Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
30ste Jaargang.
Maandag 19 Augustus 1907.
No. 8886.
Melkvoorziening.
Alionneert II ap Je
feuilleton.
Niewe ScMaicte Comt
met tratls GelMeeri ZmflaisMai
prijs 10 c. veel, 0.45 p.mM, fl.35 p.3mi.
Officieele berichten.
Donker Par ij s.
Buiteniandscii jSieuw».
ABQNNEKENTSPBIJSji
Dit blad verschijnt dagelijks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen, en
kost voor Schiedam per 3 maanden ƒ1.35, per maand 45 cent en per
week 10 cent. Franco per post door geheel Nederland ƒ2.per kwartaal,
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons BureauBoter-
straat 50 en bij alle Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievengaarders.
BureauBOTERSTRAAT 50.
PRIJS DER ARVERTENTIëNs
Van 1 6 regels ƒ0.92 met inbegrip van bewijsnummer.
Elke regel daarboven 15 cent.
Driemaal plaatsen wordt tweemaal berekend.
Ingezonden mededeelingen 25 cent per regel.
Voor herhaaldelijk adverteeren worden uiterst
ljjke overeenkomsten aangegaan.
bil-
Telefoonnummer 85. Postbus no. 39,
Aanbesteding.
c Op Vrijdag 30 Augustus a.s. zal door de
onimissie voor de Gemeentelijke Gasfabriek en
'Ul.k waterlei ding te Schiedam, ten raadhuize des
stfi^a ags te 2 uren, openbaar worden aanbe-
eea, doch alleen onder aannemers in deze
eteeente gevestigd
Het bouwen van één machinisten en twee
stokerswoningen op een terrein aan de
westzijde van den watertoren.
Aanwijzing op het bouwterrein 28 Augustus a.s.,
morgens te 11 uren.
fat en teekeningen ten kantore der Gas
stel en Waterleiding verkrijgbaar ad f 1.50 per
i vanaf 22 Augustus a.s. Inlichtingen op het
alhie4U Van arcl"tect P' Sanders, Korte Haven 37,
IV.
Wjj waren in staat het geheele bedrjjf mee te
j*>akenwij zagen daarenboven enkele boerderijen,
Ie bare melk aan deze inrichting leveren, en
°°nden daar het melken en de afkoeling der
j^lk bjj. W|j gelooven niet, dat men een derge
1 e inrichting in een groote stad met meer zorg
an leiden dan hier geschiedtwanneer men ten
Minste den prjjs van de melk laag wil houden.
Eén nadeel is aan de wjjze van werken ver-
°nden, en wel dit dat de gewone melk niet steeds
ln Oesschen wordt afgeleverd. De verontreiniging,
Waaraan de melk, die in open vaten in de huizen
Wordt gebracht, bloot staat, is buitengewoon groot,
Zoo groot, dat door sommigen aan die verontrei
niging, in hoofdzaak de kinder-diarrheeën worden
toegeschreven.
De prjjs, welke de boeren voor hun melk krij
gen, is ongeveer 12 öreeen hoogere prjjs dan zjj
jn den regel kunnen maken, wanneer zjj de melk
hunne omgeving van de hand doen.
te 6 ,verPl'chte mededeeling van mogeljjke ziek-
n> die onder het personeel der boerderijen zou-
ea kunnen voorkomen, bestaat eveneens voor het
fiole personeel, dat in de inrichting in Kopen-
8en werkzaam isook hier wordt gedurende
Seheelen duur der ziekte aan den beambte
Hik V°"e sa'ar's uitbetaald, indien hjj onmiddel-
he beid<dH daarvan heeft gegevenwordt door
verzuimd aangifte te doen, dan verliest hjj
aarteede voor goed zijne betrekking.
e overige melkinrichtingen van Kopenhagen
(jj1 °P analoge wjjze ingericht. De Danske Maelke-
Pagni verkoopt evenwel uitsluitend gepasteu-
ns^de melk in flesschen.
'tri 'h een no8 n'et z°o heel lang gevestigde
daR0 vee* bes(dieidener schaal opgezet
«che de Maelkeforsyning. levert ook alleen ver
bond n'0t SePasteuriseerde melk af, maar in wjjde
liter S '^essc ZÜ Eeeft als een omzet van 13000
Per dag (1904). De sociaal-democratische
Uit het Fransch.)
Maatschappij »Eenigheden" schijnt hare melk van
de Danske te betrekken.
De contracten, die de Danske en Trifolium met
hunne leveranciers hebben, zjjn oDgeveer geljjk
aan die der Maelkeforsyningbeide maatschap
pijen hebben hare eigen veeartsen, controleurs van
de boerderijen enz. en worden in de behandeling
van de melk zelve weder door een controleerend
comité nagegaan. Voor Trifolium bestaat dit uit
prof. Jensen hoogleeraar aan de Koninklijke vee
artsen jj- en landbouwschool, en dr. med. Schierbeck.
Het zal natuurljjk wel eens vookomen, dat met de
beste controle, die op deze wjjze verkregen kan wor
den, toch nog wel handelingen plaats hebben die
niet met een goeden gang van zaken zjjn overeen
te brengen, en bjj ons bezoek aan verschillende
boerderjjen dezer groote inrichtingen zagen wjj
ook wel eens dingen, die niet voor ons oog be
stemd waren, maar in het algemeen moet men
zeggen, dat de melkinrichtingen in Kopenhagen
zich buitengewone moeite geven om zuivere melk
aan het publiek te leveren.
Kopenhagen staat, naar onze meening, wat be
treft hare voorziening met melk, boven aan in de
rjj der groote steden. Hieraan wordt niets ver
anderd door het voorkomen in de stad zelve van
koestallen, die melk aan hunne omgeving leveren,
en die, wat reinheid en hygiëne betreft, alles te
wenschen overlaten. Wjj waren in de gelegen
heid een zevental dezer stallen, onder leiding van
den Stadsveearts dr. Hayberg, te bezoeken. Wjj
verzochten hem ons de beste en de slechtste te
laten zien. Het waren nagenoeg alle donkere, lage
ruimten, midden tusschen andere huizen in, waar
20—30 koeien opeengepakt stonden, waar men
met moeite zjjn weg kon vinden, en telkens gevaar
liep, over den onzindeljjken vloer uit te gljjden
de beesten zelve waren zeer onrein, voor zoover
dit in het donker te zien was. Nadat zjj een of
twee jaar onafgebroken in zulk een stal hebben
doorgebracht, geven zjj niet voldoende melk meer
en worden geslacht. De melk wordt dadeljjk na
het melken door een fjjne metaalgazen zeef ge
zeefd en dan in stad verkocht voor 14 öre per
liter, dus 2 öre (1.3 pCt.) goedkooper dan de melk
der Maelkeforsyning. Er komen in Kopenhagen 22
zulke stallen voor, meestal in de onmiddellijke
nabjjbeid van een branderjjhet zjjn particuliere
inrichtingen, die evenwel onder strenge contröle
der stedeljjke overheid staan. Vroeger hadden
deze den alleenhandel der melk in handen maar
hun willekeurig optreden en hun weigering om
melk te verkoopen aan hen, die niet tevens ster
ken drank kochten, was de aanleiding tot het op
richten der Maelkeforsyning. Deze inrichting heeft
dus aan zuiver philantropische beweegredenen haar
ontstaan te danken.
Het aangesloten zjjn aan de branderjjen had
het voordeel, dat de koeien met den afval daar
van konden gevoed worden, hetgeen eene profuse
melkproductie geeft, maar melk van slechte kw*
liteit en speciaal van een laag vetgehalte. In het
sloe» ü'&n tien voel van het ledikant gezeten,
jarig m m aandachtig gade, terwijl zijn lien-
I>lauWe ec" mooi meisje met groote
^ez'ghiel<l°^en 611 ^on^e haren, zich met Jules
^ordivat; Jules niet kon troosten met lieve
KlOieg r "eed zj) hem naast zich zitten en
geven mm m hare sympathie te kennen te
terwiv| ..^kozend beide armen om zijnen hals,
J hem op beide wangen kuste.
IV. 1
MENSCHEN, GROOTE HARTEN.
1de1h11„b®woonde al sedert een tiental ja-
Hij »,b rt van het Witte Huis.
2eg teruggelroS. 31 le€fde hij °°k
!iad ?ene kunstenaars Ioop-
hiet meer uZ!J de fortuin hare h<anJ
f Z1J11 hoofd hield> hetzij hij in
met fceneeg. energie bezat, zijp roem
was langzamerhand gaan tanen. Hij had bn-
voorbeeld den prijs van Rome verloren, hoewél
hij zeker boven zijne mededingers stond, om
dat hij door de jury opgegeven onderwerp met
al te groote onafhankelijkheid had behandeld.
Hij was verder jong getrouwd en met een
vrouw even arm als hij zelve. Toen moest,
wegens do uitgaven voor het huishouden, de
kunst noodzakelijk de koe worden.
Hij had besloten zijn arbeid te verdeelen in
kunstarbeid en in minderwaardige schilderwerk,
dat goed betaald werd.
Maar dit laatste trad meer en meer op den
voorgrond; en langzamerhand was hij gedwon
gen, zijne kunstdoeken in een hoekje van zijn
atelier op te bergen. Zoo dikwijls hij er voorbij
ging en zag, boe dik er het stof op lag, kon
hij niet nalaten een zucht te slaken.
De decoratieve kunst had hem wel geen for
tuin, maar toch een vrij groote welgesteldheid
bezorgd. Al zijne kinderen waren, toen zij vol
wassen waren, gestorven; en hij had zich in
deze buurt van Parijts teruggetrokken, opdat het
eenige, dat hem nog overbleef, in deze zuivere
luchtstreek mocht gespaard blijven.
De standvastige en trouwe liefde van zijne
vrouw had hem eenigszins schadeloos gesteld
voor zijne teleurstellingen in het leven en het
verlies zijner kinderen.
De dood van zijne vrouw Léontine, achttien
maanden te voren, was de grootste droefheid
zjpis levens geweest. i
jaarverslag van den Kopenhaagschen gezondheids
dienst over 1903 vinden wij het resultaat van het
onderzoek op vetgehalte van de melk, welke in
de stad werd ingevoerd gemiddeld bedroeg dit
in de jaren 18921901 (835 onderzoekingen) 3.25
pCt.het vetgehalte van de melk der koestallen
in Kopenhagen bedroeg daarentegen gemiddeld 2.59
pCt.slechts een enkele maal was het hooger
dan 3 pet.
Langzamerhand zullen deze stallen evenwel ver
dwijnen. Er wordt geen verlof meer gegeven om
nieuwe in de stad op te richten en de voorwaar
den waaraan de bestaande moeten voldoen, wor
den, op voorstel van den Gezondheidsdienst, stren
ger gemaakt. De hoeveelheid melk, welke van die
koestallen kwam, bedroeg in 1840 60 pCt. van de
geheele hoeveelheid melk, die in Kopenhagen
gebruikt werd, in 1881 22.7 pCt., in 1894 7 pCt.
in 1903 3.5 pCt.zjj is dus snel afnemende.
Jensen I.e. deel mede, dat deze koestallen zeer
dikwjjls haarden van ernstige epidemiën van febris
typoïdea geweest zijn en dat geen zekere obser
vatie bekend zjjn van epidemiën, welke het gevolg
zouden zjjn van het gebruik van melk van een
der melkinrichtingen.
Alle melk, die in Kopenhagen verkocht wordt,
en alle plaatsen, waar melk enz. verkocht,
behandeld ot bewaard wordt, staan onder toezicht
van de Gezondheidscommissie, en de speciale
voorschriften, welke deze, overeenkomstig de Melk-
verordening (van 3 Mei 1904) geeft, moeten zon
der tegenspraak worden opgevolgd niemand mag
zonder voorafgaande aanmelding bjj de gezond-
heidspolitie een gelegenheid tot verkoop hebben.
Van wege <ten Gezondheidsdienst wordt de melk
nu en dan onderzocht op vetgehalte en op bacte
riën. Is het vetgehalte te laag, dan wordt een
zoogenaamde stalproef genomen, om uit te maken
of de koe melk van een te laag vetgehalte gaf, of
dat de melk met ontroomde melk verdund werd.
Uit het verslag van den Gezondheidsdienst
(Stadslaegens Aarsberetning for 1904, Köbenhavn)
bljjkt, dat in dat jaar 87 maal gepasteuriseerde
volle melk bacteriologisch werd onderzocht en 125
maal kindermelkchemisch onderzoek op vetge
halte enz. had 1347 maal plaats. De resultaten
hiervan waren zeer bevredigend. Uitvoerige uit
eenzetting van chemisch en bacteriologisch onder
zoek vindt men in het verslag van 1903.
Volgens de jongste Melk verordening kan de
Gezondheidscommissie steeds opgave vragen van
de herkomst van onderzochte melk, en kan de
melkverkooper gedwongen worden tweemaal in de
maand een attest van een veearts over te leggen
omtrent den gezondheidstoestand, het voeder enz.
van zjjn vee.
Ook omtrent de wjjze van melkverkoop worden
gestrenge voorschriften gegeven. Zoo moeten de
vaten, waaruit de melk euz. verkocht wordt, een
duideljjk kenmerk dragen van de melksoort, welke
zjj bevattenzoo moeten zjj met letters van voor
geschreven grootte op duideljjk in het oog sprin
gende wijze den naam der melksoort dragen, enz.
de plaatsen, waar de melk wordt verkocht,' moe
ten wat reinheid en luchtigheid betreft, aan be
paalde voorwaarden voldoen en daarenboven is
voorgeschreven welke andere waren in de melk-
winkels mogen worden verkocht. De localen, waar
de melkverkoop geschiedt, mogen niet als woon-
of slaapkamer gebruikt worden en wanneer een
besmettelijke ziekte in zulk een woning uitbreekt,
kan de Gezondheidscommissie verlangen, dat de
zieke uit de woning verwjjderd worde.
Wjj kunnen hier niet alle bepalingen uit de
politieverordening weergeven. Zij beoogen alle de
melk zooveel mogeljjk tegen besmetting en veront
reiniging te beschutten, en zijn in de verordening
van Kopenhagen, naar het ons voorkomt, bjjzon-
der uitvoerig omschreven.
Wjj bleven bjj de Kopenhaagsche toestanden
expresseljjk wat langer stilstaan, omdat, zooals
wjj reeds aangaven, de zorg voor eene goeue melk-
levering hier grooter is dan in menige andere
stad in Europa. In Kopenhagen is men er ïnge-
slaagd, nagenoeg zonder prysverhoogmg, aan de
bevolking versche melk te leveren, uie aan zeer
hooge eischen van de hygiëne neantwoordt, en
men mag er hier nog wel eens den nadruk op
leggen, dat het initiatief daartoe is uitgegaan met
van geneeskundigen of hygiënisten, maar van den
nog levenden, wakkeren directeur der Maelkefor-
syning Busck, die nu bjjna 30 jaar geleden zjjn
modelinrichting begon, daartuj o.a. gesteund door
den bekenden Deenschen physioloog Panuui.
__j i j QSLordi vervolgd.)
DUITSCHLAND,
De officieuse sNordd. Aligexn. Zeit." maakt
een nota openbaar, waarin geestdriftig de voldoe
ning van het officieele üuitschlaud wordt gecon
stateerd ter zake van het onderhoud van Eduard
VII en Wilhelm II te WilhemlshöUe. Dat ondernoud
stelt in het licht dat de Engelsch-Duitsche ver
houdingen thans door geen enkel wolkje worden
verduisterd en de meest gunstige gevolgtrekking
voor den algemeenen vrede daaruit kan worden
afgeleid.
Het officieuse Duitsche orgaan drukt ook leven
dige voldoening uit over het feit, dat het onder
houd van Eduard VII en Frans Jozef te Ischl zal
leiden tot volledige overeenstemming in zake de
in Macedonië in te voeren hervormingen en voegt
er aan toe, dat dit de hoop versterkt op eene
vreedzame regeling der Oostersche kwestie.
Na dit wreed© verlies had hij' zich geheel
gewijd aan de opvoeding van zijn eenig doch
tertje. i
Hij zag niemand in de buurt, uitgezonderd
eenige oude kennissen zijner vrouw, die hem
wel eens in zijn tuin kwamen opzoeken, om
zich met hem over de geliefde overledené te
onderhouden, wetende, dat dit zijn grootste ge
noegen was.
Van tijd tot tijd kwamen hem ook wel eens
kunstbroeders uit zijne jeugd opzoeken.
Gedurende de twee jaren, dat Bertha Për-
cieux in „Het Witte Huis" gewoond had, had
zij zich zeer bevriend gemaakt met mevrouw
jNivollet en vele uren brachten de vriendinnen
te zamen door, hetzij aan de oevers der Bièvre
hetzij in „Het Witte Huis", hetzij in het buis'
aan de Barrault-straat.
Ook Nivollet had Bertha toen leeren kennen
en dankbare herinneringen aan haar bewaard.
Iwee weken na de gebeurtenis in de Bar-
raultstraat, zat Nivollet rustig in een zetel zijn
pijp te rooken. In gedachten verzonken lette
hij ternauwernood op zijn dochtertje Léontine
en de kleine Jules, die babbelend de gravures
uit een boek, dat op de knieën van Léontine
lag, nakeken.
Bertha's ijlen was zeer verminderd en ver
ried zich nu en dan door eenige losse woorden.
Zij werd bij Valras uitstekend verzorgd.
Maar zij herkende nog niemand.
Alles wat Bertha uitbracht bracht juffrouw
ITALK.
Dezer dagen werd gemeld, dat er nabjj Gastel
Gandolfo een aanslag zou zjjn gepleegd op kardi
naal Merry del Val. Volgens nadere bericuten zou
den de eerste tjjdingen sterk overdreven zjjn.
De kardinaal, aldus dan de juistere lezing
die thans te Castel Gandolfo verbljjft, was in den
Valras getrouw aan Nivollet over. Doch al deed
zij alle pogingen, om .Bertha's gezegde te ach
terhalen, Nivollet liet geen woord los
Hij dacht er evenwel niet minder' over en
had nauwkeurig alles wat Bertha gezegu
Berthas toestand was sedert een paar dagen
merkbaar verbeterd.
De dokter, die de toestand eerst ernstig in-
zag, was thans volkomen gerust gesteld.
Hij had den vorigen dag aangekondigd, dat
Bertha weer tot bezinning zou komen, doch
i\ vollet had den geheelen dag, van den mor
gen tot den avond daarvan geen teeken opge
merkt. t
Daar het uur van zijn bezoek naderde, stond
hij, al werkend op en naderde de beide kin
deren. f i
Ik ga naar mama, zeide hij tot Jules. Ik
hoop, dat ik je goed nieuws zal kunnen bren
gen en dat ik u een dezer dagen zal kunnen
meenemen.
Neem mij maar dadelijk mede, zeide Jules
smeekende. Ik heb twee weken lang mama niet
meer gezien en omhelsd. Léontine en ik wii
hebben ze samen geteld. J
Nivollet keek zijne dochter aan, terwijl hii
een streng uiterlijk wilde aannemen, aai écüier
inderdaad slechts teeder was.
I' UU' y jTl-