Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
29ste Jaargang.
Maandag 2 April 1906.
No. 8471.
feuilleton.
DE GELOFTE.
Officieele Berichten.
Sluiting Koemarktbrug.
gesloten zal zijn.
Kennisgeving.
Buitenlandsch Nieuws.
ABONNEMENTSPRIJS:
Dit blad verschijnt dagelijks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen, en
kost voor Schiedam per 3 maanden ƒ1.35, per maand 45 cent en per
week 10 cent. Franco per post door geheel Nederland ƒ2.per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons BureauBoter-
straat 50 en by alle Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievengaarders.
BureauBOTERSTRAAT 50.
PRIJS DER ADVERTENTIëN:
Van 16 regels 0.92 met inbegrip van bewijsnummer.
Elke regel daarboven 15 cent.
Driemaal plaatsen wordt tweemaal berekend.
Ingezonden mededeelingen 25 cent per regel.
Voor herhaaldelijk adverteeren worden uiterst bil-
lijke overeenkomsten aangegaan.
Telefoonnummer 85. Postbus no. 39.
Burgemeester en Wethouders van Schiedam,
brengen ter algemeene kennis, dat de Koemarkt-
brug van a.s. Maandag-avond 11 uur tot
nadere aankondiging voor het verkeer
Schiedam, 31 Maart 1906.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
i M. A. BRANTS.
r De Secretaris,
V. SICKENGA.
Inenting tegen pokken.
Burgemeester en Wethouders van Schiedam.
gezien de mededeeling van de Commissie voor
„««natie te Schiedam, dat zij voorloopig wcke-
y s gelegenheid zal geven tot inenting met
animale vaccine,
,rengen ter kennis van belanghebbenden, dat tot
v' er aankondiging, in den Doele alhier, aan te
d« 6n n ^den dezer, iederen Woeiisdagmid-
2if 7an tot Va uur tegen betaling en van
tot t0t UUr kosteloos gelegenheid zal bestaan
inenting en herinënting tegen pokken
met animale vaccine.
S c h i e d;a m, den 2den April 1906.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
--1—1 M. A. BRANTS.
i De Secretaris
V. SICKENGA.
ENGELAND.
De inkomsten van het Vereenigde Koninkrijk
J00r het jaar, eindigende 31 Maart 1906 bedragen
£rn7^"^'^' Cr 'S een vermeerdering van
t fr vergeleken by 1905. De inkomsten over-
cellen de uitgaven met 4.879.290.
FRANKRIJK.
PARIJSCHE KRONIEK.
(Fan onzen Parijschen correspondent
Parjjs, 17/30 Maart 1906.
dJÏ *a"w>r nam Vrijdag den 23sten dezer ein-
de begroiöiting van 1906 aan, wat zij, zoo
reed '/A\ m norniiale vormon was gebleven,
Ibten S n'-le raaan^'eri geleden moest gedaan heb-
trim(''0 kehiahdeliifni'gdier finianlciiën is do
d»i t,°ies'an^ waai™ deze [verkeer© n door
X'kwamen republikednschcn Afgevaardigde en.
- Wegere rapporto,uy, Jules Roche, op onbetwist-
We wijze blootgelegd. Eenijge cijfers zullen het
gevaarlijke cr van voor den nationals rijkdom
doen uitkomen. In 1874, na de befelinfe der
ootlo.gschatting en dfer bijna jgefcejel herstelde mi
litaire wapening van Frankrijk, bedroeg de be-
gilopliinigi 2409 mfjli-oen (francs, De nu aantgei-l
nornene is tot 5000 millioen franlcs gestegen,
De loptenbare schuld nam in üiej ruim dertig^ ja'
■tenjmfcd 12 mjlliarden te© ten bedraagt thans
43)
Het was reeds stikdonker toen ik naar de hoeve
van Bournes op weg ging. Maar ik kende eiken
voetstap. De nacht was guur en koud, met een
opstekenden noordwester, die over het zwarte moer
land de machtige stern voortdreef van de zee.
Voor een ziekenbezoek was het een ongewoon
uur, maar ik had het met opzet zoo gekozen. Ik
wude met den man alleen zjjn, zonder kans op
oornis. Ik wist dat ik met een desperado te doen
had' m misschien kornuiten tot zijn beschikking
f.!* iH?ar ik was gewapend en dus voor geen klein
senentje vervaard.
■10 oen ,k bjj de hoeve kwam, was het ongeveer
liik r 7~ een ^d waarop het landvolk gewoon-
licht .„1ln diePe rust ligt' Er was echter nog
door hm o ^et venster van de ziekenkamer, en
tnerin^ i keukenvenster drong een rossige glim-
5 Van 6f? vulur- Zachtjes naderde ik en,
sloop ik .«Si ^rbïren aandrang gedreven,
dat m.n jV de, deur naar het keukenvenster,
beenzien d en waardoor ik dus kon
ïft de keuken was geen ander licht dan het
44 miiUtiandiem. Met idezc formidajbete toenam-el
der lUifigavten verminderden de inkomsten, in ver-
lno|ujdiin|g jvtooptidur-eiid, daar id)e ophrengsfkracht
Van het, land gtedru'kt wpirdt door de lasten, welke
|Je (begroetingen op dein hajidel, de n;ijverhecd|
en den landbioidw moeten leggbn om zoogenaamd
te slujiiben. De nieuwe minister vjan Finjanciën,
Ploiniciajié, moést dan pok, ho©w|el de verzach
tend© omstandigheden pleitende, zelf bfekenj-
nen, dat de toestand niet zonjder gevaar is en,
mén zoo niet .zal <kunn,!ein[ blijven voortgaan.
Wanneer méin n.u, bij dezeh materiéelen acliter-
u|iil]giang ,n,og de rampen (op politiek en sociaal
terrein pndérVjOndett ,voejg|t, dab behoeft Frank
rijk piiiet bijster pp zijne regeerders te snoeven
ten rmen staat verstomd over de brutaliteit, waar-
miede hier en elders, de uiterste partijen met
een (o-p/gedrevten drukte en vertoon, hij: elke ge
legenheid en Veelal dptor afgetred'en en tegen;-
wjo-ordiigie ministers zelf, fran |aan het land be
wezen weldaden bezopgten /efn geroemd worden.
Het jBianquejt du Blioc", (dat top diotnzelfden!
Vrijdag, den 23sten, 's avonds in het Palais d'Or-
isay, 'tjer leere van den pud-minister Combes,
plaats bad en ,waar 214 Kamerleden en 66 Se-
niattoajsn aanzaten, jgjeieft een,' jheldieirèin blik op
w|at bjler voorvalt. Do sombeire pontief der lo-
jgjes-, -Hjenflt Biris-aom, p/resideerde dozen vfoolij-
kien maaltijd, waarbij den petit Père, als aan
teen „Gombas le -bloc (répribfealai 1906", over-
ïieiklj iwlerd. Brissop brejngjt yiooral hulde aap'
de belangloosheid van den „Petit Père" en spreekt
vjan zijn populariteit, welkiet wraak zal nemen
pivfer zijn val pn verklaart dat alle vrijdenkers
weten dat zij aan hemp de ScbeÉdtojgSrWet te dan
ken hebbein. De volgende spreker, de tiegenwoor-
drgje minister van -Marinei, [Thomson, verheer-
liijkt de leer en de middelen van het Kabinët-
Ciombes; hij belo.oft dat geen dejr leden van het
huidtjgfe Kabinet he(t vioorbeold ,door Combes gc-
jgjevlcn, zal .Vergieten en hij oi(ndcglt met te zeg-
Igjen, dat zij. recht hun weig zullen gaan en met
vuur hiet (Onafgebroken jwork vooittzettten, waar
van de mannen als Qombes, de gloed© werkliedent
geweest zijn.
Yjier isprekets nogi) waaronder d© ex-minister
vjan Marable, Pelfetan, (diie daar alles in 't riet
zoiuide hebben laten loopen, (doen tot vtervelinjgs
itio|e de loftrompetten over den redder der re-,
pubbjek schallen, ftoft éindelijk na al die Jaco-
bijnlenhluf de hjeld jvgn het feest zijn vojchtige)
loiogten droogt en mét /dé tranen n(og in zijn stem
zfeer nederig verklaart, dat hij rich geen sc.hoo-
njer bekroning zijner Aoopbaa|n had kunnen droo-
mcn. Hij spreekt weder, hoe kon het anders, hét
eerst over de wra,a:k, welke n.b. de nieuwe Ka-
mer dadelijk moet nemen met aan Brisson den
jpresadentszétel te geVten, .welke hij' alleen ver-
tent en hem door zulke schandelijke manoeu
vres ontnomen is. Hij gevoelt de loftuitingen,
we ke hem warden toegewuift te verdienen door
zijn .>vérk, dat der re(v|oiutionaire beginselen, het
momkkenonderwijs vernietigd en de Kerken van
wn bta,at gescheiden te hebben.
SreL?\ het turfvuur. en bij den haard ge
was Kathleen 8<3Z1Cht half naar mij toegewend;
sckeen te luisteren, met hare oogen naar
rlLr Vtn andere kamer, en terwijl ik haar
daar zoo bespiedde, kwam er van uit de andere
,ta"er efn,wll1d® schreeuw, waarop nog een tweede
dus bezoek antwoord- De zieke had
Ik sloop om het huis heen en naderde het
venster van de achterkamer, en nu hoorde ik
daarbinnen stemmen - de eene toornig en luid,
de andere kreunend en smeekend. Er was een
gordyn, maar dit was niet goed gesloten, zoodat
ik door mij een weinig te bukken, door een
spleet midden in de kamer kon zien.
Ik zag deinsde verbaasd terug en zag
nogmaals, half mijn oogen wantrouwend. Er wa-
ren twee mannen in de kamer. Da een was mijn
zieke, llory Biurnes, da andere Anthony Creenan,
de jonge priester.
De zieke man lag op het bed. Mat beide handen
trok hij krampachtig aan zijn hemd, dat aan de
botst geopend was, en zijn oogen waren vol wil
den angst gevestigd op het aangezicht van den
priester. Pater Anthony stond recht op, den man
op het bed strak aanziende. Hij scheen snel en
opgewonden te spreken, en daarbij hield hij een
kruisbeeld in de hand. Maar de andere bedekte
zyn oogen, als om het niet te zien, en toen zwaaide
hy wild met de handen, als om den priester van
8Mb af te weren.
De staatkundigö opvatting der theocratie, vol
gens het dogma door Pi.us X uitgesproken, roept
hij luidkeels ,uit, (is niét in overeenstemming te
brengen mét de maatschappelijke organisatie van
/een rejpujbiiikéinsch (regime.
Waldeck Rousseau he/eft gich tevreden gesteld
h.et wapen vppr dé bevrijding te: smeden, aan
zijn |Oipvto!gèrs de (manie|r overlatende hoe hét
naar /omstandigheden té gehrn/iken. De wet der
vfeiwnig'ingen beeft baal' werk gedaan en, >vel
zoo, dat, wat .Waldeck Rousseau zeker niet voor
zien heeft, de Staat dank aan, onzen vriend Briand,
zijne onafIpmkelijkheid heeft herwonnen. Bij deze
woorden staan al de secretarissen als een mani
op en brengen (aan, Aristide Brianjd eene ovatie.
Thans -heeft dé Kamer, zpo gaat Combes voort,
zich nojg jslledhts met de sociale wetten bezig
te houden. Doch als eten ijlend© zieke, die al
tijd op hetzelfde terug komt, roept hij weder
eensklaps bet clerical© spjo/ok aan, dat niet tegen
staande de .Scbiettdinig'swet, .welke .volgens hem
in zulk ©en (vbjkomen geest van billijkheid ei:,
van vrijheid werd /ontworpen P11 aan/genomen,
zich ;toch (Wteer moe,et verzetten. Hij hetreiurt dé
wéed© waarmede de geloovigen hunne kerk-qf
vterdedijgten, keurt dien lxevigen ,weers-tand af en
vteroiordéelt d® (Officieren die (aan hun gteiweteih
g'eho|orz,ajamde. -
Eindelijk konien (d®i pansfaande verkiezingen/
op 6 en 20 Mei /aanstaanden aaln de beurt. Hiji
wéét wel dat zij /Ojp de kwestie der Scheiidings-
wb't. zullen geschieden jen heviejeflt de republi-J|
keinen van links aan in gejslojten gelederen ten
strijde te trekken. Als een nijdig© tijger bespringt
hij hog eens- de progressisten, liberalen, n|a!tio;-
nalisten, republikeinen en eojnservateurs van alle
kleuren, lien met schimp beladende en drinjkt
op dte /zich. steeds meer en meer uitbreidende
linkerz[ijdé, maar laten (wij ;ons goied begrijpen
v'oiegt hij hieraan tip©, pi tijd mteer naar links,
alleen na,ar links, waar bat algemeen stemrecht
ions weldra zal brengen.
Het gbruebt, reeds ©enigé .wieken verspreid,
dat een zeker ia,antal invloedrijk© Katholieken,
leden der Fr,arische- Akademie, van hef Instituut,
der. Kamer enz., (onlangs ©en schrijven tot de
Franscha bisschoppen gericht hebben, heeft zicli
stejdiert dein 26st©n dezer bevestigd.
In dit smeekschrift, hoewel in gematigden on
hederigien toon gesteld, doen, (zij hun wensch
uitkomen, dat het Fransche episcopaat zich niet
tegen ©ene loyale proef, melt de Scheidingswet,
vooral wat da „associations eultujèïles" betreft,
ta nemen, -zoude verzetten. Met drang do-en zij
da twee /uitersten gevoelen, waarheen, de lijde
lijk© aanneming of de verwerping der wet door
de Kerk, d-e Katholieken onvermijdelijk moet voe
ren, ©n welke wij in onze vori/g© Kronieken zoo
duidelijk hebben beschreven. Dit smeekschrift
hééft hier ieen© groote sensatie gemaakt en hoé
kon het anders. Van katholiek© zijd© wordt
hét door vele bladen afgekeurd en z-elfs tegen
over den Pau-s niet geheel correct genoemd.
Doch ,v[eel erger dan dez© afkeuring en van
vtael (grootere (bétciekenis zijn de algemeene lof
tuitingen der joodscth, maconni-eke en vrijden
kers pers, z-ood.at de conservatieve Eclair het een
valstrik noe]mt pm ©en minimum-schisma uit te
lokhejn, ,w,aarin deze Katholiek© jnMleclueelen,
z-oudeln gevallen zijn.
Mjét d© Akademielede/n Bruneüière, de graaf
d'HauSsonville., .Edmond, About, Thureau Dan-
g.in, Albert Vandal, d© markies de Vo-gué, heb-
bem /ook de Kaïholieke Kamerleden Denis Co
chin, de Castclnau en de Graaf de Caraman dit
stuk ge beekend.
[Wjafe die atheïstisch© Action van den afvalli
gen priester Charhonnel iep, .cjonsumus, de be
ruchte, rustverstoorders der Katholiek© kerken,
daarover .schrijft, js wel geschikt de grootste ach-
tejrd-ocht :te .wettigen. „De g©volgtre-kkjngeii vol
„wijsheid, zoo schrijft het, welke- men uit dit
„smeekschrift kan maken ts, dat d-oor de Seliei-
„dingswejt -niet belet wtordt te gelooven, npcli
„wat men /gelooft an practijk te- brengén, daar-
„de /geheel© hterarebite blijft .voortbestaan en b£>
„neisht der bisschoppen om met Ilome in g©-
„meenschap ,t© blijven, vrij gelaten wordt en dat
„d© /Katholieken van geheel d® toegestane or-
„ganisatie, 3i'oe beperkt deze- dan ook zijn mo-
„ge, ,dn het pelapg yan h-©'t vaderland en van,
„den godsdienst moe-ten probteeren.."-
Is het niet aandoenlijk?
Graaf Albert de Mun behoort niet tot de on-
iertieekenaars yan d©n cohfidentiee-len brief aan
cl© bisschoppten y'an Frankrijk enj in het dag-
bljad la Croix schrijft hij e(en groot artikel, in
antwoord op een aanval van Ranc in. de Aurore,
wlaarin deze spottend yraagjt pf d© Katholieken
een wet mogen gehoorzajnen ye-lke door deni
Paus veroordeeld fé. Na breedvoerig vele pun
ten der „associations cultu-elles" besproken té
hebben, -komt bij pp het hoofdargument van den)
brief, dat zoo1 er door d© Katholieken geen „as
sociations cultu-eUes" gevormd worden, de Kar
tbolie(ke ©eredienst (Ztal ophouden openbaar te
zijn e-n een privé-go.dsdi-enjst (wordt en op den
kppp toe de kerken gesloten e-n onith-eibgd. „Maar
„wie, vraagt de Mun, zal di© 40.000 k-e-rken van
„Frankrijk durven en kujnjnetn (sluiten, indien dei
„Katholieken, goed veneenigd, dat niet zultenj
„dulden? \\ö-e zullen ze pr durven eni kunnen,
„uitjagen indien zij besloten gyn er in te blij-
„ven? Dat js de .gi-o,ot© vraag welke aan Frank-
„rijk gesteld wordt. D© boedelbeschrijvingen kun-
„ne-n het antwoord hierop vooruit doen gevoelen.
„De kudde is opgestaan, d© wolven kunnen haar
„niet meer o,vervallen. Ik geloof ni©t dat men,
„de, kerken zal la-ten sluiten,"-
Fidelius.
Pater Anthony wendde zich nu een weinig om,
zoodat ik zijn gezicht kon zien. Het was meer het
gezicht van een geest, dan van een mensch. Al
de lynen er van schenen vertrokken, en de don
kere oogen flikkerden van een toornig licht. Hij
klemde het kruisbeeld tusschen zjjn handen, kuste
het, en hief zyn oogen hemelwaarts, als smeeken-
de om kracht. En al dien tjjd sprak hij voort,
snel en dringend. Ik hoorde het geluid van zijne
stem, maar de woorden kon ik niet verstaan-
Terwijl ik aarzelde, wat nu te doen, wendde
de priester zich weer naar het bed, en de zieke
man strekte zijn handen uit en greep wdd naar
het kruisbeeld.
Maar pater Anthony trok het terug en hield
het beeld des kruises hoog ia de lucht, zoadat de
ander het niet bereiken kon.
Nog eenige oogenblikken bleef ik roerloos
staan, niet wetende wat te doen. Maar eindelijs,
om niet langer den spion te spelen, tra-I ik terug
van het venster, liep weer om den hoek van net
huis heen, en zonder te kloppen, duwde ik tegen
de deur, die ik, zooals gewoonlijk, ongesloten vond.
Ik trad binnen en stond in de keuken. Met een
gd sprong Kathleen op.
XVII.
Zonder een woord te zeggen, ging ik terstond
naar de deur van de achterkamer. M tar Kathleen
versperde mjj den weg en fluisterde mij toe
r; Ga kunt dezen avond niet bij mjjn broer.
SPANJE.
De conferentie teAlgeciras.
De conferentie te Algeciras in Zaterdag tot
algeheeie overeenstemming gekomen.
In de Zaterdagnamiddag gehouden vergadering,
die om zes uur eindigde, heeft de conleremie
neta genomen van de verkregen aJgeheele over-
Hjj heeft iemand by z ch. En het is voor een
ziekenbezoek wel wat iaat.
Wie is er by hem vroeg ik, benieuwd wat
zy antwoorden zou.
Een van de Duren, antwoordde zij.
Terwyl zy dit zeide, rezen de stemmen daar
b uneu weer, en de zieke man stiet eea fcluaglyfc
kreunen uit.
Waarom liegt ge? vroeg ik. Pater Anthony
Creenan is daaroinnen.
Nu en wat zou dat gat zy mij ten
antwoord. Kan een pastoor geen stervende bezoeken
zonder door u en uwen gelyken gevotgd en gespion-
neerd te worden Ja, de priester is Dij nem,
want ny is erger geworden en hij heeft nu geen
dokter meer uuodig.
Eu toch moet ia uem zien, zeide ik. Daartoe
Oen ik gesomsn.
Laat hen alleen, doktert riep zy. Zy zyo nu
Deter alleen.
Ais de priester hem bedient, zeide ik, dan
zat ik wachten, en ik nam plaats op een stoel
Oy' het vuur.
Zy keerde naar hare plaats terug, en zoo bleven
wy beiden zwy'gend zitten. De stemmen daar binnen
bleven voortdurend hoorbaar. Straks verscheurde
weer een snydeade schreeuw de tucht. Ik maatte
eens beweging, het meisje sprong op en stak nare
hand uit, als om mij te weerhouden, maar op
hetzelfde oogenalik ging de binnendeur open en
pater Ancuony, doodsbleek, stond op den dorpel.
