Stads- en Gewestelijk Nieuws.
Gemengd Nieuws.
Na verklaard te hebben met voldoening te heb
ben gezien, dat in 1903 in de Tweede Kamer
met groote meerderheid werd besloten de bedra
gen waarop de accijns in de wet is bepaald, vóór
1 September 1906 te herzien, verzoekt adressant
ten slotte, erkennende, dat voor afschaffing van
den suikeraccijns nog bezwaren bestaan, het daar
heen te willen leiden, dat een wetsvoorstel tot
groote verlaging van dien accijns bij de Staten-
Generaal worde ingediend,
bti bft.'
De Staatscommissie.
Men verwacht, dat de Staatscommissie voor de
Grondwetsherziening binnen het jaar met haar
taak gereed zal kunnen zijn. Behoudens onvoor
ziene omstandigheden zou het rapport der Com
missie aan de Koningin reeds tegen September
van het volgende jaar kunnen worden uitgebracht.
Soppeng en Loewoe.
De cprrösjptowdient ran,.deN. R. Ct. te Batavia
seint
„Kapitein Kooij nam mót de bajonet met wéi
nig verhezen de 'kloofstelling in Soppeng. De vij
and is verstrooid. j
Do rijksbestierder van Lojewoé as bij vèrzét té
gen den cMelen gezaghebber (neergeschoten.
Het, bflad teekent hierbij aan
■Oarze veronderstelling, dat dé kléine colonne,
die aanvankelijk de bezetting 'dér stellingen in'
Soppeng ontdekte, afkomstig 'was van de té
Singkang gelegerde compagnie, blijkt juist té
zijn geweest. Na iontvangst van de berichten om
trent een en |andèr is, dè civiele en militaire ge
zaghebber te Singkang '(kapitein jdér infanterie H.
A. Kooij) ér bttijkbaar izelf op uitgegaan. Daar een
verstrooide vijand ziidh gemakkelijk ,weèr .verza
melt, zal vloorloopilg leen, ^voortdurend patrouillèe-
ren, zoo niet |het ilegerén van eené bezèttirig ih
Soppeng, noodzakelijk zijn.
Wat de meergenoemde stelling betreft, die
in het jongste regeeringstelegram Saloloong wordt
genoemd, vinden wij |door laden ten Brink Sal-
loloong vermeld alls lden naam vain eén berg, één
kampong en een (rivier. :Op (dé stafkaart vonden
wij dezen naam piet, (wel dén naam Soiloloéng
of Solotoeng. Is dit bedoeld, dan loopt de kloof
IVan het optsteh paar het 'westen, n0ordèlijk van
de hoofdplaats Wattang Soppeng. Zij schijnt voor
een verdedigende steling (zeer (geschikt. Door dè
kloof stroomt dé Hlvéer Sololoeng.
Civiel gezaghebber in Loéwoé is' dé kapitein
dér infanterie H. Van Stipriaan Luïscius (tijdens
de Ikwi-expcditie commandant Van dé maréchaus
see-compagnie).
De rijkshe&tmurdër van Loewoe, genaamd Opoe
TomaoilaJang, wojrdt bestohreVen als „half blind"
en, „stokdoof". Tijdens het teékènen der Atjeh-
yerklaninjg door de Datoé van Loewoe zat hij
gewoon te knikkebollen. Wat zou die man veor
verzet gepleegd hebben? Misschien ondèr den,
invloed van opium, Jwaarvap hij nog al gebruik
schijnt te maken.
nen in een door het personeel be
legde vergadering, ten einde het
misnoegen der onderwijzers in ont
vangst te nemen. Een ander, die een
onderwijzer, in wiens klasse den vorigen dag
vóór schooltijd een knaap door wildheid was
gevallen, verzocht om ook vóór den aanvang van
de les in z(jn lokaal aanwezig te zijn, ontving tot
bescheid de aansporing «om maar naar zijn
eigen te k (j k e n". Bij het minste, wat den
onderwijzers niet naar den zin is, wordt zelfs de
gewone burgerlijke beleefdheidniet
meer in acht genomen.
l'eiten, als waarop hier wordt ge
zinspeeld, zijn ook aan B, W. niet
onbekend, al bljjfi er nog veel verkeerds ver
borgen voor het Raadhuis. En de onderwijzers
zelve, dit is wel het treurigst van de geheele
historie, zij verhalen elkander zulke gebeurtenissen
als heldenstukken. Wanneer werd van hun zijde
ooit openlijk dit alles gebrandmerkt Integen
deel, zij laten toe, dat hun bestuurders stelsel
matig het aanzien van het hoofd der
school bij de ouders van de leerlin
gen te niet doen, die ouders opwek
ken het hoofd der school te passé e-
ren bjj hun bezoek aan de school, hun
propagandanummers van hun orgaan zenden,
waarin de beteekenis van zijn ambt in een be
spottelijk daglicht wordt gesteld. Waar vindt men
toch ter wereld een instituut van stads-en lands
bestuur, waar ook zulke dingen geschieden en
moeten worden geduld
Wonderlijk wordt men te moede, wanneer men
met het intérieur onzer scholen bekend, het slot
van het adres van het Bondsbestuur aan B. W.
leest. Wat schromelijke zelfoverschatting, wat
mooidoenerij tegenover het publiek! Dat aan
eigen lef altijd een verdacht geurtje is, schijnt
voor de heeren geen motief te zijn, om wat voor
zichtig te wezen, als zij van hun beroepsliefde
gewagen. Die liefde bestaat zeker maar vooral
en allereerst bij de stille werkers i n de school,
niet bij hen, die op hoeken van straten en plei
nen getuigen van eigen voortreffelijkheid.
Rijksverzekeringsbank.
Gisteravond hield de (verééniging van. ambté
naren bij de (Rijksverzekeringsbank een drukbe
zochte ledenvergadering ter bespreking van het
aan de TweedeKamèrltó'zènden adrès in zakè sa-
lai'töverluoioging
In verband;, zoo (mén (verneemt, mét èene mèdè-
dleetóng van den (secretaris-generaal ,van (hét dé
partement van Landbouw, 'Handel en N ij verheul,
dat wanneet- de 'noodzakelijkheid van promotiè in
1906 imoehit blijken, 'deze jer bij dén minister op
zal aandringen alsnog ben isuppletoirè begroeting
in te diénen, besloot de vergadering het adres
ithans niet te verzenden, hoewel gebleken is dat
de toestand der 'lagere (ambtenaren zeer pngun-
fdig is. I
Toestanden bij het Openbaar Lager Onderwijs
in de hoofdstad.
Naar aanleiding van de bekende zaak—Ploeger,
die gister wel weer in den Gemeenteraad ter sprake
kwam, en van de bestaande onderwijzers-
instructie, schrift een Amsterdamsch schoolhoofd
in Het Nieuwe Schoolblad van 4 Nov. jl.
réi i_J ;jfcj afci 'tol i.J t.-l ui
De onderwijzers scheppen hieruit (uit het be
staan der instructie) de voorstelling, alsof zü de
knechtkens zouden zijn. Het mocht watDikwijls
is er reden te over om het omgekeerde te beweren.
Op verscheidene scholen wordt het hoofd door zijn
personeel getyranniseerd en in het nakomen van
de hem voorgeschreven verplichtingen dag aan dag
bemoeilijkt. Het gaat hier en daar zoover, dat bij
sommige vacatures niet dan met de grootste
moeite een hoofd bereid wordt gevonden om zich
met de leiding van zulk een school te belasten. De
wijze, waarop een nieuwbenoemd hoofd
die dus nog geen enkele reden tot ergernis kan
gegeven hebben wordt ontvangen, is soms z o o
rgerlijk onbeschoft en verregaand
beleedigend (1) dat de burgerij vreemd zou
opkijken, als ze daar de bijzonderheden van ver
nam. Het komt voor, dat een pas-benoemd hoofd
vóór zijn in functie treden de bemoedigende ver
zekering ontvangt, dat men heeft besloten
ihemeruittepeste n". Inderdaad behoort
er voor het hoofd heel wat tact, dikwijls zelfs
heel wat moed toe om een opmerking te maken
over geconstateerde tekortkomingen. Zoo hjj ken
nis neemt van schriftelijk werk der leerlingen en
naar de vorderingen onderzoek doet, wordt dit een
casus belli, en hetis voorgekomen, dat
opgeroepen w er d o na t e v e rs c h ij-
Welk een jammervolle toestanden worden hier
door het Amsterdamsche schoolhoofd geteekend!
Men stelle zich de positie van dergelijk Hoofd,
hetwelk door zijn onderwijzer sgepest" wordt, bij
zy'n dagelijksche werkzaamheid in de school voor.
Geen wonder inderdaad, dat het bij voorkomende
vacatures steeds moeilijker wordt, geschikte candi-
daten te vinden. Ware het niet, dat bet geld
veel verzoet en dat de betrekking van Hoofd hier
ter stede zoo hoog gesaliëerd wordt, wjj gelooven,
dat welhaast iedere onderwijzer zich voor de
betrekking van Amsterdamsch schoolhoofd te goed
zou achten. Intusschen, gezag moet er zijn, ook
op de openbare scholen hier ter stede. Immers de
opgeblazen lofredenen over eigen voortreffelijkheid
der Amsterdamsche klassenonderwijzers hebben
ons allerminst overtuigd, dat die heeren een
boven hen gesteld gezag kunnen missen.
Zeer terecht ook merkt He Standaard in zijn
nummer van heden op, dat er voor de Amster
damsche belastingbetalers, onverschillig van welke
richting, alleszins reden bestaat, waarborgen te
eischen van de deugdelijkheid, nu eens niet der
bijzondere, maar van de openbare school, die hun
zóóveel geld kost. Alleen aan tractementen van
onderwijzers bij het L. O, wordt door de gemeente
Amsterdam jaarlijks bijna drie millioen uitgegeven)
een tiende van alle uitgaven, die zjj te doen heeft'
Ook zij, die voor hun eigen kinderen van de
openbare school geen gebruik maken, hebben
derhalve het recht een woord mede te spreken,
als zij zien, dat bjj dezen belangrijken en duren
tak van Gemeentezorg, anarchistische toestanden
dreigen. Om niet te spreken van de groote schade
van het algemeen belang, indien de meerderheid
van het opgroeiend geslacht hare opvoeding
moet ontvangen van personen, die voortdurend op
eene wjjze, die voor hun leerlingen allerminst kan
verborgen blijven, zelve het voorbeeld geven van
minachting en miskenning van het boven hen
gestelde wettige gezag. (Tijd.)
vangstresultaten dan de stormachtige maand
October heeft opgeleverd.
Ongelukken.
--Mejn meldt uil. 'Briolle
Dein. héér J. ,Sehippers, klérk ten kantore van
dein burgemeester, allhiér, loverkwam 'gistermid
dag pp' dé Volgende wijze één ongelukbij het
o pen hekken toch Van éen fleseh inkt, bruiste
deze vljoeisitof met zulk eén heftigheid uit dé
fliefec'h, jdatt dè igebeelé jinhopd in zijn gèlaat kwalm
én hij er (verblind dojoriwerd. Geneeskundige hulp
wérd dadelijk verleend, (maar (dé medicus oor-
dieplde heit n|0|odi|g, (lal dè patiënt zoo spoedig
mtolgielijik naar een ooglijdersgèstich't in Rotterdam
wérd véirvjqerd.
De vloélrman 'Leendért Pronk te Schevenin-
gten, werkzaam bij den Sneeder G. van Lééuwèn,
is! gisfernnojrgeln circa 10y2 iriur op de Haringka-
dé aldaar tietgen een lantaarnpaal gèréden, wel
ke ddardiqor brak jen, op zijn lichaam viel. Hij was
bijna onmiddellijk dood.
Eetrgisitèiren is 'bij 'een (oefening van rémohte-
paaide'n pip hieit z.g. isuikerterrein aan dèn Leid-
schlen weg te 'Utrecht den lé-Mtèniaint D. C. M.
André de la Pjoglttö van het le regiment veld
artillerie te Utrecht ëèn vrij érnstig ongeval
overkomen, dioordjen hij (loor eén dér paarden
tegen den gr|ond jwerd (geworpen. Hij kwam daar
bij zpp leelij'k (terecht, (dat tweè ribben gebroken
zijn.
Aanbesteding.
Blijkens achterstaande advertentie zal op Donder
dag 30 November a.s., 's middags 12 ure, door het
bestuur van den Ned. R. K. Volksbond afd.
Schiedam, onder R. K. aannemers, ingezetenen
dezer gemeente, worden aanbesteed het bouwen
van een gehoorzaal met bijkomende werken aan
de Lange Haven alhier.
De plannen tot verbouwing van het Bondsgebouw,
teneinde het meer voor het algemeen doel der
Bondsafdeeling geschikt te maken, zullen dus weldra
worden uitgevoerd.
maar de attractie van den aardkant vermochten
zij nog niet te trekken. Wellicht zal het met
een groote telescoop of draadlooze telegrafie ten
slotte van dezen kant nog gelukken. Met het
blijde vooruitzicht eener toekomstige verbintenis
met de hoog beschaafde Marsbewoners deed spr.
dan ook zijn hoorderen scheiden.
Naar wij uit goede bron vernemen, wordt er te
dezer stede reeds ernstig over gedacht, als Mars
voor het heelalverkeer zal geopend zijn, daar een
nieuwe afzetplaats voor onze planeetberoemde
jenever te vinden, altijd verondersteld dat de
Mars bewoners geen geheel-onthouders zijn.
Voor velen die per rijwiel naar den
tiein gaan, is de zoo gewilde fiets dikwijls een
groote last, in zoover zjj niet weten waar die te
bergen. In een bestaande behoefte wordt dus
voorzien door de stalling voor rjjwielen, die de
heer G. A. Lobbes, magazijn »Sport" alhier, aan
den Singel nabij het station eerlang gaat openen
Het wielrijdend publiek zal er zeker gaarne van
gebruik maken.
Onderwijs.
Als candidaten voor de verkiezing van drie leden
van den Raad van Beroep, te kiezen door de on
derwijzers in de dekenaten Schiedam en Delft, zijn
nog gesteld de heeren: Mr. P. J. M. Aalberse,
Leiden; E. Van Bergen, Naaldwijk, en J. IJzermans,
Vlaardingen. Vóór 18 Nov. geschiedt de keuze.
(1) De spatiëering hier en elders is van ons.
Red. T.
De haringvisscherij.
Men meldt uit Scheveningen
Een oude gewoonte van de meeste Scheve-
ningsche haringvisschers is, nadat zij eenige weken
uit zijn geweest, om in het begin van November,
thuis te komen, al is het met kleine vangst, ten
einde te komen ververschen, dat is proviand aan
te vullen voor de laatste reis.
Deze gewoonte heeft thans op ruime schaal
plaats. Behalve enkele schepen, o.a. twee van
Gebroeders de Niet, die hier in de haren binnen
kwamen, liepen eergisteren een dertig Scheve-
ningsche haringvisschers, bjjna alle loggers, de
Maashavens binnen met door elkander flinke
vangsten van 13 tot 26 last haring. Van ver
scheidene reeders twee schepen, van den reeder
M. Varkevisser drie te Vlaardingen en vjjf loggers
tegelijk in Schiedam van de reederij A. van der
Toorn Jz. alhier, terwjjl vóór het einde der week
nog meerdere schepen te wachten zijn.
Tengevolge van de flinke vangsten zullen allen
zonder uitzondering tegen het einde der week of
begin der volgende week wederom naar zee gaan
om vóór of tegen half December voor behouden
teelt aan te komen.
De maand November geeft tot heden betere
Astronomische voordracht.
De populair-wetenschappelijke-astronomische
voordracht gister-avond door den heer G. J. Salm,
in »Musis Sacrum gehouden, trok slechts weinig
bezoekers. De zaal was slechts voor een klein
deel bezet door een net publiek, waaronder enkele
dames en leerlingen onzer middelbare scholen
maar velen, die men verwacht had daar te zien,
werden er niet gevonden. Wellicht heeft het be
trekkelijk hoog entree velen nog teruggehouden.
Dat de astronomie tegenwoordig onder het be
reik van zoo weinigen valt, meende de heer Salm,
zijn rede aanvangend, te moeten toeschrijven aan
het feit, dat zoo geperfectioneerde werktuigen noo-
dig z(jn, om de astronomie in het tegenwoordig
stadium te bestudeeren. Met behulp van die werk
tuigen, groote kjkers, en op grond van de theorie
omtrent de voortplanting van het licht, heeft men
veel kunnen vaststellen wat anders onbereikbaar
voor ons weten bleef. Zoo heeft men kunnen be
palen, dat in het heelal, voor zoover het zich baar
is, zich ons zonnestelsel bevindt met de zon als
centraal lichaam, waaromheen zich verschillende
lichamen als onze aarde, de maan, verschillende
andere planeten en planeetjes bewegen.
Over die verschillende hemellichamen, hunnen
aard, samenstelling en loop werden door den spre
ker belangwekkende mededeelingen gedaan. Vooral
de invloed der zonnevlekken, bjj haar afwisselend
minimum en maxum, op de wisseling van het
magnetische verschil hier op aarde, bljjkend o.a.
uit de grootere afwjjking (bjj maximum) van de
aardmagneet, werd op populaire wjjze besproken.
De tegenstelling van de zon, het enorme gasvor
mige lichaam, de ontzaglijke lichtbron, met de
maan, het meest desolate oord dat aan de zon
het licht ontleent werd door spr. op onder
houdende wijze geschetst. Ook de kometen en
meteoren werden op boeiende wjjze beschreven,
waarbij spr. betoogde, dat de kans voor onze aarde
om met een kometenkern in botsing te komen,
eens in de 140 milioen jaren, al zeer gering is.
Na de pauze werden door den spreker »met
terzijdestelling van het Bijbelsch verhaal als een
dichterljjke beschrijving" op grond der moderne
theoriën eenige mededeelingen gedaan over den
oorsprong van ons zonnestelsel. In dat zonnestelsel
is een wanklank, het planeetje Eros, een vagabond,
die zich aan een geregelden loop niet stoort en wel
eens tegen Mars zou kunnen aanloopen, wat een
catastrofe zou kunnen veroorzaken, waarbjj onze
aarde zou kunnen vergaan, maar 't zou, meende
spr., niet licht zoo'n vaart loopen.
Betoogend dat de wisseling der jaargetijden veei
invloed heeft op het leven, meende spr., dat dit
intellectueel leven niet alleen op onze aarde, die
volstrekt niet bij de andere lichamen bevoorrecht
is, kan gevonden worden. Op Mars, de op ons
volgende oudere planeet, met haar roodachtig
licht, heeft men waterwegen ontdekt, die hun
oorsprong slechts aan kunst kunnen danken. De
Marsbewoners hebben al meermalen geprobeerd
met de aardmenschen in betrekking te komen,
Heden-morgen is een 81-j a r i g r 0 nd-
zwervend koopman, die wegens ziekte niet verder
kon gaan, op het advies van een geneesheer door
de politie naar het Ziekenhuis gebracht.
Gisteren is door een werkman van
de firma Smulders aangifte gedaan, dat ten zjjnen
nadeele in de fabriek dier firma zijn ontvreemd
een paar zoo goed als nieuwe vetlederen pantoffels.
De politie stelt een onderzoek in.
H e d e n-m orgen vroeg is door een
glasblazer kennis gegeven, dat ten zijnen nadeele
op de glasfabriek »De Schie" uit zijn pantalon die
tegen den muur hing, is ontvreemd een porte-
monnaie met ruim f31.
De politie heeft een onderzoek ingesteld.
Ten 9| ure hede n-m orgen is de
28 jarige werkman B. Stans, wonende te Delfts
haven, bjj het lossen van zand uit een vaartuig
in de Buitenhaven, door een ongeluk met zjjn
kruiwagen in het water tusschen het vaartuig en
den kant geraakt.
Door een der werklieden gered, bleek hjj een
bloedende hoofdwonde bjj den val te hebben be
komen, die echter niet van ernstigen aard was
althans de man wenschte niet geneeskundig be
handeld te worden en ging na droge kleeren
aangetrokken te hebben, weer aan het werk.
Een merkwaardige redding. Men
meldt uit Rijswijk aan de N. Ct.: In den nacht
van Maandag óp Dinsdag, circa 1 uur, werd de heer
A. A. V. v. O. door hulpgeroep uit zijn eersten
slaap gewekt. Onmiddellijk was hjj buiten en
bemerkte een persoon in zinkenden toestand in de
voor zijn woning gelegen gracht van het kasteel
Oromvliet. Direct sprong hjj te water en had het
voorrecht met levensgevaar den jongen man te
redden. Met de hulp van toegesnelde buren werd
nu de drenkeling, die het bewustzjjn verloren had,
op het droge gebracht. De redder paste eerst de
methode voor het redden van drenkelingen toe en
toen deze was gelukt, dacht hij aan zich zelf.
Deze daad van moed en zelfopoffering werd
verricht door iemand die de zestig reeds gepasseerd
is. De heer v. O. is er tot heden gelukkig met
eenige stramheid in de leden afgekomen.
tarra JBü f;-: rn
Brand te Amsterdam, Vannacht om
kwartier voor eenen brak er door onbekende oor
zaak brand uit op de tweede verdieping van per
ceel Singel 115, te Amsterdam, waarin is geves
tigd de zaak in manufacturen van Gebrs. Gilde-
meester. Om twee uur was de brandweer nog
steeds met veel materieel, waaronder twee stoom
spuiten, ter plaatse. De brand had zich echter
reeds naar de derde verdieping uitgebreid. De
commandant der brandweer, de heer Meier, leidde
persoonlijk het blusschingswerk.
VVej k staking. Uat Den iHeWer schrijft mén
abri Het Volk
Aan beenl Van hét oorlogsschip Wilhelmina
■was Dinsdagmiddag mét schaften eten te kort.
Aan, een bak (hadden zevén mari zélfs bjjha niets
gejhad. Het grootste Ideèl (der equipage reclameer
de, doclh hoorde (van (die ireclame niets, en -
kiegeri er ook (niet jdoor te eten. Om 1 uur met
baksgéwijs werd wederojm (gereclameerd, en die
twieede reclame officiéél (doorgezonden. Echter
toén er gefloten iwerd„aan het werk", warén
elr tién man Idie bleven staan en éérst vroegen'
te eten, en (zeidén laders riièt aan hèt werk té
kunnen gaan.
Het resiuftaat was (dat (die tien man (dus dè
andte-pen niet) dadelijk (brpod Ikrègén, tèrwijl er
aardappelen en groenten "apart voor hén wérd
ingekocht, ZÜ IS avonds i(je uur konden nut
tigen.
O udhe;den. Het Friesfch (Muséum hééft vian
dien heer mr. 'W. vain. Welderèn baron Rengers,
voorzitter van helt (Fri/esèh (Genootschap, eenige
opdhiedpn ten geschenke bjnitVarigeh, ontgraven bij
een Iterp tojWjrislulm'.
Merkwaardig zijn hieronder jeén ktersierd spin-
sltoeen, omstreeks pit Uen tijd van Karei den Groo
te, en de schedel van een wild zwijn.
Hoewel er dikwyls slagtanden van die dieren in
de terpen gevonden werden, behooren volledige
l t
I
i
