Stads- en Gewestelijk Nieuws.
uitroeiing van het rooverwezen, naar de letter uit
te voeren.
Militaire ziekenverpleging.
Met ingang van 1 Juli 1907 worden de Militaire
Hospitalen te Nijmegen en te Deventer opge
heven.
Te Nijmegen wordt een ziekenzaal en te Deven
ter een ziekenkamer gevestigd.
De zieke militairen te Nijmegen worden voor
zooveel noodig verpleegd in het Wilhelmina Zie
kenhuis of in het Canisius Ziekenhuis, beide ter
plaatse, dan wel geëvacueerd naar 't Militair Hos
pitaal te Arnhem uit Deventer worden geëvacu
eerd naar de Militaire Hospitalen te Kampen en
te Arnhem en die uit Zutphen mede naar laatst
genoemd Militair Hospitaal.
Het personeel bjj de Militaire Hospitalen te Arn
hem en te Kampen wordt vermeerderd.
De garnizoens-apotheken te Deventer en Nijme
gen worden in stand gehouden.
Een excursie.
Door de Electrotechnische vereeniging te Delft
is voor ingeschrevenen voor electrotechniek aan de
Technische Hooge School te Delft een excursie
georganiseerd naar Duitschland en Zwitserland.
Het vertrek is bepaald op Zaterdag 22 Juni om
7.27 van Rotterdam, alwaar via Venlo wordt
gereisd naar Gladbach en vandaar naar Rbeydt,
Keulen, Frankfort, Basel, Rheinfelden, Zurich,
Zug, Brunnen, Luzern, Engelberg, Luzern, Mei-
ringen, Grindelwald, Lauberbrunnen, Interlaken.
Thun, Burgdorp, Basel, Keulen naar Nederland
terug, waar men den 2en Juli denkt terug te zijn-
Onderweg worden o.a. bezoeken gebracht aan
electrische centralen, machinefabriekenen dynamo-
werken, een interessante reis.
Beursvacantie.
Met 128 tegen 75 steramen werd gisteren het
voorstel van eenige leden van de Vereeniging voor
den Effecten handel te Amsterdam aangenomen,
om de Zaterdagen 15 en 22 dezer als beursvacan-
tiedag te beschouwen.
Zuid-Hollandsche Redding-Maatschappij.
Men schrjjft uit Brielle.
Door de directie der Zuid-Hollandsche Maat
schappij tot redding van drenkelingen, president
de heer Chs. Moens, werd Zondag te Brielle
inspectie gehouden over het materieel wat in de
beste orde werd bevonden.
Een groot voorstander van de Maatschappij, de
heer Eind KoOm van Parijs, oud é9 jaren, maakte
uit belangstelling den inspectietocht mede. Van
den Briel vertrok men naar Hellevoetsluis en
Ouddorp, om ook daar de reddingsmiddelen te
onderzoeken.
Flink zoo!
De commissaris van politie .ontbond Zondag
een vergadering van de afdeeling Arnhem der
Internaionale Anti-militairistische Vereeniging, ge
houden op Sonsbeek, omdat de bekende Klooster
man beleedigingen uitte aan het adres der Regee
ring en opruiende taal sprak.
Er werd procesverbaal opgemaakt.
Abattoir te 's-Gravenhage.
In de zitting van den gemeenteraad van 's-Gra
venhage werd gisteren het voorstel tot beschik
baarstelling van een crediet van 12.227000 voor
het oprichten van een openbaar slachthuis aan
genomen.
De Chr.-democr.partij.
De afdeeling 's-Gravenhage-Scheveningen van
de Christen-democratische partij is door het par
tijbestuur geroyeerd, wegens het steunen der
candidatuur Talma in strijd met het besluit van
het partijbestuur.
Noordzee-conferentie.
Zooals wij reeds mededeelden, hebben Duitsch
land, Rusland, Denemarken, Noorwegen, Zweden,
Nederland en België gedelegeerden aangewezen
tot bijwoning eener Internationale Noordzee-Con-
ferentie, die Donderdag zal geopend worden in
het gebouw van het Departement van Buitenland-
sche Zaken te Londen, door Edward Grey.
Het doel der conferentie is maatregelen te be
ramen, om de ontvolking van de vischwateren
tegen te gaan, die in de laatste jaren aanmerke
lijk is toegenomen ten gevolge van het grooter
verbruik van visch, en van de betere behandeling
van de gevangen visch aan boord van de stoom
trawlers. f»Hbld.")
Prov. Statenverkiezing.
Mr. A. baron van Wijnbergen.
De heer mr. A. baron van Wijnbergen, lid van
de Tweede Kamer, hield gisteren-avond de aan
gekondigde lezing in de gehoorzaal Van liet Bonds-
gebouw, die door een groote menig fe belangstel
lenden; waaronder ook enkele dames i n geest
verwanten in meer ruimer zin geheel bezet was.
De voorzitter der R. K. Kiesvereeniging Recht
Plicht en Orde", de heer A. C. A. Nolet, de
lering openend, zette in korte bawoordin-
uiteen en deelde mele dat in over-
Bond van R. K. Kiesverenigingen
am; bereid was hier ais spreker op
.en mr. A. baron van Wijnbergen, lid der
«..cede Kamer, wien hij nu het woord gaf.
Mr. A. baron van Wijnbergen, daarna onder
applaus den katheder bestijgende, meende zijn
overtalrijk gehoor al aanstonds te moeten zeg
gen, waarom 't bij deze Staten-verkiezingen gaat;
van ééne stem kan 't afhangen of de meerderheid
rechts of links komt in de Prov. Staten van
Zuid-Holland, van ééne stem kan 't afhangen hoe
do meerderheid der Eerste Kamer zal zijn sa
mengesteld. Waar de vrijzinnige partijen links
moeite, tijd noch geld ontzien om die meerder
heid naar hunne wenschen samen te stellen, moet
een medestander der rechtsche, meerderheid dié
beseft, dat de twee partijen, nagenoeg icgèn elkaar
opwegen, zijn groeten plicht en verantwoorde
lijkheid beseffen en zorgen dat 't aan die één©
stem, welke de gansche meerderhiéd der Kamér
in haar macht heeft, niet ontbreekt. Daartoe moe
ten hij niet alleen zelf zijn kiezersplicht vervul
len, maar ook anderen aansporen die fe gaan
volbrengen.
De taak der propaganda-sprekers is overigens
bij deze verkiezing gemakkelijk: 't gaat t>ch niet
om een of ander bepaald punt van wetgeving,
maar alleen over de vraagrechts of links Zui
ver en alleen op de basis der antithese-poli
tiek wordt deze verkiezing gevoerd. Dat is nog
onlangs gebleken op den partijdag dei' vrijzinnig-
democraten te Gorkum, waar mr. lydemar en
Marchant, twee uiteenloopendo uitersten, met Goè-
man Borgesius in het midden alleen in het. anti-
clericalisme hun vereenigingspunt vonden; 'tgaat
dan ook blijkbaar aan de linkerzijde hierover:
zullen wij een christelijke staatkunde heboen ja
dan neen? Voor de liberalen moet de verkiezing
zijn het gevolg op, de voltooiing van en «le voort
zetting van het werk van 1905? 't Was alleen
het werk van het neerhalen van dr. Kuyper van
het voetstuk waarop hij zich door zijne buitenge
wone gaven, zijne bekwaamheid en wetenschap
geplaatst had, het verwijderen van een man, wien
men alleen zou kunnen verwijten, dat hij voor
hel kleine Nederland te groot was (stormachtig
applaus.) Nu is reeds uitgekomen wat voorspeld
werd, toen dit onzalig werk werd verricht: dat
wanneer de rechterzijde in ie minderheid zou
zijn, er geen meerderheid ter linkerzijde zijn zou,
geen Kabinet zou kunnen regeeren; wérkelijk is"
dit het geval met dit onsamenhangend Kabinet,
dat niet steunt op een meerderheid en afhanke
lijk is van de sociaal-democraten.
Den levensloop van het Kabinet in de nu bijna
verioopen twee jaren nagaand, zette spr. uiteen
dat 't is een ministerie zonder levensrecht en
zonder levensdoel, een broos samenstel, welks
leven reeds meermalen door de leden der rech
terzijde gered is, terwijl 't uit 't eigen kamp links
werd bestookt; zeker dit ministerie bekoelde door
geen motie verwijtend onoprechtheid vetrollen te
worden; want de onoprechtheid der liberal? Units
(volgens de staatkundige brieven van mr. Van
Houten) ligt aan de beginselen dezer regeering
ten grondslag.
Wel wil spr. dit ministerie er geen vera ijt van
maken, dat 't in zijn tweejarig bewind geen wet
ten in het Staatsblad heeft gebracht, dis men
van dr. Kuyper reeds na een jaar b iwindvoerens
vroeg; want daartoe moet een regeering zich eerst
in haar taak inwerken, maar toch een paar hoofd
punten van regeeringsprogram, ven afgeteeken-
de lijn had hij wel verwacht.
Gaat spr. nu verschillende onderdeden van re
gelingsbeleid na, dan vraagt hij zich af: hoe staat
't met de sociale wetgeving? En dan m >t hij
ervaren, dat deze regeering nog niets heeft v or-
gedragen, wat niet reeds door dr, Kuyper is voor
bereid. Minister Veegens diende diens ziekte
verzekeringswet bijna ongewijzigd in, maar de in-
validiteits- en ouderdomsverzekering liet hij ter
zijde en zoover er van laatstgenoemde nog iets
komt, zal zij zonder de eerste niets zijn. Glashelder
toomde spr. hier aan hoe dwaas zij handelen, éi©
Kuyper van zijn pensioen-voorstel op 79-jarigen
leeftijd een verwijt maken, omdat de meeste arbei
ders wegens invaliditeit veel vroeger zouden gepen
sioneerd worden.
Ook op onderwijsgebied kan dit Kabinet bij
het ministerie-Kuyper niet in de schaduw staan
Dit ministerie schuilt zich op onderwijsge
bied eenvoudig achter de zoogenaamde aaneen
schakelingscommissie en heeft in het verhand dier
commissie naar Ketelaar's woord niet enkele kap
stokken maar heele kleedkamers om er de vromé
wenschen ter zake onderwijs in op te hangen.
Stelt tegenover dien verschuilenden minister Rink
den werkzamen minister Kuyper, die bet. vak
onderwijs zóó bevorderd heeft, lal hij door de
Technische Hoogeschool in dank tot „doctor ho
noris causa" benoemd werd. Wel heeft dit minis
terie enkele kleine punten als dé salarissen dér
onderwijzers geregeld, maar als dat heilzaam te
rugwerkt op het bijzonder onderwijs, is dit te
danken aan het stelselKuyper dat bewerkte het
bijzonder onderwijs erbij genoot, als cr iets aan
hel openbaar onderwijs ten goede kwam.
Evenzeer is de regeering in hore belastingplan
nen niet gelukkig. Terwijl ieder begrijpt, dat er
meei geld ter uitvoering der sociale wetgeving
komen moet, wil deze regeering beginnen niet
allereerst den suikeraccijns met vijf millioen te
verlagen en heeft dus totaal 15 millioen met in
begrip van het verlies door de verlaging van den
suikeraccijns te lijden voor de uitvoering oer soci
ale wetten noodig. Die moeten gevonJén wor
den door een debietrecht op tabak let v;ei
geen recht dat den groothandel treft, maar een
debietrecht dat den kleinen neringdoenden en de
verbruikers treffen zal enc-ené vörho.o-
ging van den accijns op het gedistilleerd van f63
tot f90, die mede weder door der kiêinsn man
zal moeten betaald worden. Dat had \roeger mi
nister Harte eens moeten voorstellen! Maar hoe
de liberalen ook over die belastitig-voo,-stelten
denken, 't blijkt dat het ministerie ook in zijne
belastingplannen al zeer ongelukkig :s.
Ook op dit punt van bezuiniging op tie militai
re uitgaven heeft het minis ter ia—Dé Mééster
fiasco geleden. Staal trad in 1905 als bezuini
gingsman op en stelde zich voor te bezuinigen
door het blijvend gedeelte weg té zenden, maar
hij verklaarde dat daaraan nog zooveel bezwaren
verbonden waren, dat er vooreerst niet aan te den
ken "was. En in 1906 was diezelfde minister Staal
geheel veranderd, toen gmj k'ij hot blijvend ge
deelte wegzenden ondanks het advies van ,lé in
specteurs der wapens en bewoog hij ae Tweede
Kamer in twee redevoeringen zijn begroeting a af
te nemen, hem tot April uitstel voor nadere ver
klaringen gevend. De Eerste Kamer, beter inge
licht, was minder toeschietelijk, maar werd g*
sommeerd de begrooting zonder meer jan te ne
men; de Kamer verwierp ze, maar de liberale
woordvoerders, die tegen de begroot'ng gespro
ken hadden, stemden er voor, omdat zij wel wisten
dat de rechterzijde ze verwerpen zon; dat noemde
spr politieke klaplooperij.
Toen deed de Regeering, zooals mr. Van
Houten terecht opmerkte, als een xind dat zijn
woede koelt aan een dood voorwerp en ging heen.
Maar na lang tobbens heeft zij toch net wijste
deel verkozen en den weg gevolgd haar docr de
rechterzijde gewezen. Zij maakte zich van den heer
Staal los door dat de Staten van Zuid-Holland
hem een plaats in de Eerste Kamer aanwezen
en bleef aan het bewind zonder minister Staal.
Uitdrukkelijk zette spr. hier ricg eens uiteen,
dat met het wegzenden van liet blijvend gedeelte
geen enkel beginsel gemoeid is. Nu t tegen liet
wegzenden van dat blijvend gedeelte verzet zich
de rechterzijde, maar tegen de wijze waarop mi
nister Staal dat ging doen en als de regeering
dat op wettelijke wijze voorstelt, zal 't zeker over
wogen worden met al den ernst dien 't verdient,
maar wij wachten nog altijd op het betrokken
wetsontwerp. Aldus is er niets op militair gebied
bezuinigd of gebeurd; alleen er is wat geschet
terd over een volksleger, waarvan weinigen of
genen het rechte begrip hebben.
En nu staan wij voor de verkiezingen en zou
den de kiezers hebben te zorgen, dat deze re
geering doorgaat, dit ministerie dat zelf njg niets
deed; alleen voortleefde op de nalatenschap van
h-et vorige ministerie. Stelt men nu de welden
kende kiezers voor de vraag: rechts of links, dan
'Z!i411en-_ zlji zeker veel liever lerug^eeryn tot
©ene deugdelijke regeering met een vast program en
eene vaste meerderheid, die deugdeiijken arbeid
kan verrichten dan te bestendigen deze egeering,
die nagenoeg niets uitvoert.
Duidelijk aldus uiteenzettend dat deze negee-
ring niets uitvoeren kan, omdat le meerderheid
waarop ze schijnbaar steunt 't over geen enkel
punt van practisch staatsbeleid eens is, besloot
spr. hieruit, dat wij: reeds om zuiver materieel© be
langen. deze regeering niet steunen kunnen, maar
voor alles kunnen wij: om de hoogere beginselen
aan deze regeering, onzen steun niet geven, om
dat die in hare handen allerminst veilig zijn,
daar zij hoofdzakelijk steunt op bet anti cleri
calism©, dat personen van de moest uiteonloopcnde
richting doet te zamon gaan.
Daarom wekte spr. in het laatste deel zijner
rede hoofdzakelijk tot loyale samenw erking van de
verschillende christelijke partyen op. (Juist kwa
men toen de leiders der andere christelijke par
tijen in de zaal.) Zij moeten alle kleinigheden
en gevoeligheden op zijde zetten voor het gemeen
schappelijk beginsel, niet vragen wie tie christelijke
candidaten zijn, maar alleen den chris ter plicht
vervullen door op de christelijke' candidaten te
stommen; dan eerst zullen zij zich voor hun ge
weten verantwoord mogen achten.
Hier achtte spr. 't gewenscht te wijzen op de
pogingen van hen die er naar streven het sa
mengaan van de christelijke partijen te vsrbreken
door ©ene andere partijgroepeering op de schei
dingslijn conservatisme en democratismo tot stand
te brengen: die christelijke democraten zouden
niets anders zijn dan siippendragers Jor liberale
demagogen; trouwens niet om een andere partij
groepeering is het te doen, maar om de christe
lijke coalitie uit elkaar te slaan. Tegenover die
pogingen om verdeeldheid te zaaien, moet de een
heid der christelijke partijen te meer in liet licht
treden, door onbevangen wederzijds op de christe
lijke candidaten te stemmen.
Tot die practische eenheid wekte spr. ten sloft©
allen nog meer op, door nog eens te wijken op
het anti-clericaal gedoe dat zich op den partijdag
der vrijzinnig-democraten te Gorinchem zoo duide
lijk deed kennen. Merkwaardig heeft daar mr.
Tvdeman gezegd, dat 't door den Paus was dat
Frankrijk zich bewust werd van zijn roeping en
plicht. Juist dat Frankrijk, waar ie strijd gaat
niet enkel tegen de Katholieke Kerk, maar tegen
elk positief christelijk geloof moet ons ten waar
schuwend voorbeeld zijn. Nog viert het anti-cle-
ricalisme hier geen hoogtijd, de groote meerder
heid van ons volk is nog le christelijk, maar
hadden de christelijke mannen daar hun plicht
gedaan, zooals wij 't hier behooren te doen, dan
zou 't zeker nooit zoo ver gekomen zijn.
Met geestdrift en onder uitbupdiggi toejuiching;
der vergadering, wijst spr. op de gévierie rnristé-
lijfce voormannen, reeds verscheiden ot nog 1-'
vend, Groen van Prinsterer, De Savornin Lobman,
dr Kuyper en dr. Schaepman, die gez irgd heb
ben 't hier zoover niet komen kon Door bun
schitterend voorbeeld opgewekt, behoo
ren thans allen, die zich met terzijdestelling
van kerkelijke geschilpunten staatkundig één ge'
voelen, hun stem eenparig op de .-hristel jkte can
didaten uit te brengen, vooral in dit district, waar 't
van éen stem kan afhangen Doen zij: dit dan is
zeker de victorie hun, dan zal bun geen verwijf
treffen, wanneer ooit hier zulke ondraaglijke toe
standen als ginds zouden intreden Met ,.en laatst©
opwekking tot trouwe vervulling van den kiezers-
plicht en een hartelijken zegewensch besloot sp<"
zijne schoone, glasheldere, kernachtige rede
Toen het daverend langdurig applaus dat ze als
bezegelde eindelijk was verstomd, nam Ie voor
zitter, de heer Nolet, het woord, mcdvieelend
dat de gevierde spreker tot bet geven van in
lichtingen bereid was.
Daarna bracht de vice-president, de neer Mou
wons namens het bestuur en in aller naam van
ganscher harte dank aan den geviardea spreker
voor het bezielend woord door hem gespreken.
Hij hoopte dat 't allen zou versterkt bvb ben in
den goeden wil >m rechls le houden en ingestort
het propagandistisch idee vrienden en kennissen
ook tot het vervullen van den zoo zwaarwich-
tigen kiezersplicht te brengen. Vervolgens gaf
vice-voorz. nog eenige praktische wenken in ver-
land met het verkiezingswerk en beval hij in
aller milddadigheid de bijna drieduizend arbei
ders, die door uitsluiting van de tab rieken te
Eindhoven zonder brood zijn, waarvoor zou ge
collecteerd worden. Ten slotte deelde hij nog
mede het ergelijk feit dat de vrijzinnig-dom. dr.
Saner te Kethel het biljet met de namen der
christelijke candidaten van den muur had ge
scheurd.
De voorzitter, de heer Nolet, sloot Jaarna onder
dank voor de talrijke opkomst de opgewc-kte ver
gadering.
Jhr. de Savornin Lohman.
In het Vereenigingslokaal aan de Broersvest
trad gister-avond voor de Christeljjk-historische
kiezers als spreker op, de heer Jhr. de Savornin
Lohman, lid der Tweede Kamer.
De vergadering werd door den heer J. Schelle-
vis geopend met gebed, waarna hij den heer Loh
man, een oud beproefd strijder, harteljjk welkom
heette.
De heer Lohman, hierna het woord verkrijgend,
zeide, dat hjj gaarne gevolg had gegeven aan de
vriendelijke uitnoodiging om hier te komen spre
ken. Het zou voor spr. reeds tijd zijn om zjjn
emeritaat te nemen en het optreden als spreker
aan jongere krachten over te laten. Wegens het
groote belang van de verkiezingen van morgen
meende hjj echter niet weg te mogen bljjven.
Er kunnen tjjden komen, dat ook de landstorm
dienst moet doen. Zoo ook thans. Spr. begon ver
volgens uiteen te zetten het groote gewicht der
Statenverkiezing, daarbjj wjjzend op de
noodzakelijkheid van het behoud der chris
telijke meerderheid in de Eerste Kamer
Wat we aan een christelijke meerderheid in de
Eerste Kamer hebben, is gebleken by de behan
deling der schoolwetten. De liberalen trachten op
allerlei manieren verdeeldheid onder de christe
lijke partijen te brengen, teneinde daaruit zelf
winst te halen. We kunnen gerust samen wer
ken met de Katholieken, ging spr. verder. Het
praatje over de brandstapels zoo vaak door liberalen
opgedischt, is de grootste onzin. Het gevaar der
brandstapels zien we nog niet, maar de bizondere
school zien we wel.
In den breede zette de heer Lohman uiteen
hetgeen door het tegenwoordige kabinet is ver
richt en plaatste daar tegenover het vele goede,
dat het kabinet-Kuyper heeft tot stand gebracht.
Sedert het optreden van het ministerie-de Meester
zitten de Kamerleden in de Kamer zoowel als in
de afdeelingen nog altjjd aan hetgeen door het
vorig Kabinet is gereed gemaakt te arbeiden. Een
enkel wetsontwerp van beteekenis is door het
huidige Kabinet ingediend, n.l. het financieele
wetsontwerp. Dit wetsontwerp heett echter van
verschillende zjjden tegenstand ontmoet, maar het
meest van den kant der vrijzinnigen. Deze tegen
stand was misschien wel oorzaak, dat het Kabi
net onlangs poogde door weg te loopen, al die
kritiek te ontgaan.
Na over de Staal crisis een hartig woordje te
hebben gesproken, wees hjj nog eens op het groote
gewicht van samenwerking met de Katholieken op
staatkundig terrein. Langen tjjd stond spr. hierbjj
stil, aantoonend, dat in het bizonder in den school
strijd, inzake Zondagsrust, bjj de beschouwing van
het strafrecht, het huweljjk enz. de christelijke
beginselen op den voorgrond behooren te treden.
Ook de toestanden in Frankrjjk werden nog
even aangestipt en daarbjj opgemerkt, dat in dat
land de strjjd niet alleen gericht is tegen de Ka
tholieken, maar tegen alle geloof. De strjjd, die
in Frankrjjk gestreden wordt, is niets anders dan
een verderfelijke uitwerking der ontwikkeling van
de revolutionaire beginselen.
Voorts werd door den heer Lohman nog den
nadruk gelegd op het vele goede, dat van samen
werking met de Katholieken te verwachten is. De
Katholieken stonden alt jjd in de eerste gelederen wan
neer het gold vrjjheden op verschillend gebied te
bekomen. Juist door de medewerking der Katho
lieken verkregen we in de grondwet vrjjheden,
die we misschien anders niet gehad zouden hebben.
