Staten-Generaal.
Binnenland.
Stads- en Gewestelijk Nieuws.
Et Jw^eeir érnstig nieuws uit. (dén Kaukazus.
Men Vreest voor een nieuwen inval van. Tartaren.
De Bezetting "vbjn' .Tjflis is versterkt.
Generaal Orlol meldt. in een telegram, dat hij
259 Verdachten |heeft, laten terechtstellen, zon
der ze Voor ,een krijgsraad ,to hretngen, hetgeen'
thans iweeT Vergund is. Hij seint jer bij, dat dei
opstand an |de O os t zee -p ro v; nci n nu, bedwongen
is, maar hij raadt, aan, er tot Mei leen sterke troe
penmacht te 'houden.
Onder de mededeeling, dat de financieele
toestand van Rusland in het algemeen beter is
geworden, meldt de Roestkoje Sassoedarestwo,
Witte's orgaan, dat, om de buitengewone uitgaven
van het budget te dekken, men door middel van
credietoperaties zich ongeveer 600 k 700 millioen
roebel in goud zal moeten verschaffen. Daar het
nu in dezen tijd onmogelijk is zulks onder gewone
credietvoorwaarden te doen, dan zal men zijn
toevlucht moeien nemen tot min of meer krasse
middelen, waartoe ook andere staten vaak over
gingen, als zij zich in gelijke moeielijke omstan
digheden bevonden.
DÜITSCHLAND.
De Koning van Zweden is gisteravond te Berlijn
aangekomen een werd door den Keizer aan het
station ontvangen. De Keizer reed met den Koning
in- een met twee paarden bespannen gesloten
rjjtuig naar het paleis.
ENGELAND.
Het beduur yfcur do Qojnistitjutional Club
te Lofndejn heeft het opzienbarende besluit genjo-
men om Lord Balfoujr of Burleigh als, lid te,
schrappen, omdat hij als unionistisch vrijhande-
Ijaar het (kabinet Balfojur, waarvan hij deel, heeft
uitgemaakt, alsppk Chamberlain's tariefhervor
ming bestreden heeft. Lojrd B,alfaur zegt, in een
pnortesit jiegen :zijjn schrapping, dat het besluit
vjan de 'Club de vrijheid vah fbeit persjopnlijk in
zicht beperkt. j
FRANKRIJK.
In 26 kerjrejn van Parijs zqu lejeirgistiePen de
boiedelbeschrijving plaats |hebbe(n. In 15 geschied
de zij izionder eeinig incident, bebalvlo het offi-
cieele pro(tieist |der eerw. heeren pastoors. In de
overige 11 kerken werden de schatters door de
menigte verhinderd hun werk te volbrengen;^
In de „Nofre Dame des Victories" hadden on
geveer 500 personen den nacht doorgebracht, om
de komst der regeeringsagenten ook op het vroeg
ste pur te kunnen Verijdelen.
OOSTENRIJK-HONGARIJE.
De Hongaarsche pers ziet in de eigenmachtige
wijze waarop de regeering aan het handelstrac-
taat met buitschland, zonder de goedkeuring van
het parlement, wettelijke kracht heeft verleend,
het begin van absolutisme. De Pester Lloyd vindt
de handelwijze bedenkelijk, omdat het niet onmo
gelijk is, dat de nieuwe Rjjksdag de goedkeuring
nog zal weigeren. De bladen van de coalitie
spreken van een staatsgreep. Maar deze zal niets
veranderen aan de instelling van een zelfstandig
tolgebied, zooals de Hongaren dit wenschen.
Ruduay, de koninklijke commissaris, is van
plan, de eerstvolgende gemeenteraadsvergadering
te Boedapest met een gewapende macht te bezoeken.
De regeering is van plan, het venten van kranten
op straat vooreerst te beperken, om te verhin
deren dat het volk te veel wordt opgeruid. Als
de studenten weer neiging tot betoogingen moch
ten vertoonen, zullen de hoogescholen gesloten
worden.
SPANJE.
De conferentie teAlgeciras.
Het ambtelijk communiqué betreffende de ver
gadering in comité-generaal der conferentie van gis
ter,meldt Behandeld werd de kwestie van de grond
slagen, waarop de Staatsbank zou moeten worden
opgericht. Een vragenlijst, door den voorzitter
overgelegd, welke lijst bij elke vraag de oplossing
gaf, zoowel die door de Franschen als die door de
Duitsche vertegenwoordiging daaraan gegeven, was
het onderwerp van een gedachtenwisseling, die de
eerste 10 punten omvatte. Deze punten handelen
over de algemeene bevoegdheden van de bank,
over de uitgifte van papieren geld, over haar rol
als financieele regeeringsagent en over de kasope-
raties, voor wat betreft de oprichting en het
onderhoud der politie. De conferentie heeft even
eens onderzocht onder welke voorwaarden de
bank de munt zou moeten regelen en voor reke
ning van het Machzen munt operaties zou uitvoe-
voeren, en verder de wijze van samenstelling van
het bankkapitaal. De conferentie einuigde met het
in studie nemen van de inrichting van den raad
van beheer. De volgende bijeenkomst heeft Zater
dag plaats.
De Petit Bleu meldt, dat verscheidene te Alge-
ciras vertegenwoordigde mogendheden den wensch
geuit hebben, dat de Koning van België de rol
van bemiddelaar in het geschil tusschen Frank
rijk en Duitschland op zich neme.
De Rand Daily Mail rekent uit, dat de terug
zending der Chineezen Transvaal tien pond per
hoofd zou kosten. Maar dat zou niet het ernstigste
wezen. De mijnbestuurders zijn van oordeel, dat
het bedrijf er door te gronde zou gaan
De Afrikaanders zijn uiterst tevreden over
de belofte van zelfstandig bestuur, in de Engelsche
Troonrede vermeld, 't Engelsche gedeelte der
bevolking is er in het geheel niet over op zijn gemak.
De South African News, Bondsgezind blad,
zegt»Majoeba is hersteldhadden de liberalen
in 1880 zelfregeering toegestaan, er zou nooit
een opstand zijn geweest. Zuid-Afrikaanders kunnen
vrij leven onder Britsche vlag en de Z.-Afr. federatie
stichten gelijk Australië.
Ons Land zegt: De aankondiging van zelf
regeering is met vreugde vernomen in Zuid-Afrika
het Milnerisme is dood.
De Cape Times daarentegen zegt dat het opgeven
van Lyttelton's grondwetsontwerp enkel rassen
haat opnieuw zal doen ontvlammen
De Daily Mail verneemt, uit Johannesburg,
dat de Verantwoordelijken weigeren met de
progessieven samen te gaan in zake het verzoek
schrift aap koning Eduard om Lyttelton's grondwet
te handhaven.
De Standard verneemt uit DurbanEr is
slecht nieuws uitAlexandra, waar duizend oproerige,
gewapende Zoeloes weigeren de hutbelasting te
betalen.
AMERIKA.
Mitchell, ide voorman der Ameri'kaaïische mijn
werkers, 'Zejgt, dat ier een stakifrg komt, ma,ar hij
wil niet veiggen ihqeVeel mijnwerkers er apn zul
len ideeljnjemen noch waar heft wezejn zal.
ZUID-AFRIKA.
Volgens de Tribune zijn er 200 liberalen in het
Engelsche Lagerhuis voor dadelijke terugzending
van de Chineezen uit Transvaal naar hun land. I
De Randmagnaten zijn natuurlijk, woedend. Zij
stellen de zaak veel erger voor en drukken de
beurs om hun zin te krjgen. De toestand van de
beurs is met dat al ernstig; de faillissementen
nemen, naar t heet, toeen men vreest voor grooter
Onheilen.
TWEEDE KAMER.
Zitting van Donderdag 22 Februari.
Spoorwegpersoneel.
De bespreking over den toestand van het spoor
wegpersoneel wordt voortgezet.
De heer Bos repliceerende, betoogde dat in
het personeel van de spoorwegbedrijven niet moet
gebracht worden een ambtenaarsgeest, maar een
geest van eigen initiatief en persoonlijke verant-'
woordelijkheid.
Spreker blijft van oordeel dat men in 1903 den
verkeerden weg is ingeslagen, zoodat men kan
spreken van »verkeerde leiding". Die verkeerde
leiding is door spr. gestempeld tot neen booze
daad", die men niet gemakkelijk meer ongedaan
kan maken, omdat het moeilijk is een daad, bij
een gelegenheidswet strafbaar gesteld, plotseling
straffeloos te maken.
Ten-slotte verklaarde spr. zich teleurgesteld over
het ontwijkend antwoord des ministers op de
vraag naar een enquête naar den toestand van het
tramwegpersoneel.
De heer Borgesius kwam met kracht op
tegen de bewering van den heer Talma, dat spre
ker niet gesproken zou hebben in het belang van
de zaak; maar alleen om de vorige Regeering in
verdenking te brengen. Sperker zal die bewering
niet kwalificeeren. Moest hij dit doen, hij zou
spreken van »verdachtmaking", en dat zou de
voorzitter niet toelaten.
Maar laat de voortzitter dit niet toe, dan moet
hij ook waken dat er geen woorden worden geuit
die tot dergelijke kwalificaties moeten leiden.
De voorzitter merkte op, dat hij niet kan
toelaten het woord verdachtmaking". De leden
zijn vrij hun gedachten in den vorm te gieten,
dien zij zelt wenschen.
De heer Borges ius komt ook op tegen-het
geen de heer Lohman zei, die sprak van spreker's
vunfair optreden". Tot al die verwijten heeft
spreker geen aanleiding gegeven. Want hij ont
kent beslist, dat hij de goede trouw van de vorige
Regeering in twijfel heeft getrokken. Hij heeft
die Regeering gekritiseerd, maar de heeren Jans
sen en Talma hebben in veel grooter mate kritiek
geoefend.
Dat de minister zjn houding niet afbakende
ten-opzichte van de directiën is minder, wanneer
hij door ïdaden" toont de toezeggingen van 1903
gestand te willen doen.
De heer S m e e n g e hoopte, dat de minister
voor verschillende groepen van personeel een ge
leidelijke loonsverhooging zou weten te verkrijgen
waarna de heer Lohman, repliceerende, op
nieuw betoogde dat het publiek belang wat
het spoorwegverkeer is boven de particuliere
belangen moet gaan. De heer Troelstra heeft die
theorie als juist erkend, maar haar ongewenscht
geacht, voor deze kapitalistische maatschappij.
De heer Talma bood zijn oprechte veront
schuldigingen aan, wanneer hij den heer Borge
sius door den vorm zijner rede had gekwetst,
maar handhaafde de juistheid van den inhoud
daarvan.
Regeling van werkzaamheden.
Besloten wordt, daags na het afdeelingsonder-
zoek aan de orde te stellen voor openbare
behandeling de aanvulling van de Landweerwet,
het Arbeidscontract en het Indisch Regeerings-
reglement.
Het afdeelingsonderzoek zal eerst Dinsdag-ochtend
a.s. aanvangen.
De minister van Waterstaat staat het
tegen, veel te beloven en weinig te doen. Hjj
heeft belooft wat hij meent te kunnen volbrengen
het kan altijd nog meevallen.
Mocht wijziging van de Zondagsrustregeling tot
stand zijn te brengen, dan behoeft daarop geen twee ja
ren te worden gewacht. V ergeten mag intusschen niet
worden, dat de Zondagsrust thans sen door het
personeel verkregen recht is, en dus niet als
vroeger een gunst was. Hoe 't zij, een onderzoek
naar een betere regeling is in gang.
De minister zal, rekeningjhoudende met de eco
nomische zijde van het vraagstuk, meewerken tot
spoedige wegneming van de erkende grieven en
vervulling van billijke wenschen.
Het spoorwegdebat is gesloten.
Daarna aangenomen het wetsontwerp in verband
met de instelling van het nieuwe departement.
INTERPELLATIE- KOLKMAN.
De heer Kolkman herinnert aan de verbazing,
b\j alle politieke partijen over het aan den
minister Kraus verleend verlof, dat door niemand
in werkelijkheid is verdedigd. Spr. herinnerde aan
de debatten in de Eerste Kamer, die terecht geen
politiek votum uitbracht, maar oordeelde dat de
waardigheid dezer Kamer meebracht, dat de zaak
ook hier ter sprake werd gebracht. Spr. zal niet
scherp zijn, omdat hij sympathie heeft voor den
persoon van den minister van Waterstaat. Spr.
acht het hoogst afkeurenswaardig en bedenkelijk,
dat een Nederlandsche minister in vreemden
Staatsdienst gaat. De juiste opvatting van het
ministerschap moet den minister daarvan weer
houden. Het getuigt van luchthartigheid, het
ministerschap voor vijf maanden over te dragen.
Spr. betoogt voorts, dat het land door het ver
lof geschaad kan worden, en acht het wel zeer
opmerkelijk, dat het verlof wordt verleend op een
oogenblik waarop in 's lands belang een splitsing
van arbeid werd tot stand gebracht.
Eischte 's lands belang het optreden van dezen
minister? De Regeering levere daarvan het bewijs.
Spreker vraagt: lo. of het contract bij de aan
vaarding van het ministerschap bestond wat de
strekking is van dat contract, en of de minister
er aan was gebonden2o. of de minister reeds
bij de begrooting van het verlof wist, en zoo ja,
waarom het toen niet aan de Kamer is medege
deeld? en 3o. of de Regeering het verlof niet
acht in strijd met 's lands belang eenerzijds en
met de ministerieele verantwoordelijkheid ander
zijds.
De minister van Financiën, antwoor
dende ook namens den heer Kraus, betoogt-dat
het antwoord op de eerste vraag te vinden is in
den bekenden brief van den minister van Water
staat aan de Staten-Generaal. Daaruit blijkt dat
het contract bestond. Na deze reis heett de Kraus
aan zijn opdracht voldaan en is zijn taak beëin
digd. (Ook dit was door den interpellant gevraagd.)
Wat de tweede vraag aangaat, de minister wist
bij de begrooting dat hij verlof noodig kon heb
ben, maar eerst na de verdediging van de begroo
ting in deze Kamer wist de minister met zeker
heid, dat de Chileensche regeering stond op zijn
overkomst. Onzekere meedeelingen mocht de
Regeering niet geven.
Wat betreft de derde vraag, de Regeering zou
geen vrijheid gevonden hebben H. M. voor te stellen
het verlof te verleenen, als zij 't in het nadeel had
geacht van 's lands belang. De Regeering ontkent
niet, dat het verlof praktische bezwaren heett,
maar er is en wordt al het mogelijke gedaan, om
die bewaren te verminderen.
De Regeering vond het verlof niet zoo bezwaarlijk,
waar zij de hand had gelegd op een zeer bekwaam
man met een reputatie op Watersgebied, en die
bovendien geacht kon worden onpartijdig en on
afhankelijk te staan tegenover het vraagstuk van
de gewenschte zuinigheid op Waterstaatsgebied.
De minister heeft reeds overlegd gepleegd met
den minister Veegens, opdat gedane toezeggingen
in zijn geest zullen worden uitgevoerd. De minis
terieele verantwoordelijkheid is door de over
blijvende acht ministers voldoende gedekt.
Interpellant, niet voldaan door de beantwoor
ding der Regeering, stelt mitsdien de volger de
motie voor:
»De Kamer, van oordeel dat het verlof van af
wezigheid, aan den minister van Waterstaat ver
leend, door geen enkel landsbelang wordt gerecht
vaardigd, gaat over tot de orde van den dag."
De minister van Financiën zegt, dat
de regeering heeft gemeend dat 's lands belang
meer gediend is door de medewerking van iemand
als de heer Kraus in de Regeering, dan indien
men op grond van dit verlof de heer Kraus geen
minister had gemaakt. Spr. zal de aanneming der
motie beschouwen als een votum, dat de Regeering
niet kan aanvaarden.
De heer T y d e m a n heeft óók bezwaren, maar
zal toch niet vóór de motie stemmen, waar de
Regeering er een kwestie van vertrouwen stelt.
De heer Tak acht de bezwaren tegen het ver
lof overdreven, en zal niet voor de motie stemmen.
De heer Lohman is het niet in alle opzichten
eens met den heer Kolkman en ontraadt het
stemmen vóór de motie, waar niemand zich in de
Kamer als verdediger van het verlof heeft opge
worpen.
De heer Heemskerk is het eens met het
standpunt van mr. Lohman. Alléén zou hij gaarne
den heer Borgesius willen hooren verdedigen wat
bij de vorming van het Kabinet gesehied is.
De heer K o 1 k m a n, van oordeel, dat de Kamer
voldoende haar afkeuring heeft te kennen gegeven,
trekt zijn motie in.
De minister de Meester verklaart, daarin
niet te kunnen berusten en liever ontslag te ne
men, dan zonder uitspraak der Kamer te moeten
blijven.
De heer L i e f t i n c k stelt daarop voor de
motie»de Kamer van oordeel, dat door het ver
lof van minister Kraus het vertrouwen in het
ministerie niet geschokt behoeft te zijn, gaat over
tot de orde van den dag."
Deze motie wordt ten-slotte, met kleine redactie
wijziging, aangenomen met 47 tegen 37 stemmen
(links tegen rechts).
De Kamer is daarop tot nader verdaagd.
Schieten.
Aangezien de uitkomsten van de schietoefeningen
tot verhooging van 's lands weerkracht tot op dit
oogenblik, naar het oordeel van den minister van
Oorlog, in geen goede verhouding staan tot de
daaraan voor het rijk verbonden kosten, en niet
beantwoorden aan het doel daarmede beoogd, heeft
Z. Ex. aan den majoor der infanterie L. J. H.
Habbema de opdracht doen verstrekken tot het
samenstellen van een onwerp-regeling van de schiet
oefeningen buiten het leger, op den voet zooals
deze in Zweden plaats vinden. (A. Cf.)
Staking van dokwerkers.
In het pakhuis Gallus, van het Purperhoedenveem
te Arasterdam,gelegen aan de Groote Wittenburger-
straat, moest Maandag j.l. een schuit gèraffineerde
suiker worden opgeslagen. Om dit werk, dat
gewoonlijk door een ploeg van zeven volwassen
mannen gedaan wordt, te doen verrichten, werden
vijf losse mannen aangenomen en twee jongens
aim hen toegevoegd. De vijftien losse man
nen weigerden echter met twee jongens
te werken. Zij eischten, dat zeven volwassen
mannen aangenomen zouden worden, en toen deze
eisch niet werd ingewilligd, legden zij het werk
neer. Dit werd daarop door vaste werklieden
verricht.
Thans wordt, naar Het Volk meldt, ook op het
pand Prins van Vriesseveem gestaakt en in de
pakhuizen van het Ned. Veem in het oude dok.
Op het oogenblik is het aantal der bij het conflict
betrokkenen tot 60 gestegen.
Wessels, de secretaris van den Scheeps- en
Bootwerkersbond, waarbij de dokwerkersvereeni-
ging is aangesloten, is uit Rotterdam overgekomen.
Uitbreiding der beweging, zelfs tot de boot
werkers, behoort, volgens Het V., niet tot de
onmogelijkheden.
Morgen-avond is er in Plancius een openbare
vergadering voor de vakgenooten.
R. K. Onderwijs.
De ,heer Van Gemort heeft zijn ontslag genomen!
als (president vajn dei Diioc. Ve'r. van R. K. Bijz,
Ond. fijn. het Bisdom v|an Haarlem.
Doesburg.
De Centrale anti-revolutionaire kiesvereeniging
in het district Doesburg stelde als candidaat voor
een lid der Provinciale Staten in dat district,
vacature dr. M. A. Brants, den heer J. M. Brants
te Vorden.
R. K. Kiesvereenigingen in Zeeland,
De Kath. kies'Vere'enÉgitng te Hulst heeft thans
meit «algemeene ritemmen besloten haar mede
werking jt'ie Verleetnen voor de oprichting vaiij
ëcn (provincialen hond va(n katholieke kiesver-
eenigingën dn Zeeland.
Schiedamsche Gezondheidskolonies
De tooneelvoorztelling gister ten voordeele der
Schiedamsche Gezondsheidskolonies door vereenigde
Schiedamsche dilettanten in de zaal der Officieren-
Vereeniging gegeven, heeft daar een vrij groot
publiek te zamen gebracht. De zaal, vooral op
den eersten rang goed bezet, beloofde een prach
tige recette voor de kas der Gezondheidskolonies,
zoodat de voorstelling allereerst onder dat opzicht
een succes is te achten.
De voorstelling, ook ditmaal weer door de
dilettanten met alle toewijding gegeven, mag verder
ook alleszins wel geslaagd heeten. Het vierbedrij-
vig blijspel van Emants »Een Kriezis" leent zich
dan ook uitstekend voor een gezelschap als het
hierbedoelde.
't Is geheel een product van den modernen tijd
en pariodeert den strijd tusschen de oudere begrippen
en de nieuwere ideeën.
De geneesheer Karei Remdonk, in een kleine
stad met de praktijk begonnen, heeft met die
oudere begrippen te rekenenzijn vrouw, de
nieuwere ideën toegedaan, blijkt dat niet in te
zienvan daar strijd tusschen de beide echtgenoo-
ten, een strijd, die ter gelegenheid van een
familiefeest door de praatzucht der verwanten
aangewakkerd, tot een crisis uitdijt, zoodat het
onbezonnen vrouwtje de echtelijke woning verlaat
en het feest dientengevolge geheel in duigen valt.
Emants doet in zijn stuk de verschillende denk
beelden, die in onzen tijd omtrent het huwelijks
leven, de verhouding der echtgenooten, om den
voorrang twisten, uitkomen. Dat daarbij een socia-
liste, voorstandster der vrouwen-emancipatie, niet
ontbreekt, is in dit kader wel te begrijpen.Zijn stuk is
nujuistniet een pleidooi voor de heiligheid en onver
breekbaarheid van den huwelijksband en evenmin een
lofrede op de tegenwoordige huwelijks-wetgeving,
die at en toe nog al stooten te verduren heeft.
Maar 't kan over 't geheel zonder directen aanstoot
gezien en gehoord worden.
De Schiedamsche dillettanten hebben van deze
wel wat breed uitgesponnen »kriezis" gemaakt
wat er van te maken waseen stuk dat de lach
spieren bij de verschillende leuk-comische scènes
voortdurend in beweging bracht en allen een
aangenamen, genotvollen avond bezorgde. Op eene
enkele uitzondering na de dokter was, naar wij
vernemen, een vreemde waren 't alle
leden van aanzienlijke Sch(pdamsche familiën,
die zich voor deze gelegenheid beschikbaar stelden.
Waar wij aldus te doen hebben met dilettanten,
die belangloos tijd en moeite voor een lofwaardig
doel veil hadden, willen w(j niet in bijzonderheden
treden ot door enkelen aan te duiden, aanleiding
geven tot vergelijkingen, die soms aan anderer
toewijding te kort zouden doen. Over het geheel
willen wij slechts zeggen, dat er zeer goed is
gespeeld; de deelnemers, blijkbaar vast in hun
rol, vervulden die met alle toewijding. Het publiek
gaf dan ook herhaaldelijk blijken van instemming
en loonde door een krachtig applaus het verdien
stelijk spel der dames- en heeren dilettanten.
Dat er tusschen de bedrijven, mede door een
paar dilettanten, strijkmuziek werd gegeven, was
ook een bijzondere verdienste; dat zijn wij hier
bjj de tuinvoorstellingen niet gewoon en dat het
stuk zoo mooi gemonteerd was, stak mede scherp
af bij Jietgeen ons hier doorgaans wordt te zien
gegeven. De Schiedamsche dilettanten hebben alle
eer van hun werkin een flinke recette voor de
kas der Gezondheidskolonies zal zeker de meest
gewenschte belooning van hun lofwaardig streven
gelegen zijn.
H e d e n-m orgen zijn door de politie
in een logement alhier aangehouden een man en
een vrouw, sedert eenige dagen hier gelogeerd,
die er op uit gingen zamen aan de huizen der inge
zetenen te bedelen en dan enkele malen brutaal
optraden.
