
hebbende
UITLOTING
van 8 Aandeelen, ieder groot f1000.van de
eerste Serie ad f 1,500,000— der3 pCt. Geldleening
ten laste dier Gemeente, groot f 3,000,000.ter
aflossing zijn aangewezen de Aandeelen
Nos. 200, 201, 516, 797, 807, 1034,
1174 en 1451,
Welken allen 31 December a s. aflosbaar, betaalbaar
zijn gesteld ten Kantore van den GEMEENTE
ONTVANGER, alsmede bij de KASVEREENIGING
te Amsterdam en bij de Firma OPPENHE1M
VAN TILL, te 's-Gravenhage.
Schiedam, den 14en October 1905.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
VERSTEEG.
De Secretaris,
V. SICKENGA.
14 October.
Be Figaro zegt dat het aanbod v,a.n hulp niet
gedaan werd in den nauwkeurigen viorm ais om-
Stehnevtem. Evenwei, voor het uitbreken der Ma-
rolkko-criistis is de Engefcche regiering driemaal
hr aanraking gebvieeislt met onze diplomatie, om
te jweiten of Frankrijk bereid was eèn definitief
verdrag van bondgenootschap te slujitem.
Uit verkleefdheid jegens Rusland ongetwijfeld,
dat to.en in oorlog was met een bondgenoot van
Engeland, wiedes Frankrijk het aanbod af, maar,
toen 'bet Fransdh-Duitsch geschil een scherp ka
rakter aannam, was het die Frapische diplomatie,
die zelf op de zaak terugkwam.
Cambon bekwam van lord Lansdowne de mon-
uedfiinlge verzekering dait, in geval van oorlog, En
geland Frankrijk zöu terzij staan en Cambon ver
wittigde IMeasisé dat, in geval van casus-belli, En
geland zijne beloften schriftelijk zou herhalen.
Lord Lansdowne vteiririaarde omstreeks 15 Juni
verscheidene vrienden dat, in geval van
Franisoh-Duitschen oorlog, de tusschenkomst van
Enigeland geen twijfel kon lijden-
Duiitschlahd1 werd midden Mei van deze stap
pen ingelicht d'oor den Duitsdion gezant te Lon
den.
Keiizier Wliilhelm aarzelde over wat hij1 zou doèn,
town hij op 29 Mei 'het nieuws vernam van de
totale Verplettering der Russische vloot in de
Strajat Van Tsteiesjinm
'tls toien dat bij besloot, een rechten slag aan
de Franseh - Engels che conventie toe tè brèngèn
dat hij aan de Italiaansehe regeèning dè pofta
s'tnurde, die eigenlijk geen ultimatum aan Marok
ko was, doch rechtstreeksch de Engelsch-Fran-
Sc,he overeenkomst in zake bracht, wièr sluiting1
een „casus belli" werd gehete ten. 't Was een
«ultimatum", niet rechtstreeks aan Frankrijk ge.-
^tumd, met etejne deur opengelaten Vbor den vrede.
De Italiaanse lie regeering stuurde dè nota naar
Darijs op 4 Juniop 5 Juni werd het aftreden
Win Delcassé beslotenop 6 Juni had de histo
rische ministerraad plaats, in welken Delcassé
collega's trachtte te overtuigèn en hun de
stellige vterbintenis van Engeland deed kennen.
Bouvier antwoordde dat hij' het telegram vian
Da'rrère had, den loortog als onvermijdelijk afschil
derend, indien Frankrijk zijn politiek doordreef.
Ik W'eiger, besloot Rouvier, deze verantwoordelijk-
E'èid op mij te laden.
Dij stemming stond Delcassé alleen; al de qm-
dene ministers stoten zich aan bij RouVier.
In de Humanité zelg|t Jaurès dat Frankrijk aan
de wereld en aan Duiitisichland geen grooter bè-
^vijls zijner vredelitovendheiid kon geven, dan door
het verloochenen der poliitiiek van Delcassé, die
l011B recht naar den oorlog Voerde.
De leden van het bureel en dé commissarissen
„Loiguie des Patrio-tos", eergisterenavond verga
derd, hebben eene dagorde ge'stèmd, hunne vreug
de uitdrukkend over heit verzet van de ontzaglijke
"Eerderheid der Framstohen tegen iedere Fransch-
Dniltsche O vteireenkomst.
De dagorde zet, de geineèntéraadB'leden, dié deel
Eiken Van de „I.iguo", aan. naar Londen te gaan,
om de giejvteetens; bekend te maken, dié beide
naties bieizie'len.
De Daily Chronicle volhardt in zijne overtui
ging, dat Engeland nooit de belofte gedaan heeft,
dopr de Matin aan 'tlidht gebracht en zou (niet
meer over het incident gesproken hebben zonder
de t.usschenkomsl van Jaurès.
Wij hebben niet veel genegenheid voor ons
in dtocrediet gevallen gouvernement zegt het blad
maai' wij kunnen eene Engelsobe regeering niet
tot zulke Macjhiavefetisohe ontwerpen in staat
achten.
Indien Engeland eene verklaring moet afleggen,
dan ito het die, dat er teem van ide fabels van de
Matin geen woord waar is. f
De Standard zielglt, dat dtei EngeüischeU zich niet
isitqren aan d en toon, plotseling door de Duji.tscjhe
pens gehouden. Prins toon Bütow weeit heel goed,
dat Frankrijk noodt Üe hulp: aan Engeland heeft
gevraagd, nooh Engeland rijine hulp aan Frank
rijk aangeboden, in de Maroikko-criisis.
De Duitslch© pers Vraagt ons nu, eene historie
te togtems'tralffen, die Le Matin zonder toelating
van Delcassé aap 't licht bracht en vopr welke
Detoa|slsé alle verantwoordelijkheid van zlich af
werpt. Wel ie Vvaar hebben we nu i&te 'bevestiging
vah Jatirèsj doch sedert wanneer i,s deiztei gelast,
de politiek der Frajnstehe regeering te Vertolken?
Wij weten dat onze regeering Vertrouwelijk
vriendschappelijke verzekeringen aan den Dui't-
isc'hen gezant heeft Verschaftmeer eiscben kan
men niet.
De Daily Chronicle, de Standard en de Daily
Graphic 'laken die Matin met zijne onthullingen,
die Veel kwaad [gedaan hebben aan de Ireeds ge-
Spannen Ibictrekkingen tusseben Engeland en
Duiitecbland en evenmin de Engelsch-Fransche
v'riendtschap hebben gediend.
De Daily News acht eveneens: 'zulke onthullin
gen gevaarlijk- voor den vrede en acht ©en verkla
ring van lord Lansdowne absoluut nood.ig.
Reuter is in staat, officieel mede te doelen,
dat betreffende de jiofngste sensationeele onthul
lingen in de Framsche pers, Duitschland door
Engeland is ingelicht, dat de Vraag Drier hulp door
Engeland aan Frajnlkrijik nooit dis: gerezen, en dat
Frankrijk nopit hulp heeft gevraagd, en Eng'ei-
lapd in geen gev'al hulp heeft aangeboden. Bij
najVraag in Britsvhe regeeringskringen werd Rieuf er
medegedeeld, dat de regeering Van deze kwestie
geen mededeelingen zou ,geven(l)
RUSLAND.
Onder de gemeentebeambten te Moskou is een
stuk in omloop, waarin zij worden aangespoord,
wegens de dubbelzinnige houding van het gemeente
bestuur en den burgemeester, zich gezamenlijk
bij de werkstaking aan te sluiten.
De zetters uit de drukkerij der Roeski Listok en
Moskofski Listok hebben het werk onder militaire
bescherming hervat. De stakers, die hun het her
vatten wilden beletten, zijn uiteengedreven. Mili
tairen bewaken de electrische centrale, al de ge
bouwen van de Maatschappij voor stadsverlichting.
ZWEDEN en NOORWEGEN.
Reuter steint u(it Stockholm
Beide Kamers van den Rijksdag hebben heden
avond vergaderd. De regeering heeft toen twee
webontwerpen ingediend betreffende opheffing
Van de Rijfcsakte van den ka;n;t van Zweden, in
dezen zin, da:t de rq'geering Noorwegten iafelbenjvlan
Zweden gescheiden staat erkent, onder voorwaar-
dte, dat aan de zbiogtenaa'mde Karlstader overeen
komst- de vom vau een beslist verdrag Verleend pp
dit naar algemeen internationaal gebruik onder-
teekend worde. Voorts regelt het ontwerp de
opheffing van de tihamsi geldige bepalingen om
trent het unieteekeu in de Zweedstebe vlag.
Volgens den Koipenhaagschen correspondent
van de Times heeft de candidatjuur VaU [prins Ka-
rel van Denemarken voor den Noorsdhen troon
weer meer kans.
(Renter Seint uit Stockholm
De bieidte Raimers hebben het riegeeringsvoorstel
tot goedkeuring der overeenkomst van Karlstad
aangenomen.
FRANKRIJK.
PARIJSCHE KRONIEK.
Van onzen Parijsclien correspondent.)
Parijs, 14 October 1905.
De Kamers, welke volgens het verlangen der
leiders in het Bloc den 17de dezer hare werkzaam
heden moesten hervatten, zullen meest op Maandag
den 30sten dezer heropend worden, wat de meer
derheid ontevreden stemde. Doch de president der
Republiek, de heer Loubet, moet den 23sten dezer
te Madrid, koning Alphonsus XIII, een tegenbezoek
brengen, waarbij hij door zijn eersten minister,
den heer Rouvier, zal vergezeld worden. Daar dit
nu het laatste buitenlandsch reisje wel zal zijn,
wat de heer Loubet, op kosten van zijn bemind
volk, als hoofd van Frankrijk zal maken, moeten
's Lands zaken maar wat wachten, wat met het
gewone devies»les affaires avant tout" wel wat
in tegenspraak komt.
En toch, dachten wij, was het wel tijd geworden,
dat de natie en de Kamers van enkele voorvallen,
welke gedurende de vacantiedagen plaats grepen,
wat meer te weten kwamen.
De onbescheiden Matin, heeft eenige onthullingen
gedaan over de crisis welke Frankrijk in de laatste
maanden doormaakte. Een weinig scrupuleuse
journalist komt nu eindelijk een scène verhalen,
welke in den ministerraad van 6 Juni j.l. voorviel
en waarin over het lot van Frankrijk beslist werd.
Wat de ex-minister Delcassé geregeld had
zonder zich met de opinie van het land te bemoeien
of zelfs de inzichten zijner collega's in te winnen,
werd door Rouvier bestreden en in een geheel
andere richting geleid. Hiervan wist het Land
noch het Parlement iets. Na afloop van den
ministerraad, gaf een gehaaste beambte de gewone
mededeelingen aan de wachtende en nieuwsgierige
journalisten. »De ministers hielden zich met de
loopende zaken bezig". Er was een onder prefect
benoemd eenen staker-brandstichter was gratie
geschonken en een pastoor was zijn bezoldiging
ontnomen. Van het overige hoorde men niets
en dat wasde bedreiging van Duitschland, de
tusschenkomst van Engeland, het beroep van den
heer Delcassé op Frankrijks waardigheid, zijn
weigering om naar de Marokko-conferentie te gaan.
De door Rouvier voorgestelde oplossing van
oorlog of capitulatie en ten slotte de onder
werping aan Duitschland en het ontslag van den
minister. Van dit kleine drama, hoorde men niets
dan alleen dat Rouvier de plaats van Delcassé ging
innemen. Nu men het leest, vraagt een ieder
zich af, hoe het mogelijk is, dat onder een regime
waarin, naar men beweert, het volk regeert en het
parlement alles beheerscht, het van een Delcassé
of Rouvier afhangt, om naar hun fantaisiën
of eene goede of slechte digestie, in het geheim,
de toekomst en het lot van Frankrijk te regelen.
Volgens de Matin en ook andere bladen, zooals de
Temps enz., zoude de Marokko-kwestie, welke
men Jthans door de aanstaande Conferentie op
minzame wijze geregeld acht, Rouvier woorden
van eene buitengewone beteekenis hebben doen
spreken. Zijn hoofdargument, om de richting
welke Delcassé aan de buitenlandsche politiek
gegeven had, te wijzigen, moet geweest zijn: Wij
zijn niet klaar
Het was dus niet bepaald om staatkundige
redenen, bijvoorbeeld, dat hij de alliantie met
Engeland afkeurde of dat hij Duitschland weigerde
uit te dagen of ook niet uit smaak voor oorlog
of vrede of wel wijsgeerige, of diplomatieke rede
nen, dat hij Delcassé afviel en verving, doch
omdat Frankrijk niet klaar was. Toen Rouvier
deze weinig fiere woorden gesproken had, moet
Delcassé geantwoord hebben»Niet klaar 1" zoo
dit de waarheid is, dan kon men de Republiek
geen grooter beleediging aandoen.
En dat is zoo. Delcassé heeft het zelf
erkend door zijn ontslag te nemen, ten einde
Frankrijk een oorlog te besparen waarvoor het,
na dertig jaar van vrede in Republiek geweest te
zijn, niet klaar was.
't Was voldoende drie jaren lang het Kabinet
Combes met zijn minister van oorlog André en
zijn nog beruchter minister van marine Pelletan,
Frankrijks belangen in handen te laten om het
zoo mooie werk van herstel der militaire krachten,
dat milliarden kostte, gecompromitteerd te zien.
De eenige oorlog waarvoor de regeering en de
meerderheid in de laatste jaren altijd klaar stonden,
was die binnenlandsche strijd tegen den godsdienst,
tegen de Christenen en vooral tegen de Katho
lieken van Frankrijk gevoerd, waarvoor alle
andere, ja soms de hoogste belangen verwaarloosd
werden en waarvan het einde nog niet te zien is.
Drie mannen van naam, die wel verdienen her
dacht te worden, zijn in de laatste weken ten
grave gedaald.
Den 18de September ontsliep, omringd van zijn
kinderen en kleinkinderen de 87-jarige Eugène
Veuillot, de directeur van het dagblad V Univers,
waaraan hij meer dan zestig jaren arbeidde, zonder
ooit ontmoedigd te zijn of gewankeld tejhebben. Altijd
voor zijn lessenaar was hij onvermoeid, steeds uit
nieuwe bronnen puttende om den strijd, voor het
zedelijk en stoffelijk leven van den haard, het
vaderland en den godsdienst voort te zetten. De
twee broeders Louis en Eugène Veuillot stichtten
l' Univers en hebben hun geheel leven gewijd aan
de verdediging van de leer en de vrijheid van het
Catholicisme, welke zij met hun eeredienst voor
het vaderland ineensmolten.
De Univers levert ons een overzicht der ge
schiedenis van de katholieke partij der laatste
zestig jaren met haar ijver en tekortkomingen,
met haar onwankelbaar dogma en tevens in de
politiek wisselende waarheden en dwalingen. De
Veuillots namen in princiep alle staatkundige vor
men aan, omdat zij ze slechts als de werktuigen
beschouwden, welke naar gelang zij in goede of
slechte handen vallen of de programma's welke
zij inspireeren, weldadig of noodlottig aan hun
richting konden zijn. Naast zijn beroemden broeder
Louis, die de machtigste en welsprekendste schrij
ver van zyn eeuw was, streed. Eugene met min
der glans doch met gelijke waarde. Na zijn toe
gewijde medewerker te zijn geweest, werd hij zijn
hooggeachte opvolger. Door het aangename
van zijn omgang, zijn waardige levenswandel en
de oprechtheid zijner overtuiging behoorde hy tot
die menschen die het een genoegen is gekend te
hebbenzelfs wanneer zoo schrijft een zijner
tegenstanders hij u bestreed gevoelde men zekere
fierheid door zulk een edel mensch van zoo'n groot
talent en zoo'n vaste overtuiging besproken ot
bestreden te zijn.
De tweede groote doode die Frankrijk verloor
was Savorgnan de Brazza, die den 3den October
op officieele wijze werd ter aarde besteld. Deze
Italiaan van geboorte was een buitengewone per
soonlijkheid. Zeer jong kwam hij bij de Fransche
marine, waarin hij spoedig officier werd. Eerst
dezen rang bereikt hebbende, kon hij aan zijn lust
om te reizen, vreemde landen te zien, te bestu-
deeren en te zoeken, voldoen zoo werd hij de man
die aan Frankrijk de zoo belangrijke Afrikaansche
kolonie de Congo bezorgde. Ruim een maand ge
leden was hij als hoofd eener enquête-commissie
naar den Congo teruggekeerd om daar te trachten
recht te maken wat krom was, toen de dood hem
kwam overvallen en in dat verradelijke land, wat
hij zelf ontdekt heeft en waar hij zoo vele jaren
als gouverneur leefde, te stervenzijn plechtige
uitvaart had alhier in de kerk van Sainte Clotilde
plaats en zoo heeft zijn tweede Vaderland op waar
dige wijze de conquistador" geëerd, wiens roem
ook een deel van die van" Frankrijk geworden is.
Op denzelfden dag stierf José Maria de Heredia,
de fijne dichter der Fransche Academie. In
1842 van een Spaanschen vader en Fransche moe
der te Santiago de Cuba geboren, ging hij op
jeugdigen leeftijd naar Frankrijk, waar hij zijn stu
diën maakte. In I860 verschenen zyn eerste ge-
iichten in de Revue des Deux Moudes, de Temps
enz. en op 20-jarigen leeftijd verwierf hij reeds de
bewondering van Théophile Gautier, toen in de
volheid van genie. Zijn beroemdst werk sTrophées"
van eene vleklooze harmonie, opende hem de deu
ren der Academie. In Hérédia verliest de Fran
sche letterkunde een groot meester in den fijnen
stijl van hoog allooi in het heerlijkst Fransch
geschreven.
Fidelius.
JAPAN.
Er i's ©en regeling getroffen om de acten van
bekradbtiging van den vrede tusschen Rusland
en Japan heden te Washington uit te wisselen.
Wright, gouverneur van de Filippijnsche eilanden,
heeft ontslag genomen naar verluidt omdat hy
in de gegeven omstandigheden het bestuur niet
