Dagblad mor Schiedam
Nieuwjaar.
Nieuwjaars wensclieii
Vrede op aarde!
28ste Jaargang.
Zaterdag 23 December 1905.
No. 8390.
EERSTE BLAD.
l^m
m
50 CENT.
Algemeen Overzicht.
Revolutie in Rusland.
ABONNEMENTSPRIJS:
Dit blad verschijnt dage.ijks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen, en
kost voor Schiedam per 3 maanden ƒ1.35, per maand 45 cent en per
week 10 cent. Franco per post door geheel Nederland ƒ2.per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons BureauBoter-
straat 50 en bij alle Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievengaarders.
BureauBOTERSTRAAT 50
PRIJS DER ADVERTENTIëN:
Van 1—6 regels 0.92 met inbegrip van bewijsnummer.
Elke regel daarboven 15 cent.
Driemaal plaatsen wordt tweemaal berekend.
Ingezonden mededeelingen 25 cent per regel.
Voor herhaaldelijk adverteeren worden uiterst bil
lijke overeenkomsten aangegaan.
Telefoonnummer 85. Postbus no. 39.
Dit nummer bestaat uit twee bladen en een
Geïllustreerd Zondagsblad.
gC Wegens het H. KERSTFEEST zal de
nieuwe schiedamsche courant,
Dagblad voor Schiedam en Omstreken,
Maandag- en Dinsdag-avond niet
verse hjjnen.
Wij vestigen er de aandacht op, dat vanaf
heden aan ons bureau
n aan ons Dureau
voor het nummer van 1 Januari kunnen worden
bezorgd.
De prijs bedraagt van 1-6 regels:
Nu de lezerskring van de Nieuwe Schiedamsche
Courant na de uitbreiding aanmerkelijk grooter
is geworden, bestaat er geen betere gelegenheid
om zijn heilgroet op den Nieuwjaarsdag onder
de oogen van hen, die men bereiken wil, te
brengen, dan door de plaatsing van een Nieuw-
aarsadvertentie a 50 cent in de
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT,
Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
Bureau: Boterstraat 50.
Wij verzoeken beleefd de advertentiën
zoo t ij d i g m o g e 1 ij k aan ons bureau te
bezorgen of aan den colporteur mede te geven.
DE ADMINISTRATIE.
Heerlijk woord door Engelenmond der wereld
verkondigd sin dien hoogheiligen nacht, waarin
de igroote Vredevorst, Hij die alleen dien vrede
der wereld brengen kon, in menschengestalt© ver-
Scheen; heilspellende belofte van een tot dus
ver ongekend geluk, van de zoete rust des ge
moeds, die alleen de Verwachte1 der volkeren
kon geven, hoezeer moeten iuwe klanken 'thart
der eenvoudigen, die ze 'toerist vemameki, met
vreugde hebben vervuld 1 Voor hen beteekende
dje vredegroet dat de Langverwachte,' de Eeuwi
ge was' verschenen, die alleen vermocht de zon
deschuld, die op het menschelijk geslacht drukte.,
weg te nemen, dat zij wede zouden hebbein met
God, dien zoeten .vrede, die de rust des gemoeds
geeft zelfs te midden van de stormen des Ier
ven». i
Nog ruischen in den heiligen Kerstnacht die
hemelsche woorden der geloovigen schare in de
ooren. In onze tempels voor de versierde alta
ren als voor Jezus' kribbe neergeknield, hooren
wij dien jubelzang der Engelen door de gewei-
Ven ruischen, spreekt zij tot 'thart en vertolkt
ons de liefde en ootmoed van den Eeuwigen
God, die mensch werd als wij om ons allen
aan zijn geluk deelachtig te maken. Vrede ge
nieten zij die van goeden wil zijn in Gods huis,
in de tegenwoordigheid van Hem, die een her
melsche vrede der wereld brengen kwam; vrede
smaken zij in den schoot van het gezin, waar
in die dagen de erbarmende liefde des Eeuwigen
in kinderlijke ontboezemingen, in hemelsche me-
■Ipdiën wordt herdacht. Vrede heerscht er op
het heerlijk Kerstfeest in de harten van allen
die wandelen in het licht des geloofs, wien de
gedachte aan een Menschgeworden God, die
zich zelf geheel aan zijn schepsel geeft, het beeld
der (hoogste liefde is.
(Maar daar buiten, waar de koude adem des
ongeloofs alle godsdienstig leven verstijft, neen
daar heerscht geen vrede. Hoe zou er vrede
kunnen zjjh in het hart van den ongeloovige,
wiens beperkte blik niet verder rijkt dan de duur
van het menschelijk leven? Moet hij niet zwoe
gen van den vroegen morgen tot den laten
avond in het zweet zijns aanschijns zonder dat
hij soms het noodige verdient om in zijrie be-
hioefte en in did van zijn gezin tö voorzien?
En wat is het einde van ai dat zwoegen, ,wat
anders dan de onverbiddelijke dood, die van zijn
gansche bestaan niets anders overlaat dan een
Weinig stof dat de wind verstrooit Hoe zou. hij
dan vrede kunne(n 'simaken in zijn droevig lot,
nog verzwaard door de gedachte dat zoovelen
de ontberingen des levens slechts bij naam ken
nen en zich in, weelde en geluk baden? Zijn
ihart blijft dor voor de hemelsche vertroosting
en daarom kan hij geen Vrede hebbein, met zijn
droevig lot, is er voor hem geen vrede op
aarde.
Ook de rijke, hij die rijk met aardsche goe
deren gezegend is, maar de gave des geloofs
mist, smaakt geen vrede op aarde. Voor hem
zijn die zoo onzekere rijkdommen, die hij he
den bezit en morgen wellicht moet verlaten, een
bron van onrust en kommer, een bedriegelijk
igioed, dat hem wel een oogenblik schijngeluk kan
geven, maar niet vermag hem den, zoeten, vrede
des harten te schenken.
Vrede op aarde, o heerlijk Engelenwoord dat
de eeuwen doortrilt, Voor hoevelen zijn uwe
klanken, duistere taal! Vraagt 't aan zoovelen,
in heit wijde wereldrond; vraagt 't aan de tal-
loozen, die in het onmetelijke Tsarenrijk thans
ronddool en, Van alles beroofd, ternauwernood het
leven reddend; vraagt 't aan de tallooze rijken,
die dn. de lantstverloopen weken de Russische
grens overschrijden om lijf en goed te bevei
ligen vioor de aanslagen van hen, die het heer
lijk Vredewoord een onbereikbare utopie, een
spotwoord jn hun droevigem toestand achten.
Neen, er is g'een vrede op aarde, tenzij voor
de menscjien van, goeden wil. Daar. is slecht
vrede voor den mensch, die het licht des ge
ioofs door Gods .genade heeft ontvangen en het
door Vrijen wil bewaard en levend gemaakt heeft
door de werken.
Hoezeer moet die gedachte onis' stemmen tot
dankbaarheid jegens, den Menschgeworden God,
die het weldoend licht des geloofs der wereld
gebracht heeft en die wij in de gestalte, van een
arm schreiend kind in zijne schamele kribbe
aanbidden. Drie dankbaarheid moeten wij too-
nen door daden, door een Vurig gebed voor hen,
die de groote gavte des geloofs missen en met
hun geloof de tevredenheid met huin lot, den
waren vrede des harten hebben verloren. O
mochten zij nog pp dezen dag herkennen wat
hun ten heil verstrekt! Daar bij de arme krib
be van Bethlehem kunnen zij de oplossing vin
den Van d© groote kwestie die oinzen tijd be
roert en de huidige maatschappij met den onder
gang bedreigt.
Geve hun daartoe de groote Arme, van Beth
lehem zijne krachtdadige genade'- Moge het heer
lijk licht d'es geloofs schijnen in die dorre har
ten, die zoolang Vain zijne verkwikkende. stra
len beroofd blevenDap zullen de zoet© rust
en de ware vrede des harten wederkeeren. Er
zal vrede zijn op aarde, die vrede welke de
wereld niet *gevten kan, maar slechts Hij ver
mag te schenken, in wien alleen ons hart rust
kan vinden. .Geve ons dit het Goddelijk Kind!
Moge dit de vrucht zijn dezer plechtige viering
Dan zal biet gewisl zijn, wat wij allen bij het
naderen van den Kerstnacht „schooner dan de
dagen" van harte toeweuschen
een heilvol, een zalig' Kerstfeest
23 December.
Met den dag wordt de toestand in Rusland
ernstiger. De berichten uit de Oostzee-provinciën
melden, dat daar een waar schrikbewind heerscht.
De in massa opgestane boeren maken zich mees
ter van steden, dorpen en kasteelen en richten
overal hun bestuur in, dat afhankelijk is van het
uitvoerend comité te Riga. Het hoofd van dezen
revolutionaire regeering is de invloedrijke volkslei
der Maxime, een kranig redenaar, die blind ge
hoorzaamd wordt en die te Riga bij een botsing
tusschen troepen en opstandelingen bloedvergieten
wist te voorkomen. Men schat het aantal opstan
delingen in de Oostzee-provinciën thans op 5
millioen.
De stad Tukkum hebben de troepen weer her
overd, maar de opstandelingen bezetten Windau,
i Friedrichstadt, Freivenburg en Holdingen.
Omtrent de toestanden jn de stad Tukkum jn
Koerland, agn wier versterking volgens alle re
gelen der taktiek door de oproerlingen zelfs des
kundigen hulde moesten brengen, vertelt de Duit-
sche hoogleeraar Schiemann, de vriend van Bil
low, eenige bizonderheden uit een door hem ont
vangen brief.
Er lagen ter bescherming der stedelijke bevol
king en de omliggende plattelandsbewoners in
Tukkum 30 dragonders en 40 infanteristen. Deze
werden weldra belegerd door ©enige duizenden!
gewapende boeren, die al moordende en brand
stichtende waren aangerukt van heinde en ver.
De infanteristen wisten zich met gevelde bajo
net een doortocht te banen, maar de dragon
ders moesten, toen hun munitie w,as verschoten,
capituleeren. Hun werd, als zij hun wapens af
gaven, persoonlijke, veiligheid gewaarborgd. Maar
nauwelijks hadden de. Letten hen te pakken of
dezen sloegen ben neer, staken hen de oogen
uit en sneden hen ooren en neuzen af. Hun
aanvoerder, overste Müller, die gewond in han
den der Letten viel, werd het hoofd afgesneden.
Een bode bracht de. tijding der barbaarschheden
naar Mitau, De bevelhebber aldaar zond aan
stonds 370 man infanterie, 100 dragonders en
twee stukken geschut. Den volgenden dag ver
scheen nog de majoor-generaal Choroensjenkof
met twee stukken, een bataljon infanterie en een
eskadron dragonders. De generaal reed met zijn
dragonderofficieren de stad in, maar werd met
een paar schoten hagel ontvangen. Hij keerde
daarop terug en liet geschut aanrukken. Het eer
ste stuk kantelde, het schot ging den grond in
en liet kanon was onbruikbaar. Het. tweede stuk
gaf drie schoten af, waaróp een parlementair
der revolutionairen verscheen, gezeten op het
paard van den vermoorden officier Miiller. Er
werden door Choroensjenkof een aantal voorwaar
den gesteld, o. a- uitlevering van de lijken der
vermoorde dragonders, afgifte der wapenen, enz.
Maar de rebellen kwamen hun aanvankelijke aan
neming dier voorwaarden niet na. De kornet
Jesmolenko haalde toen met 26 vrijwilligers van
heit paardevplk de lijken uit de stad; er vielen
vele dooden en gewonden bij dit wapenfeit. Daar
Jesmolenko zonder bevel van den generaal had
gehandeld gelastte deze hem gevangen te; ne
men. Maar bet eskadron weigerde.
De lijken der vermoorde en verminkte dragon
ders werden naar Mitau gebracht; de aanblik
was zoo ontzettend, dat zelfs mannen, die in
Mantsjoerije hadden gevochten, er akelig van wer
den. Intusschen had generaal Choroensjenkof -zich
op het station teruggetrokken. Nadat er be
langrijk© versterkingen waren aangekomen begon
een formeel beleg, dat na een verwoed gevecht
van twaalf uren eindigde met de inneming der
stad door de Russisch© troepen.
In afwachting van een grondwetgevende verga
dering heeft een Estonisch congres te Joerjef (Dor-
pat) besloten, een voorloopig bestuur te vestir
gen, d© overheidspersonen in den ban te doen,
geen belasting te betalen en de brand ©wijnwin
kels te sluiten.
Naar uit Rjesiza in het gouvernement Wi-
tebs'k wordt gemeld, heerscht er in het aan de
Lijflandsche grens gelegen gebied opstand. Goed
bewapende benden Letten houden daar evenzoo
huis als in Lijfland. Over de in het district
woonachtige katholieke Letten oefenen hun stam-
igenooten uit Lijfland een schrikbewind uit. Op
gehitst door agitators hebben zij de distrkts-
overbeid afgezet en ©ischen zij de verwijdering der
prefecten. In de rest van het district heerschen
boerenonlusten.
Volgens een telegram uit Riga aan het No-
woje W rem ja slaagden de stakers er in s nachts
door opbreken der spoorstaven een uit Riga af
gezonden militairen trein met s'appeurs te la
ten ontsporen. Daarbij kwamen vijf man om het
leven en werden er twintig gewond. De sap-
peuns moesten zich terugtrekken naar Dünaburg.
Nabij het station Kochenhusen hebben Peter
son, assistent van het districtshoofd en zijn klerk,
voor een volksgericht terecht gestaan; daarna
werden zij op gruwelijke wijze ter dood gebracht.
In Petersburg en Moskou ziet het er al even
treurig uit.
Een regeerings-communiqué geeft de hevol
king van St. Petersburg den rand zich door de
afkondiging van-de algêmeene werkstaking niet
Van de wijs te laten brengen. Alle voorzorgsmaat
regelen zijn genomen om ernstige onlusten te
voorkomen en mochten er toch ontstaan, dan
zullen die in de kiem gesmoord worden.
Intusschen doen de stakers te St. Petersburg
hun best om de portiers (men weet welk een
bijzondere rol deze mensehen in Rusland spelen)
te dwingen, zich bij de beweging aan te sluiten.
In sommige wijken, waar de portiers met den
dood bedreigd zijn als ze niet meedoen, rekent
men op Jiet gelukken van dezen toeleg.
De leiders van de werkstaking maken bekend
dat als de bakkers en andere handelaars in le
vensmiddelen hun prijzen durven opslaan, de sta
kers alle waar in beslag nemen en kosteloos
onder de armen verdeelen zullen.
Te Moskou heeft het dagelijksch bestuur der
stakers besloten, dat de waterleiding ongestoord
zal blijven, en dat men het terugbrengen van
de troepen uit Oost-Azië niet zal verhinderen,
en evenmin het vervoer van graan in streken,
Waar hongersnood heerscht.
De werkstakers hebben zich meester gemaakt
Van een fabriek, 25 K.M. buiten Moskou gelegen,
maar de bestuurders niet lastig gevallen.
Te Moskou zelf worden troepen en geschut in
de kazernes gereed gehouden. De hoop op een
groote tegen-betooging ten gunste van bet te
genwoordige gezag is1 mislukt.
Deelnemers aan de eergisteren in het Aquarium
belegde vergadering trachtten door den hoofd
uitgang weg te komen, maar werden door sol
daten met kolfslagen ontvangen. Het grootste ge
deelte der menigte heeft daarop het hek van
den tot het Aquarium behoorenden tuin ver
nield en is zoo gekomen op het binnenplein)
van de aangrenzende school, waar barricades wer
den opgeworpen. Gistermorgen om negen uur
is de menigte verstrooid, waarhij eenige perso
nen gewond zijn. De soldaten hebben maar en
kele scherpe schoten afgegeven; zij losten voor
bet grootst© gedeelte salvo's met losse patronen.
FRANKRIJK.
PARIJSCHE KRONIEK.
{Van onzen Parijschen correspondent.)
Parijs, 9/22 December 1905.
Terwijl de Christenen der geheele wereld met
vreugde het altijd blijde Kerstfeest zien naderen
om het in de Kerken en in den familiekring met
nooit verflauwde godsvrucht en opgewektheid te
vieren, vragen de Fransche Katholieken met angst
in de harten zich af welke houding de Kerk van
Frankrijk, nu de wetten der scheiding tusschen
Kerk en1 Staat een voldongen feit zijn geworden,
zal aannemen.
De moeielijkheden welke deze wetten reeds van
af de invoering zullen opleveren, zjjn niet te over
zien. De samenstelling der vereenigingen van eere-
dienst, welke de parochiën met hare kerkbesturen
moeten vervangen, is er reeds een waarover veel
gesproken wordt.
Er zijn hier helaas zooveel katholieken alleen
in naam, die wel als zoodanig gedoopt zijn en
zoo bij enkele gelegenheden naar de kerk gaan,
doch er verder zeer weinig of niets aan doen.
Indien dezen zich bij eene vereeniging van
eeredienst willen aansluiten, zal men ze niet
kunnen afwijzen en zoodoende zal er in enkele
gemeenten genootschappen van eeredienst kunnen
gevormd worden, welke alleen katholiek in naam
zijn en daar nieuwigheden invoeren welke langzaam
maar zeker tot een soort van protestantisme
voeren. De genootschappen van eeredienst zullen
door de katholieken gevormd worden en aan hun
hoofd een pastoor en daarboven den bisschop
hebben, terwijl het tot hiertoe de bisschoppen
waren, die de parochiën vormden, waaraan zij de
pastoors aanstelden. Men voelt hier het verschil en
het is een begin van het gezag-bij de gemeente
zooals bij de protestanten tegenover het absolute
gezag der kerk bij de katholieken. De sectarissen
hebben dit ook zoo ingezien en Ferdinand Buisson,
de president der scheidingscommissie, een der
pontieven van het protestantisme, heeft er geen
geheim van gemaakt, dit zoo in zijn bedoeling lag.
Een andere moeielijkheid kan de benoeming der
bisschoppen door den Paus opgaan leveren. Men
zoude met recht veronderstellen, dat nu de regeering
op zulk een onwaardige, onkiesche wijze het
iiiiiniffliiimmiiHnniii»"mimimmmaiiiiiiiuiini
