Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
30ste Jaargang. Maandag 11 Maart 1907. No. 8755
A1 o n i e e r t op ie
Nieuwe Melamclp Courant
met iratis Gelllnstreerd
prijs 10 c. p. weet. 0.45 p. Mil, 1133 p. 3 al
feuilleton.
Het uur der bekoring.
Buitenlandscli Nieuws.
°0 immerGrondverkoop.
PARIJSCHE KRONIEK.
Wordt v«rvelg&%
ABONNEMENTSPRIJS]
Dit blad verschijnt dagelijks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen, en
kost voor Schiedam per 3 maanden f 1.35, per maand 45 cent en per
week 10 cent. Franco per post door geheel Nederland f 2.per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementenworden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: Boter-
s r en "9 a"e Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievengaarders.
BureauBOTERSTRAAT 50.
PRIJS DER ADVERTENTIëN:
Van 16 regels f 0.92 met inbegrip van bewijsnummer.
Elke regel daarboven 15 cent.
Driemaal plaatsen wordt tweemaal berekend.
Ingezonden mededeelingen 25 cent per regel.
Voor herhaaldelijk adverteeren worden uiterst
lijke overeenkomsten aangegaan.
bil
Telefoonnummer 85. Postbus no. 39.
De „Schied. Ct." treedt nog in een repliek
op ons nader artikeltje omtrent den verkoop der
terreinen aan den Maasoever door de bouwgromd-
inij. „Keilen van Nieuw-Mathenesse en tracht daar
in te weerleggen wat wij omtrent de houding dier
maatschappij en de daarbij betrokken beide Raads
leden opmerkten.
Na de beide slotalinea's van ons nader entre
filet te hebben weergegeven en een klein gedeelte
van onze bewijsvoering te hebben aangehaald,
aai bij welberekend weglatend wat wij omtrent
eigenbelang en gemeentebelang opmerkten, komt
O „Oude tot het besluit dat aan de „verzach-
f.n e omstandigheid di© zij voor ons eerste
schrijven als „in een eerste opwelling" geschre
ven, aannam, door het tweede betoog reden van
bestaan wordt ontnomen.
De „Oude" repliceert dan verder als volgt:
De „Nieuwe" heeft dus werkelijk deze ge
legenheid aangegrepen om op unfaire wijze twee
onzei liberale raadsleden in ©en onzuiver dag
licht te stellen.
Want werkelijk kunnen wij niet gelooven dat
'men van de gemeente Schiedam zou willen
vergen dat. ongeveer 3 millioen zou worden
uitgegeven (een jaarlijksche last dus alleen reeds
van rente van f 120.000.- per jaar - dit is
1(4 maal de geheele opbrengst der inkomsten
belasting, waarbij dan nog komt dat de aflos
sing, die f 30.000.zal moeten bedragen) om
teen terrein te koopen en gereed te maken voor
handel en industrie, met de kans dat het
later Wel .eens rentegevend z a, 1 k u n n e n w o r-
d e n. i
Maar zelfs al zou in het College van B. en
AV en in den Raad voor een dergelijk denk
beeld een meerderheid zijn te vinden, dan nog
blijft onze bewering hap.r volle kracht behou
den d a t n i e t d e M ij. K e i 1 e n e n d e b e i d e
liberale raadsleden de schuldigen
ij n, maar dat dit alleen en uitslui
tend liet Gemeentebestuur is.
Iwee jaren lang is het terrein der Mij. Kei
len publiek ten verkoop aangeboden, ieder wist
dat dus; óók de gemeente, die reeds onder het
bestuur Van den heer Versteeg een strook kocht
!ad f2.per M2. Toen wilde men niet meer
koopen.
Ware sedert dien de meening veranderd, dan
had het op den weg van het Gemeentebestuur
gelegen daarvan aan de Mij. Keilen kennis te
geven..
Met een spijt-betuiging de feiten niet anders
naar waarheid te kunnen voorstellen en den wel-
mecnenden raad eene betere gelegenheid tè be
nutten om „de liberalen eens a faire" te nemen,
besluit de „Oude" dit nader pleidooi.
AA ij hebben hier opzettelijk wat uitvoerig geci
teerd om aan de „Oude" het verweer te ont
nemen, dat wij haar schrijven niet alle recht
deden wedervaren. Toch moeten wij erkennen,
dat 't ons nog niet van ons ongelijk heeft over-
(Uit het Engelsch.)
90)
Hoe heerljjk was het eindelijk weer eens vrjj
en onbekommerd te kunnen ademen, en geen
vrees meer behoeven te koesteren voor eene ont
dekking! Hij kon nu weer genieten van het
schoone in de wereld en vóór hem lag het leven,
m het behaagljjk genot waarin hij zich voort-
aan ,weer ^on vermeien. Hij had zijne be-
re ing die hij met lust waarnamna
ae gelukkige resultaten der laatste weken
was zijne benoeming tot chef der crimineele
po ïtie reeds zoo goed als geteekend. Wat een
prachtige carrière! Wanneer hij dwaas genoeg
are geweest, om voor de ure der verzoeking te
f™j,dan zo« bij au op pensioen zjjn geitel,i
fnsn/oSJ n MaltltZ Was ia zijn plaats nog altijd
inspecteur. Deze zou dan volkomen veilig zijn
geweest, immers de onthullingen vau Nusz-
baumer hadden het hem gedaan. Och kom, die
vrees voor de ure der verzoeking was goed 'voor
dienaturen, die besluiteloos tusschen goed en kwaad
dobberen een flmke, krachtige man schept zich
tuigd en wij waar de „Oude" ons ten slotte
„lastenen" verwijt, voor die lasterlijke beschul
diging geheel ongevoelig blijven. Immers slechts
de hloote feiten met de conclusie, die er voor
ieder met gezond verstand en billijk oordeel, uit
te trekken valt, hebben wij vermeld. i
Waar nu de „Oude" andermaal gewaagt van
de enorme lasten die bedoelde aankoop op de
gemeente zou leggen, zouden wij alleen willen
vragen of zij daaronder niet begrijpt de kosten
van uitvoering d^.r werken, die de gemeente reeds
lang- voornemens was aan den oostkant te onder
nemen. ,Maar ook aangenomen dat de lasten voor
de gemeente zwaar, te zwaar zouden geweest
zijn, vragen wij of daarmede de bekende houding
der heide Raadsleden afdoende gerechtvaardigd
is. Niet zij beiden alleen, maar de geheele Raad
had daarover te oordeelen. Was nu niet de rede
lijke wég geweest, dat zij het Dagel. Best. in kennis
hadden gesteld, dat nu of nooit den eigendom
der terreinen aan de Maas te verkrijgen was.
Dan had desnoods in een spoedeischende be
sloten Raadszitting over den aankoop der Kei-
len-grcnden kunnen beslist worden en had nog
het besluit, kunnen zijn, dat deze aankoop de
financieele krachten der gemeente te boven ging.
In dat geval zouden zoowel Raad als College
te dezer zake gedéchargcerd zijn.
AVil de „Oude" den schuldlast van de beide
betrokken Raadsleden afwentelen en die op het
Gemeentebestuur leggen, dan merken wij op, dat
wij niet blind zijn voor de fouten van eigen
partijgenootcn, maar hier voor het „Gemeente
bestuur" nog geen schuld zien. Dat het Gemeen
tebes 1 uur eerlang met een aanvraag tot aankoop
althans van een deel der Keilen tot uitvoering
der bekende plannen zeer waarschijnlijk komen
zou, was genoeg bekend. Nemen wij echter aan,
dat de opvolgende colleges van Dagel. Best. te
dezer zake minder diligent zijn geweest, dan treft
dit veeleer het College in zijne vroegere samen
stelling, zooals de „Oude" met een verwijzing
napx het gebeurde onder het bestuur van den
heer Versteeg reeds niet onduidelijk deed uitko
men. Allereerst treft dan dit verwijt het College
in zijn zuiver ^liberale samenstelling dat de kans
tot aankoop liet voorbijgaan, toen de Keilen nog-
als een minder waardig toegift op het polderge
bied van Nieuw-Mathenesse werden beschouwd.
Spreekt de „Oude" van „verzachtende om
standigheid" dan zouden wij die voor de beide
betrokken Raadsleden alleen willen zien in de
mindere diligentie der opvolgende College-be
sturen allermeest uit den bloeitijd van het ge
meentelijk liberalisme. Minder kunnen wij: die vin
den in hetgeen ons nog werd medegedeeld, n.l.
dat bedoelde Raadsleden beslist voor annexatie
zouden gezind zijn en dus niet er van afkeerig
die terreinen onder Rotterdamsch gebied te bren
gen. Immers over de doelmatigheid van annexatie
hebben zij alleen niet, maar heeft ze*fs 3e Raad
niet uitsluitend te oordeelen.
Waar wij ten spijt der „Oude" de feiten niet
zeiven zijn eigen geluken niet iedereen kon van
zich zeiven getuigen, zooals Rebe wel kon doen, dat
9 zich met behulp van zoo weinig onrecht had ver-
r9 al]' lr4 zijn hart sprak hij zich nu reeds van
alle schuldI mj. Wat beteekenden etgenljjk die on-
n°i?Z^Y i P'j die hij zich had weten te ver-
schallen Sedert dien tjjd had hjj den staat wel voor
het tienvoudige diensten bewezen, - niet hjj was de
schuldenaar, maar de maatschappij en als die hem
nu naar verdienste eerde, dan deed zjj daarmee
niets anders dan haar plicht tegenover hem.
Rebe was tevreden met zich zeiven en met
het resultaat zijner overdenkingen. Met opgeheven
uoofd verliet hij het politiebureau en trad naar
buiten in den heerlijken zomeravond.
NEGENTIENDE HOOFDSTUK.
Het gerechtshof had besloten, om de verschil
lende aanklachten, die tegen de onderscheidene be
schuldigden waren ingebracht gezamenlijk in eene
openbare rechtszitting te behandelen, de rechtbank
was hiertoe te eerder overgegaan, omdat in de
meeste dier zaken dezelfde personen als getuigen
moesten optreden.
Er was derhalve een reuzenproces te wachten,
dat waarschijnlijk eenige dagen in beslag zou
nemen.
Daar was vooreerst de meest sensationeele aan
klacht, n.l. die tegen den bankier Nuszbaumer, die
ander- naar waarheid kunnen voorstellen, zul
len wij ons van haren welmeenenden raad en
lasterlijke aantijging ten slotte maar niets aan
trekken.
RUSLAND.
Bij de verkiezing van 5 ondersecretarissen
voor de Doema., hebben de candidaten van dc
links staande partijen wederom de overwinning
behaald, n.l. 2 kadetten en 3 socialisten.
Gedurende het verdere verloop der bijeenkomst
nam de Doema weder met op één na algemeene
stemmen den door de eerste Doema opgestelden
rooster van werkzaamheden aan. Daarop werd
bc-sloten over te gaan tot het onderzoek der ge
loofsbrieven.
Een telegram uit Petersburg meldt, dat de
Heilige Synode aan Petrof verboden heeft zijn
mandaat als afgevaardigde te vervullen en naar
Petersburg te gaan.
FRANKRIJK.
De staking der electricisten te Parijs is geëindigd.
De electricisten hebben de formeele toezegging ge
kregen van alles wat beloofd was.
De koningsgezinde „Gaulois" schrijft in een
artikel, getiteld „Een lief land," het volgende
.Vrijdagavond is de arbeidsbeurs overgegaan
tot een gedeeltelijke herhaling van dc maatschap
pelijke omwenteling.
..Zij heeft Pareis in duisternis gedompeld.
„Eenige sceptici hebben erom gelachen, maar
verreweg het grootste gedeelte is er verslagen
door geweest.
„Deze plotselinge berooving van het electri-
sche licht heeft voor den handel en de nijver
heid in de hoofdstad ontzaglijke verliezen ten
gevolge, die moeilijk te berekenen zijn.
„Vele werklui zijn van hun dagloon beroofd
alleen door den moedwil van hen die de roode
vakvereenigingen besturen, en, indien de sta
king nog eenige dagen voortduurt, zal het, twij
fel er niet aan, een ramp worden.
„De goede bourgeois die ons verwijten dat wij
niet yan de tegenwoordige republiek houden,
hebben nu gelegenheid om het stelsel dat zij
hebben gevestigd, verdedigd, gediend hebben in
al zijn pracht, te waarde eren.
„Wanneer ik zeg: „in al zijne pracht" over
drijf ik, want dit is nog maar een begin, een
schuchtere poging; wij zullen met meer kennis
maken
„Men berooft ons vandaag van licht; later
zullen wij geen brood krijgen, tot men ons ons
kapitaal afneemt en onze inkomsten besnoeit
„De boom zal al zijne vruchten dragen: wiji
zijn nog maar aan de eerste knoppen toe
„Men juichte Viviani toe, toen deze minister
van arbeid zich voorstelde naai' de goddelijke
sterren te blazen Men toont minder geestdrift
wanneer de vrienden van de regeering de aard-
beschuldigd was van zwendelarjj op groote schaal >n
kali-aandeelen, en daarbij sloot zich de zware aan
klacht tot ambtsmisdaad tegen Von Maltitz aan.
Dan was er de aanklacht wegens muntvervalsching
tegen Wenglein en consorten. Gelijk de couranten
wisten mee te deelen, geloofde het openbaar mi
nisterie het bewijs voor de aanwezigheid eeoer wijd
vertakte bedriegersbende waartoe ook Nuszbau-
mer en Wenglein behoorden, en die het zich tot
taak gesteld had, op niet in 't oogloopende wijze
zoogenaamde duplicaten in omloop te brengen, te
kunnen leveren. Volgens de bladen mosst een cri
mineele beambte, die naar Londen was gezonden,
daar bjjzonder gewichtige ontdekkingen hebben
gedaan. Eindelijk sloten zich bij dat alles nog aan
eene reeks van oplichtingen en zwendelarijcn, die
Von Maltitz ten laste werden gelegd, en waarvoor
hij zich tegelijkertijd te verantwoorden zou hebben-
Ook mevrouw Heinsdorf moest op de bank der
beklaagden verschijnen de behandeling der zaak
tegen haar man was voorloopig uitgesteld, omdat
de tot dien tjjd zoo algemeen geachte en vereer
de kunstenaar zwaar ziek lag in de gevangenen-
afdeeling van het stedelijk ziekenhuis, en naar de
mededeelingen van de couranten scheen het zeer
de vraag te zjjn ot hjj den aanval van heftige
zenuwkoorts, die hem reeds eenige dagen na zjjne
inhechtenisneming op het ziekbed had geworpen,
zou kunnen doorstaan.
Kortom, de behandeling der zake n, die van vrjj
sche lichten plotseling en zonder te waarschu
wen uitdoven...."
Van onzen Parijschen correspondent.)
Parijs, 24 Febr.—9 Mrt. 1907.
Sedert de onderhandelingen, betreffende het ge
bruik der kerken door dc pastoors voor den katho
lieken eeredienst, op zulk eene voor de regeering
van een land onwaardige en perfide wjjze onder
broken werden, zjjn wjj, zooals men dn gelieft
te noemen, in het «status quo" gebleven, waarin
de Kerk hier sedert eenige maanden leeft.
De toestand, welke d.t «status quo" aan de
Katholieken verschaft, is de volgende De begin
selen hunner rechten zjjn in net artikel 5 atr
wet van 3 Januari 1907 te vinden. «By getiek
»aan associations cultuelles zuüen de gebouwen
«bestemd tot de uitoefening van den eeredienst,
«evenals de meubelen, welke zjj bevatten, ter be
sschikking der geloovigen en bedienaars van den
«eeredienst tot uitoefening vau den godsdiemt
«bljjven, behoudens het ontrekken daaraan in
«het geval bjj de wet van 9 December 1905
«voorzien".
De pastoor zal den eeredienst in de kmk kur-
nen uitoefenen en de geloovigen zuilen aan de
ceremoniën kunnen deelnemen zonder dat daar
voor eene vroegere machtiging oi eenige declaratie
geëischt wordt.
De toewjjzing der kerkeljjke gebouwen tot
uitoefening van den eeredienst bijjft dus gehand
haafd; de maire zal ze daarvtu niet kunnen
onttrekken. Doch hier is een voortdurend uretgend
gevaar, omdat de ontneming aitjjd volgens art.
13 der wet van '1905 kan uitgesproken worden,
hetzij per decreet om redenen uitdrukkelijk in uen
tekst aangegeven, of om elke andere speciale
reden, bjj eiken scbjjn van overtreding derKatuo-
lieken, door een nieuwe wet.
Zoo er geen contract geteekend is, zal de pas
toor niet gebonden zjjn de evenmeele repaiatiën
te betalen, omdat hij geen gebruiker, noen vrucht
gebruiker is, maar slechts een voorganger in
de kerk zonder eenige rechterlyke bevoegueid.
Al de lasten de kerk betreffende, als reparatiën,
onderhoud en de groote herstellingen komen nu
ten laste der eigenaars, hetzy de Staat door den
prefect of de gemeente door den maire wordt
vertegenwoordigd. Zullen deze eigenaars
zich niet over een toestand gaan bekla
gen welke allerongunstigst voor hen is, daar zy
met groote kosten gebouwen zullen moeten onder
houden welke niets zullen opbrengen Wat zal
er gebeuren, indien gemeenteraden de kerken
niet onderhouden en deze bjj zekerhetdsmaaiiegm
moeten gesloten worden De sectarissen verlan
gen niet beter.
Men ziet waar het heen moet De uitoefening
van den godsdienst zal dus p -ku-cti voor het
grootste gedeelte van den willekeur Van den maiie
afhangen, die gedurende de by-.eukomsten er de
politie zal kunnen doen optreden. Hij isaliyd vrjj
bij al de kerke'ijke diensten op te treden ot er
langen duur zou zjjn, z<>u heel veel sensationeel-
te hooren geven, en het puliek verdrong zich om
een der in beperkt aamai b—emkhare toegangs
kaarten, als gold het eene première indeuscdouw-
burg.
Gedurende de dagen, die onmiddellijk vooraf
gingen aan de rechtszitting, was ne stemming van
den tegen woord igen directeur der en mneele
afdeeling niet van de rooskleungstedtir.ao w s-
ten de onder bem gesnelde beam men mee te
praten. Rebe had ook alle reden, om z^r uit zjjn
humeur te zijn. Daar had me die bpalting m
weerwil van zjjne gebrekkige kennis van het
Engelsch, in Londen toch veel belangrijker resul
taten verkregen, dan hy wel van oe n gedicht
had, de onvermoeide speuihond had de nande-
lingen van den zoogenaamden Mister M.chalsen
tot een punt van onderzoek gemaakt, en daarover
uitvoerige berichten gezonden.
