Dagblad voorlSchiedam en Omstreken. 29ste Jaargang. Zaterdag 28 Juli 1906. 8567. lïÈRSTE BLAD ÏJv Officieele Berichten. Kennisgeving. Sluiting—Groenelaan. gesloten. gymnasium te Schiedam. Algemeen Stemrecht eilredigeY ertegen woordiging Btiiteiilaiidsch Nieuws. ABONNEMENTSPRIJS: Dit blad verschijnt dagelijks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen, en kost voor Schiedam per 3 maanden f 4.35, per maand 45 cent en per week 10 cent. Franco per post door geheel Nederland f2.per kwartaal. Afzonderlijke nummers 2 cent. Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: Boter- straat 50 en bij alle Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievengaarders. BureauBOTERSTRAAT 50. PRIJS DER ADVERTENTIëN: Van 1regels f 0.92 met inbegrip van bewijsnummer. Elke regel daarboven 45 cent. Driemaal plaatsen wordt tweemaal berekend. Ingezonden mededeelingen 25 cent per regel. Voor herhaaldelijk adverteeren worden lijke overeenkomsten aangegaan. uiterst bil- Telefoonnummer 85. Postbus no. 39. Qeill "immer bestaat uit twee bladen en een ustreerd Zondagsblad. SCHOUW Ue distilleerketels, stutten, rollagen en asehgaten in de branderijen en distilleerderijen. ^DoRGEMEEgTER £N Wethouders van Schiedam, deer\^enter openbare kennis, dat de schouw over in kr's 'eerketels, stutten, rollagen en aschgaten VerordanderiJen en distilleerderijen, ingevolge de van r,ening op de Brandweer, zal gedreven worden Auc,i ^a® ^0 tot en met Donderdag 9 5 uUrStUs a- s-> telkens des namiddags van 2| tot S c h i e d a m, den 26 Juli 1900. Burgemeester en Wethouders voornoemd, M. A. BRANTS. De Secretaris, v. LUIK, L. S. ^richtingen welke gevaar, schade of hinder kunnen veroorzaken. ^uR«emeester en Wethouders van Schiedam, eltjt op dg bepalingen der Hinderwet, "an CVen kennis aan de ingezetenen dat op heden recht vau Maaren te Amsterdam, en zijn 0D j^rkrijgenden vergunning verleend is tot Pand B van een metu»lwarenfabriek in de nrs. 57 "'■"""de alhier aan den Noordvestsingel o en o9> kadaster sectie H nrs. 264 en 2ö5. £^am' den *^3',en 19^6. u' Qerneester en Wethouders voornoemd, M. A. BRANTS. *-■' - De Secretaris, v. LUIK, L. S. ")ren^eGEMEESTEB EN Wethouders VAN Schiedam, ler .a^oei?leeiie kennis dat de Groenelaan, 'ulia s e Visschersstraat van Maandag, on 30 friet nadere aankondiging voor het verkeer V" en voertuigen zal zijn °frder Toelatingsexamen °P 1 Senader« goedkeuring van H. H. Curatoren a' S-' des morgens te 9 uur. 8Ustu« enden worden verzocht zich voor 7 a-s. schriftelijk aan te melden bjj Dr. C. J. VINKESTEIJN, Scbioj Gymn. rector. dédain, 21 juU i906. en ii. --iswii (Slot). "lelt ae re®ds in ons vorig artikel opmerkten, ')°Vefrbed S.CkrÜver van de brochure, die onder nood*610n. te Nijmegen het licht zag, stefrirecht^ correctief voor het algemeen e»en hC evenred'8e vertegenwoordiging. Over ^at *,e 'Se vertegenwoordiging is reeds heel Placht l Versc6'6ende persorganen te berde Üke par,.. eer n°g dan onder de andere christe- V°°ral v^,en te^ ^it stelsel onder de Katholieken st,eUel aanhangers. Sommigen achten dit ^"Ppelijif Panacee voor alle politiek-maat- V;i1 de d 'm Wa'en' heilserum, dat ons zoowel erUeidsst 00ze cvcrheersching van het meer ei 6 se a's van de onvermijdelijke gevolgen an<j m®nwerkingssysteem voor goed bevrijden ^ev°lgen ertn W niet zonder vrees voor de ^ekendeVSln dit nieuwe» in de praktijk nog Tijd St In ons katholiek hoofdorgaan deld en kwestie reeds uitvoerig behan- lt»it„i lad ,kwam barbij tot het volgend lÖ °ös land* werkelÜkheid, gelooven we zou E. V. 6 elke o We' eens de sP'ïjtzwam kunnen blijken, rri'frirnalp .roote staatkundige partij in een aantal 2onder factles deed uiteenvallen." ^'Sfrie de Pessimisme der eene of het obti- het stel U,n^ere PartÜ te deelen, gelooven wij, van evenredige vertegenwoordiging, dat in de betrekkelijk naaste toekomst wellicht aan de orde komt, ernstig onder de oogen moet gezien worden. De schrijver van bovenbedoelde brochure, den practischen vorm besprekende, waarin het stelsel van evenredige vertegenwoordiging moet gegoten worden, meent, dat E. V. kan toegepast en pas klaar gemaakt worden in het bestaande kiesstelsel door enkele wijzigingen en bijvoegingen, welke hoofdzakelijk daarin bestaan, dat bet criterium (de kleur) achter den naam der candidaten moet gevoegd worden. Het doel, dat men met de E. V. wenschte te bereiken, meent hij als volgt te kunnen om schrijven »lo. In de colleges van Staat, provincie en gemeente zooveel mogelijk iedere partij vertegen woordigd te hebben, in verhouding harer sterkte, uitgedrukt in het totaal uitgebrachte stemmen der partijen. »2o. Elke uitgebrachte stem tot haar recht en en waarde te doen komen en dus de overheersching van de helft der stemmen ééu te beëindigen." Met de evenredige wijziging in het kiesstelsel door den schrijver bedoeld, kan (volgens hem) iedere uitgebrachte stem invloed uitoefenen. Draagt ze niet. bjj tot verkiezing van den candidaat-partjj- genoot in het district, dan draagt ze toch bij om het aantal afgevaardigden der partij op het gerechtigde aantal te brengen, wat het hoofddoel der E. V. is. «Dit zelfde geldt eveneens voor districten, waar men over sterk is immers alle stemmen, die op den gekozen candidaat zijn uitgebracht meer dan de helft plus eén en dus overtollig zijn, worden dan van nut en dienstig om den candi- daat-partjjgenooten in andere districten, die niet direct zijn gekozen, ten goede te komen, en mede om het getal afgevaardigden, der party op het ge rechtigde aantal te brengen. «Iedere partij krijgt dus het haar toekomend getal afgevaardigden. Alle combinatiën van party en aan de stembus terecht of ten onrechte niet behoorlijk geoordeeld houden op te bestaan ieder afgevaardigde wordt door zjjn eigen partij- genooien gekozen en, zooals gebruikelijk, in het district, waar hjj was candidaat gesteld. «Bovendien is de verkiezing met ééne stemming zonder herstemming en na-verkiezing afgeloopen. Buiten dit ontegenzeggelijk voordeel wordt nog op eenige andere gevolgen der E. V. door den brochure-schrijver gewezen. Kort samenvattend, kunnen wij die als volgt vermelden: meer bezieling en ijver in het kiezers korps als iedere party in elk district steeds op eigen candidaten kan stemmen met de stellige zekerheid op succesiedere partij zal geheel op zich zelf kunnen optreden en opgaan ter stembus het aanblazen van den religiehaaf door vrijzinnigen tusschen Katholieken en Protestanten zal dus ge heel het doel missenhet evenredig resultaat bij de verkiezingen zal beter bereikt worden dan by het tegenwoordige stelsel, dat, met een verschil van 60.000 stemmen door de christelijke partijen meer uitgebracht, gaf aan de rechterzijde 48 en der linkerzijde 52 stemmen, in plaats van 55 rechts en 45 links, zooals 't by E. V. had moeten zijn. Indien E. V. wordt ingevoerd zoo meent in dit verband de schrijver hebben wellicht de volgende districten kans R. K. afgevaardigden te verkrijgen, door hun overwegend aantal R. K. kiezers nl.Amsterdam I en V, Breukelen, Doe- tinchem, Enkhuizen, Enschede, Gouda, Den Haag II, Hilversum, Hoorn, Katwijk, Loosduinen, Rot terdam V, Schiedam, Utrecht II, en Wijk bij Duurstede. Wat Schiedam betreft, moet zeker die kans niet te hoog gesteld worden. Wel bezit het dis trict Schiedam een groot aantal katholieke kie zers, maar toch als de overige christelijke partijen zich op één criterium, bijv. «candidaat der chris telijk protestantsche partyen" vereenigden, zou bij E. V. de katholieke partij het onderspit moeten delven. Ylaardingen zou in dit opzicht den doorslag geven. Wanneer E. V. ook op de Staten-verkiezing werd toegepast, zouden wy meer kans hebben, wijl, zooals men weet, dat district anders is samen gesteld. In het laatste deel van zjjn betoog herinnert de schrijver nog eens aan de algemeene verkie zingen in 1905. Hy wijst op de tactiek van de verschillende fraction der vrijzinnigen om bjj de eerste verkiezing, waar men niet eensgezind was, eigen cahdidaten te stellen, ten einde toch voor alles de opkomst dér kiezers zoo groot mogelijk te maken in 1901 kwamen op bjj de eerste stem ming 63% en in 1905 81% van het officieele getal kiezers, en tengevolge daarvan de vol strekte meerderheid overal te verhoogen en den candidaten der rechterzijde daardoor min der kans te geven om reeds bjj de eerste stem ming de volstrekte meerderheid te behalen, ze dus in herstemming te brengen en dan bjj de herstemmingen, door alle (linksche) fractiën vereenigd de candidaten der rechterzijde te doen vallen. Ook de tactiek der Friesch-Christelijk Historischen, om de rechterzijde op 52, hun groepje inbegrepen, te doen komen, en dus met hun 3 stemmen alles te beheerschen, wordt te recht in 't licht gesteld. Tegenover het streven dier fractiën, de tactiek der vrijzinnigen, die practisch proefhoudend is gebleken en dus met nog meer jjver in de toe komst toegepast zal worden, acht schrjjver het uitzicht op het herwinnen van de meerderheid door de rechterzjjde aan de stembus vervlogen. Komen dus de vrijzinnigen geheel in de meerder heid, dan kunnen wjj verwachten een vooropschui- ven van het anti-clericalisme, teneinde daardoor een vereenigingspunt te verkr jjgen om de meerder heid te behouden, dan kunnen wjj ook hier te lande eene navolging der tirannieke kerkvervolging, zooals in Frankryk heerscht, verwachten. En dat nooit, zegt schr., als er nog een andere uitweg mogelijk is. Nagaande of A. 8. kans van aanneming zou hebben, meent schr., dat dit stemrecht door de medewerking althans van een deel der katholieke en anti-revolutionaire par tijen met de fractiën der linkerzijde kracht van wet zou kunnen krjjgen. Met wijlen dr. Sehaep- man zegt hy «Laat ons het thans in wysheid geven, opdat het later niet met geweld worde afgedwongen «Dat men zich overtuigd houdeals het tweede gedeelte van dr. Schaepmans gezegde, onverhoopt ooit mocht plaats hebben, zal het A. S. dan wel zonder E. V. een voldongen feit worden. Dit zou een onherstelbare ramp voor de R. K. partij zijn, daar het een blyvend verlies van circa 10 Kamer zetels zou beteekenen, terwjjl bet herwinnen van de meerderheid voor de rechterzjjde in dat geval ook wel voor goed onmogeljjk zal gemaakt worden." Samenvattende komt schrjjver tot het besluit «Het algemeen'stemrecht met evenredige vertegen woordiging annex, zal in de toekomst beteekenen de vrijmaking, de ontwikkeling en bloei der R. K. Staatsparty, zoowel aan de stembus als voor de coalitie in bet Wetgevend Lichaam. »A.S. met E.V. kan en zal de christelijke par tijen voor goed de meerderheid in het Parlement verschaffen. Daardoor zal de vaan van het Chris tendom voor goed ontplooid worden en vastge- plant in ons Vaderland, tengevolge waarvan zullen verwezenlijkt worden «de algeheele gelijkstelling van het bjjzonder onderwjjs met het openbare, in al zjjne vertak kingen van lager, middelbaar en hooger onderwjjs, benevens dat der kweekscholen «de beteugeling der immoreele uitputtingen in de maatschappij op verschillend gebied «de invoering van wjjze, practische sociale wet ten, die het geheele volk zoowel in de lagere als hoogere standen als organisch geheel ten goede komen «het heffen van beschermende rechten vooral op weelde en bewerkte artikelen, opdat daar door de industrie zal kunnen uitbreiden en tot bloei komen en de honderden millioenen, die jaar lijks in het buitenland worden besteed en uitge geven, in het vervolg hier te lande blijven en ten goede komen aan de industrie, welker opbloei zoozeer vergemakkelijkt zal worden door de elec- trische drijfkracht, die de industriëele inrichtingen vereenvoudigt en het produceereu onder het bereik van zoovelen zal brengen, voor wie ze steeds door te hooge kosten van inrichting, bedrijf, onderhoud enz. onbereikbaar was". «Door het volk in zijn geheel zoowel zedeljjk als stoffelijk te verheffen, zullen de onrust, onte vredenheid en weerspannigheid zaaiende revolutio naire partijen haren invloed verliezen op het volk en geïsoleerd en beteugeld worden". Tot zoover weer de gachte schrjjver van deze merkwaardige brochure, die ons een stukje toe- komst-muziek doet hooren. Mag men op zjjn heil spellende beloften bouwen, dan zullen A. S. met E. V. inderdaad van ons standpunt het panacee zjjn voor alle politiek-maatschappeljjke kwalen dan zal het duizendjarig vrederijk tegelyk met de invoering van A. S. en E. V. zyn intrede hebben gedaan. Hoezeer wy ook dien idealen politieken toestand voor ons dierbaar land begeeren, toch vleien wjj ons niet dien als het resultaat van het nieuwe kiesstelsel verwezenlijkt te zien. Wy wezen reeds op de enorme misleiding der massa, het algeheel bederf van het kiezerskorps, waarop de partjj der wanorde zich zal toeleggen, als het algemeen stem recht zal zyn ingevoerd. Is nu evenredige vertegenwoordiging een afdoend correctief tegen de overheersching dier onnaden kende, misleide massa te achten 'l Zeker ais men de kiezers naar hun uiterlijke godsdienstige beljj- denis mocht indeeien, dan gelooven wy stellig dat Katholieken en rechtzinnige Protestanten te zamen wel het noodige materiaal zouden leveren voor een beslist aantal zetels, dat de meerderheid aan de behoudende partijen verzekert. Maar wanneer de tegenwoordige wjjze van stemmen behouden bljjft, wat belet dan een groot aantal kiezers, die zich naar het uiterlijk nog met den naam Katholiek of Protestant allereerst aanduiden, maar werkeljjk reeds van de beginselen der S.D.A.P. doortrokken zijn, zich op het eriterium van de candidaten dier partjj te vereenigen Zoo zien wy dus in E. V. volstrekt niet het afdoend correctief voor A. S., waarvoor bedoelde schrjjver ze meent te moeten houden. Of wy dan in evenredige vertegenwoordiging volstrekt geen correctief van A. S. zien "Zeker gelooven wij, dat het stelsel van E. V., dat een eirttle zou maken aan de duldelooze overheersching van de helft -f- 1 de scherpe resolutie van A. S. wel wat zou verzachten. Daarom zou ons besluit zijn Bljjkt ooit ter eeniger tjjd dat de oppositie zelfs van de geheele katholieke party A. S. niet kan tegenhouden, dan trachte zjj in welberaden samen werking met andere partijen, aannemend wat onvermijdelijk is, de E. V. zóó vast aan het A. S. te koppelen en als leidend beginsel voorop te stel len, dat zy het A. S. voert op wegen, waar zyne meest besliste voorstanders nooit gedroomd hadden 't te zullen ontmoeten. Moed, beleid en trouw worden hier in dubbele mate van de katholieke party gevorderd. RUSLAND. Arrestaties. Donderdag-avond heelt de politie te Petersburg een inval gedaan in een zaal waar een politieke vergadering werd gehouden. Acht oud-Doumaleden, zes professoren en verscheidene advocaten werden gearresteerd. Later in den avond is nog een journalist van een groot Engelsch dagblad gevangen genomen. Graaf Witte's opinie Uit Aix-le-Bains wordt gemeld Graaf Witte heeft in een interview verklaard dat de Tsaar in Stolypine den rechten man heeft gevonden, dien hjj op het oogenblik noodig heeft. Witte sprak met veel lof over Stolypine. Boerenonlusten. In de provincies Moskou en Tver zyn boeren onlusten uitgebroken. Kroonland voor de Boeren. Uit St. Petersburg wordt aan de Polit Korresp. gemeld, de Keizer beeft aan het Domeinbestuur icjpgedriajgen, een voorstel betreffende de vast stelling der kroonlanden uit te werken, die voor verdeeling onder de landarme boeren geschikt zijn. Met dezen maatregel heeft de Keizer den weg voor practische hulp in het agrarische vraag stuk geopend. Voor den naasten tijd zijn nieuwe handelingen der regeering te wachten, die een zelfden geest ademen. De spiegeling der cyfers. De ontvangsten van den Staat uit gewone bron. gedurende de vyf eerste maanden van het loopende jaar, bedragen 873.700.00J roebels, zijnde eene vermeerdering van 90.500.000 roebels in verge lijking van het vorig jaar. (Maar de buitengewone uitgaven en de ontvangsten van Juli-December, waar zjjn zjj l) Hs t .■j'jvuui ootiaai v au luaduuagi <-J\j j.1

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Nieuwe Schiedamsche Courant | 1906 | | pagina 1