Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
eerste blad
^Rd-Schiedam.
29ste Jaargang.
Zaterdag 26 Mei 1906.
No. 8516
iundig,m«x „T r °r
Officieele Berichten.
Kennisgeving.
WtahipT wnSid"*" Hr' M!'
Openbare Aanbesteding.
Buitenlandsch Nieuws.
ABONNEMENTSPRIJS:
Dit blad verschijnt dagelijks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen, en
kost voor Schiedam per 3 maanden ƒ1.35, per maand 45 cent en per
week 10 cent. Franco per post door geheel Nederland ƒ2.per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: Boter-
raat 50 en bij alle Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievengaarders.
BureauBOTERSTRAAT 50.
PRIJS DER ADVERTENTIëN:
Van 16 regels 0.92 met inbegrip van bewijsnummer.
Elke regel daarboven 15 cent.
Driemaal plaatsen wordt tweemaal berekend.
Ingezonden mededeelingen 25 cent per regel.
Voor herhaaldelijk adverteeren worden uiterst bil
lijke overeenkomsten aangegaan.
Telefoonnummer 85. Postbus no.
Dit nummer bestaat uit twee bladen en een
Otistreerd Zondagsblad.
Oproeping in activiteit van een Zee-
uilieien-Kustwachter der LICH
TING van 1904.
De Burqemeester van schikdamj
Sarif °P de circulaire van den heer Commis-
Va. Koningin in de Provincie Zuid-Holland,
(pL Februari j.l., A. No. 485 2e Afd.
{H™vinciaal Blad No. 20)
Ij ej*'®n de dezerzjjdsche Kennisgeving van 17
van r u waarbjj is medegedeeld dat de datum
tot b komst voor de zeemiliciens-Kustwachters
lata- houden van herhalingsoefeningen dit jaar
zou worden bekend gemaakt
aooir ^ze ter kennis dat die datum thans
oen Minister van Marine nader is vastgesteld
linm?6^ deze op tot het houden van herha-
'gsoefenmgen, op den 19 Juni 1906,
den zeemilicien Kustwachter:
lotelin AART JAN KOSTER,
op !r gemeente van de lichting 1904, om
Uur 6n datum, des middags voor twaalf
bepulcleï d«um"S:r '"''""i®"1 "J?de op den
zöo sDoedirr ma» 1, aanwezig te znn, daarvan
ter Gemeentp 'f t m°et doen blijken, door eene
herstel nnw j Z onverwijld na zijn
stemminfr i i ^oven aangegeven plaats van be-
Vervn eh°ort te begeven en zich alsdan moet
voegen aan boord van voornoemden bodem
ook zich vier werkdagen voor den dag van
zoo °.riiSt ter Gemeente-Secretarie moet aanmelden
tot tot het afteekenen van zjjn verlofpas als
aan ontvangen van daggeld en zoo hij daarop
tens^aak heeft van de vereischte passagebiljet-
dagat 'n8ehreke blijvende op den bepaalden
°Pko °nder de wapenen te komen, bij zjjne latere
en z°oveel langer in dienst wordt gehouden
ten- h aan de oproeping niet voldoende als deser-
Na ,]WOrden behandeld.
^etrokk ZG .°P®nhare kennisgeving wordt de
kennis ,m'beien geacht van zijne verplichting
>erdere 6 *=en> waardoor hij gehouden is, zonder
te voidoeroepin.g' aan de voorschreven opkomst
ter> de?» n'i ?°°dat hij later geene onwetendheid
Scf® zal kunnen voorwenden.
p-| "edam, den 26sten Mei 1906.
rDe Burgemeester voornoemd,
M. A. BRANTS.
2)
ATna
N. J. M. D.
'r authentieke bronnen bewerkt.
ichepen schreef zekere Jacob Lois,
vinghe v 6 otterdam, een «Oude ware beschry-
hehalve chieland" Voor dit werk, dat,
huizen inJ°fr'ge beschrijvingen der sloten en
die daarvan CR !and' 8enealogiën der geslachten,
de schrhv 0Z'tters ZÜB geweest bevat, heeft
be»»i.--ei Sebruik gemaakt van talrijke oude
van het Hoogheemraadschap van
cbieland
en
Schrijvers u" "T*" Uüor verscheidene andere
bet e®c Üvingen en historische aanteeke-
deze ginKen' v/ Hf6 Sclueiancl te boek gesteld, maar
Werk. d arbeid niet critisch genoeg te
redactiewn SChreven> met hier en daar kleine
^uys en in®en' gewoonweg na wat bij v. d.
Aan T m°,Ude S®drukte werken te vinden was.
gere Waa°!f ndschrift moet men dus veel hoo-
zijn M,r f toekennen, omdat de schrijver vóór
ten heeftschreeh vele stukken en handschrif-
*erloren .na^eSaan> die in den loop der tjjden
VerwerkinZ^n geraakt' Bovendien bljjkt hij bij de
dau ziin v8 Van de sto^ crhischer te zijn geweest
Het organëers.
verteldend^°r hem over het slot Spangen wordt
°nze aandachtantrekten!et andersdan bi hooge mate
«oor
Lois
werd door verscheidene andere
»is*Htfn Sl.0t, Van SPangen' lHJ
tyde van heer Philip Uytternesse, soone
aldus schrjjft hjj
Op Donderdag 7 Juni 1906, des namiddag te 2
uren, zal door Burgemeester en Wethouders van
Schiedam openbaar worden aanbesteed
Het maken van 2 schoeiingen in de
Noordvestgraclit en het plaatsen van duk
dalven en bescliermingspalen in de Voor
haven.
(Bestek no. 5 van 4906).
Aanwijzing dagelijks tusschen 942 uur aan
de Gemeentewerk
Bestek met teekening verkrijgbaar a f0.50 op
de Gemeente-Secretarie (afdeeling A.)
De DIRECTEUR der BURGER-AVONDSCHOOL
vestigt hiermede de aandacht van belanghebbenden
op de inschrijving van nieuwe leerlingen, die
zal plaats hebben op Woensdag 6 en Bonder-
dag 7 Juni a.s., 's avonds 7 uur, in het gebouw
der Hoogere Burgerschool.
Voor bizonderheden raadplege men de aanplak
biljetten.
De Directeur voornoemd,
J. A. HINGMAN.
RUSLAND.
In de wandelgangen van de Doema lhep, gis
teren het gerucht, ,dat Sjipóf ,tot minister van
Bjnnenlandsche Zaken en graaf Heycten tot mi
nister van Onderwijs nou benoemd worden.
Goremykin, de minister-president, heeft gis
ter het adres van antwoord op de troon re dei
der Rijksdoenxa ni,eit beantwoord, omdat, naar
men zegt, de Tsianr den minister-president daar
toe nog geen toestemming gegeven hééft.
Het gerucht loopt, dat zich een scheuring
heeft gevormd in de ultra-reactionnaire hofpartjj.
Een zeker aantal leden dezer partij, met den groot
maarschalk prins Dolgorocky aan het hoofd, is voor
verzoening met de Doema.
ENGELAND.
In het Hoogerhuis heeft Avebury dé kwestie
der vermindering ,van de krijgstoerustingen tér
sprake gebracht. Fitzmaurice geide, dat dé jrè-
geering hoopte, tenzij de gebeurtenissen in Euro
pa ,een geheel onverwachte ongunstige wending
namen, in staat .te zijn het yölgende jaar <5eni
ge verminderingen ,in de uitgaven te kunnen
aanbrengen door middel .vbn wijzigingen in de
oorlogsinrichtingen. Wij kunnen ten minste ver
zet aahteekenen tegen eenige verdere uitbrei
ding van de krijgstoerustingen ter zee, die door
eenige Européesche mogendheid mocht worden
v^n heer Jacob burghgrave van Leyden, voor den
jaere 1230 genaemt geweest Uyternesse, oock is
het genaemt Mathenesse, eerdat het heer
Philip, den broeder van heer Dirck van
Mathenesse, anno 1310 heeft doen ver
timmeren, ende heeft het alsdan den naem
gegeven van Spangen, omdat het midden in den
lande gelegen is die men Spangen noemt. Het is
gelegen in de cercle van Ouwerschie, een half
uer van de stadt van Schiedam oost- ende een
quartier uers suytwest van het dorp van Ouwer
schie. Daer wert geseght dat het oude slodt van
Mathenesse eenighe duysent schreden in de Mase
is verdroncken, hetwelck geen schijn van waer-
heyt kan hebben alsoo de eerste heeren van
Mathenesse en haer voorouders dit slot aldereerst
hebben beseten, ende is over oude tyden Uyter
nesse en Mathenesse geheeten, ende den naemeis
by heer Philip verandert, alsoo hem by erfenisse
van sjjn vader heer Dirck, den goeden heer van
Mathenesse genaemt, de landen van Spangen sjjn
toegeërft als jonger broeder van heer Dirck
van Mathenesse, die de landen van Mathenesse
daertegen heeft geërft als oudsten broeder, ende
was heer vau Mathenesse.
Heer Philip van Mathenesse heeft dit slot seer
schoon ende groot vertimmert met een cierleyken
toren ende een capelle daeraen in den jaere 4340.
Deesen heer Philip hadde by vrouwe Sophia van
Dorp eenen soon, die den eersten heer van Span
gen genaemt wert, te weten heer Jan van Span-
gen, hy leefde in den jaere 1328, als wanneer sjjn
vader, heer Philip van Mathenesse, met graef
Willem van Hollant mede was in den slagh op
een Kasselbergh ten dienst van den koninck
Phihp_van Vranckrjjck tegen de Vlamingen. Dee-
te' staat: Uassdberyh.
uitgevoerd onder Jen pnjukten indruk, dat ,wij
trachten toebereidselen te treffen om éen jgïoo-
ten slag .ter zee te slaan pf een .aanval te on
dernemen, en dat derhalve de buitenlandsché
mogendheden verplicht zijn .voort te gaan met
de .uitbreiding Van hun krijgfetoerustingen, om
zich te beschermen tegen onverwachte gevaren
onzerzijds. Wij hebben het recht daartegen ver
zet aan (t.e teekenen, .omdat gèen aanvallende
'daad ,in het plan der Engelscben bigt.
Fitzmaurice onderschreef den door Sir Edward
Grey uitgesproken wenscli, dat deze beraadsla
ging zou .worden opgevjat ate een uitnoodiging
aan de pvérigc landen, om onze oproeping ten
gunste van .eene .vermindering dér krijgstoerus
tingen te beantwoorden. Hij verklaarde, dat de
regeering zich de gelegenheid niet zou laten be
nemen, om hetzij .voor of gedurende de Iiaagsciie
conferentie .Voorstellen ,te doen, indien het tijd
stip er .gunstig voor wa,s.
FRANKRIJK.
PARIJSCHE KRONIEK.
Van onzen Parijschen correspondent
Parijs, 42/25 Mei 4906.
Voor het eerst, sedert honderd twintig jaren, zal
het Fransche Episcopaat den 30sten Mei weder in
eene algemeene vergadering bjjeenkomen. De
Fransche Katholieken kunnen zich geluk wenschen
met dit, nog maar gedeeltelijk herstel, eener
instelling welke eene belangrjjke plaats in de
godsdienstige geschiedenis van Frankrijk heeft
ingenomen. De Revolutie welke al de maatschap
pelijke corporatiën en lichamen verwoestte, kon
natuurlijk ook de Fransche geestelijkheid niet
laten voortbestaan. De constitueerende vergadering
deed ook haar te niet. De bisschoppen, die altijd
over de wieg van Frankrjjk gewaakt hadden en
zjjne grootheid verzekerden, verloren alles
privilegiën, magistratuur en opvolging. Zeker,
Napoleon I gaf het land zjjne bisschoppen en
priesters weder, doch hij herstelde daarmede niet
de Kerk van Frankrjjk.
Het concordaat maakte van de geestelijke
hiërarchie een lichaam zonder ziel. Het werd den
bisschoppen verboden zich te vereenigen, te
onderhandelen en zich onderling te verstaan. Met
wat ongeduld werd sedert den aanvang van dezen
toestand af, de bevrjjdmg verwacht In 4830
smeekte Lacordère de prelaten om hun eenzaamheid
te verlaten en de eer en het welzijn der Kerk te
gaan verdedigen. sHebt medeljjden met U zelf en
smet ons, zoo riep de beroemde redenaar uitwil
sen heer Jan van Spangen voerden een bysonder
wapen, geljjck hierachter aen dit geslacht te
sien is.
Dit slot is mede wat bedorven ende beschadight
in den jaere 4354 van de Kabelliauws partye, daer
graef Willem van Beyeren, grave van Hollant,
tegen sjjn moeder vrouwe Margarita de keyserinne
het hoofd was ende opperste van de Cabelliauws
partye, daer veel eedele ende steden een verbont
met hem hadden gemaeckt tegen de Houckse
partye, die het (met) sjjn moeder vrouwe Margarita
hielden. In deesen tjjt was heer Dirck van Span
gen in Brabant, ende was aldan besitter van de
goederen van Spangen, sich houdende aen geen
van de twee partyen, soodat dit slodt geen groote
schade heeft geleden. Dit slodt is in den jaere
4384 wederom gerepareert ende vermaeckt van
den heer Philip van Spangen Dirckssoon, hy was
hooghheemraet van Schielant anno 4395.
Dit slot is geheel tot den gront toe vernielt
ende geruïneert en verbrant van heer Willem
Nagel, capiteyn van de Kermers en vrouwe Jacoba
in den jaere 4426, als heer Engelbrecht van Span
gen deese goederen toebehoorden. Hy hadde ge-
trouwt vrouwe Stevina van Alckemade. Hjj was
hooghheemraet van Schielant in den jaere 4430
tot anno 4432.
Dit slot is wederom van den gront nieuw opge-
maeckt en wel gebouwt anno 4450 van heer
Philip van Spangen, sjjnde een vierkant gebouw
met eenen toren, ende is op elcke syde tachentigh
Rhjjnlantsche voeten soo in de breete als in de
lengbte, ende is gelegen in een moerassighe plaets
met een wyde gracht met schoone welgeplante
singelen en andere plantagiën.
Deesen heer Philip van Spangen was mede op
de groote daghvaert otte vergaederinghe tot Sluys
»U over de ongelukken erbarmen, welke nog
sdrageljjk waren zoolang zjj het tegenwoordige
betroffen, doch zonder grenzen zjjn geworden,
»sinds de hiërarchie in haar oorsprong zelf gecom-
»promitteerd, aan de toekomstige eeuwen een
Derfenis dreigt na te laten, waarvan de rampen
»niet te berekenen zjjn. Daar gjj onze vaders
»zijt, hebt dan toch deernis met uwe nakomelin-
»gen, geeft een bewjjs van liefde aan hen die U
»zullen overleven en die alleen uw graven zullen
dkunnen bewaren en voorkomen dat zjj verlaten
»worden."
Dit welsprekend woord werd niet gehoord.
Thans kunnen de bisschoppen, door de Scheidings-
wet van de regeerings-dienstbaarheid bevrjjd, hunne
traditioneele rol, welke zij in Frankrijk gedurende
eeuwen vervulden, weder opvatten. In een zeer
merkwaardig boekAssemblees du Clergë de
Frange van Loius Serbat, wordt men van de wer
king en het mecanisme dezer kerkeljjke vergade
ringen, waarin niet alleen aartsbisschoppen en
bisschoppen, maar ook priesters en ordegeestelijken
zitting hadden, ingelicht. Het was bjjna altjjd te
Parijs in het klooster der Grands Augustins, dat
deze vergaderingen gehouden werden. Allen waren
geljjk voor het reglement en de afgevaardigden
erkenden geen scheidsrechter dan de vergadering
zelf, welke nooit het recht opgaf om zelf haar
voorzitter, haar promotor en secretarissen te
kiezen. Alvorens hunne werkzaamheden te be
ginnen, spraken zij blootshoofd, de hand op de
borst, den volgenden eed uit:Wij zweren en beloven
jgeen opinies of raad te zullen geven, welke
»met ons geweten, de eer van God en het
»welzjjn en behoud van Zijne Kerk in strijd
szouden zijn of ons door gunsten, gelegenheidshalve,
»door vrees, eigenbelang, of andere menscheljjke
«hartstochten te laten leiden en dat wjj, direct
»of indirect, voor welke redenen of consideratiën
«ook van zaken en personen, nooit de particuliere
«inzichten in de debatten of besluiten door de ver-
«gadering uitgedrukt, zullen mededeelen, indien
«dit door haar zoude verboden zjjn." Daarna
begonnen onmiddellijk de werkzaamheden.
Deze vergaderingen der geesteljjkheid arbeidden
gedurende drie eeuwen met lofwaardige energie
tot verbetering der zeden en der discipline-
Hoewel somwjjlen niet van wat gallicaanschen
geest vrjj te spreken, waren deze vergaderingen
de grootste steun van het oude regiem.
De bisschopsvergadering van 30 Mei doet zich
onder geheel andere omstandigheden en tjjden
voor en zal gelukkig geheel in overeenstemming
met den Paus van Rome beraadslagen en hare
besluiten aan de goedkeuring van Zjjne Heiligheid
in Vlaenderen met den hertogh Philip van Bor-
gogniën anno 4467.
In den jaere 4489 is dit gebouw in den oorlogh
van jonckheer Franciscus van Bredenroode, als hy
Rotterdam met de Houckse hadde ingenomen, vry
(wat) beschadight, als heer Philip van Spangen
besitter van deese goederen ende hooghheemraet
van Schielant was; hy stierf jonghman 4529.
In de Spaensche troebelen hebben de Spanjaer-
den dit slodt alles geplundert ende verbrant in
den jaere 4574, als eenen heer Philip van Span
gen deese goederen toequam, ende heeft sedert
soo blyven leggen als een vervallen ruwiene, waer-
van nu noch eenighe muragiën en kelders ges:en
werden met de geheele perfectie van het heele
gebouw, als hiervoor in de teyckeninghe kan ge-
sien worden." l)
Meer bizonderheden van dit kasteel zjjn niet
bekend, daar andere betrouwbare bronnen dan de
reeds aangehaalden niet bestaan. Alleen zij nog
medegedeeld, dat men in het Ms. van Jacob Lois
op blz. 477—485 een uitvoerige genealogie der
heeren van Spangen en een beschrjjring van hun
wapen kan vinden. Het zou natuurljjk te veel
plaatsruimte in beslag nemen om ook dit bier af
te drukken.
Wordt vervolgd.)
DOOR
l) GeüWeute-Archief Rotterdam.
I) In den Topogralischen Atlas, berustend in het Ar
chief der gemeente Rotterdam, bevindt zich een afbeeld in"
van het slot Spangen in 1474, met plattegrond. Volgens
deze teekening was liet een bizonder groot en fraai kasteel,
met ranken toren; het geheel was omgeven door een breede
gracht, waarover een ophaalbrug lag, die toegang gaf
tot een klein voorplein, waar zich de eenige ingang aan
de voorzijde van liet slot bevond. Ook van het vervallen
slot Spangen in 1670 is een teekening voorhanden.
lil het stedelijk Oudheidkundig Museum van Schiedam
(Doele) is nog een zeer oud schilderij van dit kasWely