Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
29ste Jaargang.
Maandag 19 Maart 1906.
No. 8459
DE GELOFTE.
FEUILLETON.
Buitenlandsch Nieuws.
SgV.:ne:pnteft-Ee»
Binnenland.
ABONNEMENTSPRIJS:
Dit blad verschijnt dagelijks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen, en
Kost voor Schiedam per 3 maanden ƒ1.35, per maand 45 cent en per
week 10 cent. Franco per post door geheel Nederland ƒ2.per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
et ^"JÏÏPementen worden dagelijks aangenomen aan ons BureauBoter-
raat 50 en bij alle Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievengaarders.
BureauBOTERSTRAAT 50.
PRIJS DER ADVERTENTIëN:
Van 16 regels ƒ0.92 met inbegrip van bewijsnummer.
Elke regel daarboven 15 cent.
Dinemaal plaatsen wordt tweemaal berekend.
Ingezonden mededeelingen 25 cent per regel.
Voor herhaaldelijk adverteeren worden uiterst
lijke overeenkomsten aangegaan.
bil-
Telefoonnummer 85.
Postbus no. 39.
RUSLAND.
Gister-morgen is te Bielostock de commissaris
van politie gedood en een ander ernstig gekwetst
door een volksmenigte, die een vijftigtal revolver
schoten loste.
Het volk bewaakt gedurende gister het station
an de lijn Kazan en de ijzerfabriek Abrikowof te
FRANKRIJK.
De werkstaking in de kolenmijnen van het de-
J e®ent Das-de-Calais heeft zich nu uitgebreid
a e mijnen tusschen Henin-Lietard en Douai.
e mjjnen van Lens wordt evenmin gewerkt.
e evveging neemt nog steeds in omvang toe
aiA telijk wordt het geheele aantal stakers thans
opgegeven als 25,684.
De vertegenwoordigers van de Mij du Nord en
as- e-Calais, Zaterdag te Parijs vergaderd, be-
0 en een delegatie te benoemen die bereid zal
zyn met de vertegenwoordigers der arbeiders over
staking te confereeren.
De minister van Binn. Zaken, Clémenceau,
wacht Zaterdag een bezoek aan Lens, waar hij
oen onderhoud had met de mijnwerkers en leden
van het syndicaat.
Gister hebben de stakers twee vergaderingen
gehouden, een te Lens en een te Billy-Montigny.
mstreeks 3 uur zijn zij in optocht naar het
kerkhof van Billy-Montigny gegaan, waar kransen
werden neergelegd op de graven der slachtoffers
van de jongste mijnramp.
De manifestanten, ten getale van pl. min. 1000,
oegen drie roode vlaggen en werden op het
berkhof toegesproken door verschillende voorman
nen in de arbeidersbeweging.
Geen enkel incident is totnogtoe voorgevallen.
Nog steeds worden incidenten gemeld bg de
'Qventarisatiën der kerken. Men meldt uit Nancy
an et JournalDe luitenant van Salzieu, van het
e dragondersregiment, te Luneville, heeft gewei-
fCl mede te werken tot de inventarisatie van de
1 te Eaussonville. Hij is in arrest gesteld.
n Auvergne heeft snen het opmaken der
oedelbeschrij vingen in de kerken geschorst, uit
ees voor ernstige onlusten. Het parket uit Yssin-
<L I Vrijdag onverwacht te Montregard
zoodatT^ gebracbt' en de bevolking verrast,
n deze 8een tegenstand bood toen de ambte
ren, door soldaten beschermd, twee personen,
namen JOn§Ste troebelen betrokken, in hechtenis
De kerk van Saint-Bonnet te Rochefort-Mon-
gne :s met alleen gebarricadeerd, maar er zijn
zelfs mijnen gelegd op de wegen in den omtrek
He dag en nacht worden bewaakt. Troepen boeren
wachten de boedelbeschrijvers af. In de gemeente
Rampieux, bij Bergerac, voert de burgemeester
®t volk aan, dat zich met zeisen en hooivorken
gewapend heeft. Te Boisme is onder de betoogers
opgemerkt graat de Saint-Sand, die pas den vorigen
aS wegens verzet tegen de overheid veroordeeld
tot een geldboete.
31)
en*'onS WGrd hij geSrePen> naar binnengedragen
voor h !fn tafel Selegd> terwijl de toeschouwers
of deur bleven staan gapen.
ka^ r.^aat, t0.ch weS> vriendenriep ik. De man
geen lucht krijgen.
Sleehti^61"1 droPen ZÜ af en ik sloot de deur.
in het o Waard en nog een paar gasten bleven
fag rn f*e man sl°°t zijn oogen weer en
arm vlIk strooPte zijn mouw op, maar de
eerst Z°°. besPat met modder, dat ik in het
"Warm V1.nden kon- Nadat ik den arm met
wonde oL afgesPoeld> bevond ik dat de
eenio-p f,n nieu,we, maar een oude was, minstens
Vaarliike ?nig eden" Het was een diePe eD ge-
van d« «1 S j in den bovenarm, waardoor een
N0£r 'agaderen doorsneden was geworden,
arm L!,let gebeeld en slecht verbonden, was de
strumentL°ieng^aan'- Gelukkig bad ik mgn in-
Selukte ik 1JG en rnet behulp van linnen
te stelnon r 1Jl' niet ztmder moeite, de bloeding
^telpen en de wonde te verbinden.
iemand wie hij is? vroeg ik.
-el zeker, zeide Andy, die, na paard en sjees
Een telegram van Montpellier verklaart, dat
na de eerste operatiën der inventarisatie in die
stad met behulp der soldaten, verschillende man
schappen van het 122ste krachtig geprotesteerd
hebben tegen deze bemoeiing, omdat het hun
moeilijk zou vallen betoogingen tegen te gaan,
waaraan wellicht bloedverwanten zouden deel
nemen.
De kolonel heeft besloten, dat detachementen
voor de inventarisatie geen manschappen zouden
bevatten, die van Montpellier afkomstig zijn ot er
familiebetrekkingen hebben.
SPANJE.
De Spaansche Kamer heeft de wet op de mili
taire rechtspleging aangenomen. Alle afgevaar
digden, die journalist zijn, hebben tegen de arti-
kelen, die de vrijheid der pers aan banden leggen,
vóór het uiteengaan der Kamer, geprotesteerd.
ROEMENIë.
Volgens de Echo de Paris zou koning Karei
van Roemenië plotseling ernstig ziek geworden
zijn, en zouden de geneesheeren hem ten hoogste
eenige maanden levens toekennen.
MAROKKO.
De Standard verneemt uit Tandzjer dat een
dweepzieke hadsji in de groote moskee tegen de
christenen aan het prediken is. Hij wil dat de
Marokkanen van de conferentie te Algeciras zullen
heengaan, want de christenhonden daar beoogen
den ondergang van Marokko en van den islam.
De vreemde legaties hebben de Marokkaansche
overheid tegen dien hadsji gewaarschuwd, waarop
hij bevel kreeg zijn predikaties te staken. Maar
daarop werd de bevolking zoo opgewonden dat het
bevel moest ingetrokken worden. De legaties heb
ben nu de zaak aan hunne regeeringen gerappor
teerd.
ZUID-AFRIKA
Aan de rribune wordt uit Pretoria gemeld
Natalsche briefschrjjt'ei's hangen een droevig tooneel
op van het ambtelijk schrikbewind, dat daar over
de zwarten gevoerd wordt. Geheel onschuldigen
worden zwaar beboet en hunne dorpen en akkers
verwoest. De krijgsraden houden in Natal huis op
de manier die men in Zuid-Afrika gewoon is, als
daar de staat van beleg heerscht. Niemand kent
het aantal terechtgestelden, daar dit streng ver
heimelijkt wordt. De bovenbedoelde zegslieden van
den correspondent der Tribune dringen op een
streng onderzoek van wege de Engelsche regeering
aan, alvorens deze bedraagt in de onkostenrekening
van Natal, zooals die kolonie verlangt.
AMERIKA.
Taft, de Amerikaansche minister van Oorlog,
schijnt nog niet besloten te hebben of hij zal af
treden en een ambt bij de rechterlijke macht
aanvaarden. De beslissing heet uitgesteld tot
October, aangezien er voor dien tijd toch geen
vacature is. Taft wordt door sommigen gedoodverfd
Sen^H?^ 16 hebben7elaten^mrwasTomen
op den li j® vfen .R°ry D°urnes, en hjj woont
Mylrea gindschen ber8> tua®chen Kilsyth en
Wat doet hg hier
-JS naar de markt geweest. Hü heeft
IT* PU verkocht aan dokter Mulligan en van
het geld heeft hg zich bedronken.
Hoe heeft hg deze wond opgeloopen
- En wat moet er nu met hem gedaan worden
A1 W1J 'eSoen hem eenvoudig aan den weg.
Als hij zgn roes heeft uitgeslapen, dan sukkelt hij
vanzelf wel op de been, en de' een of ander zal
hem dan wel op zgn rijtuig meenemen.
De man begon nu weer tot bewustzijn te komen en
staarde onnoozel naar Andv en naar mg. Ik hielp
hem op de beenen, maar hij kon zich niet staande
houden. Hij waggelde en viel op een stoel, terwijl
lnj tusschen de tanden een paar verwenschingen
uitstiet en mij kwaadaardig aangluurde.
Het is duideljju, zeide ik, dat hij zich-zelven
niet helpen kan, en, hoe schurkachtig hg er ook
uitziet, toch mag ik hem zoo niet aan zgn lot
overlaten. Weet ge niet waar hij woont
T- Jai sir. Wg -jjden er langs op weg naar
huis.
Zet hem dan in de sjees, zeide ik. Wg rullen
hem meenemen.
als een der candidaten voor het presidentschap
der Unie.
Het Kiesrecht.Vraagstuk.
Het bericht omtrent de samenstelling
eener commissie in de R. K. Kamerclub
ten einde het kiesrecht-vx-aagstuk te be-
stude'eren en daarvoor rapport uit te bren
gen, heeft in verschillende katholieke bla
den tot opmerkingen aanleiding gegeven.
Zoo schreef de Residentiebode
Van harte hopen wij, dat de commissie er in
slage moge, tot een conclusie te komen, waarbij
zich de overgroote meerderheid der Katholieken
zal kunnen aansluiten.
Al blijft op deze zaak natuurlijk de aloude »vrjj-
heid in het twgleiachtige" volkomen toepasselijk,
de politieke omstandigheden kunnen er toe ge
leiden, dat men groote aanvechting gevoelen zou
al ware het ten onrechte over te gaan tot
een »in het noodzakelijke eenheid."
De Gelderlander uitte zich ingelijken zin
Er wordt door de katholieken in den lande
verschillend over het kiesrechtvraagstuk gedacht.
Dat is bekend. Het zal dus zaak zgn een plat
form te vinden, waarop alle kath. kiezers kunnen
samenkomen, en waartoe de eenen zooveel als de
anderen iets van hun persoonlijk inzicht zullen
dienen op te oiferen.
Van voormeld rapport zal dan ook door de kath.
kiesvereenigingen in Nederland met groote belang
stelling kennis worden genomen. En we twijfelen
niet, of een goed georganiseerd overleg tusschen
rapporteurs en belanghebbenden zal bij den
onder de katholieken algemeen bestaanden wensch
om de eendracht en eenheid onzer Staatspartij te
handhaven tot vruchtbare uitkomst leiden.
De Noordbrabanter schrijft in een pole-
miekje met het Huisgezin
De vraag mag en moet gesteld worden waaran
of waaruit ontleent onze collega de wetenschap en
het recht om te kunnen beweren, dat de' Kamer
club zal gaan vaststellen, hoe het katholiek Ne
derland over het kiesrechtvraagstuk denkt? Wij
voor ons zouden de Kamerclub van zulk een dolle
pretentie niet durven verdenken, daarin zitten nu
toch waarlijk mannen genoeg, die op de hoogte
van hun tijd zijn, om te weten, dat ze niet voog
den van het volk, maar zijn vertegenwoordigers
zijn. Ons komt het voor, dat geen andere be
doeling bij hun bestudeering van het kiesrecht
vraagstuk kan hebben voorgezeten dan om voor
zich zeiven uit te maken, welke houding zij te
dezer zake bij de a.s. Grondwetsherziening zullen
hebben aan te nemen. Zonder ook maar iets in
deze materie van de Kamerleden te weten, komt
het ons voor, dat zij zelfs niet de bedoeling heb
ben om in casu het oordeel der kiezers te vragen
zjj handelen in deze geheel voor zich zelf, zonder
ruggespraak met hun kiezers te houden.
Het wil ons voorkomen, dat de kiesvereenigingen
Tegen dit plan bracht Andy zeer ernstige be
zwaren in.
't ls een geboren schobbejak, waar geen eer
mee te halen is,
protesteerde hjj.
Daar echter niemand anders zich het lot van
den man scheen te willen aantrekken, zoo bleef
ik aandringen en wij tilden hem in het rijtuig.
Daar hjj te dronken of te zwak was om rechtop
te zitten, plaatste ik hem tusschen mijzelf en Aady
in, zoodat hij aan beide kanten gesteund werd.
Zoo verlieten wij de stad en reden den weg naar
Mylrea op.
Het zooeven beschreven incident had ons zoo
lang opgehouden, dat het nu volslagen nacht ge
worden was en een booze nacht op den koop
toe. De wind dreef ons den regen in het gezicht,
en er heerschte een pikzwarte duisternis. Ik
wierp een regenmantel over de schouders van den
gekwetste, schoot mijn ulster aan, stak den
brand in mijn pijp, en maakte het mij zoo ge
rieflijk als onder de gegeven omstandigheden mo
gelijk was.
Hoewel ik betrekkelijk zeer matig was geweest,
had ik toch dien dag meer whisky gedronken, dan
goed voor mij was. Ik voelde mij wat zwaar in het
hoofd en ik dommelde in. Hoelang ik geslapen
had, weet ik niet, maar wjj moeten Kilsyth reeds
eenige mijlen achter ons hebben gehad, toen ik
gewekt werd door een stoot van de sjees, die den
man naast mij bijna deed omtuimelen. Ik greep
hem stevig vast en sufte slaperig weer voort,
luisterend naar het geratel van de wielen over
in deze hun tijd hebben laten voorbijgaan. Als zij
invloed hadden willen oefenen, bad dit voor de
verkiezingen moeten geschieden. Er kan nu nog
wel een algemeene actie ondernomen worden,
maar het resltaat daarvan kan tot niets meer
leiden dan tot een uitspreken van wenschen en
of hier uniformiteit te bereiken zal wezen,
betwijfelen wij sterk.
In antwoord op eenige door Hel Centrum
gemaakte opmerkingen schrijft het Huis
gezin
Dat de Kamerleden de sanctie der kiesvereeni
gingen zullen trachten te verkrijgen spreekt wel
haast van zelf, want indien het hun daar niet om
te doen was, waartoe zou dan het rapport
dienen
Het ligt immers voor de hand, dat de Kamer
club niet aan het Katholieke volk zal zeggen
»hier is ons rapport, onze meening over het
kiesrecht, hoe gij er over denkt kan ons niet
bommen maar wg hebben bezwaar tegen de al
te huiselijke wijze, waarop de Kamerclub, opnieuw,
de politieke zaak behandelt.
Het is de verkeerde wereld, dat een Kamerclub
en niet de kiezers zelf door hun aangewezen
orgaan over een politiek vraagstuk uitspraak
doet.
't Is dezelfde fout als in 1896 met het program
werd begaan.
In een nieuw en uitvoerig artikel,
geteekend T., schrijft de Gelderlander
Dienen de Kamerleden zich nü dus voor te
bereiden op hunne houding aangaande de Grond
wetsherziening, de kiezers dienen het te doen
aangaande de kiesrechtkwestie. Want zg zgn het,
die te beslissen zullen hebben over de afvaardiging
van de mannen, die eventueel üet blanco Grond
wetsartikel 80 in een herziening van de Kieswet
zullen hebben toe te passen.
En daarom dienen onze kiesvereenigingen, wel
verre van werkloos bg de pakken te gaan neder-
zitten, van nu af aan het kiesrecht-vraagstuk in
ernstige studie te nemen, ten einde aldus voor te
bereiden het vaststellen van een gemeenschappelijke
gedragslijn. Waarbij 't zij ons vergund het ter
loops op te merken opnieuw blgkt, hoe ver
keerd de Noordbrabantsche bond van R. K.
kiesvereenigingen gedaan heeft, met zich alsnog
afzijdig te houden van den Centralen Bond van
R. K. kiesvereenigingen in Nederland.
Ter voorbereiding van dezen arbeid der R. K.
kiesvereenigingen mogen dan ook drie dingen
noodig geacht worden
lo. aaneensluiting van alle R. K. kiesvereeni
gingen in Nederland tot den éénen centralen
bond
2o. Het streven naar een gemeenschappelijk
overleg tusschen onze organisatie van kiezers en
onze organisatie van gekozenen, hetgeen door
eenen bestaanden persoonlijken band al zeer ver
gemakkelijkt wordt
3o. het voorbereiden van de beraadslagingen
onzer kiesvereenigingen door het behandelen van
het vraagstuk in onze pers.
den steenigen grond, en naar Andy, die zich den
tjjd verdreef met het neuriën van een meiankoliek
lersch liedje.
Wg waren juist voorbij een groep eenzame
hutten gereden eu gingen stapvoets een tamelgk
steile helling op, toen er een licht fliste, gevolgd
door een knak. Het paard steigerde en sloeg in
galop, en ik, uit de sjees geslingerd, bevond mjj
zelf eensklaps in volslagen duisternis midden op
den weg. In mijn slaperigen toestand wist ik niet
recht wat mg overkomen was, maar ik meende
den klank van menschelijke stemmen en het ge
luid van wegloopende voetstappen te hooren. Ter
stond liep ik de sjees na, die op een vgttigtal
schreden afstand was blijven staan, en nu zag ik
tot mgn verbazing dat de gewonde man op zijn
plaats was gebleven, maar acutere verlag in, naar
het mij scheen, een dronken zwgmeling.
Stap in, riep Andy driftig, en zooira ik aan
deze vermaning gevolg gegeven had, legde hij de
zweep op het paard, dat in galop sloeg en niet
tot bedaren kwam vóór wg de plaats des onheils
een goed stuk achter ons hadden. Eindelijk wend
de Andy zich naar mij toe inet den uitroep
Dat was op een haartje na raak.
Wordt vervolgd
istst—
i i
