Bianonland,
Stads- en Gewestelijk Nieuws.
In onze Vroedschap.
goeng" los te iaten en zich verder neer te leggen
bij bet amendement-Tydeman.
De heer Bos meent, dat na de toelichting, de
Kamer de motie kan aannemen en ook het wets
ontwerp, zij 't met eenige wijzigingen.
De heer Talm a geeft den minister in over- j
weging, het oRtwerp terug te nemen.
De minister bljjtt zich tegen de motie ver
zetten.
De motie wordt daarop verworpen met 64 tegen
20 stemmen.
Aangevangen wordt daarna met de behandeling
van het eenige artikelkredietpost van f 500.000
De heer Tydeman licht een drietal amen
dementen toe, met de strekking om den post voor
memorie uit te trekken en te spreken van ontei
gening van particuliere landerijen bewesten de
Tjimanoek.
Spieker wgst er op dat ook, al spreekt de
Regeering nu niet meer van terugkoop maar van j
terugbrenging, er duidelijk in het ontwerp moet
staan «onteigening".
De heer van Deventer verklaart zich tegen j
de amendementen van den heer Tydeman, die de
zaak op de lange baan zou schuiven.
Hij stelde twee amendementen voor: lo. om in
het eenig artikel te lezen in plaats van terugkoop,
«terugbrenging", en 2o. om in plaats van f 500.000
toe te staan 1499.999.99, waardoor hg wil uitge
maakt zien dat de Kamer aankoop van «Nang-
goeng" niet wenscht.
De heer van VIij men verklaart zich tegen
alle amendementen. Hij wil den minister een
proef toestaan.
De heer Bos verdedigt de amendementen-van
Deventer. Deze sluiten aankoop niet uit, die vaak
veel goedkooper is dan onteigening, welke de beer I
Tydeman uitsluitend wil; hetgeen de heer
Troelstra ontkent, maar de heer IJzerman
volhoudt.
De heer van Idsinga heeft een wettelijk
bezwaar tegen het amendement-Tydeman. De
beslissing inzake onteigening berust niet bij de
Kamer, maar bij den Gouverneur generaal, in over
leg met den Raad van Indië.
De minister sluit zich bij die opmerking
aan, en bestrijdt voorts de amendementen. Hij zal
spoed maken met een plan van onteigening, maar
moet inmiddels de gelegenheid hebben aan te
koopen, om op een klein gebied ervaring op
te doen inzake bestuursinrichting, politie enz.
Na nog eenig debat komen de amendementen
in stemming. Die van den heer Tydeman worden
verworpen, met 5't tegen 31 en 4b tegen 31 stem
men. Het amendement-van Deventer (geen aankoop
van «Nanggoeng") wordt mede verworpen met 49
tegen 37 stemmen. Het tweede amendement-van
Deventer (te lezen terugbrenging) wordt overge
nomen door den minister.
Het wetsontwerp wordt daarna in stemming
gebracht en verworpen met 51 tegen 34
stemmen.
Tegende heeren Ketelaar, Van Foreest, Nol-
ting, Van Bylandt, Blooker, Van Styrum, Troel
stra, Van den Berh van Heemstede, Treub, Pas-
stoors, Schokking, Van Alphen, Van Kol, Van der
Borch, Van Vliet, Van Wijnbergen, Heemskerk,
Regout, Drucker, Tydeman, Van Twist, Plate, Van
Nispen, Duynstee, Marchant, Van Wassenaar, Van
Idsinga, Van de Velde, Schaper, Hugenholtz, Tak,
Ter Laan, Beckers, De Ram, Van Dedem, Kooien,
Van Sasse van Ysselt, Van Karnebeek, Van Vuu-
ren, Van der Zwaag, Aalberse, Bolsius, Jansen
(Maastricht), Okma, Arts, Ruysch, De Beaufort,
Van Deventer, Van Veen, Talma en Smidt.
Na goedkeuring van eenige verslagen komt .aan
de orde het wetsontwerp tot wijziging van de wet
op de
Brieve n-p o s t e r ij
(bijeenvoeging van postkringen, om één port
te krijgen in één gemeente).
In antwoord aan de heeren Tak en Smeenge
deelt de minister mee, dat de bedoeling is, alleen
twee kringen tot één kring bijeen te voegen, wan
neer zij aan elkander gebouwd zijnin het geval
alzoo, dat het bebouwde kommen geldt.
Verlaging van het port van briefkaarten in lokaal
verkeer wordt overwogen.
De beraadslagingen worden gesloten.
Op art. 1 verdedigt de heer van Styrum een
amendement, om de beslissing van een bijeen
voeging van twee kringen uisluitend aan den
minister te laten, en niet aan een ambtenaar, zelfs
niet aan den directeur-generaal.
De heer Tak stelt voor om het port voor brief
kaarten in lokaal verkeer te brengen op 1£ cent.
Hij trekt dit amendement echter in, na de ver
klaring van den minister, dat de zaak spoedig
bij voorstellen tot wijziging van de Postwet aan
de orde kan komen.
Over het amendement-van Styrum laat de
minister de beslissing aan de Kamer, die het zonder
stemming aanneemt.
Het wetsontwerp wordt daarna eveneens zonder
stemming aangenomen.
Spoorwegen in denHaarlemmermeer.
Aan de orde is daarna de behandeling van het
wetsontwerp tot toekening van een renteloos voor
schot ten behoeve van den aanleg van spoorwegen
in den Haarlemmermer.
De heer Tak bepleit den aanleg van de lijnen
van Staatswege, en oproeping van de gegadigden
voor de exploitatie.
De heer Treub is het in hoofdzaak eens met
den vorigen spreker en betreurt de stelselloosheid
der Regeering bij de lokaal-spoorwegen.
De heer Thomson koestert bezwaar (met h t
oog op de defensie) tegen tegen dit wetsontweip.
Hg geeft in overweging net lijntje benoordtn
Vgfnuizen achter de stelling van Amsterdam m
te laten loopen.
De heer P a t jj n zag in dit voorstel slechts een
subsidie, om een rgk deel van Zuid-Holland uit
zijn isolement op te heflen.
De heeren van W i c h e m, L e 1 y, E 1 a n d en
Duymaer van Twist verklaren zich ten
gunste van het wetsontwerp.
Heden, Vrijdag, voortzetting.
Nadere bepalingen omtrent den accijns op
liet gedistilleerd.
Blijkens de Memorie van Antwoord erkent do
minister van financiën, dat de bevoegdheid, die
tot fnuiking van de zoogenaamde kortingfraude
aan de administratie wordt toegedacht, niet gering
is, doch hij meent, dat hier inderdaad toepassing
verdient de spreuk: nux grands maux les grands
remèdes. Het denkbeeldalgeheele afschaffing der
kortingen is in de eerste plaats ter sprake ge
komen, doch moest vcor het oogenblik blijven
rusten, omdat zich eenerzijds bezwaren vertoon
den, die niet dadelijk bevredigend waren op te
lossen, anderzijds moest worden rekening gehou
den met de bij de zaak betrokken belangen. Er
was dos een daad noodig, die terstond ingreep.
De minister treedt vervolgens in eene bestr'jr
ding der aangewende bedenkingen.
Tegen de door sommige leden in art. 1 ge-
wenschte beperking heeft hij geen overwegend
bezwaar. Het artikel is in dier voege gewijzigd,
dat de ontzegging van het genot van korting
voor een tijdvak van vijf jaar geschiedt. Tevens
is bepaald, dat de vereischte waarschuwing na
zekeren tijd bare kracht verliest, hetgeen mede
als eene verbetering in het belang van den ac-
cijnsplichtïge zal worden erkend.
Offlcieele berichten.
Bij Kon. besluit van 17 dezer is, met ingang
van 1 November, benoemd tot burgemeester der
gemeente Moordrecht, J. J. Snel, met toekenning
van gelijktijdig eervol ontslag als burgemeester
der gemeente Berkenwoude.
Bij Kon. besluit van 17 dezer is aan H. J.
Kronenburg, burgemeester der gemeente IJssel-
stein, toestemming verleend om tot 1 November
1907 te Julpnaas te wonen.
Tegenspraak.
Naar De Ned. verneemt, mist het bericht van
Hei Huisgezin, als zou de heer Van Idsinga voor
nemens zijn bij de begrooting van Oorlog een
scherpe rede tegen den minister te houden, allen
grond. Er moet hier, zegt hét blad, fantasie of
peisoonsverwisseling in het spel zijn.
Spreekplaats Tweede Kamer.
Omtrent de nieuwe spreekplaats in de vergader
zaal der Tweede Kamer meldt men uit Den Haag
nog het volgende:
De bedoeling is, de spreekplaats te doen aan
sluiten aan de estrade, waar het bureau der Ka
mer zetelt, in den vorm van een verlenging van
het uiteinde der tafel, waaraan de griffier heeft
plaats genomen, 't Wordt dus meer een spreek-
tafel en daarop zal een lezenaar gesteld worden.
Teneinde de voor deze inrichting vereischte
ruimte te verkrijgen, zal het vermoedelijk noodig
zijn, de voorste ledenbank, het dichtst bij het
bureau gelegen, weg te nemen.
Het voornemen is de nieuwe spreekplaats bij
de terugkomst der Kamer in November en tijdens
de begrootingsdebatten in gebruik te stellen, ten
einde na te gaan of zij zal voldoen.
Rijksproefstation van bouwmaterialen.
Het hoofdbestuur der Maatschappij van Nijver
heid betuigt in een adres aan den minister van
landbouw, nijverheid en handel zijn instemming
met een adres aan den minister van de Vereeni
ging van Nederl. Kalkzandsteenfabrikanten te Hil-
legom, voor zoover daarin wordt aangedrongen
op een rijksproefstation van bouwmaterialen, als
het eenige afdoende middel om in kwesties als
thans over den zandsteen gerezen, een uitspraak
te doen. Zoowel algemeen belang als dat der
betrokken industrie zullen, naar het oordeel van
het hoofdbestuur, daardoor worden gebaat.
Voorkoming van zeerampen.
Naar Het Vad. verneemt, hebben tot dusver
slechts enkele readers van de gelegenheid gebruik
gemaakt, om hun schepen van Rijkswege te laten
keuren ingevolge het onlangs uitgegeven Kon.
besluit, als voorlocpige regeling in afwachting
van een wet te dier zake.
Yan Scheveningen heeft geen der reeders zich
nog aangemeld.
Als dit zoo doorgaat, zegt Het Vad., zal het
„particulier initiatief" het zichzelf hebben te wij
ten zoo van Overheidswege met straffen „dwang"
zal worden ingegrepen.
traal Bureau voorbereid. Er werden genomen
4755 kaarten het aantal bezoekers was ongeveer
2000 (doordat op éen weekkaart soms 2 a 3 ver
schillende personen kwamen. Gemiddeld was elke
les bezocht door 298 personen.
Door middel van het Centraal Bureau traden
65 sprekers op.
Het Centraal Bureau is op dit oogenblik aldus
samengesteldde algemeene secretaris, tevens
directeur van het Centraal Bureau, 2 ambtenaren,
2 klerken, 3 volontairs en 3 volontricesde volon
tairs komen enkele uren per week, terwijl de
volontrices voor het Bureau thuis aan de knipsel
collectie en hetschrgven van adressen werkzaam zgn.
Het Centraal Bureau zelf telt thans 610 besche m-
heeren en donateurs tot een gezamenlijk bedrag
van f 1394.70, terwijl er dit jaar in gitten ineens
ontvangen werd een som van f 1154.515 (hieronder
een gift van 1000).
Het tekort, voor 1906 op f5200 begroot, zal
door op de uitgaven zooveel mogelijk te bezuinigen
en door het grooter aantal beschermheeren en
donateurs, naar thans wel met zekerheid kan
worden medegedeeld, in werkelijkheid de f 2000
niet overschrijden.
Geen winkelsluiting.
In de gisteren, Donderdagnamiddag, gehouden
vergadering van den gemeenteraad van Leiden
was nog ingekomen o.a. eetn adres van A D.
Hakkenberg en 27 andere winkeliers, verzoekende
den Raad, niet ovei te gaan tot vaststelling van
eene verordening op de winkelsluiting, maar in
dezen de volle vrijheid der ingezetenen te blijven
handhaven.
Ongelukken.
Te Avereest is een machinist van de stoom-
dorsch- en stroopersmachine, die gister voor de
eerste maal werkte, met zijn linkerhand tusschen
de machine beklemd geraakt. Zijn hand werk ge
heel afgeklemd. Nadat hem eerst door een dokter
hulp was verleend, is hij later ter verdere behan
deling naar Groningen vervoerd.
In de stoom-tegelfabriek van den heer Telen-
ga, gelegen onder Almenum, geraakte gister de
werkman J. Outhuyse met den linkerarm in de
machine, waardoor dat lichaamsdeel werd afge
rukt. Den ongelukkige werd in het Verplegings-
gesticht te Harlingeu de eerste hulp verleend.
Mej- S. te Zaltbommel, die veel misbruik
maakte van sterken drank, had bij vergissing uit
een flesch met wijnessence gedronken, met het
gevolg, dat zij na een smartelijk lijden van eenige
uren is overleden.
Het 11-jarig zoontje van J. v. N„ uit De
venter, viel eergisteren op den Enschedeschen
weg te Haaksbergen van een wagen, waarvooi
een hollend paard liep. De knaap geraakte eronder
en werd zóó aan het hoofd gewond, dat hij eenige
uren later overleed.
Spool's Vocaal-ensemble.
Spoel's Vocaal-ensemble zal Woensdag-avond in
de Groote kerk alhier een uitvoering geven.
Als solisten zullen optreden mej. Marie Haag
mans (sopr.), Jan v. Rijsselberg (tenor) en H.
Smalbroek (viool).
Gister legden de heer J. B o e k h o 11
en mej. S, E. Bras van hier, te Rotterdam met
gunstig geVolg het examen Vrije en ordeoefeningen
der gymnastiek af. 'i
J. H. Gonlag, wonende Rott. dijk 196,
steller op de glasfabriek de Schie, had, bezig zijnde
met het maken van flesschen, het ongeluk een
brandwond aan zijn linkerhand te krijgen, door
het beetnemen van een warm voorwerp.
Vrijz.-dem. gemeenteraadsleden.
De heeren mr. S. J. L. van Aalten Jr., te
Rotterdam, M. H. G. T. Fiedeldy Dop, te Am
sterdam, P. J. W van Hassel, te Utrecht, en J.
Zijlstra Hzn., te Zwolle, hebben de hun bekende
gemeenteraadsleden van vrijzinnig-democratische
richting opgeroepen tot een vergadering op Zon
dag 4 November te Utrecht, ten einde op te rich
ten een vereeniging van vrijzinnig-democratische
gemeenteraadsleden in Nederland.
Kath. Soc. Actie.
Op 16 October was het éen jaar geleden, dat
het Centraal Bureau van de K. S. A. te Leiden
werd geopend.
Wat in dit éene jaar verricht, werd kunnen
eenige cijfers duidelijk maken.
In dit jaar werden ontvangen 3811 brieven en
verzonden 1946 brieven.
Van de vlugschriften en vliegende blaadjes werd
het respectabele aantal van 433715 exemplaren
verspreid.
Bovendien ontvangen 4350 personen geregeld de
tweemaal 's maands verschijnende Mededeelingen.
In dit eerste jaar werden aan het Centraal
Bureau 377 adviezen gevraagd en 73 bibliogra-
frische inlichtingen.
Bij deze adviezen waren soms opstellen van 10
a 15 bladzijden folio machineschrift.
De eerste Sociale Week werd door het Cen-
Woensdag had J. H. Woltin g, wo-
nende Djjkstr, 71 te R'dam, fundeeringwerker, op
het terrein van de firma Landman Co. aan den
Havendjjk, toen hjj aan het maken van hellingen
was, het ongeluk met een hamer een slag op een
zjjner handen te krijgen, waardoor h\j deze ver
wondde.
De kiezerslijst voor heden vande
Kamer van Koophandel en Fabrieken door B. en
W. dezer gemeente voor dit jaar vastgesteld, bevat
de namen van 230 kiezers.
Door B. en W. deze gemeente is be-
loten de gisteren gehouden aanbesteding voor
het afbreken der molens en huisjes niet te gunnen.
UIT VLAARDINGEN.
De politie heeft de hand gelegd op
den stuurman en 2 matrozen van het loggerschip
VL 114 Jette, van de reeder jj A. van Daelen, ver
dacht van diefstal van 8 tonnen haring, toebe-
hoorende aan de reederjj. De verdachten zjjn aange
houden, de haring is in beslag genomen.
Wethouderskeuze. Bouwveror
dening. Gemeentebedrijven.
Gemeentegrond.
De aanhouder wint. Dat heeft de liberale partij
in den Raad bg deze wethouderskeuze alleszins
ondervonden. Bij de herhaalde keuzen heeft zij
steeds den man gehandhaafd, dien zij van meet
af voor den wethouderszetel bestemd had, en zij
heeft hem eindelijk gekozen gezien op eene wijze
die wel niet. eervol mag genoemd worden, maar
toch de discipline in hare partij genoeg aantoon*.
Hij blijkt ten slotte ook nog enkele stemmen
der meerderheid te hebben gewonnen.
De heer Van Westendorp heeft de benoeming
aanvaard met een eigenaardige rede, die ook voor
het nageslacht de omstandigheden waaronder zijne
benoeming geschied is, duidelijk in 't licht stelt.
Zonneklaar blijkt daaruit dat de anti-liberale mper-
derheid niet de verantwoordelijkheid voor zijne
benoeming heeft willen dragen. De toezegging
dat hij zonder aanzien des persoons werkzaam
za' zijn als vertegenwoordiger der geheele burgerij
en hoopt ook het vertrouwen te zullen verwerven
van degenen van wie hij het nu mist, zal wel
licht velen een weinig gerust gesteld hebben, die
meenden dat hij in zijne denkbeelden a 1 te geavan
ceerd is Overigens moet erkend Worden, dat de
liberale partij den bekwaamste uit haar midden
voor het opengevallen ambt gekozen heeft, den
man, die, afgezien van zijne denkbeelden, 't meest
geschikt moest worden geacht den vacanten wet*
houdersstoel in te nemen. Moge hij werkelijk aller
vei trouwen winnen
Ook de Burgemeester heeft bij de installatie
van den nieuwen wethouder een eigenaardige rade
gehouden. Herhalend wat hij bij de aanvaarding
van zijn ambt gezegd heeft, getuigde hij, dat de
Schiedamsche belangen steeds bij hem zullen voor
gaan en hij (er wille dier belangen 'zich, zoo noodig,
aan de vervulling van een andere taak zal ontrek
ken Mogen wij daaruit afleiden, dat dr. Brants als
Kamerlid ontslag zal nemen, a,lsi 't blijkt, dat dit ori-
vereenigbaa; is met het ambt van een burgemeester
van Schiedam, die zich in dezen moeilijken tijd
geheel aan zijn ambt wil geven en niet geleid
wil worden, maar zelf leiden wil
Na afloop der wethouderskeuze kwam in be
handeling de wijziging der Bouwverordening,
waarop <le verbouwing van het Liduina-gesticht
wacht en werd hier de beslissing genomen, die
door allen werd verbeid. Bij het verleenen van
de vrijstelling in de laatste alinea van gewijzigd
art. 97 bedoeld, zal dus nu de verbouwing voort
gang kunnen Lebben.
Toen deze wijziging dus was vastgesteld, was
weder aan de orde de regeling van de geldelijke
verhouding van de gemeente-gasfabriek en drink-
v aterleiding tot de gemeente, een dankbaar onder
werp van bespreking waaraan de Raad steeds
geruimen tijd pleegt te wijden en ook nu weder
een paar uren zoek bracht. Allereerst werd her
stemd over de gewichtige kwestie, waarover in de
vorige vergadering de stemmen staakten: de uit-
kecring van het winstbedrag aan de gemeente
als fixum bepaald of gebaseerd op de begrooting
der fabrieken. De Raad heeft in laats tbedoelden
zin lieslist en daarbij blijk gegeven van zijn em-
stigen wil den toestand bij de gemeente-bedrijven
zuiver te houden.
Verder was 't vooral het vraagstuk der tan
tièmes dal tot uitvoerige discussie overvloedige
stof gaf. De voor- en tegenstanders van het stelsel
om den Directeur en het overige personeel der
fabrieken in de gemaakte winst te doen deelen,
hebben daarbij hunne meening en de argumenten
die daarvoor pleitten behoorlijk uiteengezet. Dui
delijk zijn in het licht gesteld de bezwaren die
tegen dut stelsel wegen en de voordeelen die
't Voor de gemeente en hare ambtenaren oplevert.
De Raad beeft zich ten slotte met het nieuwere
denkbeeld veieenigd en daarmede den weg inge
slagen dien in onzentijd steeds meer gevolgd
wordt. Door de werklieden als deelgenooten in
de onderneming te maken tracht men het gemeen
schapsgevoel te versterken en den strijd tusscheu
kapitaal en arbeid in samenwerking te doen ver-
keexen.
In verband met deze kwestie stond het vraag
stuk der buitengewone reserve; immers nu was
uitgemaakt dat 25 o]o van de overwinst zou wor
den uitgekeerd aan Directeur en werklieden, kon
men de resleerende 75 °/o voor buitengewone
reserve bestemmen. Ook hier hebben voor- en
tegenstanders dier reserve hunne meening ronl
uit gezegd, 't Verheugt ons dat eerstbedoelden
het veld hebben behouden. Die overwinst behoort
toch noch in de gemeentekas te vloeien noch tot
versterking van het afschrijvingsfonds te dienen,
maar dient behouden te blijven voor het doel'
waarvoor zij klaarblijkelijk bestemd is als buiten
gewone icseive voor buitengewone gevallen, men
denke slechts aan de onvermijdelijke versterking
van onze waterleiding en de oprichting eenel
elcctnsche centrale, die alleen de gemeente
zal moeten stichten.
Eigenlijk moest bij de gemeente-bedrijven van
geen winst of overwinst sprake zijn en moest de
gemeente wettelijk hare producten tot, den kos-
tenden prijs aan de ingezetenen leveren. Maar
waar wc nu eenmaal in dat euvel vervallen zijn
geven wij aan deze wijze van belasting-heffing,
die niet zoo ingrijpt in de bijzondere aangelegen
heden der ingezetenen, de voorkeur boven elk
ander belastingstelsel. Laten wij onze vermomde,
gemeente-belasting nog maar behouden!
En ten slotte duikte nog de oude erfpacht
kwestie weer op. Bij de beschikking over den
grand aan de nieuw ontworpen straten aan do
Warande, welke zoowel in koop als in erfpacht
waren gevraagd deed zij zich weer kennen. Hoewel
de erfpachisaanvrager zich had teruggetrokken,
daar hij niet op de oude voorwaarden wilde in
gaan, kwam zij toch weer aan de orde, toen
toch een principieele beslissing over verkoop
erfpacht eerst werd gewenacht. De zeer gedefitr
