Dagblad voor Schiedam en
Uit Rusland.
28ste Jaargang
Zaterdag 28 October 1905.
No. 8343.
EERSTE BLAÜ.
Algemeen Overzicht.
Verspreide berichten.
Binnenland.
ABONNEMENTSPRIJS:
Dit blad verschijnt dagelijks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen, en
kost voor Schiedam per 3 maanden ƒ1.35, per maand 45 cent en per
week 10 cent. Franco per post door geheel Nederland ƒ2.per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons BureauBoter-
straat 50 en bij alle Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievengaarders.
BureauBOTERSTRAATU50.
PRIJS DER ADVERTENTIëN:
Van 1—6 regels 0.92 met inbegrip van bewijsnummer.
Elke regel daarboven 15 cent.
Driemaal plaatsen wordt tweemaal berekend.
Ingezonden mededeelingen 25 cent per regel.
Voor herhaaldelijk adverteeren worden uiterst
lijke overeenkomsten aangegaan.
bil-
Telefoonnummer 85. Postbus no. 39.
Dit nummer bestaat uit twee bladen en een
Geïllustreerd Zondagsblad.
28 October.
De stand van zaken.
De Petersburgsche correspondent van de Stan
dard vat den stand van zaken aldus samenDe
geldomloop is belemmerd, want uit de provincie
is geen specie te krijgen. Vele kooplieden heb
ben daarom hun zaken geschorst, terwijl vervallen
wissels onbetaald blijven. De minister van Fi
nanciën is aangezocht om een altgemeen mora
torium af te kondigen. Bemiddelde menschen zen-
schen zenden hun bezit buitenslands.
Een hoog ambtenaar heeft gezegd:" Wij zijn
midden in een droge omwenteling, maar elk uur
kan het een bloedig-natte' worden, die ons weg
zal spoelen, als de troepen van het garnizoen
weigeren.
Te St. Petersburg.
Naar de Times uit Petersburg verneemt, zijn er
thans in Rusland ruim een millioen werkstakers.
De hoofdstad wordt door 60.000 man troepen be
waakt, maar de staat van beleg is nog niet afge
kondigd. Op groote volksvergaderingen gaat men
heftig te keer, ofschoon het gerucht loopt dat een
oekaze, volks vrijheden toestaande, den 3en No
vember zal verschijnen.
De correspondent van het Berliner Tageblalt
meldt, dat onder den indruk van de proclamatie
van Trepof de spanning merkbaar afneemt. De
overhandiging van het verzoekschrift aan den Se
naat is achterwege gebleven uit vrees voor bloed
vergieten. De stakers volharden in 1 ij del ij ken te
genstand. De agenten van politie hebben een ver
gadering gehouden om loomsverhooging te ver
krijgen.
De correspondent van den Lokalanzeiger seint,
dat het verkeer over het geheele Russische spoor
wegnet is stop gezet.
In de voorsteden van St. Petersburg houden
de arbeiders met roode vlaggen groote ommegan
gen. Overal spijkeren de winkeliers op het News-
ky prospect, uit vrees voor plundering, hun win-
kolvensters met planken toe. In de kazernes staat
artillerie met geladen kanonnen klaar. De be
volking voorziet zich met proviand tegen een
hongersnood, daar de aanvoer van levensmiddelen
hapert, en koopt in koortsachtige haast voorraden
op. -i
Een commissie van studenten der universiteit
antwoordt op de bekendmaking van den gouver
neur-generaal een oproep nitgevaardigend aan alle
studeerenden, om zich geheel en al in den dienst
van de omwenteling te stellen.
Gister-morgen bevond zich niemand op straat,
gister-namiddag waren de straten met groote drom
men menschen gevuld. Overal waren sterke afdee-
lingen soldaten aanwezig. Sedert gister-avond 5
uur is de stad in volslagen duisternis gehuld, ten
gevolge van het staken der electrische verlichting.
Wegens de bedreigingen van terroristen, die
gister-morgen in alle bankinstellingen verschenen,
zijn eenige banken gesloten.
Te Moskou.
Er zijn vandaag weder berichten uit Moskou.
Zij klinken zeer neerslachtig. Ook de apotheken
en drogistewinkels zijn gesloten, zoodat er geen
geheesmiddelen te krijgen zijn. Zieke menschen
zijn onder geneeskundige behandeling. Onder de
kinderen is een epidemie uitgebroken. De ambte
naren van de gemeente en de gemeente- ën dis
trictsdokters zijn van plan, Zondag hun ambte
lijke werkzaamheid te staken.
Het centrale comité van gemeentewerklieden
heeft een staking in alle gemeentebedrijven afge
kondigd.
Gister-ochtend vroeg hebben de waterleiding,
de tram en de gasfabriek den dienst reeds gestaakt.
De gouverneur-generaal heeft bekend gemaakt,
dat het verkeer op den Nikolai- en Moskou-Kazan-
spoorweg hersteld is. De staking verhindert niet
Moskou van levensmiddelen te voorzien, die in
genoegzamen voorraad voorhanden zijn. Ter be
scherming van de vreedzame inwoners zijn in
de geheele stad op verschillend© punten troepen
gelegerd, die bij den geringsten volksoploop, bij
het minste teeken van misdadig onpzet, met scherp
zullen vuren. De kennisgeving besluit met het
verzoek aan de inwoners om rustig aan het werk
te gaan.
De gemeenteraad is in buitengewone zitting
bijeengeroepen, die onafgebroken zal vergaderen.
Met, het oog op den dreigenden toestand, zal
de burgemeester morgen vertegenwoordigers van
de scholen voor den adel, van verschillende ver-
eenigingen en van vakvereenigingen in het ge
meentehuis ontbieden, om met hen over den al-
gemeenen toestand te beraadslagen.
Uit Warschau.
Volgens uit. Warschau ontvangen betrouwbare
berichten heerscht daar sedert den afgeloopen
nacht een geweldige brand, die door de oproerlin-
lingen is gesticht. Een geheele stadswijk staat in
vlam.
Gister-nacht brak tengevolge van kortsluiting
brand uit in het telegraafbureau Het gelukte den
brand meester te worden, maar toch was het
telegrafisch verkeer gedurende tien uren verbro
ken. Alle fabrieken staan stil. Er wordt druk
gewerkt om alle zaken te laten stilstaan.
Voor de stad is de derde graad van den staat
van beleg afgekondigd. Na acht uur 's avonds
mag niemand zich meer op straat ver to on en.
Uit S a r a t o f.
De winkels in bet midden der stad zijn ge
sloten. Het tramverkeer staat stil. Troepen be
waken de banken en het telegraafkantoor. De
menigte dwingt den arbeid in de industrieel© be
drijven neer te leggen. De gouverneur heeft open
lijk bekend laten maken, dat, alle rustverstoringen
en volksoploopen met geweld van wapenen zullen
worden tegengegaan.
Uit J e kat e r i n o s 1 a f.
Op verzoek van de burgerij zijn de troepen van
de straten verwijderd. De kleine staat van be
leg is opgeheven. Vergaderingen worden door
de overheid wieder veroorloofd. De handel leeft
weer op. De teraardebestelling van. de slacht
offers der onlusten heeft ongestoord plaats gehad.
Uit Poltawa.
Een gister hier door verscheidene duizenden
menschen bezochte vergadering is door kozak
ken uit elkander gedreven, waarbij vele personen
gewond zijn. De couranten verschijnen niet meer.
Te Charkof.
Hier is de staat van beleg afgekondigd.
Te Lodz,
Er is een algemeen© stilstand van zaken in
getreden.
Te Libau.
Een bank binnengedrongen.
Uit Libau wordt gemeld, dat zes gewapende
mannen in de filiale der Moskousche Internatio
nale Handelsbank zijn binnengedrongen en 35,000
roebel gtestolen hebben. Vijf der roovers, in het
bezit van 20,000 roebels, zijn gevangen geno
men, terwijl de zesde met de rest van het ge
stolen geld ontkomen is.
Te Re val.
Het volk wapent zich.
De stakers hebben de wapenwinkels bestormd
en zich van wapens meester gemaakt.
Na de bestorming der wapenwinkels trokken
de arbeiders naar verschillende werkplaatsen, om
ook daar den arbeid te doen neerleggen en te
plunderen. Troepen zijn ontboden. De winkels
zijn gesloten.
U i t 0 d e s s a.
Opstand op de vloot.
De correspondent van de Standard te Odessa
bevestigt, dat er te Sewastopol een nieuwe op
stand op de vloot is uitgebroken. De bemanning
van de Pauteleinion (de oude Potemkinen van
de Katharina II zijn aan het muiten geslagen
en hebben met dei troepen in de stad gevochten.
Er schijnt daarbij een groot bloedbad aangericht
te zijn. Bizonderheden ontbreken. Oppervlakkig
is 'tin de stad zelf kalm, maar daaronder gist
het. De revolutionairen verspreiden bij menigte
vlugschriften, waarin gepleit wordt voor het on
middellijk uitroepen van een bondsrepubliek, met
verloochening van de Doema. Machinisten op de
stoombooten in de haven dreigen zich bij de sta
kers aan te sluiten.
ZWEDEN.
De Koning heeft in de gister gehouden vergade
ring van den Raad van State besloten, dat hij
van heden af den volgenden titel zal voeren:
Wij, Oskar, bij de gratie Gods, Koning der Zwe
den, Goten en Wenden. Verder heeft de koning
besloten, dat hij na de nu plaats gehad hebbende
verbreking der unie met Noorwegen van heden
af in plaats van de tot dusverre gebruikelijke
wapenspreuk: „Tot heil der broedervolken," het
volgende devies aanneemt: „Tot heil van Zwe
den."
SPANJE.
Bij het vertrek van president Loubet uit Ma
drid deden de Koning, de koninklijk© familie en
tal van aanzienlijke personen hem uitgeleide. Toen
de trein wegreed, na een zeer hartelijk afscheid,
werden saluutschoten gelost, en de Marseillaise
gespeeld.
Een officieuse nota, aan de pers, brengt het
bericht, dat alle ministers hun portefeuille ter
beschikking van den voorzitter van den minister
raad hebben gesteld. Deze hteeft besloten de zaak
te onderwerpen aan het oordeel van den Koning',
die op het oogenblik pfwezig is.
TURKIJë.
De Kölnische Zeitung verneemt uit Konstanti-
nopel dd. 27 dezer. Volgens berichten uit zekere
bron, heeft de Sultan op het verzoek der gezanten,
om eene gezamenlijk© audiëntie ter bespreking
van het internationale financieel© toezicht voor
Macedonië onmiddellijk afwijzend beschikt.
Uit Rome, wordt gemeld, dat zich daar thans
niet minder dan zeven Duitsche Bisschoppen be
vinden. NL de Hoogw. bisschop en wijbisschop van
Straatsburg, verder de hoogw. bisschoppen van
Munster, Trier, Eichstart, Bamberg en Fulda. Dins
dags-avond bood de Pruisische gezant bij bet Va-
ticann, baron von Rotenhan, hunne D. D. H. H.
een diner aan.
De Duitsche bladen maken aanmerking op de
houding der overheid bij de onthulling van Molt-
ke's standbeeld te Berlijn. Behalve de vorstelijke
personen, hovelingen en officieren, waren slechts
de eerste-burgemeester van Berlijn en de rector
der universiteit uitgenoodigd. De pers kreeg geen
toegang tot de plechtigheidwel mocht zij een uit
treksel uit de toespraak, door den chef van den
generalen staf gehouden, afdrukken. De Post
vraagt, of al was dit nu vooral een militaire
plechtigheid, een nationale held als Moltke niet
aan het geheele volk toebehoort.
Brodrick heeft in een rede te Guilford ge
zegd dat geen reden tot twist was tusschen Duitsch-
land en Engeland; niets wat tegen vriendschap
pelijke betrekkingen met Duitschland streed. Goede
betrekkingen tusschen beide landen waren een
belangrijk en voordeelig ding. Lord Rosebery s
woorden konden tot misverstand aanleiding geven.
Men zou er uit kunnen op maken, dat de veldtocht
in de pers wel is waar geen teeken was van
verwijdering tusschen de beide volkeren, maar
wèl tusschen de beide regeeringen. Tegen zulk
een opvatting verzette Brodrick zich krachtig.
De eerste van twee gepantserde kruisers
van 13,500 ton, in Japan gebouwd, zal den 23en
December van de werf te Koer© te water gelaten
worden; de tweed© in het voorjaar.
In verschillende afdeélingen heeft hij, volgens
ain-n berichtgever, de arbeiders aangesproken en
hen ondervraagd over allerlei onderwerpen, de
axSteiisvoorwaarden oe treffend!. Kwam een offi
cier of chef in d© nabijheid, dan ging hij verder,
zoodat het scheen alsof hij de arbeiders zonder
belemmering wilde hooien.
Vooral vroeg de minister naar de meening der
werklieden over het nieuwe reglement, waarover
algemeen werd geklaagd. Hij stemde toe dat de
werktijd te lang is; omtrent de loonen kon hij
evenwel geen toezegging doen.
Er werd ook over geklaagd, dat de Bond van
nfkswïirklïeden niet of althans niet voldoende
djtó»; ttc chefs wordt erkend. Da minister zegde
toe den bondssecretaris binnenkort in audiëntie
te hooren. i D i
Ook mocht het volgens den minister niet meer
voorkomen, dat door de regeling der vrije verlof
dagen overgeld zou worden gemist.
Naar aanleiding van de talrijke klachten over
de onvoldoende werking der bij het nieuwe regle
ment ingediende-groepsvertegenwoordiging, spoor
de. de minister aan alle klachten en grieven in de
ruimste mate bij hem kenbaar te maken.
D© indruk van dit bezoek is bij de arbeiders,
niet slecht, al is het wel meer voorgekomen dat
woorden van regeerders niet altijd werden gevolgd,
d,oor daden. j1 i
In elk geval mag er op worden gewezen dat
minister Bergansius bij zijn bezoeken zich in hoofd
zaak tot de officieren wendde.
Verkiezing Tweede Kamer Breda.
De uitslag der gister in het district Breda gehou
den verkiezing voor de Tweede Kamer (vacature
mr. L. P. M. H- baron Michiels van Verduynen)
was als volgt:
Aantal kiezers 6755. Aantal uitgebrachte gel
dige stemmen 5229. Volstrekte meerderheid 2615.
Gekozen de heer H. W. BOOGAARDT (r.-k.)
met 3183 stemmen.
Mr. W. Ingen-Housz (r.-k.) had 1219, dr. J.
van den Brink (s.-d.) had 827 stemmen.
Een ministerieel bezoek.
Het Volk schrijft:
Wij vernemen dat Woensdag j.l. de minister
van oorlog Staal een bezoek heeft gebracht aan
de artillerie-werkplaatsen aan de Hembrug.
De leugen.
In den Haagschen Raad werd deze week, bjj
de behandeling van de Gemeente-begrooting, een
merkwaardige verklaring afgelegd.
Namens Burgemeester en Wethouders; en een
verklaring, die door niemand werd weersproken.
Zij is deze, dat de Gemeente inderdaad geldelijk
voordeel heeft bij de in in Schoolwet—Kuyper
opgenomen verrekeningen dat dus het openbaar
ouderwijs als zoodanig niet door die schoolwet
wordt geschaad, maar veeleer bevorderd.
Deze verklaring noemen wij merkwaardig, omdat
zij vierkant staat tegenover hetgeen de frontma
kers schetterden voor de Juni-stembus.
Toen werd als het ware door heel het land
uitgebruld, dat de zoogenaamde verrekening erger
lijk onzedelijk was tegenover de gemeenten in de
Tweede Kamer toornden vrijzinnigen en socialisten
om die reden tegen de schoolwet -Kuyper.
De heer Van Raalte, thans Minister van Justitie,
insinueerde dat die verrekening de schoolwet—
Kuyper stempelde tot een partijwet van de erger
lijkste soort. De socialisten sloten zich daarbij aan
en de heer Ter Laau betoogde dat de gemeenten
zeer groote geldelijke schade zouden te lijden
hebben.
Thans, nu doer het raadslid De Wilde in den
Haagschen raad duidelijk is gemaakt, dat al dat
geschetter niet anders bedoelde dan een middeltje
te hebben om kiezers te lokken, want dat de ge
meenten, bij meerdere uitbreiding van het open
baar onderwijs, te heginnen met 1 Januari 1906,
van het Rijk ontvangen de minima-salarissen der
nieuwe onderwijzersdat dus de gemeenten nooit
nadeel, maar wel voordeel bij die verrekening,
kunnen en zullen hebben nu zwijgen de heeren.
Het Raadslid Ter Laan had er nu niets tegen
a te brengenen de wethouder van financiën,
noest wel aan het raadslid De Wilde toegeven
lat de Gemeentekas er bij winnen zal.
Zoo zal het natuurrlijk in alle Gemeenten
gaan en ons dunkt, dat het goed is om dit onzer
zijds in alie Gemeenteraden zooveel mogelijk te
constateeren.
Opdat het spreekwoord ook hier bewaarheid
wordeal is de leugen nog zoo snel, de waarheid
achterhaalt haar wel. Standaard./
Kantooruren.
Uit Den Haag meldt men:
Alvorens het resultaat van de onlangs gehouden
enquête naar den toestand der handels- en kan
toorbedienden het licht zal zien, heeft het Be
stuur van de Haagsche afdeeling der Nederland-
sche Vereeniging van christelijke kantoor- en han
delsbedienden een circulaire tot den handel ge
richt, waarin gewezen wordt op den langdurigen
arbeidstijd, die met een korten rusttijd binnen
•|i i' - '.uiiuuniurtan
